Elektron məlumat bazalarinin yaradilmasi və Vİrtual xiDMƏt baki 2012



Yüklə 1,48 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə2/7
tarix03.11.2018
ölçüsü1,48 Mb.
#77839
1   2   3   4   5   6   7

6

bu  işdə çalışa  biləcək yüksək  ixtisaslı kadrların hazırlanma-

sıdır

.

Bu, kitabxanalara öz  oxucularına məsafədən asılı  olma-



yaraq, 24 saat müddətində online xidməti göstərən informasiya

müəssisələri  kimi  fəaliyyətinə imkan  verəcəkdir. Müasir

kitabxanalar internet-kompyuter  şəbəkəsi  vasitəsilə heç  bir

siyasi,  dini,  milli  məhdudiyyətlər tanımadan,  ölkələrin  coğrafi

sərhədlərini  aşaraq  öz  informasiya  xidmətlərini  oxuculara

bilavasitə yaşadıqları  və işlədikləri  yerlərdə təqdim  edib,

cəmiyyət  üzvlərinin  mənəvi

aləminə,  təfəkkür  tərzinə,

əxlaqına,  psixologiyasına  daha  çox  nüfuz  etmək  imkanına

malik olacaqlar.

Kitabxana  proseslərinin kompyuterləşdirilməsinin, əsa-

sən aşağıdakı istiqamətlərdə həyata keçirilməsi məqsədəuyğun

hesab edilir:

I. Kitabxanaların ənənəvi iş üsullarının

kompyuterləşdirilməsi

Bu  sahədə vacib  istiqamətlərdən birincisi kitabxanaların

ənənəvi proseslərinin (kataloqlaşdırma, komplektləşdirmə, abo-

noment  və s.) kompyuterləşdirilməsindən  ibarətdirdir. Bu  pro-

sesdən  sonra kitabxanaya daxil  olan təzə kitablar, ilk  növbədə

kompyuterdə öz əksini tapacaq, katroçkalar kompyuterdə yazı-

lacaq  və çoxaldılacaqdır. Bununla  ağır  və yorucu  kitabxanaçı

əməyini  asanlaşdırmaq,  eləcə də kitabxanada  görülən  bir  sıra

işlərin təkrar  yerinə yetirilməsinin qarşısını almaq, əmək məh-

suldarlığını və effektivliyini keyfiyyət və kəmiyyət baxımından

artırmaq,  kitabxana  fondunun  etibarlı  surətdə mühafizəsini və

bu  fonddan  daha  geniş  oxucu  kontingentinin  səmərəli  isti-

fadəsini təmin etmək olacaqdır.

Bu  gün  artıq  bir  çox  kitabxanalarımız  elmi  informasiya

təminatında  yeni texnologiyalar  tətbiq  etməklə bərabər,  eyni

zamanda daha  da  irəli  gedərək  oxuculara  qeyri-ənənəvi  infor-




7

masiya və mütaliə formaları hazırlayır, onların sorğularına mü-

asir  elektron  vasitələrlə (e-kitab,  e-jurnal,  e-qəzet  və s.)  daha

qlobal  və əhatəli  cavab  vermək  üçün  məlumat  bazalarından

istifadə edirlər.

Əsasən də regionlarda müasir informasiya texnologiyala-

rının tətbiqi, bu istiqamətdə kadrlarının yetişdirilməsi, kompyu-

ter biliklərinin təkmilləşdirilməsi, məlumat bazalarının yaradıl-

ması istiqamətində məqsədəyönlü tədbirlər görülür.

II.

Elektron kataloqun yaradılması

İkinci  vacib istiqamət  elektron  kataloqun yaradılmasıdır.

Elektron  kataloq kitabxana  fondunun  güzgüsüdür. Onun ümu-

mi modulunu aşağıdakı kimi izah etmək olar:

1. Elektron 

kataloq


-

maşınla 


oxunan 

formada


reallaşdırılan kitabxana kataloqudur.

2. Elektron  kataloq - kataloq  funksiyalarını icra  edən

biblioqrafik məlumat bazasıdır.

3. Elektron  kataloq

- avtomatlaşdırılmış  kitabxana-

informasiya sistemi və ya onun altsistemidir.

4. Elektron kataloq - online kataloqdur.

Kitabxanaların  xidmət  sisteminin  keyfiyyətinin  daha  da

yaxşılaşdırılması məqsədilə elektron kataloqların yaradılmasına

ehtiyac duyulur. Çünki hazırki informasiya çoxluğunda oxucu-

ların istədikləri məlumatı əldə edə bilmələri üçün elektron kata-

loqun yaradılmasının əhəmiyyəti çox böyükdür.

Hal-hazırda Azərbaycanda kitabxanaların modernləşməsi

prosesi  gedir və hər bir  kitabxana özünün elektron kataloqunu

yaratmağa çalışır. Ancaq bu ağır və maliyyə vəsaiti tələb edən

bir  prosesdir.  Respublika  kitabxanalarının əksəriyyəti  isə belə

imkana malik deyildir. Ona görə də M.F.Axundov adına Azər-

baycan  Milli  Kitabxanası bu  istiqamətdə yerlərdə olan  kitab-

xanalara öz köməkliyini əsirgəmir.



8

Azərbaycan  Milli  Kitabxanası VTLS/Virtua  AKİS  sis-

temi ilə işləyir. Bu sistemdən korporativ şəkildə istifadə etmək

mümkündür.  Yəni,  yerlərdə olan  kitabxanalar əlavə sistem

almadan Azərbaycan  Milli  Kitabxanasının  VTLS/Virtua  siste-

minə qoşularaq  özlərinin  elektron  kataloqunu yaratmaq  imka-

nını əldə edə bilərlər.

III.Elektron kitabxanaların yaradılması

Üçüncü istiqamət elektron kitabxanaların  yaradılmasıdır.

Müasir  oxucular ən operativ  informasiyanı əldə etmək  üçün

internetdən  istifadəni əvəzsiz  sayırlar.  Belə oxucuların  mara-

ğını  elektron  kitabxanalar  daha  çox  təmin  edir.  İnkişaf  etmiş

ölkələrdə kitabxanaların  avtomatlaşdırılmış  sistemlə işləməsi

təcrübəsinin uğurları respublikanın rayon kitabxanaları üçün də

nümunəyə çevrilməlidir.

Elektron  kitabxanalar informasiyalaşdırılmış  cəmiyyət

quruculuğunun  sosial  sifarişidir. Elektron  kitabxanalar oxucu-

lara  informasiya  xidmətinin kompyuterləşdirilməsinin nəticəsi

olub, ənənəvi  kitabxanalara  alternativ  bir  qurum  deyil,  yalnız

bir xidmət növüdür.

Elektron  kitabxana  ümumi  istifadə üçün  açıq  olan  lokal

və uzaq məsafədə yerləşən paylanmış informasiya resurslarına

malik olur. Lokal (internetə çıxışı olmayan kitabxananın daxili

internet  şəbəkəsində oxunan ədəbiyyat) resurslar  elektron  ki-

tabxananın web və FTP serverlərində toplanmış, kitabxana fon-

dunda yerləşən ədəbiyyatın elektron nüsxələrindən və kitabxa-

na tərəfindən ödənişli və ya mübadilə üsulu ilə alınmış elektron

sənəd və nəşr toplusundan ibarətdir. Elektron kitabxana müasir

web  texnologiyası əsasında  fəaliyyət  göstərir. Müasir  dövrdə

oxucular  elektron kitabxanalar sayəsində kitabxanaların  infor-

masiya ehtiyatlarından istifadə edir.

Elektron  kitabxanalar  uzaq  məsafədən  oxuculara  daha

dolğun informasiya xidməti göstərərək, bu xidmətin zaman və




Yüklə 1,48 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə