5
ELM DÜNYASI
/ Elmi‐kütləvi jurnal / 03 (07) 2014
az bir müddət
ərzində bu istiqamətdə xeyli
iş görməyə nail ola bildik. Bu iş lərin tərkib
hissəsi olaraq həyata keçirilən ən önəmli iş
isə Aka de mi ya nın elmi və elmi‐təş kilati fəa ‐
liyyətini tənzimləyən əsas nor mativ‐hüquqi
sə
nədin, AMEA‐nın yeni Nizam
namə layi
‐
həsinin hazır lan masıdır.
Azərbaycan Milli Elmlər Akade mi yası
Rəyasət Heyətinin 18 sentyabr 2013‐cü il ta ‐
rixli Qərarına əsasən AMEA Ni zam namə Ko ‐
mis si ya sının yeni tərkibi təsdiq olunmuş,
Komissiyaya AMEA Ni zam na mə sinin yeni
layihəsinin hazır lan ması tapşırılmışdır.
Komissiya tə rə findən la yihə üzərində mü ‐
təmadi iş aparılmış, müxtəlif təklif və tövsiyələr
nə
zə
rə alınmışdır. Hesab edirəm ki, yeni
Nizam
namənin qəbulu elmi fəaliyyət sa
‐
həsində normativ‐hüquqi bazanın güc
‐
ləndirilməsi istiqamətində əhə
miy
yətli bir
addım olacaqdır.
Bugünkü Ümumi yığıncaq
həm də onunla
əlamətdardır ki, burada bir sıra yeni elmi
müəssisələrin, Molekulyar Biologiya və Biotex ‐
no lo gi ya lar, Elm Ta rixi və Dünya Siyasəti
institutlarının yaradılması nəzərdə tutulur.
Adlarını qeyd etdiyimiz institutların yara
‐
dılması, ilk növbədə, Azər
baycanın sosial‐
iqtisadi inkişaf meyarları, həmçinin Azər
‐
baycan elminin müasir dünya elminin inkişaf
tendensiyalarına inteq ra siyası zərurə tin dən
irəli gəlmişdir.
Hazırda gen mühəndisliyi dünya elminin
ən prioritet istiqamətlərindən
dir.
Müxtəlif
ölkələrdə bio
texno
logiyanın əsasını təşkil
edən isti qa mət lər canlı orqanizmlərin genetik
kom plek sinin məq sədyönlü də yiş di ri lə rək əl ‐
verişli məh sulların və texnologiyaların alın ‐
masına yönəldilmişdir. Azərbay canda da bu
istiqamətdə müəyyən işlər gö rülmüşdür. Bu
sa hə də ki araş dır ma ların müvafiq elmi‐tədqiqat
müəssisəsi daxilində mühüm el mi istiqamətlər
altında aparılması zərurəti yaranmışdır. Hesab
edirik ki, Mo
lekulyar Biologiya və Bio
tex
‐
nologiyalar İnstitutunun yara dıl ması bu is ‐
tiqa mətdə tədqiqatların dünya elmi sə ‐
viyyəsinə yüksəldilməsində əhə miy yətli rol
oynayacaqdır.
Müasir dövrdə Azərbaycanın qlobal dünya
siyasətinə qoşulması, xüsusilə BMT ilə qu ‐
rulmuş əlaqələr, eləcə də Azərbaycanın Avropa
təh lü kəsizlik və əməkdaşlıq sisteminə
inteqrasiyası, Azərbaycan–ATƏT, Azər baycan–
Avropa Şurası əlaqələri, Azərbaycan–Avropa
İttifaqı mü na si bətləri, bütövlükdə Qərb
təhlükəsizlik sisteminə inteqrasiya və Azər ‐
bay can–NATO əlaqələri, Azərbay canın İslam
Konfransı Təşkilatı ilə
mü na sibətləri beynəlxalq
münasibətlər sis teminin öyrənilməsi, dünya
si ya sə ti nin xarakteristikasının tədqiqi Azər ‐
baycan elmi qarşısında duran ən mü
hüm
mə sələlərdəndir.
Dünya Siyasəti İnstitutu dünyada baş verən
siyasi prosesləri və onların gələcək inkişafını,
beynəlxalq proseslərin regiona təsirinin araş ‐
dı rıl ması, dövlətin fəaliy yətinin kompleks və
sistemli tədqiqi, daxili və xa ri ci siyasətin elmi
əsaslarının işlənib hazırlanması, uzunmüddətli
fun da men tal elmi tədqiqatların aparılması
kimi strateji məqsədlərin real laş dı rıl ma sını
nəzərdə tutur.
İstənilən cəmiyyətin inkişafının, döv lətin
varlığının və təhlükəsizliyinin əsasında dayanan
elm
və onun tarixinin öyrənilməsi, elmi irsin
qorunub sax la nılması və ondan milli inkişaf
naminə daha səmərəli is
ti
fa
də olunması
döv
lətin və cəmiyyətin qarşısında duran
əsas vəzi fə lər dən dir. Elm tarixi bəşəriyyət
üçün araşdırılması zəruri olan ən dəyərli
mənb ə dir.
6
ELM DÜNYASI
/ Elmi‐kütləvi jurnal / 03 (07) 2014
Azərbaycanda elmi araşdırmaların qədim
və zəngin ənənələri var
dır. Onun XX əsr
tarixini yaradan görkəmli alim lərin bir çoxu
bu gün bu sa londa əyləşmişlər. Hesab edirik
ki, Aka de miyanın qocaman üzv
lə ri nin zəngin
elmi təcrübəsinin professional səviyyədə araş ‐
dırılması ol duq ca əhəmiyyətlidir.
Beləliklə, elm və texnikanın tarixi, elm ‐
şünaslıq, onun təşəkkülü, inkişafı və müasir
vəziyyətinin öyrənilməsi, eləcə də elmin
metodoloji ba
zasının tə
şək
külü, bir sözlə,
elm tarixinin öyrənilməsi və dünya el mi nin
qabaqcıl metodlarının tədqiqi zərurətindən
irəli gələrək Elm Ta ri xi İns titutunun yaradılması
məq sə dəuyğun hesab edilmişdir.
Hörmətli yığıncaq iştirakçıları!
Heç şübhəsiz, bugünkü iclasın
gün dəliyinə
daxil olan ən mühüm məsə lələrdən biri AMEA
üzvlüyünə seçkilərin keçirilməsidir. Bu, Aka ‐
de miya həyatı üçün olduqca əlamətdar bir
hadisədir. Çünki sonuncu dəfə AMEA
üzvlüyünə seçkilərin keçirilməsindən 7 ildən
artıq vaxt keçmiş, bu müddət ərzində Aka ‐
demiya üzvlərinin sayı xeyli azalmışdır. Hazırda
Aka demiya üzvlərinin sayı 144 nəfərdir.
Məlum olduğu kimi, hələ iki il bundan
əvvəl AMEA üzv lü yü nə seç kilərlə bağlı elan
dərc edilmiş və na
mizədlərin sənədlərinin
qəbulu pro
sesi həyata keçirilmişdir. Lakin
obyektiv
səbəblərdən həmin vaxt seç
ki
nin
keçiril məsi mümkün olmamışdır. Ötən müd ‐
dət ərzində AMEA‐nın bir sıra üzv lərinin vəfatı
ilə əlaqədar AMEA üzvlüyünə əlavə vakant
yer lə rin yaran ması nəzərə alınaraq, 19 mart
2014‐cü il tarixində respublika mət buatında
növ bəti elan dərc edilmiş, AMEA‐nın həqiqi
və müx bir üzvlüyünə qeydə alınmış na ‐
mizədlərin təsdiq olunmuş siyahısı dərc edi ‐
lərək geniş elmi ictimaiyyətə təqdim edilmişdir.
Hazırda AMEA‐nın vakant 21 həqiqi üzv
yerinə 43 namizəd, 53 müx bir üzv yerinə
isə 265 namizəd sənəd vermişdir. Beləliklə,
ümu mi lik də elan olunmuş 74 yerə 308 nəfər
namizəd sənəd vermişdir. Xüsusi ola raq
nəzərinizə çatdırmaq istərdim ki,
Akademiya
tarixində bu sayda üz vün eyni zamanda
seçilməsi halına az təsadüf edilir.
Seçkilərin istər hüquqi, istərsə də texniki
baxımdan müasir tələb lə rə uy ğun aparılması
üçün AMEA rəhbərliyi tərəfindən bütün lazımi
təd
bir
lər həyata keçirilmişdir. Bu seçkinin
əsas özəl liklərindən biri də seçki pro sesinin
asanlaşdırılması, şəffaflığın təmin edil məsi,
seçki komis si ya la rı nın işinin təkmilləşdirilməsi
üçün bir sıra təd birlərin görülməsidir.
Əminəm ki, bugünkü seçkidə ən layiqli
namizədlər seçiləcək və bu seç
ki Aka
de
‐
miyamızın islahatlarla
xarakterizə olunan
müasir mər hə lə sin də kadr po tensialının
güclənməsində, xüsusən son dövrlər müşahidə
olu nan elmdə qocal ma tendensiyasının aradan
qalx
masında, kadrların gənc
ləşməsində
mühüm rol oynayacaqdır.