Elmi ƏSƏRLƏR, 2016, №4(78) nakhchivan state university. Scientific works, 2016, №4 (78)

141 
 
münasibətlərə və əlaqələrə malikdir. Həm də nəzərə almaq lazımdır ki, bu funksiyalardan hansısa 
birinin  prioritet  təşkil  etdiyini  söyləmək  olmaz.  Əksinə,  bütün  funksiyaların  tam  şəkildə  həyata 
keçirilməsi ailədə əlverişli iqlim və emosional məmnunluq yaradır. 
Bəzi tədqiqatçılar (V.J.Zasepin, O.A.Karabanova) ailənin daha mühüm bir funksiyasını da qeyd 
edirlər.  O.A.Karabanova  bu  xüsusda  yazır:  «Ailənin  ən  mühüm  funksiyası  felitsiativ  funksiyadır  – 
insanın  xoşbəxtliyə  tələbatını  ödəmək  funksiyası  (felitsiativ-latın  sözü  felikitas-xoşbəxtlik  deməkdir). 
Ailə  şəxsiyyətin  dünyaya  münasibətinin  affektiv  tonunu  müəyyən  edən  emosional  məmnunluğun 
mühüm  amilidir.  Məhəbbət  və  nikah  çox  mühüm  şəkildə  şəxsiyyətin  xoşbəxtlik  və  həyatdan 
məmnunluq yaşantılarını müəyyən edir. Nikahda olma tənha insanların xoşbəxtliyidir» (4, s.9 -10).  
Yəni,  felitsiativ  funksiya  ailənin  hər  bir  üzvünün  xoşbəxtliyi  üçün  şəraitin  yaradılması 
anlamında ifadə olunur. Hətta V.J.Zasepinanın fikrincə, bu funksiya hansısa dərəcədə bütün digər 
funksiyaları birləşdirir. Lakin, bununla belə müstəqil və əhəmiyyətli funksiyadır.  
Hesab  edirik  ki,  bu  funksiya  olmaqdan  daha  çox  yeni  qurulan  hər  bir  ailənin  yaşam 
məqsədidir, xoşbəxt ailə qurmaq məqsədidir. Xoşbəxtlik isə o qədər də konkret məna kəsb etmir.  
Qeyd  etmişdik  ki,  ailənin  funksiyaları  şəxsiyyətlərarası  münasibətlər  vasitəsi  ilə  həyata 
keçirilir  və  bu  səbəbdən  həmin  funksiyaları  müxtəlif  növlü  ailə  münasibətləri  kimi  də  nəzərdən 
keçirmək olar. Heç  şübhəsiz ki,  münasibətlərdə  baş verən  gərginlik,  bu  və  ya digər dərəcədə ailə 
funksiyalarına da öz təsirini göstərəcəkdir. Yəni ailənin disfunksionallığına gətirib çıxaracaqdır.  
 
ƏDƏBİYYAT  
 
1.
 
Əlizadə Ə.Ə., Abbasov A. Ailə. Bakı, “Maarif”, 1989, s. 253 
2.
 
Андреева  Г.М.  Социальная  психология:[учеб,  для  вузов  по  направлению  и 
специальности  <психология>]  /Г.М.  Андреева.  Изд.  5-е,  испр.  и  доп.  М.:  Аспект  Пресс, 
2006. -362, [1] с. 
3.
 
 Калинина Р.Р. Введение в психологию семейных отношений: Санкт-Петербург, Речь, 2008,351 с 
4.
 
Карабанова О. А. Психология семейных отношений и основы семейного консультирования: 
Учебное пособие. М.: Гардарики, 2005, 320 с. 
 
     
                       
ABSTRACT 
Afet Kamalova  
Psychological features of multifunctionality of family 
 
The  article  investigates  the  psychological  features  of  multifunctionality  of  family.  Here  is 
noted that a feature of multifunctionality of family, as a small group consisting of the fact that none 
of  these  functions  are  not  considered  to  be  the  main  and  leading.  The  article  also  examined  the 
thoughts  of  researchers  who  studied  the  family  from  a  functional  point  of  view.  The  social  and 
psychological functions of the family, too, were the object of study of this article. 
 
РЕЗЮМЕ 
Афет Кaмалова  
Психологические особенности многофункциональности семьи 
 
Статья  посвящена  исследованию  психологических  особенностей  многофункцио-
нальности  семьи.  Здесь  отмечается,  что  особенность  многофункциональности  семьи,  как 
небольшой  группы  состоит  из  того,  что  ни  одна  из  этих  функций  не  считается  главной  и 
ведущей.  Также  в  статье  были  рассмотрены  мысли  исследователей,  которые  исследовали 
семьи с функциональной точки зрения. Социальные и психологические функции семьи тоже 
являлись объектом исследования данной статьи.  
 
      НДУ-нун  Елми  Шурасынын  23  sentyabr  2016-cı  ил  тарихли 
гярары иля чапа тювсийя олунмушдур (протокол № 01). 
      Məqaləni çapa təqdim  etdi: Pedaqogika üzrə fəlsəfə doktoru, 
professor E.Maqsudov 
 
 
 

---

142 
 
NAXÇIVAN DÖVLƏT UNİVERSİTETİ.  ELMİ ƏSƏRLƏR,  2016,  № 4(78) 
 
NAKHCHIVAN STATE UNIVERSITY.  SCIENTIFIC WORKS,  2016,  № 4 (78) 
 
НАХЧЫВАНСКИЙ  ГОСУДАРСТВЕННЫЙ  УНИВЕРСИТЕТ.  НАУЧНЫЕ  ТРУДЫ,  2016,  № 4 (78) 
 
 
ВАLEH  ЯЛИХАНОВ 
Naxçıvan Dövlət Universiteti  
UOT:
 796.
  
БОКСУН ОЛИМПИЙА ТАРИХИ 
 
Açar sözlər: boks, olimpiya, oyunlar, qədim, çəki dərəcəsi, müasir, müstəqillik, xronoloji, 
mükafat. 
Key  words:  boxing,  olympic  games,  ancient,  weight  degree,  modern,  independence, 
chronologically, award. 
Ключевые слова: бокс, oлимпиада, игры, древний, весовая котегория, современный, 
независимость, хронологический, приз. 
 
Бокs  дцнйада  ян  гядим  популйар  идман  нювляриндян  бири  сайылыр.  Илк  дяфя  йалын  ялля 
йумруг дюйцшц бизим ерамыздан яввял 688-жи илдя гядим ХХЫЫЫ Олимпиада програмына  дахил 
едилмишдир.  Илк олимпийа чемпиону ися йунан Онамастус олмушдур. 
 Мцасир олимпийа боксунун дцнйа тарихи 1904-жц илдян башланыр. Мящз еля о заман бокс 
цмумдцнйа  нцфузу  газанмыш  вя  илк  дяфя  олараг  Сент-Lуисдя  ЫЫЫ-мцасир  Олимпийа  ойунлары 
програмына дахил едилмишдир. 
 Йарышлар  7  чяки  дяряжясиндя  кечирилмиш  вя  44  идманчы  иштирак  етмишдир.Бу  идманчыларын 
щамысы  олимпиада  сащибляри  АБШ-ын  нцмайяндяляри  иди.  Бу  олимпyиа  ойунларында  юз  чяки 
дяряжясинядя гызыл медал газанмыш идманчы  нювбяти  чяки дяряжясиндя дя чыхыш едя билярди. 
Щявяскар  боксчулар  арасында  илк  олимпийа  чемпиону  Жорж  Финниген  олмушдур.    Онун 
щямйерлиси  Оливер  Кирк  ися  ЫЫЫ  Олимпийа  ойунларында  йцнэцлвары  вя  йарым  йцнэцл  чяки 
дяряжясиндя  чыхыш едяряк ики гызыл медал газанмышдыр. 
 Нювбяти олимпийа ойунлары  1908-жи илдя Лондонда  кечирилмишдир. 4 юлкянин 42 боксчусу 
5  чяки  дяряжясиндя  мцбаризя  апармышдыр.  Бцтцн  чяки  дяряжяляриндя  мцкафатлары  инэилис 
боксчулары юз араларында бюлцшдцрмцшляр. Йалныз орта чякидя эцмцш медалын сащиби австралийалы 
Дечиналд Бейкер олмушдур. 
 1912-жи илдя Стоkщолмда Олимпийа ойунлары програмына бокс дахил едилмишдир. 
Йалныз  1920-жи  илдян  етибарян  бокс  даими  Олимпийа  статусу  алыр  вя  щяр  дюрд  илдян  бир 
кечирилир.  Олимпийачыларын мцщарибядян сонракы илк эюрцшляри 1948-жи илдя Лондонда олмушдур. 
Щявяскар  бокs  нящянэ  аддымларла  ирялиляйиб  ян  популйар  идман  нюvц  кими  танынмаьа 
башланмышдыр. 
 Олимпийа туринириндя  39 юлкянин идманчысы ринэя чыхмышдыр. Бу кечирилмиш бцтцн олимпийа 
турнирляриндян ян səviyyəlisi  иди. 
1952-жи  илдя  илк  дяфя  олараг  Совет  боксу  олимпийа  рингиня  йол  ачмышдыр.  Щелсинки 
олимпийадасында  чыхыш  едян  10  совет  боксчuсундан  икиси  эцмцш  вя  дюрдц  бцрцнж  медал 
газанмаьа наил олмушдур. 
Азярбайжан бокс мяктябинин йетирмяляри йалныз республикамыз мцстягиллик  ялдя етдикдян 
сонра  1996-жы  илдя  илк  дяфя  олараг  олимпийа  ойунларында    иштирак  етмяк  щцгугуна  малик 
олмушдур.  Илщам  Кяримов  вя  Ядалят  Мяммядов  Атланта  Олимпийа  ойунларында  мцстягил 
Азярбайжан  байраьы  алтында  чыхыш  едяряк  олимпийа  халлары  газанмышлар.  Цч  эярэин  вя  чятин 
дюйцш кечирмиш боксчумуз Ядалят Мяммядов В йер тутмушдур. 
ХХ  ясрин  сонунжу  цмумбяшяр  мигйаслы    идман  байрамы    кими  артыг  тарихя  чеврилмиш 
ХХВЫЫ  йай  олимпийа  ойунлары  Азярбайжан  Республикасынын  бядян  тярбийяси  вя  идман 
щярякатында уьурлу бир  тядбир кими хцсуси йер тутмушдур. 

---