16
Nikolay: Bəs siz bütün bunlar barədə bir qəti tədbir
görməmişsinizmi? Rus mujiklərinə həddini bildirmək vax-
tı gəlib çatmamışdırmı? Əgər biz onlar barədə bir tədbir
görməsək onların könlündən Hökmdar olmağa qədər iddi-
alar keçər.
Bekkendorf: Əlahəzrət bu barədə də özünü narahat hiss
etməməlidir. Biz kəndlilərin əksər cəm olunduğu yerlərə
də öz xəfiyyələrimizi salmışıq. Onlar kəndlilərlə yaxın-
lıq edir, onların hər bir sirlərinə bələd olur və hər cürə
fikirlərini öyrənirlər. Özünü kəndlilərə dost kimi qələmə
verdikdən sonra həmin xəfiyyələr onları çara və sahibkar-
lara qarşı itaətkarlıq etməyə çağırır. Bu vəzifənin icrasında
dinin də xüsusi rolu vardır ki, bunu da keşişlərimiz – din
xadimlərimiz mən deyərdim ki, ləyaqətlə yerinə yetirirlər.
Əgər kəndlilər arasında bir iğtişaş və ya qiyam baş verə
bilərsə, bunu xəfiyyələrimiz tez bizə məlumat verirlər və
biz də bu işin qarşısını almaqdan ötrü müxtəlif vasitələrdən
istifadə edirik. Lakin bütün bunlarla yanaşı, onların arasın-
da yenə də həyəcanlı hadisələr baş verdiyi qeydə alınır.
Nikolay: Cənab Bekkendorf, demək belə. Siz bu kəndli
iğtişaşlarının qarşısını almaqdan ötrü müxtəlif vasitələrdən
istifadə edirsiniz, lakin iğtişaşlar isə hələ də baş verməkdə
davam edir. Demək, Rusiya artıq əvvəlki Rusiya deyildir.
Belə olan təqdirdə isə biz də öz iş üsulumuzu dəyişməliyik.
Daha qəti tədbirlərə əl atmalı, daha ciddi və müxtəlif
vasitələrdən istifadə etməliyik.
Bekkendorf: Elədir, əlahəzrət. Biz olduqca müxtəlif və
məkrli vasitələrdən istifadə etməliyik və edirik də. Həm
də belə müxtəlif vasitələrdən istifadə etməkdən çəkin-
məməliyik. Bunun nəticəsidir ki, bütün sərhədboyu ra-
yonlarda xariclə əlaqəsi olan hər bir şəxs üzərində nəzarəti
17
gücləndirməyi xəfiyyələrə tapşırmışam. Çünki sərhədboyu
rayonlara yad əhval-ruhiyyə daha tez gəlib çatır və belə ra-
yonlarda şübhəsiz ki, xoşagəlməz hadisələr də tez-tez baş
verir. Əlahəzrətə məlum olsun ki, bax elə buna görə də
sərhədboyu rayonlarda nəzarətimiz də güclüdür.
Nikolay: Bu işiniz də tərifəlayiqdir, cənab Bekken-
dorf: Lakin dekabr üsyanında iştirak edən zadəganların
hə rə kət ləri mənə elə təsir edib ki, hətta çar xəfiyyələrinə
belə etibarım, inamım o qədər də qalmayıb. Heç olmasa
xəfiyyələrinizin sədaqətli olmasına inanırsınızmı? Ehtiyat-
sızlıqdan dəyən zərbə heç bir əvəzlə zamanına görə ödənilə
bilməz.
Bekkendorf: Bu işlərimiz də hələlik öz qaydasında
ge dir, əlahəzrət. Bəzi etibarına o qədər də inamım olma-
yan xəfiyyələr üzərində başqa daha etibarlı, inanılmış xə-
fiy yələri nəzarətçi qoymuşam. Lakin əlahəzrətin iradı ilə
əlaqədar olaraq öz işimizi daha da möhkəmləndirər, xəfiy-
yələrin sayını bir qədər də artırarıq. Bu işdə hər hansı qarşı-
ya çıxan çətinlik bizim üçün maneə olmamalıdır. Axı bura-
da dövlət işinə ciddi münasibət məsələsi həll olunur.
Nikolay: Cənab Bekkendorf, artırmaq lazımdır, xəfiyyə-
lərin sayını artırmaq lazımdır. Qoy Rusiya başdan başa
xəfiyyələr ölkəsinə çevrilsin, ancaq inqilabi əhval-ruhiyyə,
o vahiməli kabus rus torpağında məskunlaşa bilməsin. Ru-
siya əvvəlki itaətkar sadə Rusiya olaraq qalsın. Rus torpağı-
nın hökmdar mənəm. Mən öz ölkəmi belə görmək istəyirəm
cənab Bekkendorf:
Bekkendorf: Əlahəzrət, siz rus torpağını necə görmək
istəyirsinizsə, rus torpağı elə də olacaqdır. İndiyə qədər rus
torpağında kübar cəmiyyətin nümayəndələri – zadəganlar,
yüksək rütbəli məmurlar, çar çinovnikləri ağalıq etmişlər.
18
Bundan sonra da biz var qüvvəmizlə çalışacağıq ki, bu
köh nə adət-ənənə pozulmasın, yenə də əvvəlki illərdəki
kimi Rusiyanın müqəddəratı bu yüksək dairəli şəxslərin
əlin də olsun. Rus tarixinin səhifələri onların əməlləri ilə
bəhrələnsin.
Nikolay: Cənab Bekkendorf, unutmamalısınız ki, çar
taxt-tacı kübar cəmiyyətin mənafeyini müdafiə edir. Bir
hökmdar kimi çıxardığım hökmlər də, verdiyim əmrlər və
fərmanlar da onlar üçündür. Mujiklər həmişə mujik olmuş
və mujik olaraq da qalacaqlar. Onlar yalnız özündən yuxarı,
vəzifə sahibi tutan kəslər üçün işləməyə yarayırlar. Mənim
torpağımda kübar cəmiyyətinin üzvləri isə yalnız ağalıq
etmək üçün dünyaya gəlmişlər. Mən nə qədər ki, bu bö-
yük, geniş və ulu rus torpağının hökmdarıyam bu belə də
olacaqdır.
Bekkendorf: Əlahəzrət, biz müti qullarınıza göstərdiyi-
niz mərhəmət və iltifat üçün sizə həmişə duaçı və min-
nətdar olmuşuq və bu gün də minnətdarlıq. Biz öz mü-
qəddəratımızın həmişə sizin əlinizdə olduğunu duyur və an-
layırıq. Anlayırıq ki, çar taxt-tacı həmişə kübar cəmiyyətin
mənafeyini müdafiə edir. Biz də onun mərhəməti sayəsində
xoş güzəranımızı təmin edirik.
Nikolay: Mən sizin bu fikrinizlə şərikəm. Kübar cəmiy-
yətin nümayəndələri həmişə mənə qarşı nəzakətli və tərifə-
layiq hərəkət etmişlər. Bu sübuta ehtiyacı olmayan bir
dəlildir, lakin dekabr üsyanının iştirakçıları istisna olmaqla
(Bir qədər əsəbiliklə). Bircə onlar çar taxt-tacı qarşısında öz
ləyaqətsiz hərəkətlərini nümayiş etdirdilər.
Bekkendorf: Əlahəzrətə yaxşı məlumdur ki, çar taxt-ta-
cına qarşı bu ləyaqətsiz hərəkətləri üçün onlar öz cəzalarını
aldılar. Lakin ümumiyyətlə, biz ölkənin daxilində baş ve-
Dostları ilə paylaş: |