Ekspertizasi dərsliK

227 

 17 – xüsusi turş şərablar üçün; 

 18 – digər bütün şərablar üçün. 

Dəmirin miqdarı cavan şərablarda və yetişdirilməmişlərdə 3-

20  mq/dm

3

  arasında,  yetişdirilmiş,  markalı,  mənşəyinə  görə 

adlanmasına  nəzarət  olunan  şərablarda  və  ixrac  üçün  nəzərdə 

tutulan bütün şərablarda 3-10 mq/dm

3

 arasında dəyişə bilər. 

Misin kütlə payı 5 mq/dm

3

, qurğuşun – 0,3 mq/dm

3

-dan artıq 

olmamalıdır. 

Şipuçi  şərablar  üçün  butulkada  karbon  qazının  təzyiqi  20

0

C 

temperaturda 200 kPa-dan az olmamalıdır. 

2.1.8.6. Doldurma, 

qablaşdırma

 v

ə

 markalanma 

 

Qazlaşdırılmış  və  oynaq  şərablar  istisna  olunmaqla  qalan 

bütün tip üzüm şərabları 10117-91 saylı QOST-a uyğun olaraq I, 

III, IV, Xa tipli şüşə butulkalara və 26586-85 saylı QOST-a uyğun 

VI  və  XII  tipli  butulkalara,  suvenir  butulkalara,  bədii  tərtibatlı 

qablara doldurulur. 

Şərabın  doldurulması  həm  həcmə,  həm  də  səviyyəyə  görə 

aparıla bilər. 

Əgər  şərab  həcmə  görə  doldurularsa,  o  zaman  20±0,5

0

C 

temperaturda nominal tutumdan aşağıdakı həddə kənara çıxmalara 

yol verilir, sm

3

: 

±6,0 tutumu 800 və 1000 sm

3

 olan butulkalar üçün; 

±5,0 tutumu 750 və 700 sm

3

 olan butulkalar üçün; 

±4,0 tutumu 500 sm

3

 olan butulkalar üçün; 

±2,0 tutumu 200 və 250 sm

3

 olan butulkalar üçün; 

±1,0 tutumu 100 sm

3

 olan butulkalar üçün. 

Doldurulmanın  tamlığı  23943-80  saylı  QOST-a  əsasən 

müəyyən olunur. Şərab butulkası 55412-76 saylı QOST-a uyğun 

olaraq mantar tıxacla (markalı, yetişdirilən, mənşəyinə görə adlan-

masına nəzarət olunan, həmçinin butulka pasterizəsini keçən), III 

və  IV  tipli  polietilen  tıxaclarla  (markalı,  yetişdirilən,  həmçinin 

butulka  pasterizəsini  keçmiş  şərablar),  «alka»  tipli  qalpaqla, 

---

228 

mantar tıxacla bağlana bilər. 

Qutulara yığılmazdan əvvəl kolleksiya şərabları və mənşəyinə 

görə adlanmasına nəzarət olunan şərab butulkaları kağızla yaxud 

sellafonla  tam  bükülərək  bədii  tərtibatlı  suvenir  qutulara  yığılır. 

Onlara  düzgün  saxlanma  və  rəftara  dair  annotasiya  əlavə  edilir. 

Markalı  və  yetişdirilən  şərab  butulkaları  da  kolleksiya  şərabları 

kimi  kağız  yaxud  sellafonla  tamamilə  yaxud  etiketi  örtən  zolaq 

şəklində  bükülür.  Əgər  həmin  şərab  şəhər  çərçivəsində  nəql 

olunursa  və  yaxud  onlar  büzməli  kardon  qutulara  qablanırsa, 

onları kağızla bükməyə icazə verilir. 

Şərab butulkalarını 10131-93 saylı QOST-a uyğun olaraq ağac 

qutulara,  büzməli  kardon  qutulara  (QOST  13516-86  və  QOST 

22702-77),  çoxqat  polimer  qutulara  –  bu halda  butulkalar  şaquli 

vəziyyətdə  düzülür,  həmçinin  11354-93  saylı  QOST-a  əsasən 

çoxqat  ağac  qutulara,  24831-81  saylı  QOST-a  uyğun  olaraq 

konteynerlərə  və  tara-avadanlıqlara  düzülərək  qablanır.  Qapalı 

qutulara  qablanarkən  quru  qablama  (yonqar,  saman  və  s.) 

materialından (ağac kəpəyi istisna olunmaqla) və digər məsaməli 

materiallardan istifadə olunur. 

Qış  dövründə  şəhərlərarası  daşınmalarda  qutuların  daxili 

hissəsi  termoizoləedici  materiallarla  –  voylok,  penoplast  və  s. 

örtülür.  Bağlı  qutular  kəndirlə  sıxılır  və  onun  sonu  plomblanır, 

yaxud  bağlayıcı  polad  lentlə  sarınaraq  sonu  qıfılla  qapanır. 

Büzməli  kardondan  qutular  polad  lentlə  sıxılaraq,  sonda  qıfılla 

bərkidilir yaxud iki zolaqlı kağız lentlə yapşqanlanır. 

Hər  bir  şərab  butulkasına  bədii  tərtibatlı  etiket  yapışdırılır. 

İstehlakı üçün məlumatlara daxil edilməlidir: 



 

Məhsulun adı; 



 

Hazırlayıcının,  qablaşdıranın,  ixracatçının,  idxalçının, 

ölkənin adı və yerləşdiyi yer; 



 

Tutumu, dm

3

; 



 

Hazırlayıcının əmtəəlik nişanı (əgər varsa); 



 

Etil spirtinin həcmdə payı; 



 

Şəkərin  kütlə  payı  (turş  şərablardan  başqa),  şampan 

---

229 

şərabları üçün şəkərin miqdarına görə adlanır; 



 

Doldurulma yaxud tərtibat tarixi (butulka üsulu ilə alınan 

şampan  üçün)  –  etiketin  əks  yaxud  üz  tərəfində,  digər  qablama 

elementində yaxud birbaşa istehlak tarasında göstərilir; 



 

Üzümün məhsul ili: markalı və kolleksiya şərabları üçün; 



 

Dolduran müəssisənin adı etiketin üz yaxud əks tərəfində 

yaxud butulkanın qalpağının ottiskində göstərilir; 



 

Rəngləyicilər,  aromatizatorlar,  şirinləşdiricilər  istifadə 

olunduqda onların miqdarına dair məlumat; 



 

Məhsulun hazırlandığı və identifikasiya olunduğu norma-

tiv yaxud texniki sənədin adı; 



 

Sertifikatlaşdırmaya dair məlumat. 

Markalı  və  kolleksiya  şərabları  üçün  butulkanın  boğazına 

boyunbağı yapışdırılır (TŞ 10-24-10-89) və orada adı – «markalı», 

«yetişdirilmiş»;  kolleksiya  şərabları  üçün  əlavə  olaraq  «kollek-

siya»  sözü  yazılmış yarlıq, əlavə kimi kolleksiyada  yetişdirildiyi 

ilin  miqdarı,  boyunbağıda  şərab  hazırlanan  üzümün  məhsul  ili 

göstərilir. 

Mənşəyinə  görə  adlanmasına  nəzarət  olunan  şərablar  üçün 

etiketdə  göstərilir:  «mənşəyinə  görə  adlanmasına  nəzarət  olunan 

şərab»,  boyunbağısında  isə  şərab  hazırlandığı  rayonun  sxemi 

üzüm sahələri adlandırılmaqla göstərilir. 

İdxal  olunan  avadanlıqlardan  istifadə  olunduqda  etiketin  üz 

tərəfində doldurulma tarixinin göstərilməsinə icazə verilir. 

Büzməli kardondan olan bağlı qutuların markalanması 14192-

06 saylı QOST-a uyğun aparılır və qutunun üzərində xəbərdaredici 

lövhələr asılır: «sınandır», «ehtiyatlı olun», «yuxarı», «nəmlikdən 

qoruyun». Qutularda əlavə olaraq aşağıdakı yazılar verilir: isteh-

lakçı  ölkənin  dövlət  dilində  şərabın  adı,  butulkanın  sayı,  butul-

kanın tutumu (litr). Hərflərin ölçüləri 40 mm-dən az olmamalıdır. 

Hər  qutuya  qablayıcı  kağız  döşənir  və  orada  şərabın  adı, 

butulkanın miqdarı və onların tutumu, qablayıcının soyadı (yaxud 

sayı) və qablama tarixi əks olunur. 

---