Elżbieta Struzik

BIOELEKTRONICZNA  METAFIZYKA  ŚWIATŁA  W.  SEDLAKA

93

K oncepqç  Sedlaka  można  rozpatrywać  przez  pryzmat  nauki  i  filozofii. 

Przed  współczesną  nauką  otworem  stoi  problem  polemik,  na  które  czeka 

bioelektronika, polemik, które w ostateczności rozstrzygną problem jej  statusu 

poznawczego,  opowiadając  się  za  przyjęciem  jej  w  poczet  nauk  badających 

życie bądź osądzając o jej przynależności do  filozoficznych koncepcji przyrod­

niczych.

Antropologia  kwantowa  ukazuje  perspektywę  metafizyki,  która  stanowi 

dopełnienie  wizji  świata,  jaką  proponuje  Sedlak.  Źródeł  metafizyki  należy 

upatrywać  w  bioelektronice  i  jej  implikacjach,  a  także  w  antropologii  wy­

pływającej  z  założeń  bioelektronicznych.  Bioelektroniczna  metafizyka  światła 

zwróci  się  ku  pierwotnym  źródłom  teologii  chrześcijańskiej,  w  stronę  Pisma 

Świętego.  Biblijny  symbolizm  światła podda  swoistej  reinterpretacji  w ramach 

bioelektronicznych  pojęć.  W  zamierzeniach  leżących  u  podstaw  metafizyki 

światła  tkwi  teoria  ewolucjonizmu,  stanowiąca  podłoże  wcześniejszych  roz­

ważań  podjętych  w  ramach  bioelektroniki.

Symboliczne  znaczenie  światła  w   Biblii

W  konstruowaniu  metafizyki  światła  Sedlak  odwołuje  się  do  symboliki 

chrześcijańskiej,  nawiązującej  do  bogatego  świata  symboliki  biblijnej.

Język religijny zarówno  Starego Testamentu, jak i Nowego Testamentu jest 

językiem  symbolicznym,  wieloznacznym.  Rozumienie  symbolu jako  przejawu 

głębszej,  duchowej  rzeczywistości,  niewyrażalnej  za  pomocą  pojęć,  znalazło 

odzwierciedlenie już we wczesnych interpretacjach biblijnych.  O symbolicznym 

wymiarze  tekstów  biblijnych  przekonani  byli  najwcześniejsi  interpretatorzy 

Pisma  Świętego.  Sztuka interpretacji  tekstów  uwzględnia  specyfikę  Biblii jako 

księgi  natchnionej.

Wczesne  średniowiecze  z  pełną  świadomością  symbolicznego  znaczenia 

tekstów  objawionych  podejmie  próbę interpretacyjną.  Święty  Augustyn,  prze­

konany  o  symbolicznym  znaczeniu  przypowieści  biblijnych,  podejmując  wysi­

łek  budowy  teorii  znaków,  pisze:  „Podobnie  traktując  o  znakach,  powiadam, 

żeby nie zwracać uwagi na ich własne istnienie, lecz raczej na to, że są znakami, 

czyli  że  wskazują  na  coś  innego.  Znak,  obok  tego,  że  własną  formę  wyciska 

w  zmysłach,  jest  czymś,  co  samo  przez  się  przywodzi  na  myśl  coś  innego.” 1 

W  średniowiecznej  teologii  powszechne  było  przekonanie,  iż  rzeczywistość,

1 

Ś w i ę t y   A u g u s t y n :   De  doctrina  Christiana.  O  nauce  chrześcijańskiej.  Tekst  łaciń- 

sko-polski.  Przełożył,  wstępem  i  komentarzem  opatrzył  J.  S u l o w s k i .   Warszawa  1989.  Księga 

druga,  1 ,1,  s.  51.  (łac.:  „Signum est enim res praeter  speciem, quam ingerit  sensibus,  aliud  aliquid 

ex  se  fadens  in  cogitationem  uenire.”  Ibidem,  s.  50.)  Umberto  Eco  tłumaczy  to  następująco: 

„[...]  znakiem  jest  każda  rzecz”,  w:  U.  E c o :   Sztuka  i  piękno  tv  średniowieczu.  Przeł. 

M.  O l s z e w s k i ,   M.  Z a b ł o c k a .   „Znak  1994,  s.  98.  „Nie  wszystkie  rzeczy  są  znakami,  ale

---

94

ELŻBIETA  STRUZIK

natura mają  wymiar  symboliczny,  wskazują  na  rzeczywistość duchową,  którą 

skrywa sfera zjawiskowa.  Skłonność do symbolicznego widzenia rzeczywistości 

prowadzi  do  prób  odszyfrowania  znaków,  ukrytych  sensów  w  realnie  ist­

niejących rzeczach, a także w naturze, dążność do odkrycia swoistego alfabetu, 

umożliwiającego człowiekowi  odkrycie prawdziwego  sensu i celu jego istnienia 

oraz  przeznaczenia,  które  wytycza  mu  Bóg.  Przekonanie  o  symbolicznym 

aspekcie  rzeczywistości  zaznaczy  Jan  Szkot  Eriugena:  „Nie  m a  takiej  rzeczy 

widzialnej i cielesnej, która by, jak sądzę, nie była znakiem czegoś niecielesnego 

i  umysłowego.”*

 i 2  Także  dwunastowieczny  mistyk  Hugo  ze  św.  Wiktora 

przekonany jest,  że:  „Wszystkie rzeczy  widzialne,  pouczające  nas  przez  wzrok 

symbolicznie,  to  jest  obrazowo,  służą  do  przedstawienia  i  oznaczenia  rzeczy 

niewidzialnych  [...],  ponieważ  piękno  rzeczy  widzialnych  tkwi  w  ich  formach 

[...]  piękno  widzialne  jest  obrazem  piękna  niewidzialnego.”3

Myśl hermeneutyczna obecna już w średniowieczu,  zaznaczy  aspekt jedno­

ści  całej  Biblii4,  współczesna  hermeneutyka  biblijna  również  akcentuje  tę 

zasadę:  „Jeżeli całe Pismo  Święte stanowi jeden depozyt wiary, to  ST  nie może 

stać  w  sprzeczności  z  NT  i  nie  może  zawierać  prawd  niezgodnych  z  religią 

objawioną  N T.” 5  Za  hermeneutycznym  przyjęciem  jedności  Pisma  Świętego 

i  odczytaniem  go  jako  całości  przemawiają  argumenty  odnoszące  się  do 

jedności  wiary,  autorstwa  tekstów  biblijnych  (prawda  objawiona  przez  Bo^a) 

oraz jedność zbawczego  planu  Boga wobec  człowieka.  Hermeneutyka  biblijna 

kierując się szczegółowymi zasadami, eksponuje specyfikę ksiąg biblijnych jako 

natchnionych,  objawionych  człowiekowi  i  dlań  przeznaczonych.  „Biblia  ob­

jawia  [...]  właściwie  tylko  jedną  prawdę:  prawdę  o  zbawieniu.  Prawda  ta 

osiągnęła  swoją pełnię  w  osobie Jezusa  Chrystusa —  przez Jego  słowa,  czyny 

i  Jego  życie.”6

Już  pierwsze  wersety  biblijne  wyraźnie  wskazują  na  ważność,  a  zarazem 

odkrywają  olbrzymią  złożoność  tej  kategorii,  wyznaczając jej  szczególną  rolę 

jako  symbolu.  Kategoria  światła  w  pierwszych  wersetach  Biblii  pojawia  się 

w  zestawieniu  z  opozycyjną  kategorią  ciemności,  która  symbolizuje  preko-

wszystkie znaki są rzeczami i obok znaków świadomie wytworzonych przez człowieka są też rzeczy

i wydarzenia (a czemu  nie fakty i postacie?),  które mogą zostać uznane za znaki lub też (i tak jest 

w przypadku  Pisma  Świętego)  mogą  stać  się  znakami  z  przyczyn  nadprzyrodzonych  po  to,  aby 

zostały odczytane jako znaki.” Ibidem, s.  98. Szczegółowa analiza symbolu i alegorii, zob. ibidem, 

rozdz.  VI:  Symbol  i  alegoria,  s.  84— 107.

2  Ibidem,  s.  95.

3  Ibidem,  s.  96.

4  „Każdy  fakt  opisany  w  Starym  Testamencie  jest  ligurą  faktu  z  Nowego  Testamentu.” 

Ibidem,  s.  111.  U.  Eco  wskazuje  na  zasadę jedności,  analizując  zasadę  zgodności  w  wymiarze 

estetycznym  na  przykładzie  katedry.

5  M.  F i l i p i a k :   Człowiek  współczesny  a  Stary  Testament.  W:  Jak  rozumieć Pismo  Święte? 

[Lublin]  1983,  T.  1,  s.  81.

e  Ibidem,  s.  83.

---