Əli̇salam Bağirov SƏNSİz yaşaya biLMƏRƏM
Yüklə 2,64 Kb. Pdf görüntüsü
|
34 – Mən sənin sözlərini bir qədər yaxşı başa düşə bilmədim Senti. Özün qeyd edərək deyirsən ki, sən də varlanmaq istəyirsən, səndə də bir meyllər var. Ancaq nə cür? Sənin seç diyin yol mənimkindən tamamilə fərqlidir. O, varlanmağa doğru gedən hansı bir qəliz yoldur ki, mənim nəzərimdən qaçmışdır. Mən belə belə bir yolun olduğunu indiyə qədər hiss etməmişəm. Senti onun bu sözlərinə nəzakət çərçivəsindən kənara çıxmadan bir qədər gülümsədi. Belə vəziyyətdə onun mavi gözləri əvvəlkindən daha qəşəng və cəlbedici görünürdü. Senti öz vəziyyətində bir dəyişiklik etmədən Qranta bax dı və onun mavi gözləri Qrantın qonur gözləri ilə rastlaşdı. Qrantın baxışlarından hiss etmək olardı ki, o nə isə maraq do ğuran, onun üçün lazımlı bir hadisəni səbirsizliklə gözləyir. Senti bunu, onu heç vaxt aldatmayan duyğuları vasitəsi ilə an ladı, Qrantı bir daha intizarda qoymamaq üçün sözə başladı: – Qrant, mən varlanmaq istərkən istəməzdim ki, səadətim başqalarının əzabları üzərində qurulsun. İstəməzdim ki, ali canlı bir xilqətin məhvi mənə səadət gətirsin. Əks təqdirdə, sür düyüm həyat, keçirdiyim firavanlıq mənim üçün həddindən artıq darıxdırıcı görünər və mənim xoşbəxtliyimi təmin edə bilməz. Mən öz halal zəhmətim və qazancım müqabilində mənsəb və mərtəbəyə çatmaq istərəm. Öz halal zəhmətin və əməyin nəticəsində yarada bildiyin güzərandan xoş güzəran yoxdur. Mənə də belə bir güzəran lazımdır ki, həyatın mənə bəxş etdiyi öz bir parça ömür payımı xoşbəxt və şən keçirə bi lim. Hər kəsin səadəti öz əlindədir. Mən də öz səadətimə çat maq üçün axtardığım xoşbəxtliyi öz əməyimin və əməllərimin bəhrində görürəm. İnsanın hətta ölərkən rahat can verməsi və bu dünyadan rahat köçməsi üçün ona öz əməllərinin saf bəhri 35 lazımdır. Belə bir xoşbəxtliyə nail olmaq üçün isə həmişə öz vicdanının səsinə qulaq asmaq lazımdır. Qrant onun sözlərini nə qədər həssaslıqla dinlədisə də, bir o qədər də laqeydliklə qarşıladı. O öz hisslərini son dərəcə gərginliklə nəzakət xatirinə cilovlamağa çalışdısa da, bu la qeyd lik deyəsən, Sentinin nəzərindən yayınmadı. Lakin Senti bunu hiss etdisə də, öz hissləri ilə buna münasibətini bildirmədi. Ona görə də Qrant Sentinin sözlərinə laqeyd münasibət bəslədiyini Sentinin duyubduymadığını hiss et mədi. Nəhayət, Qrant Sentinin sözlərində öz fikirlərinin həllini tapmadığı üçün bir qədər heyfsiləndisə də, Sentiyə münasib bir cavab verməyin lazım olduğunu duyub bir qədər fikrə getdi. O düşünürdü, kapitalizm cəmiyyətində Sentinin söylədikləri kimi öz halal zəhmətinlə mənsəb və mərtəbəyə çatmaq üçün həyatın bizə bəxş etdiyi bir parça ömür payı kifayət deyildir. Hiyləgərliyin, riyakarlığın hökm sürdüyü bir şəraitdə doğru luqla irəliləmək mümkündürmü? Düzdür, əgər doğruluqla, düzlüklə irəliləmək mümkün olardısa, bu yaxşı bir yol olar dı. Lakin dərin ziddiyyətlərin hökm sürdüyü bir cəmiyyətdə belə bir vasitədən istifadə etmək mümkünmüdür? Yox, müm kün deyildir. Göründüyü kimi, Sentinin bu sözləri bizim cəmiyyətimiz üçün yararlı deyildir. Bizim cəmiyyətimizdə baş çıxarmaq üçün müəyyən mənsəb və mərtəbəyə çatmaq üçün gərək kapitalizm mühitinin tələblərinə uyğun hərəkət edəsən. Bu tələblər isə insanpərvərlikdən, humanistlikdən uzaq bir sözlə, doğruçuluqdan və düzlükdən tamamilə fərqli tələblər idi. Kapitalizm cəmiyyətində azçox varlanmaq, irəli getmək fikri olan hər bir kəs hiyləgərlikdən, tamahkarlıqdan, riyakarlıqdan və bu kimi bir sıra insan təbiətindən lazım gəlsə 36 yarana bilən vasitələrdən bir məqsəd kimi istifadə etməyi bacarmayan hər bir kəs özünün gücbəla ilə qazana biləcəyi yalnız bir parça çörəyə göz tikə bilər. Bütün bunları düşünən Qrant Sentiyə belə bir cavab verdi: – Sənin fəlsəfən bizim cəmiyyət üçün yararlı deyildir, Senti. Gectez sən öz fəlsəfənin bizim cəmiyyət üçün yaramadığını, ona yad bir fəlsəfə olduğunu özün də əyani surətdə görəcək və hiss edəcəksən. Hiss edəcəksən ki, sənin fəlsəfəni əsas tu tub kapitalizm cəmiyyətində həyat sürmək, bu mühitdə bir insan kimi yaşamaq nə qədər çətin olarmış. Sən özün də öz fikirlərində dönüş yaratmalısan. Belə bir fəlsəfə ilə sənin üçün bizim cəmiyyətimizdə yaşamaq mümkün deyildir. Öz fəlsə fənin cəmiyyətimiz üçün yaramadığını hiss edəcəyin vaxt isə sənin üçün yeni bir yol seçmək gec olacaqdır. Bu barədə sən də oturub dərindən düşünməlisən. Senti düşünürdü. Qrantın söylədikləri onu qane etməmişdi. O öz tutduğu yolun doğruluğuna inanırdı. İnanırdı ki, hiyləgərlik, ikiüzlülük, riyakarlıq, tamahkarlıq və başqa bu kimi cəhətlər insanı xoşbəxtliyə çatdıra bilməz. O isə xoşbəxt yaşamaq istəyirdi. Onun üçün həddindən artıq varlı olubol mayacağının elə bir əhəmiyyəti yox idi. Təki gündəlik öz sadə güzəranı ilə daxilən sakit, qəlbən saf, mənəvi cəhətdən sağlam bir həyat keçirə bilsin. Elə bir həyat ki, onu sağlam düşüncəli bir insan kimi hərtərəfli təmin edə bilsin. Elə bir həyat ki, bir ailənin xoşbəxtliyini, səadətini orada tapmaq mümkün olsun. Bəli, Senti belə bir həyat arzulayırdı. Odur ki, Senti Qrantın fikirləri ilə razılaşmadığını dostcasına bildirərək dedi: – Yox… mən sənin söylədiyin fikirləri, seçdiyin yolu doğru saya bilmərəm, Qrant. Bizim həyata baxışlarımız arasındakı fərq olduqca böyük və ziddiyyətlidir. Həqiqəti öz fəaliyyət sahəsində istinad nöqtəsi hesab edən hər bir kəs gectez Yüklə 2,64 Kb. Dostları ilə paylaş:
|