Əlavə yarımqrup elementləri üçün hansı ifadə düzgün deyil?



Yüklə 0,51 Mb.
Pdf görüntüsü
tarix16.11.2018
ölçüsü0,51 Mb.
#79891


1

Əlavə yarımqrup elementləri üçün hansı ifadə düzgün deyil?      

Nüvə yükünün artması ilə: A) Aktivlik artır  B) Aktivlik azalır  

C) Atom radiusu böyüyür  D) Yer qabığında yayılması azalır  

E) Əlavə kvant ədədi böyüyür

2

Hansı elementlər sırasında üfüqi analogiya daha qabarıqdır? 



A) Ru,Rh, Pd  B) Os, Ir, Pt   C) Fe, Co, Ni,  D) N, O, F,  E) 

Aktinoidlər

3

Hansı əlavə yarımqurupda nüvə yükünün artması ilə aktivlik 



artır? A) I  B) II    C) III    D) IV      E) V

4

Hansı iki element cütü bir-birinə daha çox bənzəyir?  A) Cu və 



Ag   B) Ag və Au    C) Cu və Au    D) Zr və Hf     E) Ti və Zr

5

d-elementlər üçün ümumi xassələri doğuran səbəb nədir? A) 



Onları əlavə yarımquruplarda yerləşməsi    B) adi şəraitdə bərk 

halda olması ( civədən başqa)     C) s² valent elektronlarına 

malik olması      D) Tamamlanmamış  d-orbitallara malik 

olması  E) komplekslər  və klasterlər əmələ gətirməyə böyük 

meyl

6

Şaquli analogiyanın doğuran səbəb nədir?   A) nüvə yükünün 



artması      B) atom radiusunun artması   C) elektromüsbətliyin 

artması    D) elektromənfiliyin azalması   E)  oksidləşmə 

dərəcəsinin eyniliyi

7

Çarpaz analogiyanın doğuran səbəb hansıdır?  I. Şaquli xətt 



üzrə atom radiusunun böyüməsi  II. Üfüqi xətt üzrə radiusunun 

kiçilməsi   III. Xarici elektron təbəqəsində elektron sayının 

eyniliyi   IV. Xarici elektron təbəqəsində elektron sayının 

müxtəlifliyi   V. əsas yarımqurup elementlərinin aqreqat 

halının müxtəlifliyi  A) IV, V   B) III   C) L, III    D) II,III   E) 

I,II


8

Lantanoid sıxlaşması nədir?   A) Nüvə yükünün artması ilə 

elektron təbəqələrinin sıxlaşması   B) Xarici elektronların 

nüvəyə daha güclü cəlb olunması    C) Lantanoidlər sırasında 

atom radiusunun kiçilməsi   D) Lantanoidlər sırasında atom 

radiusunun istisnalar nəzərə alınmaqla kiçilməsi  E) 

Lantanoidlərin 4f elemetlərə aid olması

9

Hansı element cütləri bir -birinə daha çox bənzəyir? A) V və 



Ta   B) V və Nb   C) Ti və Zr    D) Mo və W    E) Cr və Mo

10

II-əlavə yarımqurup elemetlərinin sabit valentlik göstərmə 

səbəbi hansıdır? A) d- yarımsəviyyənin davamlığı   B) d- 

yarımsəviyyənin daxildə yerləşməsi  C) d¹º - yarımsəviyənin I 

əlavə yarımqurupda formalaşması və yüksək davamlılığı   D) 

d¹º - yarımsəviyyədə elektronların çoxluğu   E)d¹º -elemetlərin 

orta aktivliyə malik olması



11

Kompleks əmələgəlmədə əsas amillər hansılardır? I.kompleks 

ionun və mərkəzi atomun mövcudluğu   II. kompleks 

birləşmənin bərk halda olması   III. Kompleks birləşmənin 

termik davamlığı    IV. atom quruplarının mərkəzi atom 

ətrafında koordinasiyası və donor-akseptor rabitənin 

mövcudluğu   V. daxili və xarici sferanın mövcudluğu  A) I   

B) II,III   C) V    D) I, IV,    E) II,IV

12

Hidrolizə uğramayan xalkogenidlərin göstərin. A) Na2S, K2Se  



Cu

2S, ZnS, CaS    B) CaS, HgS, HgSe, Cu2Te, CuSe    C) 

PbS, PbTe, PbSe, ZnS, CdS     D) CaSe, K

2Te, ZnTe, Na2S, 

Li

2Se    E) BaS, CuS, Na2Se, K2Te, CdTe



13

Platin fəsiləsi elemetlərində aktivlik hansı sıra üzrə azalır?  A) 

Os-Pt-Ir-Ru-Rh-Pd    B) Ru-Rh-Pd-Os-Ir-Pt   C) Ru-Rh-Pd-Os-

Pt-Ir     D) Pd-Rh-Ru-Ir-Pt-Os    E) Pt-Ir-Os-Pd-Ru-Rh

14

Avtokatalitik reaksiyalar hansılardır? A) homogen katalizin 



baş verməsi    B) heterogen katalizin baş verməsi    C) 

reaksiyanın özbaşına sürətlənməsi     D) reaksiyada aralıq 

yaxud son məhslun katalitik təsiri   E) katalizatorun avtomatik 

təsiri


15

I əlavə yarımqrup elemetlərinin ümumi xarakteristikasında 

əlamətdar xüsusiyyətlər: I. Nüvə yükünün artması ilə aktivlik 

azalır  II. Nüvə yükünün artması ilə aktivlik artır  III. d¹º 

elektronlardan qismən valent elektronları kimi istifadə edilir.  

IV. Kompleks əmələ gətirməyən meyillidirlər   V. Elemetlərin 

xarakter oksidləşmə dərəcəsi: Cu⁺²; Ag⁺; Au⁺³    A) I,II   B) I, 

II,IV  C) I,II,III,IV   D) I,IV, V  E) I, III,IV, V

16

Yer qabığında tapılan aktinoidlər hansılardır? A) U Np, Pu   B) 



Np, Pu, Am   C) Pa, U Np,    D) Th, U Pu      E) Th, Pa, U

17

II əlavə yarımqrup  elemetlərinin ümumi xarakteristikasının 



əlamətdar xüsusiyyətləri:  I. d¹º  elektronlarda valent elektronu 

kimi itifadə edilir.  II. d¹º  elektronlarda valent elektronu kimi 

istifadə edilmir.  III. Elementlər sabit valentlidir.   IV. Zn-Cd-

Hg sırası üzrə aktivlik azalır.   V. Hg

⁺¹ birləşmələri Hg⁺²-yə 

nisbətən daha zəhərlidir   A) II,III,IV   B) II, III, IV, V   C)I, II, 

III  D) I, II, V   E) I, III, IV, V 

18

III əlavə yarımqurup elemetlərinin ümumi xarakteristikasına 



əlamətdar cəhətlər:  I. Nüvə yükünün artması ilə aktivlik artır  

II. Nüvə yükünün artması ilə aktivlik azalır III. Buraya 4f 

elemetləri də aiddir  IV. Buraya lantanoidlər, aktinoidlər də 

aiddir   V. 4f elemetlər 5f -ə nisbətən bir-birinə daha çox 

bənzəyir     A) I,III,IV, V    B) I,II,IV, V    C) I,III,V   D) 

I,III,IV   E) II,III,IV,V




19

IV əlavə yarımqurup elemetlərnin ümumi xarakteristikasında 

əlamətdar cəhətlər:  A) nüvə yükünün artması ilə kovalentlik 

artır və aşağı oksidləşmə dərəcələri stabilləşir    B) nüvə 

yükünün artması ilə kovalentlik artır, yüksək oksidləşmə 

dərəcələri stabilləşir, yer qabığında yayılma azalır, aktivlik 

aşağı düşür    C)yarımqrup üzrə aktivlik azalır, atom radiusu 

kiçilir   D) yarımqrup üzrə aktivlik artır, atom radiusu böyüyür   

E) yarımqrup üzrə kompleks əmələgətirməyən meyl artır 

20

V əlavə yarımqrup elemetlərində əsas əlamətdar cəhətlər: I 



klasterlər əmələ gətirməyə meyl yüksəlir, yer qabığında 

yayılma azalır  II kovalentlik artır, aktivlik azalır   III 

Kompleks əmələ gətirməyə meyl azalır  IV Kompleks əmələ 

gətirməyə meyl azalır, aktivlik artır   V Lantanoid sıxlaşması 

burada özünü qabarıq göstərir    A) I,II,IV   B) I,III,V   C) 

I,II,III,IV    D) II,III,IV   E) II,III,IV,V

21

Austenit nədir?  A) karbonun dəmirlə birləşməsi   B) karbonun 



dəmirdə daxilolma tipli bərk məhlulu   C)  karbonun dəmirdə 

əvəzetmə tipli bərk məhlulu   D) xüsusi polad strukturu    E) 

sementitdən ibarət struktur

22

Dəmirdəki modifikasiya keçidlərinin temperaturunu göstərin  



(ºC ilə)   A) 768, 911, 1539  B) 727, 1147, 1392   C) 210, 

727,1147   D) 768, 911, 1392   E) 210, 768, 911 

23

VIII  əlavə yarımqrup elemetlərində ümumi cəhətlər:  I. 



Elementlər 2 yarımailəyə bölünür   II. Elementlər 2 fəsiləyə 

bölünür   III. Dəmir fəsiləsi 6 elementi, platin fəsiləsi 3 

elementi əhatə edir  IV. Platin fəsiləsi elemetləri nəcib 

metallardır və yer qabığında miqdarı 10¯

⁷-10¯⁹ % -dir    V. 

Platin fəsiləsi elemetləri klaster əmələ gətirməyə müyillidirlər  

A) I,III,V  B) II,IV    C) II,IV,V   D) III,IV,V    E) II,III,IV,V

24

Domna prosesi məhsulları hansılardır? A) ferroxəlitələr, 



çuqun, müxtəlif polad növləri   B) çuqun, ferroxəlitələr, şlakı, 

domna qazı     C)  ferroxəlitələr, çuqun, domna şlakı, koloşnik 

tozu domna qazı    D) ferroslisium, ferromanqan,çuqun, domna 

şlakı, koloşnik tozu, domna qazı     E) müxtəlif çuqun növləri, 

domna qazı, koloşnik  tozu

25

Hazırda polad hansı əlamətə görə təsnif olunur?  A) 



Tərkibində karbonun miqdarına görə   B) Aşqarların növünə 

görə   C) Əridilmə üsuluna görə   D) Təyinatına görə   E) 

Keyfiyyətinə görə

26

α-Fe və β-Fe bir -birindən nə ilə fərqlənir?  A) kristal qəfəs 



quruluşuna görə  B) kristal qəfəs sinqoniyasına görə   C) 

Maqnit xassəsinə görə  D) ərimə tenperaturua görə  E) 

aktivliyinə görə



27

Kompleks birləşmələrin koordinasion formulu necə təyin 

edilir?  A) kimyəvi analiz aparmaqla  B) fiziki-kimyəvi analiz 

üsuları ilə   C) rentgenoqrafik və mikroskopik metodlarla   D) 

ikiqat dəyişmə reaksiyaları , rentgenoqrafik metod, sulu 

məhlulların elektirik keçiriciliyi   E) ikiqay dəyişmə reksiyaları 

, fiziki -kimyəvi analiz üsulları

28

Çuqun poladdan nə ilə fərqlənir?  I. Alınma üsulu və tərkibi  



II. Xassələri  III. Tərkibində karbonun miqdaı  IV. Tətbiq 

sahələri   V. Maya dəyəri   A)I,II   B) I,II,III   C) I,II,III,IV   D) 

I,III,IV  E) I,II,III,IV,V

29

Fiziki-kimyəvi analizin klassik analiz metodlarından fərqi 



nədir?   A) fiziki parametrlər ölçülür  B) əsasən iki-, 

üçkomponentli və daha mürəkkəb sistemlər tədqiq olunur  C) 

tarazlıq sistemlərinin tərkibindən asılı olaraq fizki xassələr 

öyrənilir   D) tərkib- xassə diaqramları qurulur   E) hal 

diaqramları qurulur

30

Monovariant tarazlıq nə deməkdir? A) fazalar sayı birdir  B) 



komponentlər sayı birdir   C) birkomponentli sistem ifadə 

olunur  D) sərbəstlik dərəcələrinin sayı birdir   E) fazalar sayı  

komponentlər sayı birdir

31

 Birkomponentli sistem üçün Gibbsn fazalar qaydası 



(C+F=K+2) üzrə üçlük  nöqtədə neçə fazanın tarazlığı ifadə 

olunur? A) Bir  B)İki  C) Üç  D) Bir və iki    E) İki və üç

32

Hal diaqramlarının ən geniş yayılmış neçə növü var?  A) bir  



B) iki  C) üç   D) dörd  E) beş

33

Azərbaycanda hansı dəmir filizləri var? A) maqnetit   B) 



hematit  C) limonit  D) siderit   E) pirit

34

Fe



3C (sementit) birləşməsinin tərkibində neçə faiz karbon var?  

A) 4,3   B) 2,14   C) 6,67   D) 5,31   E) 0,80

35

Çuqun və polad istehsalında flyus kimi nədən istifadə edilir?  



A) Na2CO3   B) SiO2    C) Fe3O4   D) CaCo3    E) CaCO3 

dolomit


36

Çuqundan  polad alınması zamanı əsas oksidləşdirici rolunu 

hansı maddə(lər) oynayır? A) oksigen  B) dəmir 3- oksid  C) 

dəmir 2-oksid  D) oksigen və dəmir 2-oksid  E) oksigen və 

dəmir 3- oksid 

37

Misin saflaşdırılmasında hansı üsuldan istifadə olunur və hansı 



təmizlikdə  mis alınır? A) pirometallurgiya; 97%Cu    B) 

hidrometallurgiya;  97-98% Cu    C) elektrometellugiya; 95% 

Cu     D) pirometallurgiya və elektrometellugiya ; 99% Cu   E) 

elektrolitik saflaşdırma; 99,9% Cu

38

Təbiətdə kobalta əsasən hansı birləşmələr şəklində rast gəlinir? 



A) sulfidlər   B) oksidlər    C) arsenidlər    D) arsenid və 

sulfoarsenidlər   E) sulfoarsenidlər




39

CoCl2 və CoCl2·6H2O duzlarının rəngi necədir?  A) qırmızı və 

göy    B) göy və sarı   C) göy və narıncı   D) göy və narıncı   E) 

sarı və qırmızı

40

Bürünclərin kimyəvi tərkibi hansı sırada düzgün 



göstərilmişdir?   A) Cu, Sn, Be, Si    B) Cu, Al, Fe, Mn  C) Cu, 

Zn, Al, Be   D) Cu, Ni, Al, Sn    E) Cu, Ni, Fe, Mn

41

Fe, Co, Ni üçün ümumi cəhətlər hansılardır? I. Dəmir fəsiləsi 



elemetləridir və ferromaqnit xassəyə malikdirkər II. Nitrat 

turşusunun (qatı) təsirindən passivləşirlər .III. İki, üç və 

dördvalentlik göstərirlər .   IV. Qara metallardır   V. 

Oksidlərdən reduksiya üsulu ilə alınırlar   A) I,II,V   B) 

I,III,IV,V  C) I,III,V  D) I,IV ,V   E) I,II,IV 

42

5K



2SO4+2KMnO4+3H2So4=6K2SO4+2MnSo4+3H2O  

3K

2SO3+2KMnO4+H2O=3K2SO4+2MnO2+2KOH           



K

2SO3+2KMnO4+2KOH=K2SO4+ 2K2MnO4=H2O        

2K

2MnO4+Cl2=K2MnO4+2KCl  Reaksiyaları üzrə rəng 



dəyişməsini göstərin   A) bənövşəyi-rəngsiz; bənövşəyi-yaşıl 

bənövşəyi -qonur ; yaşıl-bənövşəyi    B)  bənövşəyi-yaşıl; 

bənövşəyi -qonur ; bənövşəyi-rəngsiz; rəngsiz-yaşıl    C) 

bənövşəyi-rəngsiz; bənövşəyi -qonur ;  bənövşəyi-yaşıl;  yaşıl-

bənövşəyi    D) rəngsiz-göy; qonur-bənövşəyi; yaşıl-bənövşəyi;   

rəngsiz-yaşıl      E) bənövşəyi-sarı; narıncı-bənövşəyi; göy-

sarı; bənövşəyi-qonur

43

"Nişanlanmış" atom nədir?    A) bir atom növünün başqa növü 



ilə əvəz  edilməsi   B) elementn adi izotopunun radioaktiv 

izotopla əvəz edilməsi   C) element atomunun dəyişmə 

reaksiyası başqa atomla əvəz edilməsi    D) radioaktiv izotopun 

kənarlaşdırılması    E) yarımparçalanma dövrü çox olan 

radioaktiv rlement atomları

44

Cr



2O3; CrO3; K2CrO4;  K2Cr2O₇ birləşmələrinin rəngini 

göstərin   A) sarı, qırmızı, yaşıl, narıncı    B) qırmızı, narıncı , 

sarı, göy   C) göy, sarı, narıncı, qırmızı  D)  narıncı , sarı, 

qırmızı, yaşıl    E)  yaşıl , qırmızı, sarı, narıncı,

45

CO və N2maddələri üçün ümumi cəhətlər hansılardır? A) hər 



ikisi qazdır, və bərk halda kubik və heksanqonal 

modifikasiyaya malikdir   B) hər ikisi ikiatomlu qazdır, üçqat 

rabitəlidir, komplekslərdə liqand ola bilir    C) hər ikisi üçqat 

rabitədir , ikiatomlu qazdır, 2modifikasiyaya malikdir, suda pis 

həll olurlar. Komplekslərdə liqand rolu oynaya bilirlər   D) heç 

bir ümumi cəhət yoxdur    E) hər iki qaz halda ikiatomlu qazdır

46

(NH


4)2Cr2O₇=N2+Cr2O3+4H2O reaksiyasının aralıq 

məhsulları nədir?  A) amonyak   B) xrom 4-oksid   C) xrom 6-

oksid    D) xrom 3-oksid    E) xrom 6-oksid və amonyak



47

Maye halda olan radioaktiv tullantılar içərisində orta aktivliyə 

malik kateqoriyalar  hansılardır?  A) IV,V   B) I,II   C) III,IV   

D) II,III    E) II,III,IV

48

Volframın istehsalı  zamanı reduksiya olunan maddə və 



reduksiyaedici kimi hansı maddələr götürülür?   A) WCl2 və Al   

B) WBr2 və Mg    C) WO3 və Zn     D)WO3 və H2    E) WOCl2 və 

H2  

49

Elektrokimyəvi istehsal  proseslərinin adi kimyəvi proseslərə 



nəzərən üstünlükləri:  I.Texnoloji proses sadə olur   II. Məhsul 

ucuz başa gəlir  III. Xammal və enerjidən daha tam istifadə 

olunur   IV. Məhsul çeşidi artıq olmaqla yüksək təmzinlikdə 

olur    V. Az vaxt sərf olunur   A) I,III,IV   B)II,IV, V    

C)I,II,III    D) I,II,IV  E)III,IV,V

50

Mütərəqqi kimyəvi-texnolojiprosesləri göstərin:   I. 



Metallotermiya   II. Pirometallogiya   III. Katalitik, 

biokimyəvi, fotokimyəvi    IV. Elektrokimyəvi   V. 

Hidrotermal    A)I,II,III  B) III,IV    C) III,IV,V   D) I,III,IV    

E) II,IV,V

51

"Ağ qızıl" nədir?Hansı aşqar(lar) qızılı ağ rəngə boyayır? A) 



gümüş   B) rodium   C)rodium və palladium    D) palladium   

E) platin

52

Hazırda dünyada hansı əyar sistem(lər) tətbiq olunur?  A) 



1000 çəki hissə ərintidə əsasən metalın çəki hissələri ilə  

ifadəsi (klassik əyar sistemi)    B) Karat sistemi    C) Klassik 

əyar sistemi və karat sistemi       D)  100 həcm hissə ərintidə 

əsas metalın həcm hissələri ilə ifadəsi    E)   Klassik əyar  

sistemi,  karat sistemi  və həcm  hissələri ilə ifadəsi         

53

MoCl



2 birləşməsinin klaster tipli formulunu yazın və klaster 

quruplaşmasını göstərin.   A) [Mo₆Cl₁₂]; Mo₆   B) [Mo₆Cl₈] Cl4; 

Cl4       C) [Mo₆Cl₈] Cl4; [Mo₆Cl₈]       D) [Mo₆Cl₈] Cl4; [Mo₆Cl₈] ⁺⁴      

E) [Mo₆Cl₈] Cl4; Mo₆ oktaedri

54

EAN-ə əsaslanaraq Ni, Fe, Mn, Cr, Ti metallarının 



karbonillərinin formularını yazın:   A)[Ni(Co)₇];  [Fe(Co)₅];  

[Mn(Co)₅];  [Cr(Co)₅];   [Ti(Co)4]      B)  [Ni(Co)4];  [Fe(Co)₅];   

[Mn₂(Co)₁₀];    [Cr(Co)₆];     [Ti(Co)₇]       C) [Ni(Co)₆];     [Fe(Co)₅];   

[Mn(Co)₅];    [Cr(Co)₆];     [Ti(Co)₇]      D) Hamısı[E(Co)₆]        E) 

Hamısı [E(Co)₅]

55

Radioaktiv elementlər sırasını göstərin.  A) Fr, Ra, Ba, Sr, Ca    



B) Pr, Nd, Th, Pa, U    C) Pr, Nd, Pm, Sm, Eu    D) Po, At, Rn, 

Pm, Tc    E) Rn, Rh, Pd, Po, At

56

Tantal sənayedə hansı üsulla təmiz halda alınır?  A) ikiqat 



flüoridlərdən reduksiya     B) oksidlərdən reduksiya   C) 

karbonilin termik parçalanması    D) Pentayodidin termiki 

parçalanması    E)  Hidrometallurgiya üsulu



57

Vanadiumun birvalentli metalla əmələ gətirdiyi zəyin 

formulunu göstərin  A) VMe¹(SO4)₂·12H₂O   

B)VMe¹(SO

4)₂·24H₂O  C) Me¹V(SO4)₂·12H₂O    

D)Me¹SO


4·V₂(SO4)3·24H₂O   E)Me¹V(SO4)₂

58

Pirofor nə deməkdir? Hansı metallara xasdır?  A) öz-özünə 



yanma; heç bir metala   B) öz-özünə alışıb yanma; Ti, Zr, Hf   

C) adi temperaturda metal tozunu öz-özünə alışıb yanması; 

bəzi metalara(Ti, Zr,Hf,Ce və.s) xasdır    D)yanma 

qabiliyyətinin olması;bəzi qeyri-metallara xasdır    E) yanığını 

söndürmə; nəcib metallara xasdır

59

TiL



4-ni alınması zamanı reaktor materialı kimi hansı maddə 

işlənir?  A) istiyədavamlı  şüşə  B) volfram  C) tantal   C) 

kobalt   E) molibden

60

Titan və sirkonium təbiətdə hansı birləşmələr şəklində tapılır? 



A) karbonat, sulfat   B) oksid,  sulfid, silikat   C) oksid, sulfid, 

titanat    D) oksid, titanat, silikat    E) zəylər, halogenidlər

61

TiC və TiN birləşmələri hansı həlledicilərdə həll olur?  A) 



xlorid və sulfat turşularında   B) qatı  nitrat turşusunda   C) 

zərhəldə   D) qaynar qələvi məhlulunda, (HNO3+HF)-da    

E)suda və etil sipirtində

62

Zr və Hf-u bir-brindən təmizləməyin çox çətinliyi nə ilə 



bağlıdır? A) bir-birilə bərk məhlul əmələ gətirirlər   B) bir-

birilə kimyəvi birləşmə əmələ gətirirlər   C) atom və ion 

radiusları eyni olduğu üçün , xassələrinin də çox bənzəməsinə 

görə    D) onlar üçün həlledici tapmaq çətindir    E) bir-birilə 

analoq olduqlarına görə 

63

Titan karbonitrid nədir?  A) titan karbidlə titan nitridin 



qarışdığı  B) sianid turşusunun titan duzu   C) titan karbidlə 

titan nitrid arasındakı birləşmə  D) titan nitridin titan karbiddə 

bərk məhlulu  E) titan nitridlə titan karbidin əmələ gətirdiyi 

fasiləsiz bərk məhlul

64

Ti,Zr, HF -un Eh



4 birləşmələri hansı kristal şəbəkə tipinə 

aiddirlər? A) kubik kristal qəfəs   B) heksaqonal kristal qəfəs   

C) ion tipli kristal şəbəkə   D) molekuliyar tipli kristal şəbəkə   

E) tetraqonal tipli kristal şəbəkə 

65

Təmiz titan alınması üçün hansı maddə(lər) termiki 



parçalanmaya uğradılıar? A) TiL4  B)TiL₂   C)TiL4 və TiL₂ 

qarışığı  D) TiCl4   E) TiCl4 və TiL4

66

Skandium əsasən hansı əlamətə görə öz analoqlarından 



fəeqlənir? A) yüngüllüyünə   B) amfoterliyinə və xassəcə Al-a 

bənzədiyinə görə   C) Sc minerallarında digər nadir torpaq 

elementi olmadığına görə    D) Əsaslığı  analoqlardan aşağı 

olduğuna görə    E) Bir sıra birləşmələri intermetallik 

xarakterli olduğuna görə



67

Nadir torpaq elementləri hansılardır?  A) qələvi torpaq 

metalları   B) lantanoidlər   C) Aktiniumdan başqa Sc 

yarımqurup elemetləri və bütün  lantanoidlər   D) Aktiniumdan 

başqa Sc yarımqurup elemetləri    E) Qələvi və qələvi torpaq 

elemetləri

68

 Lantanoidlər sırasında hansı element(lər) radioaktivdir?   A) 



samarium  B)  prometium və samarium   C)evropium  D) 

prometium   E) terbium və itterbium

69

 Lantanoidlərin ümumi elektron konfiqurasiyasını göstərin  A) 



4f²¯¹

⁴ 6s²   B) 5s²5p⁶5dº¯¹ 6s²    C) 4f²¯¹⁴  5s²5p⁶5dº¯¹ 6s²   D) 

4f

º¯¹⁴  5dº¯¹ 6s²     E) 4f¹¯¹⁴  5dº¯¹  6s²



70

Serium yarımailəsi lantanoidləri hansılardır? A)4f²¯¹⁴ 

lantanoidləri   B) Ağır lantanoidləri   C) Ce, Pr, Nd, Tb, Dy, 

Ho, Er     D) Tb, Dy, Ho, Er, Tm, Tb, Lu    E)f

¹ˉ⁷ elemetləri

71

 Lantanoidlər sırasında atom radiusunun 1,82-1,75A həddində 



kiçilməsi zamaı kənaraçıxma hansı element(lər) də baş verir? 

A) Ce, Pr    B) Eu     C) Yb    D) Eu və Yb   E) Lu

72

Lantanoidlər sırasında hansı element(lər) ikivalentlik göstərə 



bilir?  A)Ce  B) Pr   C) Ce, Pr, Sm   D) Eu və Yb  E) Gd vəLu

73

Lantanoidlər sırasında hansı element(lər) dördvalentlik göstərə 



bilir? A) Ce,Tb,Pr   B) Ce,Tb   C) Sm,Eu   D) Gd,Tb,Dy  E) 

Er,Tm,Yb


74

Aktinoidlər içərisində Th yarımailəsi elementləri hansı 

osidləşmə dərəcələri göstərə bilir? A)+3;+4;+5   B) +3;+4   

C)+4;+5;+6  D) +3-dən+7-yə qədər  E) +5;+6;+7

75

Aktinoidlər içərisində Bk yarımailəsi elementləri hansı 



osidləşmə dərəcələri göstərə bilir? A))+3;+4;+5   B) +4;+5  

C)+3;+4   D)+5;+6;+7   E) +6;+7

76

Uran oksidləşdikdə hansı formula malik oksid alınır?  A)UO2  



B)UO

3  C) U3O₈(UO2·2UO3)   D) U2O3   E) U2O3 və UO2

77

Təbii uranda ₉₂U²³⁵ və ₉₂U²³⁸izotoplarının faizlə miqdarını 



göstərin  1,7%; 98,3%    B)3,0%; 97%;  C)0,7%; 99,3%;  

D)1%; 99%;   E)2%; 98%;

78

 

₉₂U²³⁵ və ₉₂U²³⁸ izotopları bir-birindən əsasən nə ilə 



fərqlənir? A) radioaktiv parçalanma xarakteri  B) spontan 

bölünmə xarakteri   C) α-dağılan xarakteri    D) sürətli və 

istilik neytronlarına münasibətə görə   E)β-dağılma  xarakteri 

79

Sink yarımqrupu elementlərinin maqnit xassələri necədir?  



A)paramaqnit   B) diamaqnit  C) ferromaqnit   D) nizamlı 

maqnit strukturlu   E) antiferromaqnit xassəli




80

Sink yarımqrup elementlərinə yer qabığında hansı şəkildə rast 

gəlinir? A) oksidlər  B) sulfidlər   C) karbonatlar   

D)oksid,sulfid və karbonatlar   E) oksid və sulfidlər

81

Civənin öz analoqlarından xeyli kəskin fərqlənməsi nə ilə 



bağlıdır?  A) adi şəraitdə maye halda olması   B) daha ağır 

olması   C)+1 oksidləşmə dərəcəsi göstərə bilməsi   D) Üfiqi 

analogiya ilə   E) Yarımqurupun son elementi olması ilə

82

Mürəkkəb bürünclərin tərkibində hansı kimyəvi elementlər 



var? A) mis,sink,qalay   B) sink, alüminium , berillium   C) 

mis, sink, dəmir, alüminium , silisium, qalay   D) mis, nikel , 

manqan, sink, dəmir, manqan   E) sink, mis, dəmir, silisium, 

alüminium  

83

Mis sənayedə hansı üsul(lar)la alına bilər?  A) 



pirometallurgiya  B) hidrometallurgiya    C) 

elektrometallurgiya   D) pirometallurgiya,  hidrometallurgiya ,  

elektrometallurgiya   E) pirometallurgiya, hidrometallurgiya ,

84

Qızıla təbiətdə nə şəkil(lər) də rast gəlinir ? A) sərbəst  B) 



xəlitələr   C) filizlər   D)sərbəst ,xəlitələr, filizlər , şəklində və 

okean sularında   E)filizlər, xəlitələr, şəklində və sərbəst halda  

85

Gümüşə təbiətdə hansı şəkildə rast gəlinir?  A) sərbəst şəkildə  



B) sulfid,xlorid, telluridlər, şəkilində və sərbəst halda   C) 

sərbəst və birləşmələr şəklində   D) sulfid və xloridlər şəklində 

E) amalqama halında

86

Duru nitrat turşusunun mis metalı ilə qarşılıqlı təsiri zamanı 



hansı maddə əmələ gəlir? A) NO₂   B)NH3    C) N2  D) N2O  

E)NO


87

Hansı qurup duzların termik parşalanmasıdan metal oksidi 

alınır? A) Fe(NO)3, Al( NO3)3     B) Ca(NO3)₂, AgNO3   C) 

Mg(NO3)₂, Hg(NO3)₂     D)Cu(NO3)₂, Hg(NO3)₂    E) Cu(NO3)₂, 

KNO3

88

MnO4²¯, MnO4¯, CrO²¯4, Cr₂O₇²¯ ionlarının rənglərini 



ardıcılıqla göstərin. A) bənövşəyi, narıncı, sarı, yaşıl   B) 

narıncı, sarı, yaşıl, bənövşəyi    C) göy, qırmızı, bənövşəyi, 

sarı, narıncı    D) yaşıl, bənövşəyi, sarı, narıncı    E) bənövşəy, 

yaşıl, narıncı, sarı 

89

Ardıcıl düzülmüş d⁷ elemetləri göstərin. A) Fe, Os, Ir   B) Ni, 



Rh, Ir   C) Co, Rh, Ir    D) Ni, Pt, Pd    E) Fe, Rh,Ru

90

Yalnız oksidləşdirici olan maddələr sırasını göstərin. A) SO



₂ 

H

₂SO4,HNO3, KMnO4,H₂O₂   B) K₂Cr₂O₇, HNO3, MnO₂, 



HCL    C)  K

₂Cr₂O₇ ,KMnO4, H₂SO3, HNO3, H₂SeO4   

D)H

₂O₂, HNO3, KMnO4, HNO₂,  H₂SO4   E)  HNO3, 



H

₂SO4,  KMnO4, K₂Cr₂O₇,

91

İzomorf qarışıq nə deməkdir? A) daxilolma tipli bərk məhlul  



B) əvəzetmə tipli bərk məhlul   C) mexaniki qarışıq  D) 

dəyişən tərkibli birləşmə   E) sabit kimyəvi tərkibli birləşmə




92

İzopoli birləşmələr sırasını göstərin?  A) H

₂SO4, H₂S₂O₇, 

H

₂S₂O₈    B)  H₂S₂O₇, K₂Cr₂O₇, Na₂ B4O7     C) H3PO3, 



H3PO4, H4P2O7,    D) HNO3, HNO2, HN3     E) HAsO2, 

H3AsO3, H3AsO4

93

Klaster birləşmələri xarekterizə edən əsas amil hansıdır? A) 



onların kompleks xarakteri   B) onlarda mərkəzi atomun 

mövcudlugu   C) metal-metal rabitəsi  D) kompleks ion   E) 

liqandın molekul təbiətli olması

94

Nəcib metallar hansılardır?  A)Ag, Au, Hf, Ta,Zr,Nb    B) Ru, 



Rh, Pd,Os, Ir, Pt   C) Ti,Zr, Hf, V, Nb,Ta    D) Zn,Cd, Sc, La, 

Ce, Pr    E) Mn, Te, Re,Ru, Rh, Pd

95

Əlavə yarımqruplarda nüvə yükünün artması ilə aktivlik, atom 



və ion radiusları necə dəyişir?  A) aktivlik artır, atom və ion 

radiusları kiçilir    B) aktivlik, atom və ion radiusları azalır   C) 

aktivlik, atom və ion radiusları artır    D)  aktivlik artır, atom 

radiusu kiçilir,ion radiusu böyüyür    E) aktivlik azalır, atom və 

ion radiusu artır

96

Nüvə yükünün artması ilə metalın fəallığının artması hansı 



əlavə yarımqrupda baş verir?   A)I   B)II    C)III  D)IV    E)V

97

Meteroit qalıqlarının tərkibində ən çox hansı kimyəvi 



elementlər var?   A) Si,O, Fe,Mg    B) Fe, Co,Ni, S    C) Ca,Si, 

O, Fe  D) Ca,Fe,Si C    E) Fe, Al, Si, Ni

98

Əlavə yarımqrupların radioaktiv elementləri hansılardır?  A)Fr 



,Ra ,Po, Ac ,Pm   B) Pm ,Ac, aktinoidlər   C) At, Rn, Ac, Po, 

Pm    D) Bi, Pb, Pm, Ac, Po    E) Fr, Pm, Ac, Rn, Po

99

Hansı cərgədəki metallar AgNO3 məhlulundan gümüşü 



çıxarırlar?  A) Cu, Na, Pt    B) K, Au, Fe    C) Mg, Al, Zn    D) 

Au , Hg, Cu    E) Hg, Zn, Pt  

100

CuO-də misin kütlə payını faizlə göstərin: Ar(Cu)=64, 



Ar(O)=16   A)60  B) 20  C) 50   D) 80   E) 40

101


Funksional analoq olan element cütləri yerləşmiş sıranı 

göstərin.  A) Li və Mg;   B və Si    B) Be və Ba;   Cvə P    C) 

Fe və Co; N və S    D) Be və AL;  Na və Ca     E) Fe və Ru;   

Ni və Pd


102

Polimorfizim nə deməkdir?   A) kimyəvi tərkibin müxtəlifliyi   

B) kristal qəfəs tipinin eyniliyi   C) kimyəvi tərkibin eyniliyi, 

kristal qəfəs tipinin müxtəlifliyi   D) politipizm hadisələri   E)  

kimyəvi tərkibin eyniliyi, xassələrin müxtəlifliyi

103


Hansı element  cütü bir-birilə kimyəvi funkisiya etibarilə 

analoqdur?   A) C, Ge    B) B, Si   C) Be, Mg    D) Li, Na   E) 

N, As



104

Zəy  əmələ gətirən kimyəvi elementlər sırasını göstərin  A) K, 

Ca, Al, Co, Fe    B) K, Al, Cr, V, Ti    C) Ba, Al, Na, Ti, Co  

D) K, Rb, Ca, V, Bi      E) Na, Mg, Cu, Ti, Al

105

Metal və ya xəlitənin istiyə davamlığı  nə deməkdir?  A) ərimə 



temperaturunun yüksəkliyi   B) istidən genişlənmə əmsalının 

kiçikliyi    C) temperatur təsirindən bərkliyin itirilməsi   D) 

temperatur təsirindən bərklik və möhkəmliynin itirilməsi   

E)yüksək  temperaturda möhkəmliyin saxlanılması

106

Seqnetoelektrik xassə nədir?   A) kristalda maqnit xassələrinin 



mövcudluğu    B) deformasiyanın təsiri ilə kristalda əks işarəli   

elektrik yüklərinin yaranması   C) kristalların domenlər 

adlanan mikroskopik elektirik sahələrinə malik olması    

D)kristalların II növ faza çevrilməsinə məruz qalması   E) 

Seqnet duzunda mövcud olan elektrofiziki xassələr    

107


Nitinol hansı xəlitədir və səciyyəvi xassəsi nədir?   A) mis-

nikel xəlitəsi, yüksək elektirik keçiricliyi    B) mis-gümüş 

xəlitəsi, yüksək istilik keçiricliyi    C) nikel-indium xəlitəsi, 

aşağı ərimə temperaturu    D) titan-nikel xəlitəsi, formanın 

yaddaş effekti  E) dımir-karbon xəlitəsi, martenist çevrilməsi

108


Titan karbonitridin kimyəvi formulunu  göstərin   A) Ti (CN)4  

B) Ti (CN)

₂   C) TiC-TiN izomorf kristalları   D) Ti (CN)   

E)TiC-TiN bərk məhlulu

109

Ferroxrom xəlitəsi sənayedə necə alınır?  A) dəmirlə xromun 



birbaşa reaksiyasından  B) dəmir 3-oksid və xrom 3-oksidin 

reduksiyasından    C) xromit və ferritlərin reduksiyasından   D) 

dəmir 3-oksid və xrom 3-oksidin termiki parçalanmasından  E) 

Xromitin (FeCr

₂O4) kömürlə reduksiyasından

110


Evtektik ərintilərin səciyyəvi cəhətlərini göstərin.  

I.homogenlik   II.heterogenlik   III. Sabit tərkib və ərimə 

temperaturu   IV. Aşağı ərimə temperaturu , maye halda 

yüksək axıcılıq   V. Evtektik fazaların yüksək dispersilyi   

A)I,III    B) I,III,IV   C) II,IV,V    D) II,III,IV,V   E) I,III,IV,V

111


Evtektik tərkibli ərinti üçün hansı ifadə düzgün deyil?   A) 

sabit kimyəvi tərkib    B) sabit ərimə temperaturu    C) verilən 

sistem üçün ən aşağı ərimə  temperaturu    D) heterogenlik    

E) homogenlik

112

Bərk məhlulların əmələgəlmə şərtləri haqqında hansı ifadə 



düzgün deyil?   A) kimyəvi rabitə tipinin eyniliyi , yaxud 

yaxınlığı   B) atom, yaxud ion radiuslarının yaxınlığı   C) həll 

olan maddənin qaz halında olması   D) kristal qəfəs tipinin 

eyniliyi , yaxud yaxınlığı   E) həll olan maddə hissəciklərinin 

kiçik ölçüyə malik olması

113


Bərk məhlullun tipi necə təyin edilir?    A) kimyəvi analiz 

metodları ilə   B) fiziki-kimyəvi analiz metodları ilə    C) 

mikrostruktur analiz metodu ilə    D) rentgenstruktur analiz 

metodu ilə   E) fiziki parametrlərin  təyini metodları ilə




114

Ən çətin əriyən metallar sırasını göstərin  A) Re, Mo, Ta, Nb, 

W   B) Re, W, Nb, Cr, Mo   C) Ta, Nb, Re, W, Mo   D) W, 

Mo, V, Ta, Re   E) Zr, Ti, W, Ta, Cr

115

Hansı dəmir filizi Domna prosesi üçün əlverişli deyil?  A) 



FeCO

3    B) Fe3O4   C) Fe

2

O

3    D) 2Fe₂O3·3H₂O   E) 



FeCr

₂O4


116

Sementitin tərkibində neçə faiz dəmir vardır?   A) 56   B) 

93,33   C) 97,86   D) 95,7   E) 6,7                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                             

117


Reduksiyaedicilər sırasını göstərin   A) MnO

₂, K₂MnO4, SO2, 

HNO2, Mg   B) Ca, Mg, Mg(NO3)2,  NO2, NH3, CO    C) 

NO, NH3, CO2, CO, C    D) HCl, NH3, CO, C, SO2   E) 

H2SO3, HNO3, CO, HCl, NO

118


Kmyəvi funksiya etibarilə analoq olan element cütlərini 

göstərin.  A) Na, Li   B) Mg, Be   C) Be, Al   D) O,S   E) Cl, 

Br

119


600 q 10% -li KNO3 məhlulu hazırlamaq üçün nüçə qram su 

götürmək lazımdır?   A) 540   B) 590     C) 60   D) 550   E) 40

120

Daxili dövrilik hallarına hansı elementlər sırasında rast 



gəlinir?  A) d-elementlər   B) p-elementlər    C) s-elementlər     

D) f-elementlər   E) Lantanoidlər

121

10 q kalium metalı neçə qram yodla reaksiyaya girər?   Ar( K) 



=39;  Ar(J)=127   A) 40  B) 80   C) 65,2   D) 32,6  E) 20

122


Küri nöqtəsi nəyi göstərir?  A) ferromaqnit- paramaqnit 

çevrilməsini   B) paramaqnit-diamaqnit çevrilməsini   C) 

modifikasiya çevrilməsini    D) II növ faza keçidini   E) I növ 

faza  keçidini

123

20q miqdarında vanadium neçə qram oksigenlə reaksiyaya 



girər?  Ar(V)=51;  Ar(O)=16   A) 18,5   B) 15,7   C) 31,4   D) 

62,8   E) 51

124

Yarımkeçirici elementlər sırasını göstərin.   A) Si, Ge, Su, Pb, 



C  B) P, As, Se, Sb, Bi    C) Si, P, S, Se, Te   D) S, Se, Te, Br, 

J   E) As, Sb, Bi, Si, S

125

Az fəallığa malik mütallar sənayedə hansı üsulla alınır?   A) 



elektroliz   B) pirometallurgiya prosesləri    C) 

hidrometallugiya prosesləri     D) yodid üsulu    E) termiki 

parçalanma

126


Torium radioaktiv parçalanma sırasının son elementləri nədir? 

A) Yod   B) Qurğuşun  C) Bismut   D) Yod  və qurğuşun   

E)Qurğuşun və  bismut 

127


Bombardmançı  elementar hissəcik kimi nə üçün çox vaxt 

neytrondan isifadə edilir?  A) asan alındığına görə   B) yüngül 

olduğu üçün   C) elektirk yükü olmadığı üçün   D) dağıdıcı 

təsiri çox olduğu üçün   E) elektirik sahəsində meyl etmədiyinə 

görə



128

Neçə təbii radioaktiv sıra vardır?  A) bir  B) iki   C) üç   D) 

dörd   E) beş  

129


Radioaktiv sıralar hansılardır?   A) uran sırası və plutonium 

sırası    B) uran sırası, torium sırası, neptunium sırası   C) uran 

sırası, protaktinium sırası, torium sırası   D) torium sırası, 

neptunium sırası    E) uran sırası, aktinium sırası,  torium sırası

130

Yüksək təmizlikdə metallar sənayedə hansı üsullarla alınır?   



A) termiki parçalanma   B) yodid üsulu    C) karbonil üsulu    

D) yodid üsulu və karbonil üsulu   E) elektroliz

131

Şüşə əmələ gətirməyə meylli oksidlər sırasını göstərin  A) 



SiO2, GeO2, B2O3, Al2O3    B) GeO2, SiO2,P2O5, As2O3   C) 

K2O, CaO, SiO2, PbO   D) Na2O, PbO, SiO2, AL2O3   E) K2O, 

MgO, SiO2, B2O3

132


Tipik elementlərdən ibarət olan sıranı göstərin.  A) H, He, Li, 

Be, B,C    B) Na, Mg, Al, Si, P,S    C) Al, Si, P, S, Ce, Ar   D) 

B,C, N, O,F, Ne    E) Te, Pb, Bi, Po, At, Ru

133


Sulfid və sulfat ionlarının hansı sıra kationları ilə təyin etmək 

olar? 


 A) Na⁺, Ca²⁺     B) Ag⁺,K⁺    C) Na⁺, NHn⁺   D) Ba²⁺, Al³⁺    

E) Cu²⁺, Ba²⁺

134

Ən passiv metallar təbiətdə nə şəkildə tapılır?  A) oksidlər    



B) oksid və sulfidlər    C) sərbəst    D) sərbəst və xəlitələr   E) 

selenid və tellurid



Yüklə 0,51 Mb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə