ƏLĠ VƏLĠyev bġr cüt ulduz ( hekayəLƏR )



Yüklə 293,35 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə10/10
tarix30.12.2017
ölçüsü293,35 Kb.
#18645
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10

34 

 

mәnә  cacıq  kәtirәr,  n ә  cür  soyulub  yeyilmәsini  dә  öyrәdәrdi.  Tәr  vaxtı 



yediyim cacığın xırtıl - tısı һәlә dә yadımdadır.  

Babamın  qoruduğu  bostanda  lobya,  maş,  gülül,  noxud,  mәrcimәk  dә 

һasilә gәlir. 

Kolxozun buzovunu otardığım vaxt  göbәlәk dә yığardım, donbalan da. 

Göbәlәk yazda da olur, payızda da. Donbalan b әzәn һәr il olur, birdәn dә üç 

il  dalbadal  bitmir.  İkisi  dә  yemәlidir.  Әlәlxüsus  qovurub  üstünә  yumurta 

çırpandan sonra... 

Babamın  һәyәtindә  yeralması  da  bitir,  günәbaxan  da,  qarğıdalı  da. 

Qarğıdalı  ilә  günәbaxan  yayda  bitir.  «yeralmasının  üstünә  qırov  düşmәsә 

başını kәsmәzlәr», — deyә babam payızın axırlarında şiv qalxmış budaqları 

kәsәr, bir  һәftә sonra qazıb  yeralmalarını çıxarar, uşaqların  һәrәsinә birini 

«nübar elәyin»—deyә verәr, qalanını quyuya töküb qış üçün saxlardı. Alma 

dadı verәn bu bitki һәm kökü, bir az da çuğunduru xatırladır. 

Babamın  bağçasındakı  ağacların  һamısını  tanıyıram.  Kәndimizin 

qabağından axan çaydan adlayıb bir az yuxarı qalxandan sonra qalın meş әyә 

girirsәn. Ağaclar var ki, başına baxanda papağın düşür. 

Bağçamızdakı meyvәlәrin һamısına babam peyvәnd, meşәdә bitәnlәrә cır 

deyәrdi. Peyvәndlәr iri, dadlı, çırlar kiçik, turş olur.  

Bağçamızdakı  almalar  cürbәcürdür.  Orasını  da  deyim  ki,  babamgilin 

kәndi  meyvәçiliklә  mәşğul  olmur.  O  sәbәbdәn  meyvәlәrin  növü  barәdә 

mәlumatım azdır.  

Qızılarmudla  sarıgilas,  iri  gilәnarla  peyvәnd  zoğal,  gülöyşә  narla 

kәһrәba  һeyva  һәyәtin  zinәtidir,  Başqa  ağaclara  atlanmış  qaraşirә, 

keçiәmcәyi,  һazarı  üzümü  ilә  xurma  әzgildәn  ayrıldığım  illәri  ömrümdәn 

saymıram.  Sarı,  qırmızı,  göy  alçalar,  yetişdikcә  rәngi  dәyişәn  gavalılar, 

kәtan-kәtan  cö vüzlәr,  nazikqabıq  fındıqlar,  odun  üstünә  atanda  bağırtısı 

uzaqdan eşidilәn şabalıdlar indi dә yadıma düşәndә mәnә lәzzәt verir. 

Şaһ tut, qara tut, bidanә tut, xar tut! Hәrәsinin dadı başqa, rәngi özgәdir. 

Meşәlәrin  һörmәtli  qonağı  sayılan,  qaragöz  böyürtkәnlәr,  qırmızıyanaq 



35 

 

çiyәlәklәr, moruqlar, xallı qarağatlar, yemişәnlәr nә qәdәr dadlı, lәzzәtli vә 



yaraşıqlı olurlar.  

Babamın  xüsusi  otaqda  yetişdirdiyi  sarı  limon,  portağal,  mandarinlәr! 

Sizdәn yana һәm nigaranam, һәm d ә bәrk q әribsәmişәm. 

Güneylәrdә qızaran mәrmәriklәr, һәmәrsinlәr! Tamarzı qalmaqdan tәngә 

gәlib, bu il özümü yanınıza salacağam!.. 

Meyvәlәr,  tәrәvәzlәr,  göyәrtilәr  barәdә  bildiklәrim  bu  q әdәrdir.  Yaxşı 

olar  ki,  yay  tәtili  vaxtında  һәr  bir  şagird  bacardığı  qәdәr  nümunә  gәtirib 

tәbiәt guşәsinә qoysun». 

Müәllim  Eyvazın  yazısını  oxu yandan  sonra  divar  qәzetinin  növbәti 

nömrәsindә çap etdirdi. Şәklini isә yazının böyrünә yapışdırdı. 




36 

 

 



 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ÖZÜ ÜÇÜN YONAN KƏRKĠ 

(Nağıl) 

Biri  vardı,  biri  yoxdu,  bir  xarrat  vә  onun  usta  alәtlәri  vardı.  Xarrat 

alәtlәrin,  alәtlәr  dә  xarratın  dilini  çox  gözәl  bilirdi.  Ustanın  alәtlәrsiz, 

alәtlәrin  dә  ustasız  iş  görmәk  әllәrindәn  gәlmirdi.  Onlar  һәmişә  birlikdә 

evdәn  çıxıb  işlәmәyә  gedәr,  tәzә  tikilmiş  binalara  qapı-pәncәrә  düzәldib 

salar, taxta  yonub döşәmә, tavan düzәldәrdilәr. 

Bir gün yenә xarrat öz alәtlәrini: mişarını, baltasını, dәһrәsini, zubulunu, 

guppununu, 

çәkicini,  kәlbәtinini,  iskәnәsini,  yiyәsini,  burğusunu, 

törpüsünü, rәndәsini, kәr gisini götürüb  yola düşdü. O, dülgәr dostlarını da 

sәslәyib, bir evin qapı-pәncәrәsini, döşәmә- tavanını düzәltmәyә gәldi. 

Xarrat һәr bir alәti lazımi yerinә qoydu. 

Hәyәtin  yuxarı  tәrәfindәki  taxtalara  söykәdilmiş  mişar,  iti  iri  dişlәrini 

elә şax tutmuşdu ki, görәn deyәrdi, bu dәqiqә iki adam gәlib onu götürәcәk, 

һәrәsi  bir  tәrәfindәn  yapışaraq  yoğun  tirin  üstünә  qoyub  kәsmәyә 

başlayacaq. Çox çәkmәdәn tir iki, üç, bәlkә dә çox һissәlәrә bölünәcәkdir. 

Bir azdan mişarın ağzından çıxan kәpәk һәr iki tәrәfә tökülmәyә başladı. 

Bәzi tirlәrin ortasında düyün olanda ustalar  zubula  әl atır, balta ilә  yer 

açır, zubulu qoyur, guppunla bir neçә dәfә vurur, tir parçalanırdı. 

 



37 

 

Ağac  saplı  dәһrәnin  әyri  burnu  ilә  iti  ağzı  һәmaһәn g  deyildi.  O, 



taxtaların nazik vә lüzumsuz yerlәrini kәsib yerә tökmәkdәn һәzz alırdı. 

Çәkiclә  kәlbәtin  bir  yerdә  işlәdiklәri  üçün  dost  görünürdülәr.  Әsil 

һәqiqәtdә  isә  belә  deyildi.  Çәkicin  vurduğu  ağır  zәrbәlәrin  bir  çoxunu 

kәlbәtin  dәf  edir,  daһa  doğrusu,  ağırlığı  öz  üzәrinә  götürürdü.  Çәkicin 

vurduğu  kiçik  mismarları  çәkib  çıxarmaq  üçün  kәlbәtin  neçә  dәfә  a ğzını 

açıb yummalı, dişlәrini bir-birinә qıcamalı, dodaqlarını sıxmalı idi. 

Eybini  göstәrәn,  sәһvini  de yәn,  nöqsanını düzәldәn  kәlbәtin  çәki c  üçün 

dost  yox,  bir  rәqib  idi.  Alәtlәrin  arasındakı  çәkişmәni  du yan  usta  һәmişә 

çәkici  sağ,  kәlbәtini  sol  böyründә  qoyub  özü  ortada  dayanardı  ki,  mәrәkә 

qopanda һarayçılıq elәsin. 

Çәkiclә  kәlbәtin bir-birinin kәsirini düzәltdiyi  kimi  yiyә ilә iskәnә dә 

sәmimi  yoldaşlıq  edir,  bir-birinә  kömәk  dururdu.  Pәncәrәlәrә  tutacaq, 

qapılara  kilid  salmaq  üçün  deşik  açan  iskәnә  korşalanda  yiyә  tez  özünü 

yetirib  dostunun  ağzına  sürtülürdü:  onu  ovxalayıb  itilәyir,  isgәnә  rәvan 

işlәyir, һeç bir çәtinliyә rast gәlmirdi. Ancaq qalın taxtalardan, nazik taxta 

divarlardan  deşik  açıb  mәftil  keçirmәk  iskәnәnin  һ ünәri  deyil.  Bu  işdә 

burğunun  nә  әvәzi  var,  nә  dә  misli  bәra bәri  tapılar.  Ә yri  sapından  yapışıb 

һәrlәdikcә,  polad  ağzı  taxtaları  ovur,  işlәdikcә,  sanki  siçan  quru  çörәk 

xırtıldadırdı. 

Törpünün  buraxdığı  sәһvi  rәndә  düzәldәndә  narazılıq  dәrһal  һiss 

olunmur.  Vay  o  gündәn  ki,  törpünün  ikidüyü mlәri  nazik  dişli  üzü  dә 

һamarlaya  bilmәdikdә,  rәndә  özünü  yetirir,  taxtanı  elә  һamarlayır,  elә 

düzәldir ki, baxmağa iki göz azlıq elәyir. 

Rәndәnin işindәn razı qalan xarrat һeç bir vaxt t örpünü gözdәn salmırdı. 

Çәkiclә  kәlbәtinin  arasında  dayanan  dülgәr  һarayçılığa  һazırlandığı  һalda 

rәndә ilә törpünü yan-yana qoyan xarrat, alәtlәrini әllәri ilә oxşayıb deyirdi: 

— Yaxşı ustanın üzünü ağ, başını uca elәyәn tutarlı alәtlәridir. Rәndә ilә 

törpüyә  fәrq  qoyan,  ögey-doğmalıq  elәyәn  usta,  işinin  öһdәsindәn  gәlә 

bilmәz. 



38 

 

Usta üçün alәtin һamısı әzizdir.  Hәr biri öz yerindә әvәzsizdir. 



Dülgәrlәrdәn  birisi  bıçqı  ilә  kәsir,  di gәri  kәrki  ilә  yonurdu.  Bayaqdan 

bәri ustaların işini seyr edәn ev saһibinin oğlunu әn çox maraqlandıran vә 

düşündürәn, mişarla kәrki oldu. 

Kәsilmiş  taxtanın  altına  yarma  irilikdә  kәpәk  tökülürdü.  Kәrkinin 

yonduğu  ağacdan,  çoxlu  nazik  qamqalaq  qalxırdı.  Qamqalaqların  һamısı 

kәrkinin qabağına toplanırdı. 

Dülgәrlәrlә xarratlar iş görәndә alәtlәrin һamısı uzaqlara әl-qol atıb geniş 

meydan götürdüklәri һalda nә sәbәbә kәrki һәmi şә öz qabağına yonurdu? 

Kәrki mişarın yanında çox kiçik idi. Balta ilә dәһrәnin işini görmәyә aciz 

idi. Rәndә ilә törpüyә çata bilmәzdi. Çәkiclә kәlbәtin ondan az vә faydalı iş 

görmürdü. İskәnә ilә yiyә, zubul ilә guppunun gördüyü işi nәһy etmәk çәtin 

idi. 


 

Nә  üçün  kәrki  һәmişә  öz  qabağına  yonur?  —  deyә  ev  saһibinin 



mәktәbli oğlu dülgәrә yaxınlaşıb soruşdu. 

Dülgәr belini düzәldib, alnının tәrini silә -silә xәbәr aldı:  

Mәni imtaһana çәkirsәn,  yoxsa özünü bilmәmәzliyә qoymusan? 

Mәktәbli sualı ciddi şәkildә tәkrar elәyәndә usta cavab verdi: 

 

Bu sualı gәrәk kәrkini icad elәyәn ustaya verәk. 



Mәktәbli  cavabdan  razı  qalmadı.  Usta  qulağının  dalına  qoyduğu  balaca 

karandaşı götürüb bıçqılayacağı taxtanın üzәrindә bir neçә cızıq çәkdi. 

Mәktәbli xarrata üz tutub bir dә sual verәndә xarrat әlindәki rәndәni yerә 

qoyub  yanındakı  kürsüdә  әylәşdi.  Çeşmәyini  çıxarıb  sildi.  Sağ  әli  ilә  cod 

saçına tumar çәkib qәlyanını yandırdı, dәrin qullab vurub cavab verdi: 

 



Kәrki  öz  qabağına  yonmağı  bәzi  insanlardan  öyrәnib.  Hәmişә  öz 

qabağına  yonmağa adәt  elәmiş  bә zi adamlar  kәrkini icad  elәyәndә özlәrinә 

oxşadıblar. 

Cavab mәktәblini naraһat elәdi, xarrat onun k önlünü açdı: 

 

Kәrki  kimi  öz  qabağına  yonan  adamların  ömrü  güney  qarının 



misalındadır. Belәlәrinә törpü çәkmәk, rәndәlәyib düzәltmәk һamının işidir. 


39 

 

 



 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

AġPAZ VƏ ġAH 

(Nağıl) 

Sizә һaradan xәbәr verim dәmir qapı Dәr bәnddәn. Gülablı aşıq Valeһ sazı 

çiyninә salıb Zәrniyarla görüşmәk üçün yola düşәn gündәn yüz әlli il qabaq 

ölkәnin  һökmdarı  paltarını  dәyişib  şәһәrlәri  gәzir,  kәndlәrә  baş  çәkir, 

camaatın necә güzәran keçirdi yini yoxlayırdı. 

Camaatın isә günü qara, üzü danlaqlı, başı qapazlı idi. Mollalar bә ylәrin 

dediyinә  bәraәt  qazandırır,  se yidlәr  әrbabların  başına  and  içir,  dar ğaların 

evindә  qonaq  qalırdılar.  Divanla  din  әlbir  olub,  bütün  günü  tәr  axıdıb  iş 

görәn zәһmәt adamlarının gününü qara edirdi. 

Şәһәrlәrin  küçәlәri  boş,  kәndlәrin  arası  sәssiz  idi.  Bәzi  şәһәrlәrin 

ucqarlarında  bir  yerә  yığışıb  dәrdlәşmәk,  ürәklәrini  boşaltmaq,  bir-birinә 

sirr  açıb  mәslәһәt  almaq  mәqsәdi  ilә  kiçik  d ükanlar  düzәlmişdi.  Bu  cür 

dükanlardan  biri  dә  Dәrbәnd  qalasında  idi.  Tәzә  açılmasına  baxma yaraq 

dükan  tezliklә  şöһrәt  qazandı.  Danışırdılar  ki,  bunun  iki  sәbәbi  var  imiş: 

birisi bu imiş ki, müştәri nә vaxt gәlsәymiş tәzә qoyun әtindәn, ya da ki, tәzә 

balıqdan  kabab  yeyәrmiş.  İkincisi  isә  aşpazın  duzlu  söһbәti,  tarixi 

rәvayәtlәri  maraqla danışması imiş.  Hәr dәfә söһbәtin axırında «Sәbir elә, 

 



40 

 

bir  gün  gәlәr,  һәr  bir  işin  düzәlәr»  sözlәrini  demәsi  müştәrilәrin  sayını 



gündәn-günә artırır, aşpazın şöһrәtini qat -qat çoxaldırmış. 

Aşpazın adı Әmәl idi. Yaşı әlliyә çatırdı. Övladı yox idi. İyirmi beş ildәn 

artıq  bir  yerdә  yaşayıb  ömür  sürdüyü  arvadını  Xeyri  çağırırdılar.  Әmәl, 

xoruzun  ilk  banı  evdәn  çıxıb  gecәnin  bir  şәri  keçәnә  qәdәr  dükanda  işlәr, 

söһbәt edәrdi. Evә qa yıdanda  görәrdi ki, arvadı oturub onu  gözlәyir. 

Әmәl  salam  verib  evә  keçәr,  Xeyridәn  һal-әһval  tutardı.  Xeyri  mis 

aftafadan  su  tökәr,  әri  yu yunardı.  Әr-arvad  şirin-şirin  yeyib-içәr,  axşamı 

gecә  edәr,  sәһәr dan sökülәndә isә Әmәl dükana  gedәrdi. Qapıdan çıxanda 

isә deyәrdi: 

 



Xeyri! Sәbir elә, bir gün gәlәr, һәr bir işin düzәlәr.  

Günlәrin  birindә  һökmdar  şәһәrә  girib  evlәri  gәzmәyә  başladı.  Yazın 

ortası idi. Hökmdarla adamları, bәlәdçilәr Әmәlin һәyәtinә girәndә gördülәr 

ki,  cavan  bir  arvad  һә yәtin  ortasında  oturub.  Sa ğ  böyründә  bir  parça  quru 

tәndir  çörәyi,  sol  yanında  balaca  saxsı  kuzәsi,  qabaq  tәrәfdә  әl  ağacı  ilә 

şallaq, elә bir arvada gözәtçilik elәyir. 

Hökmdar  salam  verәndә  arvad  ayağa  durub  tәzim  elәdi.  Hökmdar 

sual-cavaba başladı:  

 

Adın? 



    — Xeyri. 

 



Kimin külfәtisәn? 

 



Әmәlin. 

 



Әrin nә iş görür? 

 



Aşpazlıq elәyir. 

 



Harada? 

 



Şәһәrin qırağındakı dükanda. 

 



Nә üçün isti günün altında oturmusan? 

 



Әrim bütün günü manqalın qabağında istiyә yanır. 

 



Quru çörәk nә üçündür? 

 



Әrimin dilinә yumşaq çörәk dәymir. 


41 

 



 

Kuzәni niyә günün altına qoymusan? 

 

Әrim dükanda sәrin suya tamarzıdır. 



— Ağacla şallaq bura niyә qoyulub? 

 



Kişi  işdәn  qayıdanda  mәnә  acığı  tutsa  ağac  axtarınca  һirsi  soyuyar, 

mәn  günaһa  bataram.  Ağacı  һazır  qoymuşam  ki,  dәrһal  götürsün.  Ağacla 

döyәndәn sonra ürәyi soyumasa, qoy şallağı qapıb ürәyini soyutsun. 

Xeyrinin  dediklәrindәn  razı  qalan  һ ökmdar  birbaş  Әmәlin  d ükanına 

yollandı. 

Hökmdarla  adamları  ikibir -üçbir  düxana  girib  oturdular.  Әmәl  erkәk 

әtinin  sәkil  tikәlәrini  şişlәrә  çәkib  manqaldakı  qırmızı  közün  üstünә 

düzmüş, kababın tüstüsü һәrdәm otağa dolur, qoxusu acların iştaһasını daһa 

da  artırırdı.  Aşpaz  әlindәki  nazik  enli  taxta  ilә  manqalı  yellәyir,  ürәkdәn 

gәlәn sәslә deyirdi: 

 

Sәbir elә, bir gün gәlәr, һәr bir işin düzәlәr... 



Aşpaz  Әmәl  һazır  kababı  çәkib  müştәrilәrin  qabağına  qoyandan  sonra 

һökmdar, vәzir, vәkil әylәşmiş stola yaxınlaşıb müraciәt elәdi: 

 

Nә buyurursunuz? 



Hökmdar  qoyun  әtindәn  altı  şiş  kabab  çәk mәyi  tapşırıb,  vәzirdәn  xәbәr 

aldı: 


 

Kababçıdan әqlin nә kәsir? 



Vәzir duruxa-duruxa  cavab verdi:  

 



Gözümә şübһәli dәyir, qurban.  

Hökmdar qәti fikrini söylәdi: 

 

Adını  Әmәl  qoymuş  bu  adamın  bütün  vücudu  әmәldir.  Buna  kәlәk 



qurub dediklәrinn yoxlayacağam. Necә yәni «Sәbir elә, bir gün gәlәr, һәr bir 

işin düzәlәr?»  Hansı iş? Kimin işi düzәlәr? İş düzәldәn mәn, kababçı kimә 

arxayındır ki, bu cür danışır? 

Vәzirlә vәkil kababdan razı qaldılar.  Hökmdar isә Әmәlә dedi:  




42 

 

—Pulumuz  yoxdur.  —  O,  sol  әlinin  çeçәlә  barmağındakı  qızıl  üzüyü 



çıxarıb aşpaza  verdi.  — Sabaһ  yox, biri  gün pulunu  gәtirib  verәrik,  üzüyü 

geri alarıq...  

Әmәl һeç nә demәyib üzüyü aldı, küncә qoyulmuş ağzı açıq dәxilә atdı. 

Tanımadığı müştәrilәrә tәzim elәyib dükandan çıxdı. Aşpaz manqalın yanına 

getdi. 

Vәzirlә  vәkil  müştәrilәrin  nәzәrini  cәlb  elәyib  ağır-ağır  yeriyәndә 



һökmdar üzüyü dәxildәn götürüb cibinә qoydu. 

Şәһәrdәn  çıxıb  çayın  qırağına  gәldilәr.  Hökmdar  üzüyü  vәzirlә  vәkilә 

göstәrib çaya tulladı vә  gülә-gülә dedi:  

 



Gözlә  ki,  gözlәyәsәn,  ay  aşpaz,  görәk  bir  gün  gәlәcәkmi,  işin 

düzәlәcәkmi? 

Әmәl  isә  bütün  günü  diz  qatlamadan,  nәfәs  almadan  kabab  bişirib 

müştәrilәrә verir, aldığı pulları һesablamadan dәxilә tulla yırdı. 

Aradan bir gün ötdü. Әmәl evә bikef qa yıtdı. Qanı qara idi. Çox fikirli vә 

dalğın idi. 

Xeyri  әrini  bu  qәdәr  fikirli,  bu  qәdәr  qәmli  görmәmişdi.  Sәbәbini 

soruşanda Әmәl dedi: 

 

Dünәn üç adam  kabab  yedi, pulları olmadığından bir qızıl  üzük girov 



qoyub  getdilәr.  Sabaһ  pulu  gәtirib  üzüyü  istәyәcәklәr.  Üzüyü  dәxilә 

atmışdım,  yoxdur.  Hәr  yeri  әlәk-vәlәk  elәdim  tapılmadı,  һeç  bilmirәm  nә 

cavab verәcәyәm. 

Xeyri bir müddәt dinib-danışmadı, birdәn әrinә üz tutub:  

 

Sәһәr  satıcıdan  bir  balıq  almışdım,  qarnını  yaranda  bir  üzük  çıxdı. 



Bәlkә onu verәsәn? 

 



Haradadır üzük, gәtir görüm? 

 



Xeyri üzüyü Әmәlә göstәrdi.  Kişi diqqәtlә baxdı. E ynәn  һәmin  üzüyә 

oxşayırdı. 

Gün  çeşt  yerinә  qalxanda  һökmdar  adamları  ilә  birlikdә  dükana  girib 

salam  verdi.  Pulu  Әmәlә  uzadıb  üzüyü  istәyәndә,  aşpaz  qorxa-qorxa  qızıl 




43 

 

üzüyü һökmdara  verdi. Vәzirlә  vәkil  gözlәrinә inanmadılar.  Hökmdara  elә 



gәldi  ki,  onu  әfsunladılar.  Dәfәlәrlә  üzüyü   o  tәrәf-bu  tәrәfә  çevirib  baxdı, 

özününküydü! 

Hökmdar ondan soruşdu: 

 



Mәni bu sirdәn agaһ elә  görüm sәn kimsәn? Çaya atılmış üzüyü necә 

tapmısan? 

Әmәl tәlәsdiyindәn sualı cavabsız qoymaq istәyәndә vәzir dillәndi: 

 



Qarşında dayanıb sәninlә danışan  ölkәnin һökmdarıdır, aşpaz!  Cavab 

ver! 


Әmәl, tez tәzim edib sözә başladı: 

—  Qibleyi-alәm  sağ  olsun!  Qәziyyәm  uzun  һekayәtim  niskilli  olsa  da 

artıq danışıb başınızı ağrıtmayacağam... 

Hökmdar, vәzir, vәkil qulaq asır, Әmәl davam edirdi: 

 

Altıaylığımda  anam  meşәdә  vәfat  elәyib.  Mәni  canavar  әmizdirib 



saxlayıb. Beş  yaşım tamam olanda maһir bir ovçu  canavarı öldürüb, mәnim 

әl-ayağımı  bağlayıb  evinә  aparıb,  bir  neçә  il  mәni  һeç  yerә  buraxmayıb, 

nәһayәt, insan kimi danışmağı, davranmağı öyrәdib. Sonra da sәnәt  saһibi 

edib, Xeyri  adlı qızını  mәnә  verib.  Ömrünün axırına qәdәr  mәnә böyü klük 

edib,  yol göstәribdir.  

Hökmdar Әmәli dayandırıb sual elәdi: 

 

Qayınatanın әsil sәnәti nә idi?  



— Cavanlığında ovçuluq edirdi, atdı ğı yayınmaz, oxu һavayı  getmәzdi. 

Özünün dediyinә  görә iyirmi beş  yaşına qәdәr seyrәngaһı meşәlәr, gәzdiyi 

dağlar olub, elә ki, kişi һәd dinә düşüb ox-yayını dirәkdәn asıb, dәbilqә sini 

yükә qoyub. Qayınatam dönә-dönә deyirdi: 

 

Әmәl,  oğlum, dünyada insan  ürәyinә  sevinc doldurmaqdan  gözәl şey 



yoxdur. 

Müsaһiblәrinin diqqәtlә qulaq asdıqları nı görüb, Әmәl davam elәdi: 

—Qayınatam  ölәndә  mәnә  vәsiyyәt  elәdi  ki,  oğlum,  һәmişә  inamla, 

etiqadla  yaşa!  Bu  dünyada  inamsız  yaşayan  insanlarla  kәvәn  kolu nun 




44 

 

tәfavütü  yoxdur.  Etiqadsız  ömür  sürәn  adamla  meşәlәrdә  boğuşan 



çanavarların fәrqi nәdir? Hәmişә sidqini düz saxla.İnan ki, bir gün gәlәr, һәr 

bir işin düzәlәr... 

Söһbәt bura çatanda һökmdar özünü saxlaya bilmәyib dedi: 

 



Rәiyyәtlәrin işini düzәldәn mәnәm. Şәһәrlәrdә, kәndlәrdә yaşayanları 

dolandıran mәnәm. Bu ölkәdә mәndәn böyük, mәndәn güclü qüvvә yoxdur. 

Әmәl başını bulayıb narazılığını bildirdi: 

 



Qibleyi-alәm! Sәһviniz var demirәm, an caq yanılırsınız.  

 



Necә?! 

 



Hökmdarların 

fәrmanından  güclü  һәr  bir  şәxsin  inamıdır. 

Vәzir-vәkillәrin qorxusundan qüvvәtli insanların etiqadıdır. 

Hökmdar sual elәdi: 

 

De görü m, sәnin inamın nәyәdir? Etiqadın kimәdir? 



 

Hökmdar  sağ  olsun.  İnamım,  bax,  bu  qollarıma,  һalal  zәһmәtimә, 



etiqadım arvadım Xeyriyәdir. Nә qәdәr ki, canım sağdır, çalışıram, inanıram 

ki, һamı mәnә һörmәt elәyәcәk. Nә qәdәr ki, vәfalı, sәdaqәtli Xe yri sağdır, 

һәmişә işim avand olaçaq, bütün çәtin işlәrim düzәlәcәkdir. 

Hökmdar bir kisә qızıl verib, Әmәlә t әklif elәdi: 

 

Arvadını  da  götür,  sarayıma  gedәk,  ömrünün  axırına  kimi  sәrvinaz 



һәyat sür. 

Әmәl razılıq vermәyib qızılı qaytardı. 

 

Qoltuğa qısılanların axırı quru çöp  misalındadır, şaһım.  Nә qәdәr ki, 



gözlәrim  görür, qıçlarım һәrәkәt elә yir, sәnәtimdә çalışacağam. 

Hökmdar  atlandı,  adamları  ilә  bәrabәr  şәһәrdәn  çıxdı.  Yol  uzunu 

fikirlәşir,  camaatla  rәftarından  peşman  olur,  Әmәlin  dediklәrindәn  nәticә 

çıxarmaq üçün vәzirlә vәkilә göstәriş verirdi. 




45 

 

 



                                      KİTABIN İÇİNDӘKİLӘR 

Arzunun paltarları  ...............................   3 

Bir cüt ulduz ............................................ 7 

Oğru piĢik .............................................. 12 

Fәrһad bağçaya gedir ............................ 19 

Sәlimin oyuncaqları ................................ 24 

Hәftә ...................................................... 30 

Çil toyuğun cücәlәri............................... 35 

Nәnәnin s ö һ b ә t i   . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 2  

QuĢ yuvası ............................................. 49 

Eyvazın yazısı .........................................53 

Özü üçün yonan kәrki ........................... 60 

AĢpaz vә Ģaһ .................................... ......66 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


46 

 

Əli Qara oğlu Vәliyev 



B Ġ R   C Ü T   U L D U Z  

Redaktoru S. Mammәdova. Bәdii redaktoru Y. Ağayeva. Texniki redaktoru  

A. Axundov. Korrektorları V. Hәsәnov, A. Mәlikzadә 

Yığılmağa verilmiş 28/II-1967-ci il. Çapa imzalanmış 30/VIII-1967-ci il. 

 FQ 20317. Kağız formatı 70x108. Çap v. 3,25. Uçot nәşr. v. 2,5. Sifariş 516. Tirajı 

13000. Qiymәti 9 qәp. 

Azәrbaycan SSR Nazirlәr Soveti yanında Mәtbuat Komitәsi . 

“Gәnclik” Nәşriyyatı Bakı. Hüsü Hacıyev küçәsi, 4. 



26 Bakı Komissarı adına mәtbәә. Bakı Әli Bayramov küçәsi, 3. 

 

Yüklə 293,35 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə