Ekologiyanın bir elm kimi yaranması və təşəkkül tapması onun inkişaf tarixinin hansı mərhələsinə aid edilir ?



Yüklə 82,03 Kb.
Pdf görüntüsü
tarix30.04.2018
ölçüsü82,03 Kb.
#40556


Ekologiyanın bir elm kimi yaranması və təşəkkül tapması onun inkişaf tarixinin hansı mərhələsinə aid edilir ?   

A) II mərhələsinə    B) I mərhələsinə   C) II və III mərhələsinə    D) III mərhələsinə    E) I və II mərhələsinə

İnsanlar tərəfindən ətraf mühitə edilən təsirə nə deyilir? A) mexaniki təsir  B) qarşılıqlı təsir

C) fiziki təsir    D) antropogen təsir    E) kimyəvi təsir

Biosfer anlayışı elmi ədəbiyyata neçənci ildə kim tərəfindən   gətirilmişdir ?     A) Lamark, 1870-ci ildə

B) Zyuss, 1875-ci ildə    C) Vernadski, 1861-ci ildə     D) Odum, 1860-cı ildə  E) Dokuçayev, 1898-ci ildə

Ekologiyanın əsas tədqiqat obyekti hansı sahə hesab olunur?   A) ekosistem hesab olunur

B)ətraf mühit hesab olunur    C)meşə sahələri hesab olunur   D)dünya okeanı hesab olunur  E)heyvanat aləmi 

hesab olunur

Ətraf mühitin vəziyyətinə təsir edən cansız təbiət faktoru necə adlanır?  A) genetik faktorlar adlanır

B) antropogen faktor adlanır    C) abiotik faktor adlanır    D) biotik faktor adlanır   E) məhdudlaşdırıcı faktor 

adlanır


Ekologiyanın məşğul olduğu strateji məsələlərə əsasən hansı problemlər daxildir ?   A)təbiət ilə cəmiyyətin 

qarşılıqlı əlaqələrin zəiflətmək   B)təbiət ilə cəmiyyət arasındakı qarşlıqlı fəaliyyəti təbiətin xeyrinə daha da 

inkişaf  etdirmək     C)təbiətin inkişafını antropogen təsirlərdən zəiflətmək

D)cəmiyyətin inkişafına təsir etmək     E)təbiətlə cəmiyyətin inkişafını tənzimləmək

Ekologiyanın inkişaf tarixinin birinci mrəhələsi hansı dövrü əhatə edir? A)XIX əsrin 60-cı illərinə qədərki 

dövrü     B)XIX əsrin 30cu   illərinə qədərki dövrü     C)XVIII əsrin 80-ci   illərinə qədərki dövrü

D )XX əsrin əvvəllərinə qədərki dövrü          E)XX əsrin sonuna qədərki dövrü

Ekologiyanın inkişaf tarixinini birinici mərhələsində hnası alimlər insanların təbiətə   neqativ təsirləri 

haqqqında bəşəriyyəti xəbərdar etmişlər ?     A)M.Lomonosov və İ.Büffon   B)V.Dokuçayev və K.Rulye C)   

İ.Lamark və T.Maltus    D)A.Remyer və A.Tamble     E)Ç Darvin və Muçurin

Canlı orqanizmlərə bilavasitə və ya dolayısı təsir edən hər hansı bir mühit neçə   faktor adlanır ? 

A) ekoloji faktor  B)fiziki faktor    C)kimyəvi faktor    D)bioloji faktor    E)akustik faktor

Canlı aləmin özünün və izinin olduğu sahəyə nə deyilir ?   A) biosfer    B) neosfer   C) noosfer

D) atmosfer    E) litosfer

Biosfer təliminin yaradıcısı kimdir ?    A)  Odum    B) Tensli    C) Vernadski    D)  Dokuçayev

E)  Naimov

Biosferdə kükürd qazının miqdarının artması hansı hadisənin yaranmasına səbəb   ola bilər ?   A)buludların 

yaranmasına   B) turşulu yağışlar   C) dumanın əmələ gəlməsinə   D) smoqun əmələ gəlməsinə   E) leysan 

yağışların yağmasına

Ekoloji sistemlər yaranma səbəblərinə görə necə bölünür?    A) süni və mədəni

B) təbii və antropogen     C) davamlı və dəyişkən   D) uzunömürlü və dayanıqlı    E) təbii və süni

Antropogen radiasiya mənbələrinə aiddir 1.AESlər,    2.Radioaktiv kimyəvi   elementlər, 3.Nüvə silahları, 

4.Günəş şüaları,5.Rentgen şüaları, 6. Təbii süxurlar A) 1,3,5    B) 1,2,3    C) 2,4,5    D) 3,4,6

E) 4,5,6


Neçənci ildə əhalinin radiasiya təhlükəsizliyi haqqında Azərbaycan Respublikasının  qanunu qəbul 

edilmişdir?    A) 1990- ci   ildə    B)  199 5- ci   ildə    C) 1997- ci    ildə    D) 2000- ci  ildə E)2008- ci  ildə




Bütün sənaye şəhərlərində havanın çox çirklənməsi nəticəsində hansı hadisə baş  verir?    A)smoq hadisəsi   

B) işıqlanma hadisəsi    C) buzlaşma hadisəsi   D) buxarlanma hadisəsi   E) yanğın hadisəsi

Atmosferdə əsasən necə smoq hadisəsi müşahidə olunur?   A) xlorlu və karbonlu smoq  B) adi və 

fotokimyəvi smoq  C) adi və mürəkkəb smoq  D) buxarlı və karbonlu smoq E) mürəkkəb və sadə smoq

Hansı təbəqə günəşin ultrabənövşəyi radiasiyasının böyük bir qismini udaraq, yer   kürəsində canlı 

orqanizmləri radiasiyanın məhvedici təsirindən qoruyur?   A) ozon təbəqəsi  B) troposfer təbəqəsi

C) mezosfer təbəqəsi   D) kosmik təbəqə    E) bulud təbəqəsi

 Əhalini öyrənən elm hansıdır?   A)  biologiya;    B) iqtisadi coğrafiya;   C) əhali və sosial ekologiya;

 D) ekologiya;    E)demoqrafiya; 

Depopulyasiya prosesi nədir?    A) əhalinin artması   B) əhalinin yerləşdirilməsi

C) əhalinin getdikcə azalması   D) əhalinin getdikcə azalması     E) əhalinin təbii artımı

Demoqrafiq böhran nədir?    A) işci qüvvəsi artıqdır   B) əhali sıxdır   C) yaşlı əhali üstündür

D) urbanizasiya zəifdir     E) işçi qüvvəsi çatışmır

Miqrasiya nədir?    A) əhalinin yer dəyişməsidir     B) əhalinin azalmasıdır     C) əhalinin artmasıdır

D) əhalinin sıxlığıdır    E) urbanizasiyadır

D.Dokuçayevin xidmətləri hansı elmin inkişafında böyükdür?    A) İqtisadi coğrafiya   B) Tarix  C) Əhali və 

sosioloji ekologiya    D) Biologiya   E) Kimya

Əhalinin sayının artması nədən asılıdır?     A) iqlim şəraitindən; B) ərzaq təminatından; C) ölkənin səhiyyə 

imkanlarından;  D) həyat şəraitindən və qadınların cəmiyyətdə və ailədə mövqeyindən, ölkənin

inkişaf səviyyəsindən  E) ekologiyanın səviyyəsindən;

1986-cı ildə hansı AES –də qəza olmuşdur?    A) Şatura  B) Krasnoyarsk   C) Bratsk   D) Çernobıl  E) qəza 

olmayıb


Əhalinin sağlam əmək və həyat şəraitinin yaxşılaşdırılması üçün elmin gigiyenik   tələb və nəticələrinə 

əsaslanan bütün təcrübi üsulların məcmuyu necə adlanır?    A)  gigiyena sahəsi B) sanitariya sahəsi  

C)təhlükəsizlik sahəsi   D) əmək sahəsi   E)istirahət sahəsi

Əmək proseslərinin və istehsalat şəraitinin orqanizmlə qarşılıqlı təsirini öyrənən  sağlamlıq elmi necə 

adlanır?   A) əməyin gigiyenası    B) əməyin təşkili   C) əməyin təhlükəsizliyi    D) əməyin normaları

E)  əməyin qiymətləndirilməsi

İş yerlərində tələb olunan əlverişli metodoloji şəraiti yaratmaq, zəhərli və zərərli qarışıqların havadakı 

qatılığını azaltmaq və fəhlələrin sağlam iş şəraitində işləməsini təmin etmək üçün hansı normalara riayət 

olunmalıdır?  A) sanitariya normalarına  B) texniki normalara  C)  istehsalat normalarına   D) gigiyena 

normalarına    E)kimyəvi normalara

İstehsalat müəssisələrinin zəhərli tullantılarının atmosferə buraxılan yeri ilə   yaşayış və ictimai məntəqələr 

arasında olan məsafə necə adlanır?   A) qoruyucu sanitariya zonaları   B) qoruyucu yaşıllıq zonaları   C) 

qoruyucu işıqlanma zonaları   D)  qoruyucu səs-küy zonaları   E) qoruyucu yanğın zonaları



Səs-küydən mühafizə olunmaq üçün hansı mühafizə üsullarından istifadə  edilir?  A)  termiki, texniki, 

mexaniki üsullar  B) memarlıq, akustik, təşkilatı-texniki üsullar   C) memarlıq, fərdi, kollektiv üsullar

D) təşkilatı, akustik, mexaniki üsullar      E) planlaşdırma, fərdi, akustik üsullar

Genetik çirklənmə hansı çirklənmə növünə aiddir?   A) kosmik    B) kimyəvi   C) bioloji   D) sənaye

E) məişət

Dünya əhalisinin neçə faizi su çatışmazlığı üzündən aşağı sanitar şəraitdə   yaşayır?  A) 15%  B)  28%   C) 

40%   D) 50%   E) 20%

Şəhər mühitini çirkləndirən mənbələrə aiddir:   A) sənaye tullantıları  B)  kənd təsərrüfatı tullantıları

C)  səhiyyə mərkəzləri  D)   tikintilər      E) mədəniyyə mərkəzləri

Əhalinin yaşaması üçün vacib olan təsərrüfatın inkişafına təsir edən amil:   A) elmi-texniki tərəqqi  B)  təbii 

sərvətlərin istehsalı  C)  elmi-tədqiqat işləri  D)  əhalinin artması  E) ölkələrin rəqabəti

Əhalinin istehsalda iştirakını təmin edən göstəricisi:     A) təbii resurslar  B) əhalinin sayı  C) ekoloji 

vəziyyət   D) Əmək ehtiyatları  E) sıxlıq göstəricisi

Beynəlxalq ətraf mühitin müdafizəsi günü nə vaxtdır?    A)  10 sentyabr   B)  5 iyul   C)  17 oktyabr   D)  15 

dekabr   E) 18 yanvar

Demoqrafiya elmi nəyi öyrənir?  A) əhalinin sayını, təbii artımı   B) əhalinin miqrasiyasın

C)Sıxlıq və yerləşməsiniı     D)qadın kişi nisbətini

Cins tərkibinə görə mütanasiblik necədir?  A) kişilər çoxdur  B) qadınlar sayca çoxdur

C) kişi, qadın bərabərdir   D) uşaqların sayı çoxdur     E) nisbət müəyyən olunmayıb

Fəal əhali kimdir?    A) əmək qabiliyyəti, çalışan   B)yaşı 18-dən çox olan   C)  ağır işlərdə işləyən

D)  qadın işçi qüvvəsi     E)   əhalinin az qismi

Yeni sivilizasiya şəraitində sosial ekologiyanın əsas prinsiplərindən birini   göstərin: 

A)  hər şey təbiət üçün  B)  iqtisadiyyat təbiətə əsaslanır  C)  cəmiyyətlə biosintez birləşməlidir

D) cəmiyyətin istənilən dəyişdirici fəaliyyəti ekoloji proqnoza əsaslanmalıdır  E) sivilizasiyanın davamlı 

inkişafı yalnız texnikadan asılıdır

“Cəmiyyət öz inkişafında biosintez təzahürlərinin imkanlarını nəzərə almalıdır”  funksiyası ekologiyanın 

hansı sahəsinə aiddir?   A)  insan ekologiyası   B) kənd təsərrüfatı ekologiyası   C) tibbi ekologiya

D) sənaye ekologiyası     E)sosial ekologiya

“Qlobal fikirləşib,lokal hərəkət etmək lazımdır” funksiyası hansı sahəyə daxildir?  A) Azərbaycan 

Respublikasının Konstitusiyası   B) BMT-nin bəyamnaməsi   C)  ”Rio-92” konfransı   D)  Sosial ekologiya  

E)ətraf mühitin mühafizəsi haqqında qanun

Azərbaycan torpaqlarına intensiv antropogen təsir səbəb olmuşdur:   A) torpağın məhsuldarlığının artmasına 

;  B) bitkilərin növ tərkibinin dəyişməsinə ;  C) torpaq örtüyünün zədələnməsi və çirklənməsinə;  D) torpağın 

mexaniki tərkibinin dəyişməsinə;  E) torpağın humus qatının optimallaşmasına;




Sağlamlığın böhran həddinə çatması hansı ölkələrə aid edilir?   A)İnkişaf etməkdə olan ölkələrə

B) İnkişaf etmiş ölkələrə C) Avropa ölkələrinə  D) ABŞ və kanadaya  E)Cənubi Afrika Respublikasına

Ətraf mühitin qorunması üzrə əməkdaşlığın ilk dövrlərində yaranan təşkilat

hansıdır?     A)  1960-cı ildə “Ekologiya” təşkilatı   B)  1970-ci ildə Avropa birliyi təşkilatı  C) 1950-ci ildə 

Rusiya, Ukrayna təşkilatı  D)  1968-ci ildə “Roma Klubu” təşkilatı    E)  təşkilat formalaşmamışdır

Roma Klubu” hansı statusla fəaliyyət göstərmişdir?     A) BMT-nin rəsmi təşkilatı   B) Yerli tənzimləyici 

qurumlar   C)  Xalqların koordinasiya edilmiş birlikləri  D) Ictimai-hüquqi təşkilat   E) beynəlxalq qeyri-

dövlət təşkilatı

Roma klubu”nun əsas məqsədi nədən ibarət olmuşdur?   A) təbiətdə baş verən hadiəsələri öyrənmək

B) istehsala yeni texnika və texnologiyanın tətbiqi    C) insanların həyat tərzini öyrənmək  D) təbii resursların 

yerləşməsini öyrənmək  E) insanla təbiət arasındakı qarşılıqlı əlaqəni öyrənmək

Stokholm konfransının əsas məqsədi nədən ibarət idi? A)ətraf mühitin mühafizəsi haqqında bəyanat qəbul 

etdi    B)çirkləmə mənbələrinə qarşı sanksiyalar müəyyən etdi     C)təbiəti qorumanın hüquqi məsələlərinə 

baxıldı     D)əhalinin ərzaq təminatı müzakirə olundu    E)qlobal problemləri müəyyən etdi

Ən böyük və davamlı ekosistem hansıdır?    A) geosferdir    B) atmosferdir   C) hidrosferdir

D) biosferdir       E) coğrafi mühitdir

İnsanın və cəmiyyətin həyatı vactb maraqlarının, ətraf mühitin  ona antropogen və təbii təsirlər nəticəsində 

yaranan təhlükələrdən  qorunmasının təmini nə adlanır ?  A) ekoloji təhlükə

B) ekoloji təhlükəsizlik  C) ekoloji vəziyyət  D) ekoloji fəlakət  E) ekoloji krizis

Ekologiya sözünün mənası nədir? A) həyat, meşə b)flora,fauna c)dəniz,okean d)hava,su e)ev, məskən, 

sığınacaq

Ekologiya sözü elmə ilk dəfə kim tərəfindən gətirilmişdir? A)E.Hekkel b)H.Toro c)A.Yanşin 

d)V.Vernandski e)L.Samoylov 

Ekologiya sözünün "təvəllüdü" neçənci ildən başlanıb? A1972) b)1878 c)1978 d)1975 e)1866

Ekoloji kompleks dörd amili əhatə edir: a)populyasiya, mühit, texnologiya, təşkilat 

b)mühit,insan,texnika,energetika c)ev,ada,okean,insan d)insan,ev,populyasiya,okean 

e)texnologiya,təşkilat,okean, ev

Sosial ekologiyanın əsas predmeti - a) insanın, cəmiyyətin, texnikanın, mədəniyyətin,təbiətin və sistemlərin 

qarşılıqlı təsiridir b) insanın, energetikanın qarşılıqlı təsiridir c) insanın, texnikanın, təbiətin qarşılıqlı 

təsiiridir d) cəmiyyətin və təbiətin qarşılıqlı təsiridir e)mədəniyyətin və təbiətin qarşılıqlı təsiridir

Sosial ekologiya- a)mühitin təbii və ictimai amillərinin məcmuu kimi insana təsirini, eləcə də insanın mühitə

təsirini öyrənir b)sağlamlığın qorunması öyrənir c)sosial və iqtisadi problemlərin həllini öyrənir d)biosferdə

dəyişikliyi öyrənir e)kortəbii fəlakətlərin aradan qaldırılmasını öyrənir

Biosfer - a) Atmosferdə qazlarla yanaşı maye, aerozol və ion şəkilində olan müxtəlif maddələrin 

mövcudluğudur. b) havada əsas komponentlərin-kükürd oksidi, hidrogen sulfid, azot oksidi, 

karbohidrogenlər, dəm qazı və mexaniki qarışıqların olmasıdır c) havanın bəşəriyyətin, cəmiyyətin 

«bəlasına», «xəstəliyinə» çevrilməsidir d) Havada qazların, bərk və maye halında müxtəlif maddələrdir 

e)Yerin həyatla əhatə olunmuş və bununla əlaqədar olaraq xüsusi geoloji və fiziki-kimyəvi mütəşəkkiliyə 

malik örtüyüdür

Qlobal problemlər kompleksi bir sistem kimi 4 ziddiyyətlər tipini əhatə edir: 1.sosial sistemlər arasında

2.sosial sistemlər və ətraf mühit arasında 3.fərd və ətraf mühit arasında 4.fərdlə sosial sistem arasında a) 1,2

b) 1,2,3 c)3,4 d)1,2,3,4 e) 1,2, 4




Ekosistem anlayışını ilk dəfə kim və neçənci ildə işlətmişdir? A)H.Toro, 1860 b) C.Edams,1913 c)E.Hekkel, 

1870 d)A.Tensli,1935 e)Samoylov,1985

 Noosferin yaradıcısı yeganə düşünən varlıq olan insandır. Yer özünün təkamülündə dörd mühüm mərhələni keçmişdir: 

həyatdan əvvəlki dövr («litosfer»), həyat («biosfer»), düşüncə («noosfer») və nəhayət, fövqəlhəyat (ilahi aləm) fikri kimə 

aiddir? A)A.Tensli b)L.Samoylov c)P.T. de Şarden d)V.Vernandski e)E.Hekkel

Təbii mühitin beynəlxalq ittifaqı necə adlanır? A)FAO b)YUNEP c)MSOR d)MAB e)UST

Ekoloji lisenziya,vergi və ekoloji investisiya hansı siyasətə daxildir? 

A)regional b)fiksal c)lokal d)qeyri fiksal e)makroregional

BMT-nin ətraf mühitin mühafizəsi nizamnaməsinin məqsəd və vəzifələrinə aid edilmir: a)dünya sərvətlərinin 

mənimsənilməsi b)insan hüquqlarının qorunması c)əhalinin yaşayış səviyyəsinin yüksəldilməsi d)sağlamlığın 

qorunması e)sosial və iqtisadi problemlərin həlli

Su hövzələrinə axıdılan üzvi birləşmələr suyun tərkibində nəyin azalmasına

səbəb olur? A)Karbonun b)Turşuların; c)Oksigenin; d)Yosunların; e)Mineralların;

Ekoloji tarazlığın pozulmasının əsas səbəbi? A)əhali sayının artımı b)təbii fəlakətlər c) elmi – texniki tərəqqi 

d) antropogen təsirlər e) sənaye şəhərlərinin sayının artması

Demoqrafiya elmi nəyi öyrənir? A)əhalinin sayını, təbii artımını b)əhalinin miqrasiyası c) sıxlıq və 

yerləşməsini d) qadın, kişi nisbətini e) şəhər, kənd əhalisini

“Qlobal fikirləşib,lokal hərəkət etmək lazımdır” funksiyası hansı sahəyə daxildir? A)Azərbaycan 

Respublikasının Konstitusiyası b)BMT-nin bəyamnaməsi c)”Rio-92” konfransı d)Sosial ekologiya e) ətraf 

mühitin mühafizəsi haqqında qanun

Əhalinin sayının artımı nədən asılıdır? a) dövlətin qanunlarından b) onun həyat şəraitindən c) əhalinin 

yerləşməsindən d) sayının dəyişməsindən

e) təbii şəraitdən

Hazırda poblemlərin həll edilməsi və ölkənin ətraf mühitinin mühafizəsi

sahəsində fəaliyyət proqramlarını həyata keçirmək üçün nə tələb olunur? 

a)maliyyə dəstəyini gücləndirmək b)əhalidə ekoloji mədəniyyəti aşılamaq

c)idarəetmə qabiliyyətinin gücləndirmək d)ekoloji bankları artırmaq

e)inzibati—amirlik prinsipindən istifadə

Beynəlxalq ətraf mühitin müdafizəsi günü nə vaxtdır? A)10 sentyabr b)5 iyun c)17 oktyabr d)15 dekabr e)18 

yanvar


zərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinin hansı qərarı ilə «Təbiət

parklarının» yaradılması tənzimlənir? A)8 mart 2000-ci il b)4 yanvar 2001-ci il c)10 fevral 2000 ci il d)20 

iyun 2001-ci il e)qəbul edilməyib

Əhalinin təbii artımı nə ilə ölçülür? A)əhalinin sayı ilə b) şəhərlərdə yerləşməsi ilə c) mütləq artımla d)

doğum və ölüm arasındakı fərqlə e) təbii artım hesablanmır

Hansı xəstəliyin 80% ətraf mühitin vəziyyətindən asılıdır? A)onkoloji 

b)urək-damar c)tənəffüs orqanları xəstəliyi d)allergiya e)böyrək xəstəlikləri

Zəhərli maddələrin 70% hansı yolla orqanizmə daxil olur? A)Su ilə b)qida ilə c)hava ilə d)yağıntılarla

e)kosmik tozlarla

Təbii artım miqdarına görə neçə tipə bölünür? A)3 b)4 c)2 d) 6 e) 5




1972-ci il Stokholmda BMT-nin ƏMM üzrə konfransında ilin hansı tarixi “

Beynəlxalq ətraf mühitin mühafizəsi günü” elan olundu? A)5 iyun

b)9 may c)27 aprel d)21 yanvar e)18 iyun

Təbiəti mühafizə fəaliyyətinin hüquqi təminatı,ekoloji normativlər,ekoloji təhsil hansı siyasətə aiddir? 

A)milli b)lokal c)fiskal d)regional e)qeyri fiskal 

Radioaktiv çirklənmənin əsas mənbəyi: a)AES-nın tikilməsi b)sunami hadisəsi c)nüvə sınaqları d)İES-də 

olan qəzalar e)kimya sənayesinin inkişafı

Miqrasiya nədir? A) əhalinin yer dəyişməsidir b) əhalinin azalmasıdır

c) əhalinin artmasıdır d) əhalinin sıxlığıdır e) urbanizasiyadır

Qabaqcadan qarşısı alına bilməyən ekoloji hadisə nə adlanır? A)Ekoloji amil

b)Ekoloji risk c)Sosial – iqtisadi amil d)Texnogen amillər e)Hərbi amillər

Sosial-ekoloji problemlər arasında hansı maddələrlə çirklənmə 1-2-ci yerləri

tutur? A) məişət, sənaye tullantıları b)sənaye, k/t tullantıları c)azot və kükürd oksidləri d)ağır metal ilə 

zəhərli kimyəvi maddələr e)radioaktiv və kosmik tozlar

Bulaqların itməsi, çayların quruması, sel sularının yaranması, torpaqda

erroziya aşağıdakı hansı hadisə ilə əlaqədardır? a)Yaşıllıqların azaldılması; b) Dağ- mədən sənayesinin 

inkişafı; c) Meliorasiyanın düzgün aparılmaması; d) Torpağın sıxlığının artması; e)iqlim soyuqlaması;

Azərbaycanda hansı il «ekologiya» ili elan edilmişdir? a)2005 -ci il

b)2011- ci il c)2010-cu il d)2012-ci il e)elan olunmayıb

Təbii hadisələrə reduksion yanaşmada mürəkkəb prosseslər necə analiz edilir? A)Tam şəkildə; b)Qarşılıqlı 

əlaqədə; c)Ətraf mühitə təsir dərəcəsinə görə ; d)Ayrı-ayrılıqda; e)iqlimin dəyişilməsilə əlaqədar

İnsan orqanizminə təsir edən meteoroloji şərait atmosfer təzyiqi, səs-küy, tozlar, qıcıqlandırıcı kimyəvi 

maddələr, radioaktiv maddələr, iş yerinin səmərəsiz işıqlandırılması, bədənin ayrı-ayrı vəziyyəti nə sayılır? 

a) istehsalat zərəri sayılır b) istehsalat səmərəliyi sayılır c)istehsalat aktivliyi sayılır d)istehsalat zədələri 

sayılır e)istehsalat effektliyi sayılır

Səs-küydən mühafizə olunmaq üçün hansı mühafizə üsullarından istifadə

edilir? a)termiki, texniki, mexaniki üsullar b)memarlıq, akustik, təşkilatı-texniki üsullar c)memarlıq, fərdi,

kollektiv üsullar d)təşkilatı, akustik, mexaniki üsullar e)planlaşdırma, fərdi, akustik üsullar

İstehsalın təmərküzləşməsi əhalinin vəziyyətinə neçə təsir edir? 

A)ekoloji tarazlığı pozur b)torpaqları çirkləndirir c)su hövzələrini çirkləndirir d)ekoloji gərginliyi artırır 

e)ətraf mühitə müsbət təsir edir

Ekoloji çirklənmə nədir? A) Atmosferin qaz tərkibinin dəyişməsi b)Təbii tarazlığın pozulması c)Litosferdə səth 

örtüyünün dəyişməsi d)Hidrosferdə heyvanat aləminin dəyişməsi e)Avtomobil sənayesinin atmosferi çirkləndirməsi

Vətəndaşların ekoloji hüquq və vəzifələri neçənci ildə hansı deklorasiya ilə

müəyyənləşdirilmişdir? A)Cenevrə konfransında (1970) b)BMT-nin Sotkholm konfransında (1972) c)Bazel 

konfransında (1980) d)Roma konfransında (1960) e)Kiota konfransında (1965)

Ekosistem nədir? a) Təbiətlə cəmiyyətin vəhdətidir b) Təbiətlə cəmiyyətin qarşılıqlı əlaqəsidir c) Konkret məkanda 

cansız və canlı komponentlərin qarşılıqlı əlaqəsi nəticəsində fəaliyyət göstərən sistemdir d) Canlı və cansız mühitin 

qarşılıqlı əlaqəsini göstərən ekosistemdir e) Təbiətdə tarazlığın qorunmasıdır



Respublikada, şəhərlərdə və yaşayış məntəqələrində atmosfer havasının

təmizliyinin mühafizəsi üçün cavabdeh olan təşkilatlar hansılardır? 

a) Azərbaycan Respublikasının “Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi”

b) Azərbaycan Respublikasının Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi

c) Azərbaycan Respublikasının hüquq-mühafizə orqanları

d)Azərbaycan Respublikasının “Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi”, Muxtar

Respublikasının Nazirlər Kabineti, şəhər və rayon icra hakimiyyətləri +

e)Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti

Ekoloji qanun pozuntularına görə vətəndaşlara və hüquqi şəxslərə hansı

cəzalar tətbiq olunur? a)inzibati, administrativ, hüquqi cəzalar b) inzibati, maddi cəzalanma, işdən çıxarılma c) 

administrativ, hüquqi, maddi cəzalanma

d)cərimə olunma, işdən çıxarılma, məsuliyyətə cəlb olunma e)məsuliyyətə cəlb olunma,administrativ, hüquqi cəzalar

Sağlamlığın böhran həddinə çatması hansı ölkələrə aid edilir? A)İnkişaf etməkdə olan ölkələrə b)İnkişaf etmiş ölkələrə 

c)Avropa ölkələrinə

d)ABŞ və Kanadaya e)Cənubi Afrika Respublikasına

YUNESKO –nun “İnsan və Biosfer” (MAB) elmi –tədqiqat Beynəlxalq proqramı

nə vaxtdan fəaliyyətə başlamışdır? A)1968 b)1958 c)1981 d)1990

e)2001


Ekoloji problemlərin həlli üçün hansı istiqamətlərdə uyğunluq yaradılmalıdır?

A)ETİ və əhali; b) təbii ehtiyatlar, ETİ; c) Əhali artımı və ərzaq təminatı;

d) Texnoloji və sosial istiqamətlər; e)Sənaye və kənd təsərrüfatı;

Su və torpaq mühitinin özünü təmizləmə qabiliyyəti əsasən nə ilə əlaqədardır?

A)Çoxnövlü bitkilərin olması; b)Meşə zolağının sıxlığı; c)Bulaqların çox olması;

d)Antropogen təsir; e)Canlı orqanizmlərin fəaliyyəti;

Əhalinin yerləşməsinə təsir edən amillər: a)əhalinin yaşı b)əhalinin irqi

c)təbii şərait, təbii ehtiyatlar d)əhalinin sosial vəziyyəti e)urbanizasiya səviyyəsi

 Radioaktiv parçalanmanı hansı üsulla dayandırmaq olar? A)Soyutmaqla

b)katalizatorla c)qızdırmaqla d)heç bir üsulla e)xüsusi kimyəvi maddələrlə

Dünya okeanının çirklənmə mənbələri: a)qara metallurgiya məhsulları

b)maşınqayırma məhsulları c)üzvi sintez məhsullar d)yeyinti sənaye məhsulları e)yüngül sənaye məhsulları

Şəhərlərin yaranma səbəbləri: a)əhalinin yaşayış yerləri b)sənətkarlıq və ticarət c)yaxşı şəraitin olması d)kənd 

təsərrüfatının inkişafı e)şəhər mühitinin münbitliyi

1986-cı ildə hansı AES –də qəza olmuşdur? A) Şatura b)Krasnoyarsk c)Bratsk d)Çernobıl e) qəza olmayıb

Dünyada içməli suyun mənbələri hansıdır? A)yağış suyu b)dəniz suyu

c)buzlaq suyu d)qar suyu e)texniki sular

Ən çox nüvə silahlarını sınaqdan keçirən ölkə hansıdır? A)RF b)Yaponiya

c)ABŞ d)İngiltərə e)Almaniya

İçməli su planetdə mövcud olan suların neçə faizini təşkil edir?

A) 1,5%-ni b) 2,0%-ni c) 3,0%-ni d) 2,7%-ni e) 2,5%-ni

Xəzər dənizini çirkləndirən ən böyük çay hansıdır? A)Kür çayı b) Araz çayı c) Volqa çayı d) Terek çayı e) Həkəri çayı

Ətraf mühiti radioaktv çirkləndirən əsas mənbələr hansılardır? A)istilik elektrik stansiyaları b) su elektrik satansiyaları c) 

kimya sənaye müəssisələri d)qara və əlvan metallar sənayesinin müəssisələri e)havada, suda, torpaqda nüvə silahlarının 

sınağı 

Hər il dəniz və okeanlara təxminən neçə milyon ton neft axıdılır? A) 4-8 mln. Ton b) 5-9 mln.ton c) 6-10 mln. Ton d) 7-



11 mln. Ton e) 3-6 mln.ton


 Dağ-mədən sənayesinin yaratdığı ekoloji problemlər hansılardır? 

a) su hövzələri, suyun səviyyəsi qalxır

b) suyun səviyyəsi aşağı düşür, smoq əmələ gəlir

c) atmosfer və hidrosfer çirklənir, torpaqda sürüşmələr və uçqunlar baş verir 

d) duman yaranır, buludlarən vəziyyəti dəyişir

e)rütubət çoxalır, görmə qabiliyyəti azalır

Xəzər dənizini çirkləndirən məhsul hansıdır a) neft, qaz b)məişət tullantıları

c)turşulu yağışlar d)kosmik tozlar e) kimyəvi tullantılar

Bioloji çirklənmə nə ilə nəticələnir? A)Genetik çirklənmə ilə b)Nəslin kəsilməsi ilə c)Genofondun azalması ilə d)K/T 

təsiri ilə e)istehsala təsiri ilə

İnsan qidasız, susuz və havasız nə qədər yaşaya bilər? 

a)qidasız 1 həftə, susuz 7 gün, havasız 1 dəqiqə

b)qidasız 3 həftə, susuz 5 həftə, havasız 2-4 dəqiqə

c)qidasız 5 həftə, susuz 5 gün, havasız 3-5 dəqiqə 

d)qidasız 7 həftə, susuz 6 gün, havasız 4-6 dəqiqə

e)qidasız 1 ay, susuz 7 gün, havasız 5-7 dəqiqə

Dünyada suyun çatışmamazlığı hansı vəziyyəti yaradır? A)insanların məişət çətinliyini b)içməli suyun azlığına c)aşağı 

sanitar şəraiti + d)texniki sulardan istifadəyə e)duzlu sudan istifadəyə

Atom bombası Xirosima və Naqasakı şəhərlərinə neçənci ildə atılmış və ekoloji

fəlakətə səbəb olmuşdur? A)1943-cü ildə b)1945-ci ildə c)1947-ci ildə

d)1949-cu ildə e)1941-ci ildə

Azərbaycan torpaqlarına intensiv antropogen təsir səbəb olmuşdur: 

a)torpağın məhsuldarlığının artmasına ; b)bitkilərin növ tərkibinin dəyişməsinə ;

c)torpaq örtüyünün zədələnməsi və çirklənməsinə; d)torpağın mexaniki tərkibinin dəyişməsinə; e)torpağın humus qatının 

optimallaşmasına

Tullantı qazları zəhərli maddələrdən təmizləmək üçün hansı üsullardan istifadə

edilir? A)fiziki, kimyəvi, mexaniki b)mexaniki, bioloji, kimyəvi

c)elektrik, elektromaqnit, kimyəvi d)absorbsiya, adsorbsiya, mexaniki

e)adsorbsiya, absorbsiya, fiziki

Əhali sayının getdikcə azalması necə adlanır? A)immiqrasiya; b) demoqrafik partlayış; c) depopulyasiya; d) demoqrafik 

böhran; e) miqrasiya;

Azərbaycanda ətraf mühitin başlıca çirklənmə mənbələrindən biridir: a) yüngül sənaye; b) yeyinti sənayesi; c) neft 

sənayesi d) tikiş-trikotaj istehsalı; e)su nəqliyyatı.

“Roma klubu”nun əsas məqsədi nədən ibarət olmuşdur? 

a) təbiətdə baş verən hadiəsələri öyrənmək b) istehsala yeni texnika və texnologiyanın tətbiqi c) insanların həyat tərzini 

öyrənmək d) təbii resursların yerləşməsini öyrənmək e)insanla təbiət arasındakı qarşılıqlı əlaqəni öyrənmək+

«Atmosfer çirklənməsi» dedikdə nəyi başa düşürsünüz? 

a) Atmosferdə qazlarla yanaşı maye, aerozol və ion şəkilində olan müxtəlif

maddələrin mövcudluğunu. b) Atmosfer havasında əsas komponentlərin-kükürd oksidi, hidrogen sulfid, azot oksidi, 

karbohidrogenlər, dəm qazı və mexaniki qarşıqların olmasını c) Atmosfer havanın bəşəriyyətin, cəmiyyətin «bəlasına», 

«xəstəliyinə» çevrilməsini. d) İnsanın sənaye fəaliyyətinin aktivləşməsi nəticəsində baş verən və bütövlükdə biosferə 

mənfi təsir göstərən amilləri.

e)Havada qazların, bərk və maye halında müxtəlif maddələrin, həmçinin radioaktiv elementlərin canlı orqanizmlərin 

həyat şəraitinə mənfi təsir edə biləcək miqdarda olmasını . 

Azərbaycanın hansı regionu külək enerjisindən istifadə etmək üçün əlverişlidir?

A) Quba-Xaçmaz regionu b) Abşeron yarımadası c) Şəki-Zaqatala regionu

d) Lənkəran-Astara regionu e) Naxçıvan MR

BMT-nin Baş Asambleyası tərəfindən təsdiq edolmiş və 28 oktyabr 1988-ci ildə

çıxarılmış qətnamə necə adlanır? a)beynəlxalq təşkilatların birliyi

b)ümumdünya təbiət günü c)beynəlxalq ekologiya xartiyası d)beynəlxalq ekologiya günü e)ümumdnya təbiət xartiyası 

Dünya əhalisinin orta yaş həddi neçə ildir? A)65 b)63 c)67 d)70 e)55



“Cəmiyyət öz inkişafında biosintez təzahürlərinin imkanlarını nəzərə almalıdır”

funksiyası ekologiyanın hansı sahəsinə aiddir? A)insan ekologiyası b)kənd təsərrüfatı ekologiyası c)tibbi ekologiya 

d)sənaye ekologiyası e)sosial ekologiya

Yeni sivilizasiya şəraitində sosial ekologiyanın əsas prinsiplərindən birini

göstərin: a)hər şey təbiət üçün b)iqtisadiyyat təbiətə əsaslanır c)cəmiyyətlə biosintez birləşməlidir d)cəmiyyətin istənilən 

dəyişdirici fəaliyyəti ekoloji proqnoza əsaslanmalıdır e)sivilizasiyanın davamlı inkişafı yalnız texnikadan asılıdır

 Yer kürəsi əhalisinin neçə faizi urbanizasiyaya məruz qalmış ərazidə yaşayır?

A) 50% b)34% c)45% d)67% e)70%

BMT-nin iqlim dəyişikliyi ilə bağlı xüsusi konvensiyası (1992) hansı şəhərdə

qəbul edilmişdir? A) Rio-de-Janero b)Paris c)Vaşinqton d)London

e)Moskva

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti tərəfindən imzalanmış 20 iyun 2007- ci

il tarixli sərəncamı hansı sahəyə həsr olunub? a)torpaqların çirklənmədən qorunmasına b)Xəzər dənizinin çirklənmədən 

qorunmasına+ c)atmosfer havasının qorunmasına d)Abşeron ərazisində sağlam mühitin yaranması

e)ekoloji cəhətdən dayanıqlı inkişafın təminatı

Yer ətrafı kosmik fəzada ən təhlükəli hesab olunan tullantılar hansılardır? 

A)kosmik raketlərdən yanacaqlar b)kosmik tozlar c)buxarlar d)tozlar

e)kimyəvi məhsullar 

 İstehsalat müəssisələrinin zəhərli tullantılarının atmosferə buraxılan yeri ilə

yaşayış və ictimai məntəqələr arasında olan məsafə necə adlanır? 

a)qoruyucu sanitariya zonaları b)qoruyucu yaşıllıq zonaları c)qoruyucu işıqlanma zonaları d)qoruyucu səs-küy zonaları 

e)qoruyucu yanğın zonaları

İş yerlərində tələb olunan əlverişli metodoloji şəraiti yaratmaq, zəhərli və zərərli

qarışıqların havadakı qatılığını azaltmaq və fəhlələrin sağlam iş şəraitində işləməsini təmin etmək üçün hansı normalara 

riayət olunmalıdır? 

a)sanitariya normalarına b)texniki normalara c)istehsalat normalarına

d)gigiyena normalarına e)kimyəvi normalara

Atmosferdə yığılan qazlar iqlimdə hansı prosesə səbəb olur? 

A)Istiliyə b)yağıntıların artmasına c)quraqlığa d)şimşək çaxmalarına

 Dünyada atmosferə və hidrosferə atılan tullantıların neçə faizi urbanizasiyaya

məruz qalmış ərazilərə aiddir? (Sürət 21.05.2014 10:51:03) a)48% b)92%

c)65% d)80% e)54%

Əhalinin estetik təlabatı üçün yaşayış yerlərində aparılan ekoloji tədbirlər: 

a)yeni perspektlərin yaradılması b)yaşıllıq zonalarının salınması

c)ictimai yerlərin genişləndirilməsi d)yeni yaşayış binalarının tikilməsi

e)əhalinin sağlamlığının qorunması

Ətraf mühiti çirkləndirən özəl istehsal müəssisəsi əhalinin sağlamlığına ziyan

vurursa və ona qarşı iddia qaldırılarsa həmin müəssisə dəymiş ziyanı necə ödəsə

ona xeyirli olar? a)Özünün bank hesabında pul saxlayır (dondurur)

b)Sığorta şirkəti ilə müqavilə bağlayır c)Ziyan çəkənlərin hər biri ilə söhbət aparır d) Dəymiş ziyanı dövlət ödəyir 

e)Dəymiş ziyanı müəssisə rəhbəri ödəyir

Hansı yağışlar turşulu yağışlar adlanır? a)tərkibində yüksək tərkibli kükürd turşusu olan yağışlar b)tərkibində toz qarışığı 

olan yağışlar c)tərkibində azot oksidi ilə zəngin olan yağışlar d)tərkibində üzvi qarışıqlar olan yağışlar

e)tərkibində kosmik tozlar olan yağışlar

Aqlomerasiyaların birləşməsi necə adlanır? A)sənaye kompleksi b)şəhər zolağı c)sənaye mərkəzi d)şəhər qovşağı 

e)meqopolis 

 Ətraf mühitə aid I Stokholm konfransı neçənci ildə keçirilmişdir? A)1962

b)1968 c)1975 d)1972 e)1958




1973-ci ildə BMT tərəfindən ətraf mühitin qorunması və təbii sərvətlərə

münasibət sahəsində qəbul edilmiş proqram nə adlanır? A)FAO b)YUNESKO

c)YUNEP d)VOZ e)VMO

Yer ətrafı kosmik fəzada antropogen mənşəli kataloqlaşdırılmış təxminən hansı

sayda tullantı vardır? A)6-8 min b)4-4,5 min c)7-8 min d)1,5-2 min

e)5-6 min

Turşulu yağışlar ilk dəfə hansı ölkədə olunmuşdur? A)İngiltərə b)Almaniya

c)RF d)Norveç e)İspaniya

BMT tərəfindən “böyük məsafələrdə havanın trassərhəd çirklənməsi barədə”

konvensiya nə vaxt işlənib hazırlanmışdır? A)1979 b)1968 c)1972

d)1957 e)1980

Ətraf mühitin bioloji, fiziki və kimyəvi təsiri ilə yaranan xəstəlikləri öyrənən tibbin bölməsi necə adlanır? 

A)kordiologiya b)tibbi biologiya c)ekopatalogiya d)gigiyena e)nifrogiya

Aşağıdakılardan ən yüksək yaşayış həddi hansı ölkədədir? A)ABŞ b)Rusiya

c)Çin d)Yaponiya e)Almaniya

Sosial ekologiyanın əsas funksiyaları: 1.təbiəti mühafizə, 2.praqmatik 3.proqnostik 4.dünyagörüşü 5.metodoloji a) 1,2,3 

b)2,3,4 c)1,2,3,4,5 d)3,4,5 e)1,3,5

Ekoloji problemlərin kəskinləşməsinin əsas səbəbkarları hansılardır? 1. sosial-siyasi 2. mədəni 3. elmi-texniki 4. əxlaqi-

pedaqoji 5. siyasi a)1,3,4 b)1,2,3 c)3,4,5 d) 1,4,5 e)2,4,5

Ekoloji problemləri neçə növə bölmək olar? A) 2 b)3 c)4 d)5 e) 6

Alimlər insanların təbiətə neçə əsas münasibət formasını qeyd etmişlər: a) 2 b) 3 c)4 d)5 e)6

"Roma klubu" nə vaxt nə vaxt və kim tərəfindən yaradılmışdır? A)H.Toro, 1860 b) C.Edams,1913 c)E.Hekkel, 1870 

d)A.Tensli,1935 e)A.Peççein, 1968

Ekoloji mədəniyyət - a) real cəmiyyət tərəfindən layihələşdirilən və rəsmən elan edilən üsulların, ənənələrin və 



tənzimləmə formalarının, təsərrüfat-iqtisadi fəaliyyət və s. sahələrdə təbiətlə özünün bütün qarşılıqlı münasibətlərinin 

Yüklə 82,03 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə