Elżbieta Struzik

BIOELEKTRONICZNA  METAFIZYKA  ŚWIATŁA  W.  SEDLAKA

121

wieka.  ,A ntropologia  światła  wydaje  się  usprawiedliwiona,  tym  samym 

wyrażenia  »życie  jest  światłem«,  »świadomość  jest  światłem«  są  całkowicie 

poprawne.”61

Sedlak czyni  odwołania  do  symboliki  biblijnej,  w której  kategoria  światła 

sprowadzona zostaje do kategorii życia. Biblijne światło symbolizuje życie jako 

dar  Boży.  Życie —  według  Sedlaka —  m a  cechy  elektromagnetyczne,  światło 

staje się nieodłącznym  sygnałem  procesów  życiowych w masie biotycznej,  stąd 

teza,  iż życie jest  światłem.  Źródłem  życia,  a więc źródłem  światłości, jest Bóg. 

„W Tobie jest źródło życia i w Twej  światłości oglądamy światło.”62  Odkryciu 

własnej  świadomości  i  indywidualności  bytowej  towarzyszył  proces  wewnęt­

rznego  odkrywania  wszystkich  konstytutywnych  dla  tego  bytu  płaszczyzn 

istnienia. Człowiek odkrywając aspekty istnienia, odkrywa negatywność swoje­

go  bytu  (możliwości  nieistnienia)  oswaja  się  z  nią.  Odkrywa  „ciemną”  stronę 

życia  —  śmierć.

Bioełektronika  wskazuje,  iż  przebieg  procesów  życiowych  w  materii  bio­

tycznej umożliwia  „kwantowy szew życia”. Jeżeli wszelkie stany umożliwiające 

sprzężenie  procesów  chemicznych  i  kwantowych,  w  których  światło  odgrywa 

stymulującą rolę,  zostaną  zablokowane,  dochodzi  do  „rozdarcia łączy  życia”, 

możemy  mówić  o  kwantowej  śmierci.  Człowiek  ,jest  biologiczną  jednostką 

noszącą  potencjalnie  śmierć  w  sobie”63.  Procesowi  „rozdarcia  kwantowych 

łącz  życia”  towarzyszy  emisja  światła.  Człowiek  staje  się  świadomym  uczes­

tnikiem  aktu  umierania  indywidualnego  bytu, jednak  uczestniczy  on  niejako 

w  końcowej  fazie  tego  procesu,  uchwytuje  sam  efekt  końcowy  rozłączenia 

„kwantowego  szwu  życia”.  „Kwantowe  życie  i  śmierć  kwantową  widzi 

bezpośrednio  jedynie  Pan  Bóg.  Ostatnie  kwanty  wyemitowanego  światła 

zabiera  Bóg.”64 6

5

·  Światło  życia,  dane  człowiekowi  przez  Boga,  wraca  do 

pierwotnego  źródła.  Światło  życia jest  przedstawieniem  symbolicznym  ducho­

wości  człowieka.  „To ja,  moje  byłe  życie  pozostawia  świetlistą  smugę,  którą 

Bóg  identyfikuje  jako  moją  duszę.  Z  przeznaczenia  Bożego  jestem  twórcą 

i  przetwórcą  światła  i  zmierzam  przez  całe  życie  do  Wiekuistej  Światłości.”63 

Śmierć  indywiduum,  rozumiana  w  bioelektronicznej  opcji jako  „krzyk  kwan­

towy”, w myśli  chrześcijańskiej  nie jest ostatecznym unicestwieniem,  ponieważ 

życie jest  wieczne.  Człowiek jako  złożenie  bios i  psyche  staje  się  uczestnikiem 

nieśmiertelności.  Aspekt  nieśmiertelności  człowieka  Sedlak  stara  się  ugrun­

tować  dzięki  bioelektronicznej  perspektywie,  przywołując  tezę  o  nie- 

zniszczałności  materii.  „M ateria  związków  organicznych  ciała  człowieka  ma

61  W.  S e d l a k :   Technologia  Ewangelii...,  s.  204.

42  Ibidem,  s.  205  (psalm  36.  10).

43  Ibidem,  s.  236

44  Ibidem.

65  Ibidem,  s.  237.

---

122

ELŻBIETA  STRVZIK

w sobie potencjalną niezniszczalność.”66  Człowiek na płaszczyźnie metafizycz­

nej  uznając  swoją  nieśmiertelność,  odnosi  ją   do  transcendentnego  Absolutu, 

uważa  za  dar  Światłości.  Odkrywa  również,  iż  światłość  rodzi  się  w  nim 

samym;  aktem  jej  narodzin  jest  odkrycie  przeznaczenia  i  celu  egzystencji. 

Odkrycie  światłości  w  indywidualnym  bycie  zawiera  w  jakiś  sposób  od­

krywanie Bytu, Prawdziwej  Światłości, która może być poznana dzięki światłu 

wewnętrznemu.  Człowiek jako byt materialno-duchowy  spostrzega siebie jako 

byt,  w  którym  zbiegają  się  dwie  nieskończoności:  nieskończoność  materii 

i  nieskończoność  Boga.  Odkrycie  duchowości  przez  człowieka  rodzi  wielką 

ambicję  i  pragnienie  dążenia  do  partycypacji  w  nieskończoności  Boskiej. 

„Partycypacja  nie  jest  stanem,  jest  dążeniem,  które  mogłoby  pozostać  nigdy 

nie  zaspokojone,  choć  tkwi  w  samym  sercu  stworzenia — jego  nieusuwalnym 

śladem  jest,  obecna  nawet  w  najgwałtowniejszych  negacjach  i  buntach, 

afirmacja  bytu  i  dobra.”67

Idea uczestnictwa, partycypacji człowieka w nieskończoności Bożej ukazuje 

perspektywę  ujmowania  człowieka  jako  bytu  dynamicznego,  będącego 

„w  drodze”  prowadzącej  do  zrozumienia  celu  swojej  egzystencji,  do  in­

dywidualnego  dążenia do  D obra.  Człowiek  odkrywa dysproporcję i niewspół- 

miemość  swojego  bytu  wobec  Boga,  ale  rozum  ukazując  nam  prawdę  D obra 

Doskonałego,  utwierdza w  przekonaniu,  iż poznanie Prawdy,  D obra i  Światła 

stanowi jedyny cel, do którego należy dążyć. Jedynym uczuciem przezwycięża­

jącym  niewspółmierność  porządków  jest  miłość  w  Chrystusie  jako  nakaz 

ewangeliczny  i  cel.  Miłość  to  siła  łącząca  człowieka  z  Bogiem  i  dostarczająca 

człowiekowi pewności, iż jest bytem mającym udział w Boskiej miłości.  „Muszę 

więc być  z tą  nieskończonością zespolony w całości  natury,  akcji, możliwości. 

Stwierdzam  niezwykłą jedność  siebie  z Bogiem,  wszechświatem,  wszechżyciem 

i wszechświadomością.”68  Życie człowieka jest ciągłą walką, w której dokonuje 

wyboru  sposobu  egzystencji.  Czy jest  to  egzystencja  skierowana ku  Bogu  czy 

też egzystencja przeciwko Bogu? Wolność jako konstytutywna cecha człowieka 

prowadzi  do  oceny  wartości  dokonywanych  wyborów,  te  nigdy  nie  są 

relatywne,  mają  absolutną  wartość,  ponieważ  wyznaczają  nasze  ostateczne 

przeznaczenie.  Sedlak  stara  się  akcentować  autonomię  jednostki,  jej  in­

dywidualne  możliwości  i  indywidualną  drogę  do  Boga,  ale  też  obarcza 

odpowiedzialnością  za  dokonywane  wybory.  Człowiekowi  pozostaje  jedyna 

droga —  droga  wiary,  dzięki  której  jednoczy  się  ze  wspólnotą  społeczeństwa 

Bożego i podejmuje „proces rozjaśniania świata” jako proces dążący w kierun­

ku  D obra.  Siłą  kierującą  procesem  hominizacji  jest  Bóg.

*®  Ibidem,  s.  241.

®7  M . B 1 o n d e  1: Filozoficzne wyzwania  chrześcijaństwa.  Tłum.  J.  F e n r y c h o w a .   Posłowie 

K.  T a r n o w s k i .   Kraków  1994,  s.  317.

68  W.  S e d l a k :   Technologia  Ewangelii...,  s.  33,  lub  „Ja  wiem,  że jestem  nieskończonością, 

która  pragnie  jednego  —  zagubić  się  w  Nieskończoności.”  (s.  49).

---

BIOELEKTRONICZNA  METAFIZYKA  ŚWIATŁA  W.  SEDLAKA

123

Proces  ewangeliczny  odkrywa  przed  człowiekiem  wartość  prawdziwej 

miłości,  miłości  do  drugiego  człowieka,  do  świata  i  do  Boga.  Człowiek  jest 

bytem,  w  którym  zbiegają  się  epicykle  wszechświata,  całej  ludzkości  (czyli 

epicykl  człowieka  ewangelicznego)  i  trzeci  epicykl  —   epicykl  zbawienia.

W  ramach  antropologii  teologicznej  cały  wysiłek  uzasadnień  Sedlaka 

zmierza  do  ukazania  współczesnemu  człowiekowi  sensu  i  wartości  Ewangelii. 

Sedlak  wszakże  nie  rezygnuje  z  próby  ukazania  własnej  interpretacji,  za 

pomocą  której  stara  się  ukazać  nową  płaszczyznę  interpretacyjną  problemów 

teologicznych.  W  Technologii Ewangelii uprawia  swoistą hermeneutykę wspie­

raną  indywidualnym  doświadczeniem  świata  i  człowieka,  popartą  bioelek- 

troniczną  wizją  świata.  Wyraźny  staje  się  motyw  Technologii  Ewangelii, 

w  której  autor  wskazuje  nową  możliwość  interpretacji  tekstów  biblijnych 

w  celu  ukazania  wartości  stanowiących  osnowę  myśli  chrześcijańskiej.  Pod­

kreśla  możliwość  recepcji  wartości  świata  chrześcijańskiego  przez  współ­

czesnego  człowieka,  zdominowanego  wartościami  naukowymi  i  zafascynowa­

nego  naukowym  obrazem  świata.  Podkreśla,  iż  jego  indywidualne  przemy­

ślenia  doprowadzają  go  do  odkrycia  prawdziwego  sensu  i  celu  egzystencji 

jednostki  i  zbiorowości.  Nie  przekonuje,  iż jego  refleksja jest jedynie  słuszna 

i  prawdziwa,  wręcz  przeciwnie,  uważa,  że  każdy  człowiek  prawdę  o  swoim 

istnieniu  w świecie,  o  Bogu odkrywa w samotności  i w  sobie właściwy sposób. 

Indywidualnej  drogi  człowieka  do  samookreślenia  nie  poddaje  żadnej  ocenie, 

gdyż  chodzi  tu  o  coś  więcej:  o  uzasadnienie  własnej  egzystenq'i  i  zrozumienie 

sensu  indywidualnej  kreacji,  projektowania  własnej  egzystencji,  które  muszą 

zawierać  świadomość  własnego  przeznaczenia.  Uznając  człowieka  za  byt  „nie 

dokończony, ledwo zarysowany”,  Sedlak kreśli perspektywę przyszłości,  którą 

człowiek musi  świadomie  i  odpowiedzialnie wykreować.  Prawda ewangeliczna 

m a  wspomóc  te  poczynania.  Poszanowanie  świata  i  uznanie  w  nim  swoistej 

wartości  doprowadzić  winny  do  rozumnego  działania  człowieka  we  własnym 

środowisku.

Analizy  bytu  ludzkiego  prowadzące  do  uznania  wartości  indywidalnej 

jednostki,  jej  wolności,  uwzględnienie  wartości  życia  wydają  się  przebiegać 

w  duchu  personalistycznym.  Pomimo  krytycznego  stanowiska  wobec  filozofii 

Sedlak,  rozwijając  aspekty  antropologiczne  w ramach  koncepq'i  „nowej  nauki 

bioelektroniki”,  ukazuje  swoje  oblicze  filozoficzne  i  teologiczne.  Sprzeciw 

wobec  filozofii  rodzi  pewne  trudności  interpretacyjne,  gdyż  dokonując  analiz 

filozoficznych  bądź  teologicznych,  programowo  unika  jakiejkolwiek  iden­

tyfikacji  z  kierunkiem  funkcjonującym  w  obszarze  wiedzy  filozoficznej.  Być 

może,  chce w ten  sposób  zaznaczyć niesprowadzalność własnych rozważań do 

obecnego nurtu i uniknąć próby konfrontacji z tym obszarem dociekań.  Próbę 

interpretacji  poglądów  antropologicznych  Sedlaka  można  dopełnić  próbą 

identyfikacji  z  koncepq'ami  zarysowanymi  w  nurcie  współczesnej  filozofii. 

Z  pewnością  sensowne  byłoby  wskazanie  akcentów  tomistycznych  oraz  per-

---

124

ELŻBIETA  STRUZIK

sonalistycznych,  a  także  podjęcie  interpretacji  myśli  Sedlaka  w duchu  teühar- 

dyzmu.  Szczególnie  uzasadnione  wydaje  się  podjęcie  problemu  ukazującego 

obecność  teorii  emergentyzmu  jako  wspólnej  płaszczyzny  umożliwiającej 

wyjaśnienie  procesu  ewolucyjnego  wszechświata.  Interesujące  byłoby  roz­

ważenie  problemu  immanencji  i  transcendencji  Boga  w  obu  koncepcjach. 

W rozważaniach  Sedlaka utrzymana zostaje transcendencja  Boga,  wewnętrzne 

światło  staje  się  przejawem  obecności  Boga  w  człowieku  i  świecie.

Elżbieta  Struzik

W ŁODZIM IERZ  SEDLAK’S  BIOELECTRONIC  METAPHYSICS  OF  LIGHT

S u m m a r y

The present paper is an attempt at drafting the main metaphysical problems in the thought of 

professor  Wlodzimiez  Sedlak.  The  basis  which  makes  it  possible  to  undertake  metaphysical 

considerations  is  the  bioelectronic  vision  o f  natural  reality  suggested  by  him.  Reflections  on 

Włodzimierz  Sedlak’s  philosophy,  or  theology,  are not  very  frequent  The  main  reason  for  this 

might be looked for in different,  often extreme, evaluations of his bioelectronic vision o f the world. 

Sedlak’s metaphysical considerations are characterised by the tendency to bring together different 

areas  o f  human  creative  thought  with  the  idea  o f  the  integration  o f  contemporary  human 

knowledge,  o f  philosophical  reflection  and  of  religious  considerations  characterising  Christian 

theology.  It  seems  that  the  idea  of  integration  o f  these  three  areas  also  characterises  the 

philosophical conceptions  created  in the new scientific reality which  determines  the technological 

development  of  the  twentieth  century.  It  finds  its  expression  in  numerous  contemporary 

philosophical conceptions  such as the A.  N .  Ehitehead’s process philosophy  or the  vision  o f the 

world  proposed  by  Teilhard  de  Chardin.  Włodzimierz  Sedlak’s  considerations  are  fully  auto­

nomous as they  grow out  from  the bioelectronic formulations constructed in order to explain the 

broadly understood natural reality. The Heuristic conclusions emerging from bioelectronics allow 

for  the  construction  o f  anthropology  described,  doe  to   its  dynamic  character,  as  quantum 

anthropology.  Bioelectronics  postulates  introduction  of  new  models  o f  investigating  life  and 

declares the insufficiency of the existent chemical model o f its exploration. It postulates to consider 

the biotic m atter in its energy aspect.  According to its  assumptions life has  three united energetic 

faces:  chemical,  electronic  and  electromechanical.  W hat  is  finally  relevant  are  electrons,  photons 

and phonons. Bioelectronics proposes the description o f life in chemical (as in biology), electronic, 

molecular  and  bioplasmic  ways.  The  conclusion  emerging  from  the  electromagnetic  theory  of 

life is that life is expressed with light. This thesis is the basis for its consideration on metaphysical 

grounds  which  recognises  the  relevance  of  the  category  o f  light  understood  immanently. 

The philosophical  and  metaphysical  traditions  from  the  very  beginning pointed to   the relevance 

o f  this  category  though  —   as  Sedlak  suggests  —  those  were  only  pure  intuitions  which 

accompanied humanity. In the metaphysical perspective the problem  o f the  existence o f universe, 

man and G od is addressed. The understanding o f the particular elements can  serye as a  key which 

enables  the  discovery  o f the  sense  o f the  world  and  man,  which  can  help  us  discover  its  sense 

and  value.

---

ВЮELEKTRONICZNA  METAFIZYKA  ŚWIATŁA  W.  SEDLAKA

125

Элжбета  Струзик

БИО ЕЛЕКТРОНИЧЕСКАЯ  МЕТАФИЗИКА  СВЕЛ  ВЛОДЗИМЕЖА  СЕДЛЯКА

Р е з ю м е

Представленная  статья  составляет  попытку  метафизической  проблематики,  по­

являющейся  в  рассуждениях  Влодзимежа  Седляка.  Фундаментом,  делающим  возможным 

предпринимать метафизические рассуждения является предложенной ними биоэлектрониче- 

скее видение действительности Рассуждения над философией или же теологией Влодзимежа 

Седляка не  становит  предмета частых  анализ.  Главной  причину,  может  быть,  надо  искать 

в  разных,  часто  крайних  оценках,  сопутствующих  предложенному  ним  биоэлектроничес- 

кому  видению  мира.  Метафизические  рассуждения  Влодзимежа  Седляка  обозначаются 

тенденцией  к  сближению  друг  к  другу  разных  областей  творческих  мысли  человека. 

Освещает её идея интеграции знания, характерной для науки настоящего века, философской 

рефлексии,  как  и  рассуждений  религиозной  природы,  характерной  для  христианской 

теологии.

Кажется,  что  идея интеграции  этих  трёх  областей  является  характерной для философ­

ских  тенденции,-создаваемых  в  новой  научной  действительности,  обусловливающей  тех­

нический прогресс XX века.  Идея эта  находит  выражение  в  разных  современных философ­

ских концепциях, пример может становить философия процесса А. Н. Вайтхида или видение 

мира,  предложенное  Тайлярдом  де  Шардин.  Рассуждения  Влодзимежа  Седляка  имеют 

полностью  автономный  характер,  потому  что  вытекают  из  тезисов  биоэлектроники, 

сконструированной  с  целью  объяснить  широко  понимаемой  действительности  природы. 

Геурыстические  выводы,  вытекающие  из  биоэлектроники  позволяют  конструировать  на- 

тропологию  —  определяемую  как  кватовая  —  имеющую  —  динамический  характер.

Биоэлектроника постилирует введение новых моделей исслеваниях жизни,  констатируя 

недостаточность  прежней  химической  модели  зондажа  жизни.  Она  посгилирует  рассма­

тривать  биотическую  материю  в  энергетическом  аспекте.  Согласно  предпосылкам  био- 

електроники  жизнь  имеет  три  сопряжённых  энергетисеских  облика:  химический,  элек- 

тронический  и  электромеханический.  В  окончательном  счёте  важны  являются  электроны, 

фотоны  и  фононы.  Биоэдектроника  исходит  из  попытки  описатых  жизнь  химическим, 

(известным  фиологу),  электроническим,  молекулярным  (волнистым),  а  также  биоплаз- 

матическим  способом.  Вывод  вытекающий  из  электромагнетической  теории  жизни 

является таким, что жизн выражается светом. Этот тезис становит основу для рассуждений 

над  ней  на  почве  метафизики,  которая  признаёт  важность  категории  света,  понимаемой 

имманентно.  Философская  и  метафизическая  традиция  сначала  своей  истории  указывала 

важность этой категории, хотя — как внушает Седляк — были то только  чистые интуиции, 

которые  сопутствовали  человечеству.

В метафизической перспективе  была предпринята проблема  существования Вселенной, 

человека  и  Бога,  понимание  отдельных  элементов  может  послужить  как  ключ,  делающий 

возможным  открыть  смысл  существования  Вселенной  и  человека,  может  служить  от­

крытию  смысла  и  ценности.