Ələkbərova İradə

 
112 
yaradılmışdır. Məqalələrin sayı 2009-cu ilin yanvar ayı üçün 20 
min
ə  yaxındır.  WikiTravel  ensiklopediyası    MediaWiki  azad 
proqram t
əminatı əsasında, "Creative Commons” lisenziyası ilə 
işləyir. 
Ensiklopediyada müxt
əlif 
reklamların 
loqotipləri 
qoyulmuşdur.  Lakin  qeydiyyata  alınmış  hər bir istifadəçi 
ist
ədiyi reklamı bağlaya bilər (şəkil 39). 
 
 
Şəkil 39. WikiTravel on-line ensiklopediyasının saytı 
 
7.1.6. Wikimapia 
Wikimapia  (http://wikimapia.org)  V
iki  texnologiyası  ilə 
işləyən  virtual  ensiklopediyadır.    Ensiklopediyaya  müxtəlif 
x
əritələr  daxil  edilmişdir.  Eyni  zamanda  bu  sayt  vasitəsilə 
dünyanın  istənilən yerinin kosmosdan çəkilmiş  şəkillərinə 
baxmaq mümkündür. 
Bel
ə 
ki, 
Google Maps 
(http://maps.google.com)  saytındakı  informasiyaları  özündə 
birl
əşdirmişdir (şəkil 40). 

---

 
113 
 
 
Şəkil 40. Wikimapia virtual ensiklopediyasının saytı 
 
Şəkil 41. Letopisi virtual ensiklopediyası saytının Azərbaycan 
bölm
əsi 

---

 
114 
7.1.7.Vikibilik  virtual ensiklopediyası 
Az
ərbaycan dilində  “Vikibilik” adlanan on-line 
ensiklopediyası  (http://www.wikiznanie.ru)  böyük, universal, 
hiperm
ətn  elektron  ensiklopediyadır.  Viki  texnologiyası 
əsasında  işləyən ensiklopediya pulsuzdur və  hər  bir  İnternet 
istifad
əçisi qeydiyyatdan keçmədən ondan istifadə  edə  bilər. 
“
Викизнание” rus dilində  olub,  BSD  (Berkeley Software 
Distribution) lisenziyası ilə fəaliyyət göstərir (şəkil 41). 
 
7.1.8. Letopisi ensiklopediyası 
Letopisi ensiklopediya
sı  (
http://letopisi.ru
) rus dilind
ə 
f
əaliyyət göstərən  virtual  ensiklopediya hesab edilsə  də, 
ensiklopediyanın Azərbaycan, fransız, alman, ukrayna və qazax 
dill
ərində  bölmələri  işlək vəziyyətdədir. Layihəyə  yalnız  elmi 
v
ə  tədrislə  bağlı    məqalələrin daxil edilməsinə  icazə  verilir 
(şəkil 42). 
 
 
Şəkil 42. “Bикизнание” virtual ensiklopediyasinin saytı 

---

 
115 
2009-
cu  il,  yanvar  ayına  olan  məlumata görə  Letopisi 
ensiklopediyasında  məqalələrin  sayı  37  mindən  artıqdır. 
Layih
əyə, ilk növbədə  məktəblilər, tələbələr və  müəllimlər 
d
əvət olunurlar. 
 
7.1.9. Wapedia 
Vapediya  ensiklopediyası  (http://wapedia.mobi)  2004-cü 
ild
ə Viki texnologiyası əsasında yaradılmışdır. 
Vapediyanın mənası yolda olan ensiklopediya deməkdir. 
Veb-sayt Vikipediya m
əqalələrinin  kiçik  ekranlı  qurğularda 
(mobil telefonlar v
ə  PDA)  baxışı  üçün  nəzərdə  tutulmuşdur.  
Sayt 
ən yeni məqalələrə  baxmaq  imkanı  yaradır  və  digər 
t
ərəfdən Vikipediya serverlərinin daha az yüklənməsi və trafiki 
t
əmin edilmiş olur. 
Vikipediyanın standart səhifələri kiçik ekranlı qurğularda 
baxış və naviqasiya üçün çox böyük olduqlarından, Vapediyada 
böyük s
əhifələr daha kiçik hissələrə  bölünmüşlər.  Şəkillər isə 
kiçik  ekranlara  uyğun  ölçülərə  gətirilmişlər.  Nəticədə  trafika 
q
ənaətlə yanaşı, səhifələrin və şəkillərin yüklənmə sürəti artmış 
olur.  Əlavə  olaraq  Vapediya  ensiklopediyası  Vikipediyadan 
asılı olmayan axtarış sistemindən istifadə edir. Vapediya WML 
v
ə XHTML mobil formatlarını dəstəkləyir. Hər bir qurğu üçün 
format avtomatik olaraq t
əyin olunur və  məqalələr 
Vikipediyadan  asılı  olmayan  verilənlər  bazasından  gətirilir 
(
şəkil 43). 
Vapediyaya alternativ olan dig
ər ensiklopediyalar:  
−
 
http://wapedia.mobi/ru/ – 
kiçik ekranlı qurğular üçün 
Vapediya ensiklopediyası  
−
 
http://wikipedia.7val.com – 
WAP formatında 
Vikipediya ensiklopediyası 
−
 
http://www.wapedia.org/ru/ – adi veb-brauzerl
ər üçün 
elektron ensiklopediya 
−
 
http://wiki.beelinekz.wapstart.ru  
−
 
http://mtswikipedia.ru  
−
 
http://wiki.wapcity.ru  

---

 
116 
 
 
Şəkil 43. Vapediya ensiklopediyasının səhifəsinin görünüşü 
 
Şəkil 44. Open-Site ensiklopediyasının saytı 
 

---

 
117 
7.1.10. Open Encyclopedia Project 
Open Encyclope
dia Project (OEP) virtual ensiklopediyası 
(http://open-site.org) 
adından  da  göründüyü  kimi  dünyada 
“Açıq  ensiklopedya”  adı  ilə  tanınır.    Qısa  şəkildə 
ensiklopediyanı  çox  zaman  "Open-Site”  adlandırırlar.  OEP 
ensikloped
iyası  2002-ci ildə  Mixail Flikinqer (Michael J. 
Flickinger) 
t
ərəfindən 
yaradılmışdır. 
Vikipediya 
ensiklopediyasında  olduğu  kimi,  burada  da  məqalələrin daxil 
edilm
əsi  könüllü  İnternet  istifadəçilərinə  həvalə  edilmişdir. 
Ensiklopediyada qeydiyyatdan keçm
ək vacib deyil. 
OEP ensiklopediyası "Mozilla Public License” lisenziyası 
il
ə yayılan açıq proqram təminatından istifadə edir (şəkil 44). 
 
7.1.11. Stanford F
əlsəfə Ensiklopediyası
 
Stanford F
əlsəfə Ensiklopediyası (Stanford Encyclopedia 
Philosophy,  http://plato.stanford.edu)  ingilis dilind
ə  fəaliyyət 
göst
ərir. Stenford universiteti tərəfindən təqdim olunan və 
d
əstəklənən fəlsəfə üzrə on-line  ensiklopediyadır (Şəkil 45).  
 
 
Şəkil 45. Stenford Fəlsəfə Eensiklopediyasının saytı 

---