15
5.Нуриев М.А, Алекперова Э.Э, Исмаилов Д.И. Электронографическое исследование
сверхструктурной фазы Cu Ga S
2
/XIII национальная конференция по росту кристаллов
НКРК. Москва, 2008:17-21 ноября, c.390.
6. Нуриев М.А Электронографическое исследование фазообразования системы Сu-Ga-Se и
кинетика кристаллизации CuGaSe
2
. // NDU elmi əsərlər (fizikа-riyaziyyat və texniki elmlər)
2012.N1(43).с.89-91.
XÜLASƏ
Xarici elektrik sahəsinin təsiri altında kondensə olunmuş amorf CUIN(GA)S
2
(SE
2
,TE
2
)
təbəqələrinin kristallaşma kinetikası
Məqalədə CuIn(Ga)S
2
(Se
2
,Te
2
) birləşmələrinin kondensə olunmuş nazik amorf təbəqələrinin
elektrik sahəsinin təsiri ilə kristallaşma kinetikası parametrləri tədqiq olunmuş və bu parametrlər
cədvəl şəklində verilərək adi şəraitdə aparılan kristallaşma kinetikası parametrləri ilə müqayisə
edilmişdir.
Müəyyən edilmişdir ki, tətbiq olunma istiqamətinin kondensasiya müstəvisinə paralel və ya
perpendikulyar olmasından asılı olmayaraq 1500 v/sm elektrik sahəsinin tətbiqi ilə bütün
nümunələrdə ümumi aktivləşmə enerjisinin qiyməti aşağı düşür ki, bu da kristallaşma sürətinin
artması anlamına gəlir.
ABSTRACT
The crystallization kinetics under the influence electric field amorphous condensed layers
CUIN(GA)S
2
(SE
2
,TE
2
)
In the article Cu In(Ga) S
2
(Se
2
, Te
2
) compounds condensed thin layers of amorphous
crystallization kinetics parameters were researched under the influence of an electric field and the
crystallization kinetics of these parameters under normal circumstances, given the table form was
compared with the settings.
It was determined that parallel or perpendicular to the plane of application, regardless of the
direction of the condensation of 1500 W / cm electric field activation energy at all the samples, with
the introduction of the price goes down, it means an increase of time of the crystallization.
NDU-nun Elmi Şurasının 25 may 2016-cı il tarixli qərarı ilə çapa tövsiyə
olunmuşdur (protokol № 10)
16
NAXÇIVAN DÖVLƏT UNİVERSİTETİ. ELMİ ƏSƏRLƏR, 2016, № 3 (77)
NAKHCHIVAN STATE UNIVERSITY. SCIENTIFIC WORKS, 2016, № 3 (77)
НАХЧЫВАНСКИЙ ГОСУДАРСТВЕННЫЙ УНИВЕРСИТЕТ. НАУЧНЫЕ ТРУДЫ, 2016, № 3 (77)
ƏLİ BABAYEV
TÜRKAN MƏMMƏDOVA
Naxçıvan Dövlət Universiteti
UOT:548
CU
2
SE VƏ AGCUSE-DƏ POLİMORF ÇEVRİLMƏLƏRİN QURULUŞ ASPEKTLƏRİ
Key words: ortorombic structure, polymorphic transformations, diamond-like structure,
thermal identity of multiphase composition, crystalline directions
Ключевые слова: орторомбические структура, полиморфные превращения,
алмазаподобные структура, термические стойкость, многофазовой состав, идентический,
кристаллические направления
Temperatur difraktometrik tədqiqatlar 10
-2
Pa vakuumu təmin edən URVT-2000 başlıqlı
DRON-3M (CuK
α
-şüalanma, λ
α
=1.5418Å, Ni-süzgəc) difraktometrində aparılmışdır.Yazılışın
bucaq genişlənməsi ≈0.1
0
təşkil etmişdir.Qayıtma bucaqlarının təyinində xəta ∆θ=±0.02
0
-ni
aşmamışdır.
Cu
2
Se monokristalları [011] istiqamətində asanlıqla yönəlir.Belə kristallardan otaq
temperaturunda 10
0
≤2θ≤90
0
bucaq intervalında (011), (022), (027), (040), (055), (0.0.18) və
(400) indeksli çox aydın yeddi difraksiya pikləri qeyd olunmuşdur (cədv.1).Tozların
rentgenoqrammasından olan bütün difraksiyalar elementar özəyinin parametrləri a=4.118Å,
b=7.032Å, c=20.360Å, Z=12 monokristalından olan qeyd olunanlar aşağıtemperaturlu
ortorombik quruluşda induksiya olunur
Cədvəl 1.
Müxtəlif temperaturlarda Cu
2
Se-in difraktoqrammasının hesabatı
K
α
(λ
α
-1.5418Å),süzgəc-Ni, rejim: 35kV, 10mA
T
təcr.
θ
I ⁄ I
0
d
təcr.
Å
d
hesab.
hkl
Qəfəsin parametrləri
298
6
0
39´
13
0
24´
20
0
05´
26
0
01´
35
0
27´
43
0
00´
48
0
30´
30
40
100
50
40
40
20
6,6572
3.3271
2.2449
1.7580
1.3291
1.1304
1.0292
6.6519
3.3260
2.2423
1.7579
1.3296
11.1323
1.0295
011
022
027
040
055
0.0.18
400
Ortorombik,
a=4.1168Å
b=7.0320Å
c=20.3472Å
Z=12,
fəz.qr.
2
2
D
-P222
1
V=589.038Å
3
ρ=6.968 q ⁄ sm
3