Elmi ƏSƏRLƏR, 2016, №4(78) nakhchivan state university. Scientific works, 2016, №4 (78)

210 
 
spiritual  values,  preserve  and  study  them  and  transfer  them  to  the  future  generations  as  public 
institutes.  
The  main  aim  of  the  research,  as  an  essential  part  of  the  museum  work,  is  to  form 
bibliography  and  acquisition  work,  “personal  funds”  and  to  raise  other  problems,  to  analyze  and 
study them, to give necessary recommendations and scientific-methodical aid. For the realization of 
these  works  “Fund  innovations”,  “Open  door  days”,  “Days  of  using  funds”,  “Information-
bibliography hours”, etc. in the museums play a significant role. These events enable the visitors of 
the museums to get information and get profit from the “information-bibliography” by using these 
services. The article analyzes these matters and provides necessary recommendations. 
In the conclusion, it is stated that the discussed topic has not been thoroughly researched and 
we think the article can be a useful source for the museum workers and visitors.   
We are going to continue our research in this field in future. 
 
РЕЗЮМЕ 
Субхи Кенгерли 
 
Научно-библиографическое исследование музейных фондов в период независимости 
(на основе материалов музеев видных лиц в Нахчыване) 
 
На  современном  этапе  независимости  музеи  имеют  важную  и  эффективную  роль  в 
повышении культурно-научного  уровня, идейно-политического и эстетического воспитания 
личности,  каждого  человека  и  в  целом  общества,  в  целенаправленном  формировании 
мировоззрения людей.  
 
Имея  в  виду  все  это,  приходим  к  заключению,  что  существование  музеев  и  их 
деятельность служит развитию и прогрессу нашей страны и представителей нашего народа.  
 
Наши  современные  музеи,  как  социальные  институты,  являются  храмами, 
художественно-творческими 
центрами, 
научными 
и 
культурно-просветительскими 
предприятиями,  где  собраны,  храняются,  изучаются  и  передаются  новым  поколениям 
национально-нравственные ценности, веками созданные нашим народом. 
 
С  привлечением  к  исследованию  указанной  темы  мы  преследуем  цель  рассмотреть 
проблему  работы  с  фондами,  библиографической  и  комплексацией,  созданием  «личных 
фондов»  и  выявить  другие  проблемные  стороны,  анализировать  и  исследовать,  дать 
рекомендации,  оказать  научно-методическую  помощь  работникам  музеев.  Для 
осуществления  этих  работ  важную  роль  в  музеях  играют  «Фондовые  новости»,  «Дни 
открытых  дверей»,  «Дни  использования  фондов»,  «Справочно-библиографические  часы»  и 
другие  мероприятия,  которые  позволяют  информировать  и  облегчить  труд  в  пользовании 
услугами  музеев  пришедших  сюда  и  обратившихся  к  музею  посетителей.  Обо  всем  этом  в 
работе даны соответствующие рекомендации и откомментированы образцы. 
 
Исследование приводит к заключению, что тема исследования актуальна и до сих пор 
еще  не  разработана,  поскольку  она  имеет  научно-методический  характер  и  содержит 
соответствуюшие рекомендации, поэтому полезна для работников музея и его посетителей. 
В будущем исследование в этой области продолжится автором. 
 
      НДУ-нун  Елми  Шурасынын  23  sentyabr  2016-cı  ил  тарихли 
гярары иля чапа тювсийя олунмушдур (протокол № 01). 
      Məqaləni çapa təqdim etdi: Sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə 
doktoru, dosent İ.Məhərrəmova 
 
 
 
 

---

211 
 
NAXÇIVAN DÖVLƏT UNİVERSİTETİ.  ELMİ ƏSƏRLƏR,  2016,  № 4(78) 
 
NAKHCHIVAN STATE UNIVERSITY.  SCIENTIFIC WORKS,  2016,  № 4 (78) 
 
НАХЧЫВАНСКИЙ  ГОСУДАРСТВЕННЫЙ  УНИВЕРСИТЕТ.  НАУЧНЫЕ  ТРУДЫ,  2016,  № 4 (78) 
 
 
VAHİD MƏMMƏDOV 
Naxçıvan Dövlət Universiteti 
UOT:781 
KAMAL ƏHMƏDOVUN XALQ ÇALĞI ALƏTLƏRİ ORKESTRİ ÜÇÜN VOKAL-
İNSTRUMENTAL ƏSƏRLƏRİNİN ÜSLUB XÜSUSİYYƏTLƏRİ 
 
Keywords: genres, forms, means of expression, national art, music language.   
Ключевые  слова:  жанры,  формы,  выразительные  средства,  народное  искусство, 
музыкальный язык 
 
Naxçıvan musiqi mədəniyyətinin inkişafında tanınmış bəstəkar Kamal Əhmədovun özünə–
məxsus  xidmətləri  vardır.  K.Əhmədov  1948-ci  ildə  Naxçıvan  şəhərində  anadan  olmuşdur.  İlk 
musiqi təhsilini tar ixtisası üzrə Naxçıvanda almış, daha sonra Bakıda Asəf Zeynallı adına Musiqi 
Texnikumunda  davam  etdirmişdir.  Bir  müddət  Naxçıvanda  və  Ordubadda  işləyir,  musiqi 
məktəbində xalq çalğı alətləri orkestri  yaradaraq, müntəzəm məşqlər keçirir, konsertlər təşkil edir. 
Ali təhsil almaq üçün o, yenidən Bakıya gələrək, Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasının xalq çalğı 
alətləri  şöbəsinə  daxil  olur.  Təhsil  illərində  onda  bəstəkarlığa  böyük  həvəs  oyanır.  O, 
Konservatoriyanın  bəstəkarlıq  şöbəsinə  qəbul  olunur,  görkəmli  bəstəkar  Xəyyam  Mirzəzadənin 
sinfində  bəstəkarlıq  sənətinin  sirlərinə  dərindən  yiyələnməyə  çalışır.  Bu  dövrdə  o,  dünya 
bəstəkarlarının  müasir  səpkili  əsərlərini  öyrənir,  bəstəkarlıq  yazı  texnikasını  mənimsəyir. 
K.Əhmədovun diplom işi kimi təqdim etdiyi “Cavid” simfonik poeması xüsusilə diqqəti cəlb edir. 
Həmin  əsər  musiqi  ictimaiyyətinin  diqqətini  cəlb  edərək,  hətta  1988-ci  ildə  Ukraynada,  dirijor 
A.F.Qulyanskinin rəhbərliyi altında Krım Dövlət Flarmoniyasının orkestri tərəfindən ifa edilmişdir.  
K.Əhmədov təhsilini başa vurduqdan sonra 1985-ci ildə Naxçıvana qayıdır və burada yeni 
yaranmış Dövlət Filarmoniyasının Xalq çalğı alətləri orkestrinin bədii rəhbəri və baş dirijoru təyin 
olunur.  1985-1997-ci  illərdə  bu  kollektivə  rəhbərlik  edən  K.Əhmədov  repertuarın  zənginləşməsi, 
orkestrin  ifaçılıq  səviyyəsinin  yüksəlməsi  istiqamətində  çox  çalışır.  Onun  idarəsilə  orkestr  Bakı, 
Sumqayıt şəhərlərində dəfələrlə konsertlər verir. K.Əhmədov bir bəstəkar kimi də öz yaradıcılığını 
xalq çalğı alətləri orkestri ilə bağlayaraq, bu orkestr üçün müxtəlif janrlı orijinal əsərlər və işləmələr 
yaradır.  Bu  baxımdan  onun  “Cəngi”,  “Süita”,  “Naxçıvan  eskizləri”,  “Rekviyem”  kimi  əsərləri 
diqqətəlayiqdir.  Xüsusilə  onun  20  yanvar  şəhidlərinə  həsr  olunmuş  “Rekviyem”  əsəri  “Şəhidlər” 
simfoniyası adı ilə televiziya və radioda dəfələrlə səsləndirilmişdir.  
K.Əhmədov öz yaradıcılığında simfonik, kamera-instrumental və vokal musiqi janrlarına da 
xüsusi  diqqət  yetirir.  Onun  kamera  orkestri  üçün  Simfoniyası,  fortepiano  və  orkestr  üçün  konserti 
diqqətəlayiq  əsərlərdir.  Kamera-instrumental  əsərlərdən  fortepiano  üçün  “Prelüd  və  Fuqalar”, 
“Variasiyalar”, tar və fortepiano üçün sonata, simli alətlər üçün kvartet qeyd oluna bilər. O, vokal 
musiqiyə  də    öz  yaradıcılığında  xüsusi  yer  verir.  Onun  qarışıq  xor  üçün  “Fuqa”  əsəri,  müxtəlif 
məzmunlu mahnıları bu qəbildəndir.  
K.Əhmədov  Azərbaycan  Bəstəkarlar  İttifaqının  üzvü,  Naxçıvan  Bəstəkarlar  Təşkilatının 
məsul katibidir. O, həmçinin Naxçıvan Dövlət Universitetinin  İncəsənət fakültəsinin “Bəstəkarlıq” 
kafedrasının müdiri kimi pedaqoji və ictimai fəaliyyətlə məşğuldur. Onun əsərləri mütəmadi olaraq, 
Bakıda və Naxçıvanda keçirilən Bəstəkarlar İttifaqının qurultay və plenumlarında səsləndirilir.  
K.Əhmədovun  xalq  çalğı  alətləri  orkestri  üçün  nəzərdə  tutulmuş  əsərləri  sırasında  bir  sıra 
vokal-instrumental əsərlər də mühüm yer tutur. Bunlardan “Ömrün Heydər Zirvəsi” - solo soprano, 
solo  tenor,  qarışıq  xor  və  xalq  çalğı  alətləri  orkestri  üçün,  “Vətəndir”  -  solo  tenor  və  xalq  çalğı 
alətləri  orkestri  üçün  romans,  “Zəfər  türküsü”  -  solo  tenor  və  xalq  çalğı  alətləri  orkestri  üçün 
yazılmış əsərləri qeyd etməliyik.  
Bu əsərlər mövzusuna görə - ümumilikdə vətən mövzusuna həsr olunmuş, eyni zamanda, bu 

---