Əli̇salam Bağirov SƏNSİz yaşaya biLMƏRƏM
Yüklə 2,64 Kb. Pdf görüntüsü
|
27 nə o qədər yoxsul ailədənəm, nə də ki o qədər bacarıqsız deyiləm. Mən öz yaşayışımı təmin etmək üçün kifayət qədər fəaliyyət göstərə bilərəm. Bu sözlərdən sonra Senti bir qədər duruxdu. Sanki hansı sözləri seçib söyləməkdə çətinlik çəkirdi. Buna səbəb bəlkə də müsahibinin bir qədər dalğın olması idi. O, söyləyəcəyi sözlərin bəlkə də Qrantı qane etməyəcəyini düşünürdü, lakin hər halda o, danışmağı lazım bilib ürəyindən gələn sözləri heç də dəyişmədən: – Bir parça çörəyə möhtac olub, yarı acyarı tox dolananla rın heç də bəziləri sən deyən kimi nə o qədər bacarıqsızdır, nə də o qədər düşüncəsiz. Mən artıq hiss etməyə başlayıram ki, onların yoxsulluğunun, dilənçi kökündə olmasının səbəbləri çoxçox dərindədir. Özü də bu hal heç də səndən, məndən yox, cəmiyyətin inkişafından asılıdır. Cəmiyyətin inkişafını o istiqamətə dəyişmək isə mənim üçün qaranlıqdır və mən bunu anlamıram. O ki, qaldı sənin hər hansı bir sahədə öz gələcək həyatını firavan keçirmək üçün hər hansı bir fəaliyyət göstərməyinə, mən bunu qabaqcadan deyə bilmərəm və bu sənin özündən asılı olan bir işdir. Qrantın düşüncələri bir qədər incəlmişdi. O, keçirdiyi bu tələbə həyatından olduqca narazı idi. O, varlanmaq ehtirası ilə coşurdu. O, hansı bir işəsə rəhbərlik etmək, kimin isə onun əmrinə tabe olmasını, kimin isə onun tapşırığı ilə işdən çıxa rılmasını, işə qoyulmasını istəyirdi. O istəyirdi ki, onu əhatə edən cəmiyyət içərisində o da atası kimi bir sahibkar sifətiylə çıxış etsin. Ona görə də inamlı bir səslə üzünü öz müsahibinə tutub belə dedi: – Mən yüksək cəmiyyətdə müəyyən mövqe tutmaq üçün özümə yer açmalıyam, hökmən. Çalışmalıyam ki, hər bir işdə mənim üçün sərbəstlik bəxş edən ali bir fəaliyyət sahəm olsun. 28 Elə bir fəaliyyət sahəm ki, sağsola xərcləməyə bol pulum ol sun. Yol ilə gedəndə məni barmaqla göstərsin. Xidmətçilərim yanımda fırfır fırlansınlar. Hər hansı bir məclisə daxil olanda içəri ali vəzifə sahibinin girdiyi hiss olunsun. Hiss olunsun ki, mən də bir kapitalist kimi öz işlərimlə istəsəm Fransanın hər hansı bir sahəsində onun inkişafını irəli aparar və ya ləngidə bilərəm. Senti onun sözlərini dinləyib gülümsədi və zarafatla: – Düşündüklərin heç də cəmiyyətimiz üçün yeni deyildir. Səndən də çoxçox qabaq milyonları belə düşünmüşlər. Lakin bu düşüncələrə səni vadar edən nədir və sən nəyin hesabına varlanmaq, sərvət sahibi olmaq istəyirsən? Qrant əllərini çox da qalın olmayan bığlarına çəkdi. Ayağa qalxıb otaqda bir az vargəl etdi. O, yaşadıqları otağı yeni gö rürmüş kimi təəccüblə nəzərdən keçirdi. Sanki içərisində ya şadıqları bu ev ona çox miskin göründü. Elə bil ki, onu buraya dustaq kimi məcburi salmışdılar. Sonra baxışları ilə kimi isə aradı. Onun qonur gözləri Sentinin mavi gözləri ilə rastlaşdı, yalnız bu an Qrant xəyala daldığını anladı və gülümsədi. Son ra yavaşyavaş dilləndi: – Mən uşaqlıqdan varlı bir sinfin nümayəndəsi kimi firavan həyat sürməyə alışmışam. Bir sahibkarkapitalist oğlu kimi hər arzu və istəyim mənim bir təkidimlə hazır olmuşdur. İstədiyim bir şeyi əldə etmək, xoşuma gələn bir oyunla qumar oynamaq, lap son vaxtların özündə İngiltərədə lüks mehmanxanalarda yaşamaq, müxtəlif xanımlarla əylənmək mənim üçün çətin ol mamışdır. Əlbəttə ki, mənim bütün bu xərclərim atamın he sabına idi. Mən bir israfçı kimi mənə verilən pulları xərcləyir, o isə, yəni atam əsil səbirli, işgüzar, bacarıqlı bir kapitalist kimi öz varidatını artırırdı. Artıq məndə kübar mühitin çox güclü təsiri yaranmışdı. Mən bu təsirdən heç cürə uzaqlaşa 29 bilmərəm və uzaqlaşmaq da istəmirəm. Mənim üçün belə bir həyat şən keçərdi və mən özümü belə bir həyatda yaşadığım üçün tamamilə xoşbəxt hesab edirdim. O ki, qaldı varlanmaq məsələsinə bu mənim qarşımda qoyduğum ən perspektivli və inamlı planlarımdan biridir. Mən varlanmalıyam, hökmən varlanmalıyam, hansı bir vasitə ilə olursaolsun varlanmalı yam. Kübar varlı bir sahibkarın qızına məhəbbət göstərməklə, varlı dul bir qadınla evlənməklə, axırı ki, nə ilə, nə hesaba olursaolsun varlanmalıyam. Bu yolda mənim qarşımı heç bir şey kəsə bilməz, heç bir maneə məni bu yoldan çəkindirə bilməz. Mən kapitalist mühitinin qorxusunu artıq çoxdan hiss etmişəm. Bir kapitalist balası kimi bu qoxu məni cəlb etməyə bilməzdi. Mən artıq belə bir yolla hərəkət etməyi seçmişəm. O, həyəcanlı bir halda otaqda vargəl etməkdə davam edirdi. Doğurdan da, deyəsən varlanmaq ehtirası onun canına, qa nına, iliyinə işləmişdi. Odur ki, Senti bunu yəqinləşdirmək, buna bir daha inanmaq üçün Qranta bir sual vermək istədi və sualı verməmişdən qabaq onu ürəyində bir daha götür qoy etdi. Onun sualının Qranta necə təsir edəcəyini, Qrantın bu sualı necə qarşılayacağını düşündü. Nəhayət ki, sualını verməyi qərara aldı. O, bir az çəkinən sayaq Qranta belə dedi: – Qrant, sənə varlanmaq meyllərinlə əlaqədar bir sual vermək istəyirəm, amma bilmirəm sən onu nə cür qarşılayar san? Qrant müsahibinin sakit vəziyyətindən veriləcək sual ba rədə bir şey aydınlaşdıra bilməsə də, onun verəcəyi suala ma raq və nəzakət xatirinə etiraz etmədi. Odur ki, yumşaq səslə dedi: – Buyur, Senti, bu nə sözdür deyirsən, biz yoldaşıq. Yoldaş isə yoldaşa istədiyi sözü deyə bilər, əlbəttə ki, sual da verə bilər. Yüklə 2,64 Kb. Dostları ilə paylaş:
|