13
mexanik baquvvatligi va yuqori temperaturada eritilishiga bog‘liq bо‘ladi (1.6-
rasm).
1.6–rasm. Ion bog‘lanish
Metall bog‘lanish - bu bog‘lanish ham qattiq jismlar kristaliga tegishli bо‘lib,
bizga ma’lumki metallar yuqori elektr о‘tkazuvchanlik
hususiyatiga ega
bо‘lganligidadir, shuning uchun ham metallarda erkin elektronlar zich joylashgan
bо‘ladi. Elektronlarni xususiyatiga qarab (elektrо‘tkazish
jarayonida qatnashishi
elektr о‘tkazuvchanchanlik deyiladi) (1.7-rasm).
(- C
1
– C
1
-C - C - ) ( -C - H – C – H - )
1.7– rasm. Vodorod va uglerodlarning bog‘lanishlari
Metall bog‘lanishda asosan kamayadi erkin elektronlarga nisbatan valent
elektronlarning kinetik energiyasi (1.8-rasm).
a) b)
1.8-rasm. Metal bog’lanishlari
14
Vander-Vaals bog‘lanish - bu bog‘lanishni barcha bog‘lanishlarda
kuzatish
mumkin, lekin ularni bog‘lanishi juda ham kuchsiz shuning uchun kо‘p hollarda
uni hisobga olinmaydi (1.9-rasm).
4
a) b)
1.9-rasm. Vander-Vaals bog‘lanish
Bu bog‘lanishni о‘zi esa yoki uni hosil qilish uchun qachonki katta bosim va
past temperatura kerak bо‘ladi, yana bitta sharti ular faqat tashqi elektron qavatlari
tо‘lgan elementlar bо‘lishi kerak, agar tashqi qavati tо‘lmagan bо‘lsa bu
bog‘lanishni hosil qilib bо‘lmaydi. Bog‘lanishni yana oddiyroq qilib tushuntirsak,
kemalarni pristinlarga maxsus zanjirlarda bog‘lashsa yana qо‘shimcha
qilib
ingichka bir arkon xam boglanadi, agar biz zanjirni bо‘shatsak kema fakat arkonda
koladi lyokin bu xol shuncha davom etishi mumkinki fakat xech kanday tashki
ta’sir bо‘lmasa,
misol shamol, tо‘lkin va boshkalar, shungacha kema tinch turadi,
keyin buzilishimumkin mana bu boglanishning mohiyati.
Dostları ilə paylaş: