ƏKBƏr qocayev, ġƏhla qulġyeva, sevda əLĠyeva
Yüklə 489,48 Kb. Pdf görüntüsü
|
4
səltənətə ölən insanların ruhları köçürmüĢ. Aidin ayaqları altında oturmuĢ üçbaĢlı köpək hamını yeraltı səltənətə buraxır, lakin heç kimi oradan qayıtmağa qoymurmuĢ. Akademiya — qədim yunan əsatirinin qəhrəmanı Akademikin adındandır. Alim Platonun məktəbinə verilən ad. Sonradan bu ad yüksək elmi təĢkilata verilmiĢdir. Akın
— Qazaxıstanda və Mərkəzi Asiyada xalq nəğməkarı. Akropol
(yunanca) — "yuxarı Ģəhər" təpənin üzərində yerləĢir, Ģah sarayı və adlı- sanlı adamların evləri burada ucalırdı. Aqora — Afinanın ən izdihamlı və səs-küylü yeri, bazar meydanı. Aqrar — 1) torpaq sahibliyinə, torpaqdan istifadəyə aidiyyəti bildirir; 2) kənd təsərrüfatı istehsalının sənayedən üstün olmasını səciyyələndirir. Aqrar çevriliĢ — təsərrüfatında muzdlu əməyin kütləvi Ģəkildə tətbiqi nəticəsində kapitalist münasibətlərinin bərqərar olması. Alanlar — Kuban ətrafında yaĢayan tayfalar. Alagöz yaylaqları — oğuzlar Göyçə gölü ilə Arpa çayı arasındakı dağları "Alagöz yaylaqları" adlandırırdılar. Hazırda Ermənistan ərazisində olan bu ərazinin adını erməni daĢnakları saxtakarcasına dəyiĢərək "Vardenis" adlandırmıĢlar. Ali baĢ komandan — müharibə zamanı, bəzən isə dinc Ģəraitdə ən yüksək hərbi vəzifə. Ġlk dəfə 1914-cü ildə Rusiyada təsis edilmiĢdir. Bir sıra ölkədə konstitusiyaya uyğun olaraq Ali baĢ komandan prezident (ABġ, Fransa, Azərbaycan), kansler (AFR) və b. icra edir. Alkald
— Latın Amerikasındakı müstəmləkələrdə Ģəhər Ģurasının sədri. Alternativ (latınca) — "ikisindən biri", iki imkandan birini seçmək zərurəti. Amfiteatr — 1) Qədim Romada qladiator döyüĢləri üçün tikilən müasir sirklərə oxĢar tikililər; 2) müasir teatrın tamaĢa zalında parterdən müəyyən hündürlükdə yerləĢən və pillə-pillə qalxan oturacaq yerləri. Amfora
(yunanca) — Attikada zeytun yağı və Ģərab saxlamaq üçün istifadə olunan ikiqulplu dar boğazlı qab. Amil — ərəblər dövründə mülki iĢlərə baxan Ģəxs. Amildar — Moğol imperatorluğu dövründə hərbi xidmət müqabilində Ģərti torpaq sahibliyinə malik olan sərkərdə. Anadolu
— hərfi mənası Ģərq. Kiçik Asiyanın qədim adı. Hazırda Türkiyənin Asiya hissəsi Anadolu adlanır. Anayasa
konstitusiyası belə adlanır. Antanta
yaratdıqları blok ("Üçlər saziĢi"). Bu blok "Üçlər ittifaqına" (bax: Üçlər ittifaqı) qarĢı yaradılmıĢdı. Birinci Dünya müharibəsi "Üçlər ittifaqı" ilə "Antanta" bloku və onun müttəfiqləri arasında baĢ vermiĢdir. Antik (latınca) — "qədim" deməkdir. Antik mədəniyyət — qədim yunanların və romalıların mədəniyyəti. 5
Antisemitizm — Almaniya nasistlərinin yəhudilərə qarĢı tətbiq etdikləri milli və dini ayrı-seçkiliyin ifrat forması. Antropologiya — insan haqqında elm. "Antropos" — insan, "loqos" öyrənirəm — sözündəndir. AnĢlaq
(almanca) — afiĢa, elan. Teatr, kino, sirk tamaĢalarına, konsertə və s. biletlərin satılıb qurtardığını bildirən elan. AnĢlyüs (almanca) — almanlar yaĢayan ərazilərin dinc yolla Almaniyaya birləĢdirilməsi siyasəti. Anubis
— qədim Misirdə ölüm allahı. Aparteid
— (ayrı yaşamaq) CAR (Cənubi Afrika Respublikası) hakim dairələrinin yerli Afrika əhalisinə, "rənglilərə" və Asiyadan köçüb gələnlərə qarĢı apardıqları sərt irqi ayrı-seçkilik siyasəti. Apollon
— qədim yunan və Roma dinlərində iĢıq və incəsənət allahı. Arabesk
— kəsiĢən xətlərdən yaranmıĢ mürəkkəb və yaraĢıqlı naxıĢlar. Ġslam memarlığında geniĢ istifadə olunmuĢdur. Arbalet — qundaqlı yay, ox. Orta əsrlərdə istifadə edilmiĢdir. Arena — Amfiteatrın mərkəzində qum tökülmüĢ meydança. Ares — qədim yunanlarda müharibə allahı. Arxeologiya (yunanca) — insanların həyatını maddi mənbələr əsasında öyrənən elm, "arxaos" — qədim, "loqos" — elm deməkdir. Arxeoloq
— arxeologiya ilə məĢğul olan, qazıntı iĢləri aparıb maddi mənbəni öyrənən alim. Arxont (yunanca) — Afinanı idarə etmək üçün ağsaqqallar Ģurası tərəfindən seçilmiĢ vəzifəli Ģəxs. Aristokrat (yunanca) — qədim Attikada adlı-sanlı adam. Aristokratiya (yunanca) — "yaxĢıların hakimiyyəti" deməkdir. Qədim zamanlarda adlı-sanlı yunanlar öz idarə üsullarını bu cür adlandırırdılar. Armada
adlandırırdılar. ArĢın
Türkiyə, Bolqarıstan və s. ölkələrdə iĢlədilən uzunluq ölçüsü. Azərbaycanda təxminən 75 sm götürülürdü. "Aslanlar yuvası" və "qan Ģəhəri" — Assuriya (Aşşur) imperiyasının paytaxtı Nineviyanı belə adlandırırdılar. Atanarix sədləri — indiki Moldova ərazisində hunların hücumlarının qarĢısını almaq üçün tikilən sədlər. Ateizm
(yunanca) — inkar Ģəkilçisi, teos-allah, hərfi mənası allahsızlıq. Hər cür dini və dini təsəvvürləri inkar edən baxıĢlar sistemi. Atlantida — rəvayətə görə Atlantik okeanında Cəbəlüttariq boğazından qərbdə atlantlar tayfasının yaĢadığı böyük ada. Güman edilir ki, Atlantidanın torpaqları məhsuldar, əhalisi qüdrətli və mədəni olmuĢdur. Atlantida güclü zəlzələ Yüklə 489,48 Kb. Dostları ilə paylaş:
|