ƏLİxan musayev şƏRİƏt risaləSİ TƏharət və namazin xülasəSİ

* Qadın üçün dua etdikdə: «hu, hi» bitişən əvəzliklərinə müvafiq olaraq «hə» bitişən əvəzliyi ilə dəyişmək lazımdır.

* İki nəfər üçün dua etdikdə: «hu, hi» bitişən əvəzliklərinə müvafiq olaraq «humə, himə» bitişən əvəzlikləri ilə dəyişmək lazımdır.

* İkidən çox kişilər üçün dua etdikdə: «hu, hi» bitişən əvəzliklərinə müvafiq olaraq «hum, him» bitişən əvəzlikləri ilə dəyişmək lazımdır.

* İkidən çox qadınlar üçün dua etdikdə: «hu, hi» bitişən əvəzliklərinə müvafiq olaraq «hunnə, hinnə» bitişən əvəzlikləri ilə dəyişmək lazımdır.⁵¹⁰
Təsabih namazı

«Təsabih» - «Təsbih»-in cəmidir – yəni, hədsiz tərifləmə, şöh­rət­­­lən­­dirmə və bütün nöqsanlardan uzaqlaşdırmaq deməkdir.⁵¹¹

Abdullah ibn Abbas (r.a) rəvayət edir ki, Peyğəmbər - səllallahu aleyhi və səlləm - (əmisi) Abbasa (r.a) dedi: «Ey əmim Abbas! Sənə elə var-dövlət, bəxşiş verim ki, ona əməl etsən Allah sənin on xislətini (nöqsan, qüsur, eyib) – əvvəldə və sonda, keçmişdə və hazırda, qəsdən və səhvən, kiçik və böyük, gizlində və aşkarda olan günahlarını bağışlasın? Dörd rək'ət namaz qıl! Hər rək'ətində Fatihə surəsini və digər surələr oxu! Birinci rək'ətdə surələri oxu­yub qurtardıqdan sonra qiyamda ikən on beş dəfə «Subhanəllahi vəl-həmdulilləhi və lə iləhə illəllahu vəllahu əkbər» de! Sonra rüku et və (o vəziyyətdə) on dəfə bu duanı de! Sonra rükudan qalx dikəl (və qiyamda) on dəfə bu duanı de! Sonra səcdə et və (o vəziyyətdə) on dəfə bu duanı de! Sonra səcdədən qalx otur və (o vəziyyətdə) on dəfə bu duanı de! Sonra bir daha səcdə et və (o vəziyyətdə) on dəfə bu duanı de! Sonra səcdədən qalx otur və (o vəziyyətdə) on dəfə bu duanı de! Hər rək'ət əsnasında duaların cəmi sayı yetmiş beş olmaqla dörd rək'ətdən ibarət namaz qıl! İmkan daxilində gündə bir dəfə, yaxud Cüm'ədə (həftədə) bir dəfə, yaxud ayda bir dəfə, yaxud ildə bir dəfə, yaxud da ömründə bir dəfə olsa belə bu namazı qıl!»⁵¹²

"Bu hədisin mötəbər olduğunu təsdiq edən alimlər aşağıdakı­lar­dır:

ibn Məndə, ibn Həcər, əl-Əcurri, Xətib əl-Bəğdadi, əbu Səd əs-Səm'ani, əl-Munziri, ibnu-s-Salah, ən-Nəvəvi və digəriləri."⁵¹³

Bu namazı qadağan olunmuş vaxtlardan başqa istənilən vaxt qılmaq caizdir.

Qadağan olunmuş vaxtlar aşağıdakılardır:

1. Fəcr namazından sonra gün çıxanadək;

2. Gün çıxan anda (üfüqdən bir nizə hündürlüyündə qalxana qədər);

3. Günəş səmanın ortasında (zenitdə) olduqda;

4. Əsr namazından sonra günəş batanadək;

5. Gün batan anda;

Qeyd etmək lazımdır ki, hər hansı bir səbəbdən yalnız fərz və sünnədə icazə verilmiş nafilə namazlarını bu vaxtlarda qılmaq olar.

İstixarə
İstixarə – Allahdan uğur və kömək diləmək deməkdir.⁵¹⁴

Cabir ibn Abdullah (r.a) rəvayət edir ki, «Peyğəmbər - səllallahu aleyhi və səlləm - Qurandakı surələri bizə öyrətdiyi kimi istixarə duasını da bizə öyrədər və deyərdi: Sizdən biriniz çətin vəziyyətə düşdükdə iki rək'ət namaz qılsın və desin: " Allahummə inni əstəxirukə bi ilmikə və əstəqdirukə bi qudratikə və əs'əlukə min fadlikə-l-azim. Fə innəkə təqdiru və lə əqdiru və tə'ləmu və lə ə'ləmu və əntə alləmu-l-ğuyub. Allahummə in kuntə tə'ləmu ənnə həzə-l-əmra xayrun li fi diyni və məaşi və aqibəti əmri fəq-durhu li və yəssirhu li summə barik li fih. Və in kuntə tə'ləmu ənnə həzə-l-əmra şərrun li fi diyni və məaşi və aqibəti əmri fəs-rifhu anni vəs-rifni anhu vəq-dur liyə-l-xeyra heysu kənə summə ərdini bih."»⁵¹⁵

«aqibəti əmri» ifadəsinin yerinə «acili əmri və əcilihi» demək olar.

Duanın tərcüməsi: «Allahım, Öz elminlə mənə kömək etməyini və Öz qüdrətinlə məni qüdrətləndirməyini yalnız Səndən diləyirəm və Sənin lütf və mərhəmətindən istəyirəm! Həqiqətən Sən mənim qadir olmadığım hər şeyə qadirsən, mənim bilmədiyim hər şeyi bilirsən və Sən qeybləri bilənsən! Allahım, bu iş mənim dinim, yaşayışım və aqibətim üçün xeyirlidirsə onu mənim üçün qabaqcadan müəyyən edilmiş et və bu işi mənim üçün asnlaşdır və bərəkətli et! Bu iş mənim dinim, yaşayışım və aqibətim üçün zərərlidirsə (şər və təhlükə varsa) onu məndən məni də ondan uzaq et! İstədiyin qədər mənə xeyir nəsib et və Öz müqəddəratınla (qəzavü-qədərinlə) məni məmnun et!»

" İbn Teymiyyədən istixarə duasının namaz əsnasında yoxsa ondan sonra oxunacağı barəsində soruşdular. O dedi: « İstixarə duasını namaz əsnasında, yaxud salamdan əvvəl, yaxud da ondan sonra etmək olar. Salamdan əvvəl edilən dua isə əfzəl hesab olunur. Çünki Peyğəmbər - səllallahu aleyhi və səlləm - çox vaxt duanı salamdan əvvəl edərdi.»"⁵¹⁶

İstifadə olunan ədəbiyyat
əl-Qur'anu-l-Kərim;

Qur'ani-Kərim (Z. Bünyadov və V. Məmmədəliyevin tərcüməsi);

Abdullah Ali Bəssəmin «Teysiru-l-alləm»- əsəri;

Əbu Davudun «Sünən»- əsəri;

əd-Daraqutninin «Sünən»- əsəri;

əz-Zeyləinin «Nasbu-r-rayə»- əsəri;

Əhmədin «Müsnəd»- əsəri;

əl-Beyhəqinin «Sünən»- əsəri;

əl-Albaninin «Səhih hədislər silsiləsi»- əsəri;

əl-Albaninin təhqiq etdiyi «İrvau-l-Ğalil»- əsəri;

əl-Albaninin «Təmamu-l-Minnə»- əsəri;

əl-Albaninin «Sifətu salətu-n-Nəbiyyi - səllallahu aleyhi və

səlləmə» – əsəri;

əl-Albaninin «Əhkamu-l-Cənaiz»- əsəri;

əl-Albaninin «Ədəbu-z-Zifaf»- əsəri;

«əl-Mu'cəmu-l-Vasit» - ərəb sözlərinin izahlı lüğəti (ərəbcə);

əl-Hakimin «Mustədrak»- əsəri;

ən-Nəsainin «Sünən»-əsəri;

ən-Nəvəvinin «əl-Məcmu»- əsəri;

ət-Tayalisinin «Müsnəd»- əsəri;

əş-Şəukaninin «Neylu-l-Əutar»- əsəri;

«Haşiyətu ibn Abidin»;

İbn Macənın «Sünən»- əsəri;

İbn Hibbanın «Səhih»- əsəri;

İbn Əbi Şeybənin «əl-Musannəf»- əsəri;

İbn Qudamənin «əl-Muğni»- əsəri;

İbn Teymiyyənin «Fətvalar toplusu»;

İbn Teymiyyənin «əl-İxtiyarat»- əsəri;

İbn Qeyyimin «Zadu-l-Məad»- əsəri;

İbn Qeyyimin «Kitabu-s-salah»- əsəri;

İbn Kəsirin təfsiri;

İbn Həcərin «Fəthu-l-Bari»- əsəri;

İbn Həcərin «ət-Təlxis»- əsəri;

İbn Bazın «Namazla əlaqəli mühüm fətvalar»- əsəri;

İbn Useyminin «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi»- əsəri;

Muhəmməd Şəmsu-l-Haqqın «Aunu-l-Məbud»- əsəri;

«Mən nə üçün… və necə namaz qılıram» (Ə. Əmirəhmədov).

«Səhihu-l-Buxari»;

«Səhih Muslim»- ən-Nəvəvinin şərhi;

Seyid Sabiqin «Fiqhu-s-Sünnə»- əsəri;

Tirmizinin «Sünən»-əsəri;


KİTABIN İÇİNDƏKİLƏR
Müqəddimə …………………………………………………..... 5

Təharət …………………………………………………………. 9

Suyun növləri ………………………………………………. 10

Murdar şeylərin (nəcasətin) növləri ………………………. 10

Yerin təmizlənməsi ………………………………………… 12

Libasın təmizlənməsi ………………………………………. 13

Subaşına çıxmağın ədəbləri ……………………………….. 14

Dəstəmaz ………………………………………………………. 17

Dəstəmazın şərtləri ………………………………………… 18

Dəstəmazın vacibləri ………………………………………. 20

Dəstəmazın bəyənilən əməlləri (sünnələri) ……………….. 21

Dəstəmazı batil edən amillər …………………………….... 23

Dəstəmazı batil etməyən amillər ………………………….. 26

Dəstəmaz almağın qaydası ………………………………... 26

Qüsl …………………………………………………………….. 27

Qüslü vacib edən hallar …………………………………… 27

Hansı hallarda qüsl etmək bəyənilir? …………………….. 30

Qüslün rüknləri ……………………………………………. 31

Qüsl etməyın qaydası ……………………………………… 32

Təyəmmüm …………………………………………………….. 33

Nə zaman təyəmmüm etmək olar? ……………………….. 34

Təyəmmümü batil edən amillər …………………………… 35

Təyəmmüm etməyin qaydası ……………………………… 35

Namaz ………………………………………………………….. 37

Namazın şərtləri …………………………………………… 38

Namazın rüknləri ………………………………………….. 44

Namazın vacibləri …………………………………………. 48

Namazda bəyənilən əməllər (müstəhəblər) ………………. 50

Namazı batil edən amillər ………………………………… 59

Namazda bəyənilməyən əməllər (məkruhlar) ……………. 62

Namazın qılınması üçün qadağan olunmuş yerlər ………. 68

Azan ………………………………………………………... 69

İqamə ………………………………………………………. 69

Azanın şərtləri ……………………………………………... 71

Müəzzinin şərtləri ………………………………………….. 72

Namaz qılmağın qaydası …………………………………. 72

Bəzi namazlar barəsində müxtəsər məlumatlar ……………… 76

Fəcr namazı ……………………………………………….. 76

Zöhr namazı ………………………………………………. 77

Əsr namazı ………………………………………………… 78

Məğrib namazı ……………………………………………. 79

İşa namazı …………………………………………………. 80

Cüm'ə namazı ……………………………………………... 81

Bayram namazları …………………………………………. 84

Bayram namazının qılınması ……………………………… 88

Vitr namazı ………………………………………………... 88

Təravih namazı …………………………………………….. 90

Səfər namazı ……………………………………………….. 91

Kusuf (Xusuf) namazı …………………………………….. 94

İstisqa namazı ……………………………………………… 96

İstisqa namazının qılınması ……………………………….. 97

Xauf namazı ………………………………………………. 98

Duha namazı ………………………………………………. 99

Təhiyyat namazı …………………………………………… 100

Cənazə namazı ……………………………………………... 101

Cənazə namazının qılınması ………………………………. 104

Təsabih namazı ……………………………………………. 105

İstixarə ……………………………………………………… 107

İstifadə olunan ədəbiyyat ……………………………………... 109

1 Ali İmran surəsi, 102.

2 ən-Nisa surəsi, 1.

3 əl-Əhzab surəsi, 70-71.

4 əl-Ənkəbut surəsi, 45;

5 əz-Zariyat surəsi, 55;

6 Bax: «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 1/29; «əl-Mu'cəmu-l-Vasit» səh: 568.

7 ət-Tövbə surəsi, 28-ci ayə.

8 Cinsi əlaqədən və ya hər hansı yolla şəhvətlə məni ifraz edilməsindən sonrakı hal.

9 Başqa bir rəvayətdə: mömin.

10 Səhihu-l-Buxari, 283; Səhih Muslim, 822, 823.

11 Ərəbcə buna «tahur» deyilir.

12 (ayaqyolunda, qab yumaq və s. üçün istifadə etmək olar)

13 Səhihu-l-Buxari, 273; Səhih Müslim, 729.

14 Qeyd etmək lazımdır ki, əti yeyilməyən heyvan şəriət qayda-qanunu ilə kəsilmiş olsa da belə onun cəmdəyi murdar sayılır.

15 Bax: əl-Ənam surəsi, 145-ci ayə.

16 Suda-quruda yaşayanlar bura daxil deyildir.

17 «Müsnəd» 2/97; İrvau-l-Ğalil, 8/164 – 2526-cı hədis. [Hədis səhihdir]

18 Bax: «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 1/534.

19 Bax: əl-Ənam surəsi, 145-ci ayə.

20 Dəridən hazırlanmış kiçik su qabında.

21 Səhih Muslim, 620.

22 Səhihu-l-Buxari, 269; Səhih Muslim, 693.

23 Bax: əl-Ənam surəsi. 145-ci ayə.

24 Yeddi dəfədən birini torpaqla yumaq.

25 Səhihu-l-Buxari, 172; Səhih Muslim, 648, 649.

26 Səhih Muslim, 672.

27 Səhrada yaşayan (köçəri) ərəb.

28 Səhihu-l-Buxari, 221; Səhih Muslim, 657, 658.

29 Bax: «Məcmu fətava» 21/474, 481; «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 1/502; «Haşiyətu ibn Abidin» 1/311.

30 əl-Muddəssir surəsi, 4-cü ayə.

31 ^ Qadından hər ay adəti üzrə gələn qan.

32 Səhihu-l-Buxari, 307.

33 Səhihu-l-Buxari, 223; Səhih Muslim, 663.

34 «Müsnəd» 1/92; «İrvau-l-Ğalil» 1/314. [Hədis səhihdir]

35 Səhih Muslim, 628.

36 Erkək və dişi cinlər.

37 Günahlardan.

38 Səhihu-l-Buxari, 142; Səhih Müslim, 829.

39 Səhih Muslim, 821.

40 Yəni, yan tərəf qibləyə yönəlməlidir.

41 Səhihu-l-Buxari, 144; Səhih Müslim, 608.

42 Tualet.

43 Səhih Müslim, 3-cü cild, səh.149.

44 Səhihu-l-Buxari, 218; Səhih Müslim, 675.

45 Səhih Muslim, 617.

46 Səhih Muslim, 654.

47 Səhihu-l-Buxari, 225.

48 Təmizləyici ehtiram olunan əşya (Quran ayəsi, hədis, şəkil və s.) qida məhsulu, peyin, sümük və bu kimi vasitələrdən olmamalıdır.

49 Dəridən hazırlanmış kiçik su qabında.

50 Səhihu-l-Buxari, 152; Səhih Müslim, 619.

51 Nəcisdən təmizləndikdə.

52 Səhihu-l-Buxari, 153; Səhih Müslim, 612.

53 «Sünənu-t-Tirmizi» 1/12; İrvau-l-Ğalil 1/91–52-ci hədis. [Hədis səhihdir]

54 Bax: «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 1/123.

55 Bax: «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 1/210; «əl-Mu'cəmu-l-Vasit» səh: 1038.

56 əl-Maidə surəsi, 6-cı ayə.

57 Səhihu-l-Buxari, 136.

58 Səhih Müslim, 585.

59 Səhihu-l-Buxari, 6954; Səhih Müslim, 536.

60 əl-Maidə surəsi, 6-cı ayə.

61 «Sünənu Əbi Davud» 12/50 – 4391-ci hədis; İrvau-l-Ğalil 2/4 – 297-ci hədis. [Hədis səhihdir]

62 «Muvatta» 1/22 – 12-ci hədis; «Müsnəd» 2/237; İrvau-l-Ğalil, 1/42–9-cu hədis. [Hədis səhihdir]

63 Səhihu-l-Buxari, 1; Səhih Müslim, 4904.

64 ^ Çünki suyu dərinin hər yerinə çatdırmaq şərtdir.

65 Səhih Muslim, 575.

66 Səhihu-l-Buxari, 269; Səhih Müslim, 693.

67 Sidik və nəcis.

68 Səhih Müslim, 1246.

69 Bu məsələdə alimlər ixtilaf etmişlər, ehtiyat üçün daima ağız və burunu yaxalamaq əfzəldir.

70 Bu məsələdə alimlər ixtilaf etmişlər, ehtiyat üçün daima qulağa məsh etmək əfzəldir.

71 Səfa və Mərva Kəbənin yaxınlığında yerləşən kiçik dağlardır.

72 Əl-Bəqərə surəsi. 158-ci ayə.

73 Səhih Muslim, 2941.

74 Bax: «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 1/218.

75 Bax: «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 1/218.

76 Səhih Muslim, 575.

77 «Müsnəd» 3/146; İrvau-l-Ğalil, 1/126 – 86-cı hədis. [Hədis səhihdir]

78 ^ Dörd məzhəbin rəyinə görə «bismilləh» demək müstəhəbdir. Bax: «Aunu-l-Məbud» 1/121;

79 «Müsnəd» 2/418; İrvau-l-Ğalil, 1/122 – 81-ci hədis. [Hədis həsəndir]

80 Səhihu-l-Buxari, 887; Səhih Müslim, 1450.

81 Səhihu-l-Buxari, 186; Səhih Müslim, 554.

82 «Müsnəd» 1/287; «Silsilətu-l-əhadisi-s-sahihə» 3/291 – 1306-cı hədis.

83 «Sünənu Əbi Davud» 1/167 – 145-ci hədis; İrvau-l-Ğalil 1/130 – 92-ci hədis. [Hədis səhihdir]

84 Səhihu-l-Buxari, 186; Səhih Müslim, 554.

85 Səhihu-l-Buxari, 426; Səhih Müslim, 615.

86 «Müsnəd» 4/145; Səhih Muslim, 552; İrvau-l-Ğalil, 1/134 – 96-cı hədis. [Hədis səhihdir]

87 Yəni, dörd ovuc.

88 Səhihu-l-Buxari, 252; Səhih Müslim, 731.

89 əl-Maidə surəsi, 6-cı ayə.

90 Səhihu-l-Buxari, 269; Səhih Muslim, 693.

91 Yəni, ondan yel çıxdığını zənn etməklə çox vəs-vəsədə olan və namazdan yayınan.

92 Səhihu-l-Buxari, 177; Səhih Müslim, 802.

93 Ummu Həbibə bint Cəhş.

94 ^ Adəti üzrə gələn qandan çox (əlavə günlərdə) gələn qan.

95 Səhihu-l-Buxari, 327; Səhih Müslim, 754.

96 Dəridən hazırlanmış ayaq geyimi.

97 Yəni, üzərinə məsh etməyi.

98 Cinsi əlaqədən və ya hər hansı yolla şəhvət nəticəsində məni ifraz etdikdən sonrakı hal.

99 «Müsnəd» 4/239; «Sünənu-n-Nəsai» 1/83 – 127-ci hədis; İrvau-l-Ğalil, 1/140 – 104-cü hədis. [Hədis həsəndir]

100 «Təmamu-l-Minnə» səh:106.

101 «Müsnəd» 5/86, 88, 93, 100; Səhih Muslim, 800; İrvau-l-Ğalil, 1/152 – 118-ci hədis. [Hədis səhihdir]

102 «Musannəf ibn Əbi Şeubə» əsəri 1/46.

103 «Müsnəd» 6/406; İrvau-l-Ğalil, 1/150 – 116, 117-ci hədislər. [Hədislər səhihdir]

104 «Müsnəd» 4/23; Ali ibnu-l-Mədinin, ət-Təhavi, ət-Təbərani, ibn Həzm, İbn Teymiyyə, İbn Useymin və s. bu hədisi mötəbər hesab etmişlər.

105 Bax: «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 1/325.

106 «Məcmu fətava» 21/231; «Təmamu-l-Minnə» səh:103.

107 Hər hansı bir amilin dəstəmazı batil etdiyini iddia edən şəxs onu sübuta yetirmək üçün dəlil gətirməlidir.

108 Ağız, burun və üzün yuyulmasında ardıcıllıq vacib deyildir.

109 Sağ qoldan başlamaq sünnədir.

110 Sağ ayaqdan başlamaq sünnədir.

111 «Fəthu-l-Bari» 1/428; «Şərhu Səhih Muslim» 3/219; «əl-Mu'cəmu-l-Vasit» səh: 652.

112 əl-Maidə surəsi, 6-cı ayə.

113 Yuxuda olarkən şəhvət nəticəsində məni ifraz etmək.

114 Spermanın.

115 Səhihu-l-Buxari, 282; Səhih Müslim, 710.

116 Bax: 94-cü izahata.

117 Səhihu-l-Buxari, 306; Səhih Müslim, 753.

118 «Məcmu fətava» 21/635; Neylu-l-Əutar, 1/353.

119 Hərura: Kufədən iki mil aralıda yerləşən şəhərdir. Burada Aişə (r.a) xaricilərin qolundan olan cərəyanı nəzərdə tutur.

120 Səhihu-l-Buxari, 321; Səhih Müslim, 761.

121 Bax: «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 5/108-110.

122 Səhihu-l-Buxari, 894; Səhih Müslim, 1948.

123 Səhihu-l-Buxari, 879; Səhih Müslim, 1954; İrvau-l-Ğalil, 1/172 – 143-cü hədis.

124 Məkkənin yaxınlığında yerləşən dağ və onun ətrafında olan yerin adıdır. Həmçinin, zi-l-hiccə ayının 9-u Ərafa günü adlanır.

125 Bu duanı oxumaq: «ləbbeyk-əllahummə ləbbeyk, ləbbeykə lə şərikə ləkə ləbbeyk, innə-l-həmdə va-n-ni‘mətə ləkə va-l-mulk lə şərikə lək». Səhihu-l-Buxari, 1549.

126 ^ Həşr: Qiyamət günü insanların dirilərək haqq-hesab olunmaq üçün toplanmasına deyilir.

127 Səhihu-l-Buxari, 1265; Səhih Müslim, 2884.

128 Səhihu-l-Buxari, 1346.

129 «Müsnəd» 5/61; «Sünənu Əbi Davud» 2/14 – 351-ci hədis; İrvau-l-Ğalil, 1/163 – 127-ci hədis. [Hədis səhihdir]

130 «Sünənu Əbi Davud» 8/304 – 3159-cu hədis; İrvau-l-Ğalil, 1/173 – 144-cü hədis. [Hədis səhihdir]

131 İrvau-l-Ğalil, 1/175 – 144-cü hədisin şərhi. [Hədis səhihdir]

132 Səhihu-l-Buxari, 1574; Səhih Müslim, 3270; İrvau-l-Ğalil, 1/179 – 150-ci

hədis.

133 «Sünənu Əbi Davud» 1/254–216-cı hədis; Ədəbu-z-Zifaf, səh: 35.

134[Hədis səhihdir]

^ Bax: 94-cü izahata.

135 Ummu Həbibə bint Cəhş.

136 Səhihu-l-Buxari, 327; Səhih Müslim, 754.

137 «Fəthu-l-Bari» 1/508 – 327-ci hədisin şərhi.

138 Səhihu-l-Buxari, 1; Səhih Müslim, 4904.

139 Barmaqlarını saçlarının arasına daxil etməklə.

140 Səhih Müslim, 716.

141 Dəstəmaza başladıqda niyyət edib bismilləh demək və qurtardıqda duanı oxumaq lazım deyil.

142 Əzaları sağdan başlayaraq iki və ya üç dəfə yumaq sünnədir. Bax: «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 1/415-420.

143 Barmaqlarını saçlarının arasına daxil etməklə.

144 Səhih Müslim, 716.

145 Bax: «Məcmu fətava» 21/396; «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 1/428.

146 əl-Maidə surəsi, 6-cı ayə.

147 Səhihu-l-Buxari, 1; Səhih Müslim, 4904.

148 Allaha ibadət məqsədilə bir müddət məsciddə qalmaq.

149 Bax: «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 1/429.

150 Bax: «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 1/437; «əl-Mu'cəmu-l-Vasit» səh: 1066.

151 əl-Maidə surəsi, 6-cı ayə.

152 Bax: əl-Maidə surəsi, 6-cı ayə.

153 Bax: əl-Maidə surəsi, 6-cı ayə.

154 Bax: «Məcmu fətava» 21/398-399, 440-441; Neylu-l-Əutar, 1/320-322; Fiqhu-s-Sünnə, 1/60.

155 ən-Nisa surəsi, 29-cu ayə.

156 Bax: Fiqhu-s-Sünnə, 1/61.

157 Bax: Fiqhu-s-Sünnə, 1/61.

158 Bax: «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 1/473 - 480; «Fiqhu-s-Sünnə», 1/62.

159 Vacibdir.

160 Sünnədir.

161 Vacibdir.

162 Sünnədir.

163 Vacibdir.

164 Sement, gips, əhəng və s. kimi kimyəvi maddələr qatışıqlı olmamalıdır.

165 Daş, kəsək və s.

166 «Təmamu-l-Minnə» səh:132.

167 əl-Bəyyinə surəsi, 5-ci ayə.

168 Səhihu-l-Buxari, 8; Səhih Muslim, 113.

169 Səhihu-l-Buxari, 631; Səhih Muslim, 1533.

170 Bax: ət-Tövbə surəsi, 103-cü ayə; əl-Əhzab surəsi, 56-cı ayə; əl-Həcc surəsi, 40-cı ayə; «əl-Mu'cəmu-l-Vasit» səh: 522.

171 Bax: «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 2/5; «əl-Mu'cəmu-l-Vasit» səh: 522.

172 ən-Nisa surəsi, 103-cü ayə.

173 «Sünənu Əbi Davud» 12/50 – 4391-ci hədis; İrvau-l-Ğalil 2/4 – 297-ci hədis. [Hədis səhihdir]

174 Bax: əl-Maidə surəsi, 6-cı ayə.

175 ən-Nisa surəsi, 103-cü ayə.

176 Adı: Səd ibn İyəs.

177 Səhihu-l -Buxari, 527; Səhih Müslim, 250.

178 Bax: «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 2/89.

179 Taha surəsi, 14-cü ayə.

180 Səhih Müslim, 1558.

181 Səhihu-l-Buxari, 6954; Səhih Müslim, 536.

182 əl-Muddəssir surəsi. 4-cü ayə.

183 əl-Bəqərə surəsi, 125-ci ayə.

184 Bax: «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 2/229.

185 ^ Kişi üçün göbəkdən dizə qədər, qadın üçün isə əl və üzdən başqa bədənin hər yeri.

186 əl-Əraf surəsi, 31-ci ayə.

187 «Sünənu Əbi Davud» 2/243 – 637-ci hədis; İrvau-l-Ğalil, 1/214 – 196-cı hədis. [Hədis səhihdir]

188 «Namazla əlaqəli mühüm fətvalar» səh: 17.

189 Bax: «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 2/167-168.

190 əl-Bəqərə surəsi, 149-cu ayə.

191 əl-Bəqərə surəsi, 239-cu ayə.

192 Səhihu-l-Buxari, 4535.

193 əl-Bəqərə surəsi, 286-cı ayə.

194 ət-Təğabun surəsi, 16-cı ayə.

195 Səhihu-l-Buxari, 400; Səhih Muslim, 1616.

196 əl-Bəyyinə surəsi, 5-ci ayə.

197 Səhihu-l-Buxari, 1; Səhih Müslim, 4904.

198 əl-Bəqərə surəsi, 238-ci ayə.

199 Səhihu-l-Buxari, 1117.

200 Bax: «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 2/402.

201 Səhihu-l-Buxari, 400; Səhih Muslim, 1616.

202 Səhihu-l-Buxari, 1105; Səhih Müslim, 1208.

203 Səhihu-l-Buxari, 757; Səhih Muslim, 883.

204 Səhihu-l-Buxari, 756; Səhih Muslim, 872.

205 əl-Həcc surəsi, 77-ci ayə.

206 Səhihu-l-Buxari, 757; Səhih Muslim, 883.

207 əl-Həcc surəsi, 77-ci ayə.

208 Səhihu-l-l-Buxari, 809; Səhih Müslim, 1098.

209 Səhihu-l-Buxari, 757; Səhih Muslim, 883.

210 Səhihu-l-Buxari, 757; Səhih Muslim, 883.

211 Bu Allahın adlarından biridir. Bax: Şərh Səhih Muslim, 3/336.

212 Səhihu-l-Buxari, 831; Səhih Muslim, 895.

213 əl-Həcc surəsi, 77-ci ayə.

214 Bu Kəbənin yaxınlığında yerləşən kiçik dağlardır.

215 Əl-Bəqərə surəsi. 158-ci ayə.

216 Səhih Muslim, 2941.

217 Bax: «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 2427.

218 Səhihu-l-Buxari, 631; Səhih Muslim, 1533.

219 Səhihu-l-Buxari, 757; Səhih Muslim, 883.

220 Yəni, «Allahu Əkbər» deyib namaza başladıqdan sonra, namaza aid olmayan hər bir ifadə və ya hərəkəti etmək haramır.

221 Yəni, salamları verib namazı bitirdikdən sonra, namaza aid olmayan hər bir ifadə və ya hərəkəti etmək caizdir.

222 «Müsnəd» 1/123; «Sünənu Əbi Davud» 2/229 – 614-cü hədis; İrvau-l-Ğalil, 2/8 – 301-ci hədis. [Hədis səhihdir]

223 Yəni, «Allahu əkbər» demək.

224 Səhihu-l-Buxari, 722, 734; Səhih Müslim, 920.

225 Səhihu-l-Buxari, 722, 734; Səhih Müslim, 920.

226 Səhih Müslim, 1067.

227 əl-Vaqiə surəsi, 74, 96-cı ayələr.

228 əl-Ə'la surəsi, 1-ci ayə.

229 «Sünənu Əbi Davud» 3/85 – 864-cu hədis; «əl-Məcmu» 3/413. [Hədis həsəndir]

230 Bax: «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 3/436-438; «Aunu-l-Məbud» 3/85.

231 «Sünənu Əbi Davud» 3/88 – 869-cu hədis; Sifətu salətu-n-Nəbiyyi - səllallahu aleyhi və səlləmə - səh: 153.

232 Səhihu-l-Buxari, 1; Səhih Müslim, 1270.

233 «Müsnəd» 4/317,318; İrvau-l-Ğalil, 2/68-69 – 352-ci hədis. [Hədis səhihdir]

234 Səhihu -l-Buxari, 744; Səhih Müslim, 1353.

235 Günçıxan.

236 Günbatan.

237 ^ Yaradılanların şərindən Allaha pənah aparmaq.

238 ^ Uca Allah buyurur: - tərcüməsi - « Quran oxumaq istədiyin zaman məlun şeytandan Allaha sığın! »

239 «ət-Təlxis» səh: 86, 87.

240 «Musannəf ibn Əbi Şeybə» 1/92/1; İrvau-l-Ğalil, 2/53 – 342-ci hədis. [Hədis səhihdir]

241 Bax: «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 3/71.

242 Səhih Müslim, 888.

243 «Müsnəd» 6/302; «Sünənu Əbi Davud» 4001-ci hədis; «Sünənu-l-Beyhəqi» 2/44; «Sünənu-t-Tirmizi» 2/152; «Sünənu-d-Daraqutni» 118; «Mustədraku-l-Hakim» 2/231-232; İrvau-l-Ğalil, 2/59-343-cü hədis. [Hədis səhihdir]

244 ibn kəsirin təfsiri, 1/17; «əl-Məcmu», 3/333; İrvau-l-Ğalil, 2/60. [Hədis səhihdir]

245 Səhihu-l-Buxari, 780; Səhih Müslim, 912.

246 Səhihu-l-Buxari, 756; Səhih Muslim, 872.

247 Bax: «əl-Məcmu» 3/389; Sifətu salətu-n-Nəbiyyi - səllallahu aleyhi və səlləmə - səh: 107-108; «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 3/103; İrvau-l-Ğalil 2/62-64.

248 Səhihu-l-Buxari, 803; Səhih Müslim, 1047.

249 Səhihu-l-Buxari, 759; Səhih Müslim, 1012.

250 Səhih Müslim, 1811.

251 Sifətu salətu-n-Nəbiyyi - səllallahu aleyhi və səlləmə - səh: 109-123.

252 Bax: Səhihu-l-Buxari, 765-767, 773, 774, 1024, 1065, 1066; Səhih Muslim, 2023-cü hədislərə.

253 Səssiz deyildikdə yalnız qiyamda oxunan surələrin və «amin»-in səslə oxunmaması qəsd olunur. Təkbirlər, «səmi Allahu limən həmidəh» və salamlar isə səslə deyilir. Səssiz qılınan namazlar isə (İstisqa, Vitr və Təravih namazlarından başqa olan) nafilə namazlarıdır.

254 Bax: Səhihu-l-Buxari, 762, 765, 766, 767-ci hədislərə.

255 Səhihu-l-Buxari, 761.

256 Ayaq üstə Fatihə və s. surələrin oxunduğu hal.

257 Səhih Müslim, 1057.

258 Sifətu salətu-n-Nəbiyyi - səllallahu aleyhi və səlləmə - səh: 132.

259 Səhihu-l-Buxari, 794; Səhih Müslim, 1087.

260 Səhih Müslim, 1085.

261 Səhihu-l-Buxari, 736; Səhih Müslim, 860.

262 Səhih Müslim, 863.

263 ^ (Bax: 6-cı bənddəki hədisə).

264 Səhihu-l-Buxari, 794; Səhih Müslim, 1087.

265 Səhih Müslim, 1085.

266 Səhihu-l-Buxari, 1377.

267 Səhih Müslim, 1324.

268 Səhihu-l-Buxari, 759; Səhih Müslim, 1012.

269 Səhih Müslim, 1110.

270 Sifətu salətu-n-Nəbiyyi - səllallahu aleyhi və səlləmə - səh: 158.

271 «Sünənu Əbi Davud» 3/88 – 869-cu hədis; Sifətu salətu-n-Nəbiyyi - səllallahu aleyhi və səlləmə - səh: 153. [Hədis həsəndir]

272 Bax: «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 3/425.

273 Səhihu-l-Buxari, 6357; Müslim, 907.

274 əl-Muminun surəsi, 2-ci ayə.

275 «Mustədraku-l-Hakim» 2/393; İrvau-l-Ğalil 2/72. [Hədis səhih, mürsəldir]

276 əl-Bəqərə surəsi, 217-ci ayə.

277 ən-Nisa surəsi, 142-ci ayə.

278 ən-Nisa surəsi, 145-ci ayə.

279 «Namazla əlaqəli mühüm fətvalar» səh: 107.

280 Səhihu-l-Buxari, 4534; SəhihMüslim, 1203.

281 Bax: «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 3/352.

282 Səhih Müslim, 4467.

283 Bax: «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 3/110.

284 Bax: «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 3/484-486.

285 Bax: «əl-İxtiyarat» səh: 59; «Məcmu fətava» 22/614; «əş-Şərhu-l- Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 3/497.

286 «Teysiru-l-alləm», 1/207-208.

287 İlk təkbir, Fatihə surəsi, sonuncu təşəhhüd, salamlar.

288 İlk təkbirindən sonrakı təkbirlər, «Səmi-Allahu limən həmidəh», «Rabbənə və ləkəl həmd», «Sübhanə Rabbiyə-l-Azım», «Sübhanə Rabbiyə-l-Ə'lə», «Rabbi-ğ-firli», ilk təşəhhüd.

289 Bax: «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 3/23-25.

290 Bax: əl-Maidə surəsi, 6-cı ayə.

291 Səhih Müslim, 965, 966.

292 Səhihu-l-Buxari, 751.

293 Adı: Übeydullah ibn Huzeyfə əl-Quraşi əl-Adəvi (r.a).

294 Yundan hazırlanmış paltar.

295 Səhihu-l-Buxari, 373; Səhih Müslim, 1238.

296 Səhihu-l-Buxari, 1219,1220; Səhih Müslim, 1218.

297 Səcdə zamanı dirsəkləri yerə qoymaq.

298 Səhihu-l-Buxari, 822; Səhih Müslim, 1102.

299 Ayaqları yana çəkib arxanı yerə vurmaq.

300 Səcdə etdikdə dirsəkləri yerə qoymaq.

301 Səhih Müslim, 1110.

302 «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 3/316-317.

303 «Sünənu Əbi Davud» 3/134 – 918-ci hədis; «Sünənu-n-Nəsai» 3/11 – 1206-cı hədis; İrvau-l-Ğalil, 2/108 – 386-cı hədis [Hədis həsəndir].

304 Səhihu-l-Buxari, 5465; Səhih Müslim, 1241.

305 «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 3/328-329.

306 Sidik və nəcis.

307 Səhih Müslim, 1246.

308 Saçları hörməklə, yaxud başqa üsulla onları yığmaq.

309 Səhihu-l-l-Buxari, 809; Səhih Müslim, 1096, 1097, 1098.

310 Səhihu-l-Buxari, 359; Səhih Müslim, 1151.

311 «Namazla əlaqəli mühüm fətvalar» səh: 6.

312 Səhihu-l-Buxari, 1341; Səhih Müslim, 1181.

313 ^ Təqribən dirsək hündürlüyündə olan ağac və ya ona bənzər əşyanın qoyulması.

314 Səhihu-l-Buxari, 509; Səhih Müslim, 1128.

315 «Namazla əlaqəli mühüm fətvalar» səh: 11.

316 Səhih Müslim, 1110.

317 Səhihu-l-Buxari, 723; Səhih Müslim, 974.

318 Bu ləqəblə məşhurdur.

319 Səhihu-l-Buxari, 390; Səhih Müslim, 1105.

320 Səhihu-l-Buxari, 691; Səhih Müslim, 962, 963.

321 Səhih Müslim, 1074.

322 Rüku və səcdəni çox tez etmək.

323 Səcdədə dirsəkləri yerə qoymaq.

324 «Sünənu Əbi Davud» 3/73 – 857-ci hədis; «Silsilətu-l-əhadisi-s-sahihə» 3/156 – 1168-ci hədis.

325 «Təmamu-l-Minnə» səh:297-299.

326 əl-Bəqərə surəsi, 125-ci ayə.

327 Səhih Müslim, 2247.

328 Səhih Müslim, 2208.

329 Səhih Müslim, 1817.

330 Səhih Müslim, 1821.

331 Əbu Davudun «Sünən» əsəri, 2/112 – 489-ci hədis.

332 «Müsnəd» 5/86, 88, 93, 100; Səhih Muslim, 800; İrvau-l-Ğalil, 1/152 – 118-ci; hədis. [Hədis səhihdir]

333 Fardu-l-kifayə: bir və ya daha çox müsəlmanların yerinə yetirməsi ilə digərləri üçün vacib olmayan əmələ deyilir.

334 «Məcmu fətava» 22/64-65; «Təmamu-l-Minnə» səh:144; «Namazla əlaqəli mühüm fətvalar», səh: 32-33; «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 2/35-41.

335 ən-Nisa surəsi, 18.

336 əl-Ənam surəsi, 158.

337 Səhihu-l-Buxari, 4636.

338 ^ «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 2/69.

339 ^ «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 2/69.

340 ^ Sünnədə başqa istiftah duaları da varid olub.

341 Namazdan sonrakı zikrlər üçün bax: «Müsəlmanın qalası».

342 Bax: əl-İsra surəsi. 78; ən-Nur surəsi. 58.

343 «əl-Mu'cəmu-l-Vasit» səh: 675.

344 Səhihu-l-Buxari, 578; Səhih Müslim, 1456.

345 Səhihu-l-Buxari, 560; Səhih Müslim, 1458.

346 Adı: Səyyar ibn Sələmə.

347 Səhihu-l-Buxari, 547; Səhih Müslim, 1403.

348 Səhihu-l -Buxari, 1163.

349 Səhih Müslim, 1685.

350 Bax: əl-İsra surəsi. 78.

351 «əl-Mu'cəmu-l-Vasit» səh: 578.

352 Səhihu-l-Buxari, 547; Səhih Müslim, 1403.

353 Səhihu-l-Buxari, 937.

354 Səhih Müslim, 1691.

355 Səhih Müslimin şərhi, 6/251.

356 Bax: əl-İsra surəsi, 78.

357 «əl-Mu'cəmu-l-Vasit» səh: 604.

358 əl-Bəqərə surəsi, 238.

359 «Məcmu fətava» 23/124-126; «Təmamu-l-Minnə» səh:241-242.

360 Səhihu-l-Buxari, 560; Səhih Müslim, 1458.

361 Səhihu-l-Buxari, 547; Səhih Müslim, 1403.

362 Xəndək döyüşündə.

363 Səhihu-l-Buxari, 2931; Səhih Müslim, 1424.

364 Bax: əl-İsra surəsi, 78-ci ayə.

365 «əl-Mu'cəmu-l-Vasit» səh: 647.

366 Səhihu-l-Buxari, 560; Səhih Müslim, 1458.

367 Səhihu-l-Buxari, 937.

368 Səhihu-l-Buxari, 765; Səhih Müslim, 1035.

369 Bax: əl-İsra surəsi. 78.

370 Bax: Yusif surəsi, 16-cı ayə; «əl-Mu'cəmu-l-Vasit» səh: 603.

371 Səhihu-l-Buxari, 560; Səhih Müslim, 1458.

372 Səhihu-l-Buxari, 547; Səhih Müslim, 1403.

373 Səhihu-l-Buxari, 769; Səhih Müslim, 1039.

374 Səhihu-l-Buxari, 937.

375 «Təmamu-l-Minnə» səh:142.

376 Səhihu-l-Buxari, 625.

377 «əl-Mu'cəmu-l-Vasit» səh: 135.

378 Bax: «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 5/5.

379 Səhihu-l-Buxari, 920; Səhih Müslim, 1992.

380 Səhih Müslim, 2028.

381 Səhihu-l-Buxari, 937.

382 Səhih Müslim, 2033.

383 Səhih Müslim, 2035.

384 əl-Cumuə surəsi, 9-cu ayə.

385 Bu əlavəni müəllif imam Malikin «Muvatta» əsərindən götürüb.

386 Sədəqə vermiş.

387 Səhihu-l-Buxari, 881; Səhih Müslim, 1961.

388 Bax: «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 5/7-16.

389 Səhih Müslim, 2006.

390 Səhih Müslim, 2002.

391 Çünki Peyğəmbər - səllallahu aleyhi və səlləm - daima belə edərdi.

392 Çünki Peyğəmbər - səllallahu aleyhi və səlləm - hərdən belə edərdi.

393 Bax: «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 5/41-42.

394 Peyğəmbərin - səllallahu aleyhi və səlləm - yanında sədaqət andı içmək. Bu beyət Hudeybiyyə sülhü ərəfəsində olub və orada 1400 və ya bir az çox səhabə iştirak edib.

395 Səhihu-l-Buxari, 4168; Səhih Müslim, 1990.

396 Səhih Müslim, 1989.

397 Bax: «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 5/51-53.

398 Bax: «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 5/43-44.

399 əl-Bəqərə, 203.

400 İbn Kəsirin təfsiri, 1/331.

401 əl-Bəqərə, 185.

402 «Məcmu fətava» 24/240.

403 «əl-Mu'cəmu-l-Vasit» səh: 694.

404 «əl-Mu'cəmu-l-Vasit» səh: 535.

405 Səhihu-l-Buxari, 964; Səhih Muslim, 2054.

406 Adı: Nuseybətu bint Kəb əl-Ənsariyyə.

407 Səhihu-l-Buxari, 351; Səhih Müslim, 2051.

408 Səhihu-l-Buxari, 971.

409 «əl-İxtiyarat» səh: 82; «Kitabu-s-salah» səh: 11; «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 5/151.

410 Məkkənin yaxınlığında yerləşən yer adıdır - «əl-Mu'cəmu-l-Vasit» səh: 889.

411 «əl-Muğni» 3/287; «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 5/169.

412 Yəni, qadınlar.

413 Səhihu-l-Buxari, 978; Səhih Müslim, 2041.

414 Səhihu-l-Buxari, 963; Səhih Müslim, 2041.

415 Səhihu-l-Buxari, 955; Səhih Müslim, 5042, 5043.

416 Səhihu-l-Buxari, 985; Səhih Müslim, 5037.

417 «Məcmu fətava» 24/240-245.

418 «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 5/154-156.

419 «Sünənu Əbi Davud» 1135; ibn Macənın «Sünən ibn Macə» 1317; «Sünənu-l-Beyhəqi» 3/282; «Nasbu-r-rayə» 2/211.

420 «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 5/176.

421 «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 5/208.

422 «əl-Mu'cəmu-l-Vasit» səh: 1010.

423 əl-Muzzəmmil surəsi, 20-ci ayə.

424 Səhihu-l-Buxari, 990, 998; Səhih Müslim, 174, 175.

425 Səhihu-l-Buxari, 996; Səhih Müslim, 1434.

426 Səhih Müslim, 1754.

427 «Teysiru-l-alləm», 1/282.

428 Səhihu-l-Buxari, 1138.

429 «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 4/14.

430 Səhih Müslim, 1613.

431 Səhihu-l-Buxari, 1000.

432 «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 4/15.

433 ««Məcmu fətava» 23/89-90; «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi»

4/17.

434 Səhih Müslim, 1740, 1741.

435 «əl-Mu'cəmu-l-Vasit» səh: 380.

436 Səhihu-l-Buxari, 1147; «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 4/13.

437 «Təmamu-l-Minnə» səh:252-256; «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 4/65-72.

438 Vitrdən sonrakı qunut duaları üçün bax: - «Müstəcəb dualar»;

«Müsəlmanın qalası».

439 Səhihu-l-Buxari, 1129; Səhih Muslim 1780.

440 ən-Nisa surəsi, 101-ci ayə.

441 Səhihu-l-Buxari, 350; Səhih Müslim, 1568.

442 Bax: «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 4/509, 548.

443 Səhihu-l-Buxari, 1107.

444 «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 4/449.

445 Səhihu-l-Buxari, 1102; Səhih Müslim, 1577.

446 Səhihu-l-Buxari, 1092.

447 «Məcmu fətava» 24/18.

448 «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 4/498.

449 Bax: «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 4/516-535.

450 Səhih Muslimin şərhi, 6/438; «əl-Mu'cəmu-l-Vasit» səh: 787.

451 «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 5/229.

452 «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 5/249.

453 Səhih Müslim, 2089.

454 Səhihu-l-Buxari, 1041; Səhih Müslim, 2111.

455 Allaha layiqdir, necəliyi bizə məlum deyil.

456 Səhihu-l-Buxari, 1044; Səhih Müslim, 2086.

457 Səhihu-l-Buxari, 1059; Səhih Muslim, 2114.

458 «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 5/259-260.

459 «Təmamu-l-Minnə», səh. 261-262; «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 5/240;4/8.

460 «əl-Mu'cəmu-l-Vasit» səh: 437.

461 «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 5/261-283.

462 Səhihu-l-Buxari, 1024; Səhih Müslim, 2086.

463 Səhihu-l-Buxari, 1014.

464 Mədinə şəhərindəki dağın adıdır.

465 Səhihu-l-Buxari, 1013; Səhih Müslim, 2075.

466 «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 5/261-287.

467 Hədisdə varid olan duadan əlavə dualar etmək üçün bax: «Müsəlmanın qalası».

468 əl-Bəqərə surəsi, 239-cu ayə.

469 «əl-Mu'cəmu-l-Vasit» səh: 262.

470 «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 4/579-583.

471 Peyğəmbər - səllallahu aleyhi və səlləm -ilə bərabər namaz qılan səhabə Səhl ibn Əbi Həsmətədir (r.a).

472 Səhihu-l-Buxari, 4129; Səhih Müslim, 1944.

473 Səhih Müslim, 1943.

474 Səhihu-l-Buxari, 4125.

475 «əl-Mu'cəmu-l-Vasit» səh: 535.

476 «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 4/117-119.

477 ^ «Subhanəllah» - demək;

478 ^ «Əlhəmdulilləh» - demək;

479 ^ «Lə iləhə illəllah» - demək;

480 ^ «Allahu Əkbər» - demək;

481 Səhih Muslim, 1668.

482 Səhih Muslim, 1669.

483 Səhihu-l-Buxari, 1176; Səhih Muslim, 1664; «Zadu-l-Məad» 1/342.

484 Səhih Muslim, 1659.

485 Səhih Muslim, 1662.

486 «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 4/122-123.

487 «əl-Mu'cəmu-l-Vasit» səh: 213.

488 Səhihu-l-Buxari, 930; Səhih Müslim, 2017.

489 Adı: əl-Haris ibn Rabi.

490 Səhihu-l-Buxari, 1167; Səhih Müslim, 1651.

491 Meyitin yuyulub kəfənlənməsində iştirak etmək.

492 Səhihu-l-Buxari, 1325; Səhih Müslim, 2186.

493 Səhih Müslim, 2189.

494 «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 5/298; «əl-Mu'cəmu-l-Vasit» səh: 140.

495 Bu, Həbəşistan krallarının tituludur. Qeyd olunanın adı Əshəmədir.

496 Səhihu-l-Buxari, 1333; Səhih Müslim, 2201.

497 Səhihu-l-Buxari, 3878.

498 Səhih Müslim, 2208.

499 Səhihu-l-Buxari, 1337.

500 «Müsnəd» 3/118; «Sünənu Əbi Davud» 3194-cü hədis; «Sünənu-t-Tirmizi» 1039-cu hədis; «Sünən ibn Macə» 1494-cü hədis; «Müsnədu-t-Tayalisi» 776-cı hədis; «Əhkamu-l-Cənaiz» səh: 138-139.

501 Nifas – uşaq doğduqdan sonra, adətən qırx günə qədər qadının fərcindən gələn qana deyilir. Nifasdan: yə‘ni, nifas olan müddətdə və ya nifas qanından ya da doğuşda.

502 Səhihu-l-Buxari, 1331; Səhih Müslim, 2234.

503 «Məcmu fətava» 24/245.

504 Təqib – cənazəni qəbiristanlığa qədər müşayiət etmək və dəfn mərasimində iştirak etməkdir.

505 Səhihu-l-Buxari, 1278; Səhih Müslim, 2164.

506 ət-Tövbə surəsi, 84.

507 «Müsnəd» 2/368; «Sünənu Əbi Davud» 3201-ci hədis; «Sünənu-t-Tirmizi» 1024-cü hədis; «Sünən İbn Macə» 1498-ci hədis; «Səhih ibn Hibban» 757-ci hədis; «Əhkamu-l-Cənaiz» səh: 157-158.

508 Səhih Muslim, 2231.

509 Bu cümlə, vəfat etmiş şəxsin mömin ailəsinin axirətdə onunla olacağını inkar etmir, sadəcə fəzilət baxımından daha artığını istəməkdir. «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 5/412.

510 «əş-Şərhu-l-Mumti alə Zadu-l-Mustəqnəi» 5/414.

511 «əl-Mu'cəmu-l-Vasit» səh: 413.

512 «Sünənu Əbi Davud» 4/124, 1293-cü hədis.

513 «Aunu-l-Məbud» 4/124.

514 «əl-Mu'cəmu-l-Vasit» səh: 264.

515 Səhihu-l-Buxari, 1166-cı hədis.

516 «Məcmu fətava» 23/177.