Elbəyi CƏlaloğLU
Yüklə 2,81 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Eşq dənizləri qovuşanda 69
- Təvəccöh
- Eşq dənizləri qovuşanda 71
Eşq dənizləri qovuşanda 69 rafında dolaşdı, onun hikmət ümmanından incilər çıxarma- ğa çalışdı, bir qədər sonra isə öz keçmişinə qayıtdı. Bu za- man Bahaəddin Vələd əvvəlcə anasını xatırladı. Anası – Gövhər Xatun ikinci oğlu Əlaəddini dünyaya gətirdikdən bir qədər sonra Haqq dünyasına qovuşdu. Qardaşlar kiçik yaşlarından anasız qaldılar, lakin atasının ikinci evliliyin- dən sonra bu ağrıdan qismən uzaqlaşa bildilər. Belə ki, on- lar ögey anaları Kərra Xatundan bir ögeylik görmədilər. Tə- bii ki, üləma ailəsinin nizam-intizamı, ədəb və tərbiyəsi elə bu cür olmalıydı... Sultan Vələd bu dəfə atası ilə aralarında olanları xatırla- mağa başladı. İlk yadına düşən, günlərin birində atasının onu yanına çağırtdırması oldu. Əmrə tabe olarkən Mövlana onu başdan-ayağa elə bir sehirli rəğbət hissi ilə süzdü ki, Bahaəddin özündən getdi, huşunu itirmədi, məhz özündən getdi. Az sonra o, ayıldı, lakin atasının sevgiylə sehirlənib ona yönəlmiş nəzərlərini görüb yenə də özündən getdi. Bir azdan yenə də özünə gələn Sultan Vələd atasının eyni ba- xışlarını təkrar görərkən bir daha özündən getdi. O, bu dəfə özünə gələndə isə atası ona belə dedi: – Oğlum, əvvəlki təvəccöhümdə 1 səndə elə bir gözəllik, elə bir yüksək məqam gördüm ki, onu başqasında tapmaq mümkün deyil. İkinci baxışımda, başında gözəl Süleymani tac gördüm. Üçüncü dəfə isə qulağında sırğa asılmışdı ki, gün kimi ətrafa işıq saçırdı, – Mövlana oğluna belə demişdi. Lakin Sultan Vələd bu hikmətləri xatırlasa da, onları yoza bilmirdi. O, bütün bunları lap sonralar, Hüsaməddin Çələ- bidən sonra Mövləvi təriqətinə xəlifəlik edəndə çözəcəkdi. O, atasının birinci baxışını, ona təsəvvüf yolunda ehsan et- diyi yüksək qat, ikinci baxışını, atasının müridlərinin başın- da bir zaman özünün duracağı, üçüncü baxışını isə oğlu Arif Çələbinin böyük alim və vəli olacağına işarə kimi yoza- caqdı. Sultan Vələd bütün bunları həyatda müşahidə edə- cəkdi. Atasının ölümündən sonra isə qayınatası Hüsaməd- 1 Təvəccöh – rəğbət, meyl, üz çevirib baxma Elbəyi CƏLALOĞLU 70 din Çələbi ona xəlifəlik etməsini təkid etsə də, Sultan Vələd bundan imtina edəcək, ilk xəlifəliyin Hüsaməddinin özünə məxsus olduğunu deyəcəkdi... Şəms Təbrizinin Konyanı tərk etəməsindən bir qədər sonra Sultan Vələd xəlvətə çəkilib riyazətlə məşğul olmaq üçün, yəni çilə çıxarmaq üçün atasından icazə istədi. Mövla- na bu halın dərvişlikdə qəbahət sayılmadığını bilirdi, lakin oğlunun qətiyyətini yoxlamaq məqsədilə ona, – Bahaəddin, xəlvətə çəkilmək Məhəmməd ümməti üçün deyil, bu hal İsa və Musa şəriətində nəzərdə tutulur, – dedi. Amma Mövlana oğlunun fikrində israrlı olduğunu görüb ona icazə verdi. Qırx gün tamam olduqdan sonra Bahaəddin otaqdan çıxdı. Mövlana oğlunun üzünün nur saçdığını gördü və ondan xəlvətdə olarkən hansı sirlərdən agah olduğunu soruşdu. Sultan Vələd isə əvvəlcə yerə yıxılıb özündən getdi, bir az sonra isə özünə gələrək belə söylədi: – Xəlvətin qırxınncı günü yüksək dağlar kimi rəngarəng nurların bir-birinin ardınca gözlərimin önündən keçdiyini gördüm. Bu nurların ortasında isə belə bir yazı göründü: “Sənin məndən üz çevirməndən başqa bütün günahların bağışlandı”. Oğlundan bunları eşitdikdən sonra Mövlana, – oğlum, sənin bu eşitdiklərin doğrudur, unutma ki, Allah eşqi bütün hiss və sevgilərin yeddi qat fövqündədir. Bunları bizə öyrədən şəriətin qorunması isə namus qorumaq qədə- rindədir. Hələ bir fikir ver, hindcə (farsca) “namaz”, yunan- ca “nomos”, ərəbcə “namus”, uyğurca “nom” qanun və qayda anlamındadır, – deyərək, bu sözlərlə Bahaəddinin dediklərinə qüvvət verdi. O, elə həmin gün bu münasibətlə məclis qurdurdu və ritualda mövləvi dərvişlərinin Səma rə- qsləri başlandı... Sultan Vələd azan səsinə oyananda onu nə vaxt yuxu apardığını heç özü də dəqiqləşdirə bilmədi. Onlar “Sübh namazı”ndan sonra yolçuluğa başladılar. Sultan Vələd Mür- şidi-kamili öz atına mindirib, özü isə piyada getməyə başla- dı. Yolun müqəddəsliyi bu dəfə də özünü göstərdi və yol- boyu olan söhbətlər Sultan Bahaəddin Vələdə dunyanın ən Eşq dənizləri qovuşanda 71 qiymətli mükafatını bəxş etdi. Söhbət əsnasında Mürşidi-ka- milin söz xəzinəsinin qapıları Sultan Vələdin üzünə tayba- tay açılmışdı. Şəms Təbrizi buyururdu: – Yaradılmış nə varsa, hamısı insana fədadır. İnsansa ər- şə də getsə, yerin yeddi qat dərinliyinə də girsə heç bir fay- da görməz, bunun üçün könülə və könül sahibinə yar ol- maq gərəkdir. Bütün peyğəmbərlərin, gerçək ərənlərin, övli- yaların aradığı bax, bu hikmət idi, onların çalışıb, bu yolda can qoymaları da elə buna xidmət edirdi. Bütün aləm tək bir nəfərdədir. İnsanın özünü dərk etməsi, onun Haqqa gəlməsi və insanı insan olduğu üçün sevməsi deməkdir. Kəbə dün- yanın ortasındadır və bütün mömin insanlar ibadət zamanı yönünü ona çevirirlər. Lakin Bəyazid Bəstami ilə bağlı hədisdə deyildiyi kimi, Kəbəni ortadan qaldırsaq, insanların bir-birinin könüllərinə səcdə etdikləri meydana çıxar. Onun səcdəsi bunun, bunun səcdəsi də onun könlünədir. Kəbə də, ənbiyaların, övliyaların, Haqqa gəlmişlərin könlü də Allahın evidir, lakin onların arasında bir fərq var. Belə ki, Kəbə evi qurulalı Allah bir dəfə də olsun onun içinə girmə- yib, könül evi tikiləndən bəri isə əksinə, O, heç oradan çıx- mayıb. Demək, Allah doğru könüldədir. Doğru könül – içində Allahın kölgəsi olandır. Bu hal həm də böyük inam tələb edir. İnsan Allahdan başqa bir kimsəyə ehtiyacı olma- dığına inanmalıdır. Bu zaman Allah onu başqasına möhtac etməz! Böyük inamın sonu imandır. Yolboyu onların arasında gedən mükamilələrdən Sultan Vələd əməlli-başlı dəyişmiş, daha çox kamilləşmiş və müd- rikləşmişdi. Yolda Şəms Təbrizi ona ata minməyi təkid edəndə isə o, belə cavab vermişdi: – Şah da atlı, kölə də, belə şey olarmı?! – Şəms Təbrizi bu cavabdan razı qalsa da, üzünü Bahaəddinə tutaraq, – nə mən şah deyiləm, nə də sən mənim köləm, hər ikimiz rəhm və mərhəmət sahibi olan uca Allahın sədaqətli qullarıyıq, – demişdi. Bu minvalla Sultan Vələd Konyaya qədər piyada, Şəms Təbrizi isə atın belində gəldi... Yüklə 2,81 Kb. Dostları ilə paylaş:
|