Elmi ƏSƏRLƏR, 2016, №6 (76) nakhchivan state university. Scientific works, 2016, №6 (76)
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
116 yaşda olaraq 38,1±2,7% (χ 2 =20,8; p<0,001) təşkil edirdi. 30-35 yaşlı analar əsas qrupda 42 nəfər olaraq, 26,4±3,5% təsadüf olunduğu halda, müqayisə qrupunda 56 nəfər olaraq 17,6±2,1% təşkil edirdi. Müayinə qruplarında 40-dan yuxarı yaşı olan analar və atalar da var idi. Əsas qrupda 40-44 yaşlı analar 5,0±1,7% (8 qadın) təşkil edirdi. Müqayisə qrupunda isə bu yaşlı analar iki dəfə az olaraq 2,2±0,8% təsadüf olundu. 40-44 yaşlı atalar əsas qrupda 17 nəfər (10,7±2,5%) rast gəldiyi halda, müqayisə qrupunda cəmi 5,0±1,2% (16 nəfər) idi. Əsas qrupdan olan ataların 1,3±0,9% 40-45 yaşlılar idi. 45-49 yaşında olan atalara əsas qrupda iki nəfərə rast gəlinərək 1,3±0,9% təşkil edirdi. Kontrol qrupda bu yaşlı atalara heç rast gəlinmədi. Bu məlumatlar göstərir ki, uşağın anadangəlmə inkişaf qüsuru ilə həyata gəlməsində ana və atanın yaşının çox olmasının müəyyən rolu var. Belə fikrə C.J.Haines, M.S.Rojers, D.H.Leunq də gəliblər. Onlar göstərirlər ki, ananın yaşı ilə uşaqda anadangəlmə inki şaf qüsurunun əmələ gəlməsində birbaşa asılılıq var. Məmmədova L.C. Bakı şəhərində anadangəlmə inkişaf qüsurlarının əmələgəlmə səbəblərini tədqiq edərkən aydınlaşdırıb ki, ananın yaşının 35-dən yuxarı, atanın yaşının 40-dan artıq olması uşaqda anadangəlmə inkişaf qüsurlarının əmələ gəlməsində risk faktorudur, özü də ana xətti anadangəlmə inkişaf anomaliyasının əmələ gəlməsində daha aktiv rol oynayır. Cədvəl 3 Valideynlərin yaşı və fəaliyyəti Vali- deynlər Risk faktorları Müayinə olunmuş uşaqların qrup χ 2 , p Əsas qrup (n=159) Müqayisə qrupu (n=318) Ana Yaş, illərlə 15-19 11 6,9±2,0% 56 17,6±1,1% χ 2 =20,8 p<0,001 20-24 41 25,8±3,5% 58 18,2±2,1% 25-29 46 28,9±3,6% 121 38,1±2,7% 30-35 42 26,4±3,5% 56 17,6±2,1% 36-39 11 6,9±2,0% 20 6,3±1,4% 40-44 8 5,0±1,7% 7 2,2±0,8% İşi İşləyir 80 50,3±4,0% 238 74,8±2,4% χ 2 =28,7 p<0,001 İşləmir 79 49,7±4,0% 80 25,2±2,4% Kimyəvi maddələrlə (boya, lak, kleylə) əlaqəsi Var 6 3,8±1,5% 4 1,3±0,6% χ 2 =3,27 p>0,05 Yoxdur 153 96,2±1,5% 314 98,7±0,6% Ata Yaş, illərlə 15-19 2 1,3±0,9% 7 2,2±0,8% χ 2 =28,6 p<0,001 20-24 22 14,1±2,8% 41 12,9±1,9% 25-29 43 27,0±3,5% 49 15,4±2,0% 117 30-35 58 36,5±3,8% 127 39,9±2,7% 36-39 15 9,4±2,3% 78 24,5±2,4% 40-44 17 10,7±2,5% 16 5,0±1,2% 45-49 2 1,3±0,9% 0 İşi İşləyir 113 71,1±3,6% 133 41,8±2,8% χ 2 =36,3 p<0,001 İşləmir 46 28,9±3,6% 185 58,2±2,8% Kimyəvi maddələrlə (boya, lak, kleylə) əlaqəsi Var 12 7,5±2,1% 3 0,9±0,5% χ 2 =13,1 p<0,001 Yoxdur 147 92,5±2,1% 315 99,1±0,5% Birləşmiş Millətlər Təşkilatının 2000-ci ildəki hesabatında göstərilir ki, 100.000 diri yeni doğulmuş uşaqlarda kəllə-üz anomaliyaları 4,8% təşkil edirdi. Onların əksəriyyəti (4,2%) 18 yaşa qədər olan analarda müşahidə olunmuşdur. Bu qadınlarda eləcə də mərkəzi sinir sisteminin (9,8%), gözün (76,8%), qulağın (50%), burunun (69,5%) anadangəlmə inkişaf qüsurları, dovşandodaqlığın (41,5%) çox rast gəlməsi də hesabatda göstərilir. Anadangəlmə inkişaf qüsurlarının Ərəb Hesabat və Nəzarət Mərkəzində aparılan tədqiqatlar zamanı müəyyənləşib ki, hər 1000 əhalidə 20 yaşına qədər olan qadınların da uşaqlarında anadangəlmə inkişaf qüsurlarının rast gəlməsi 6,9 hadisə təşkil edir. Bu yaşda olan qadınlardan doğulan uşaqlardan 39,2% mərkəzi sinir sisteminin, 22,3% ürək qan -damar sisteminin, 13,1% həzm sistemi üzvlərinin qüsurlarına rast gəliblər (M.Carla, A.Alan, 2000). Türkiyə və ABŞ alimləri anadangəlmə inkişaf qüsuru ilə uşaq həyata gətirən qadınlarda təsiredici risk amillərini öyrənərkən onlar müşahidə ediblər ki, uşağın anadangəlmə qüsur ilə doğulması bilavasitə ananın yaşı və yaşadığı mühit şəraitinin təsiri ilə əlaqədardır (M.Vrijheid, H.Dolk, 2000). Anadangəlmə inkişaf qüsurlarının inkişafında valideynlərin yaşı, xüsusən ananın yaşının yuxarı olmasının etioloji rolunu təsdiq edən çoxlu miqdarda dəqiq faktlar əldə edilmişdir. Lakin ananın yaşının risk amili hesab edilməsi haqqında ədəbiyyat məlumatları azdır. Bizim aldığımız məlumatlar göstərir ki, atanın yaşının 40-dan, xüsusilə 45-dən yuxarı olması da risk faktoru hesab oluna bilər. Bu onu göstərir ki, bu haqda daha ətraflı xüsusi tədqiqatların aparılması tələb olunur. Bizim müayinə etdiyimiz həm əsas qrupdan, həm də müqayisə qrupundan olan anaların əksəriyyəti işləmirdi: 96,2±1,5% və 98,7±0,6% müvafiq olaraq (χ 2 =3,27; P>0,05). Əsas qrupdan olan anaların 6 nəfəri (3,8±1,5%) bərbər işlədiyi üçün saç boyaları, lakları ilə həm hamiləlikdən əvvəl, həm də hamiləlik vaxtı təmasda olmuşdular. Analardan fərqli olaraq əsas qrupdan olan ataların əksəriyyəti 113, yəni 71,1±3,6% işləyirdi (χ 2 =3,27; p<0,001). Onların da 7,5±2,1% (χ 2 =13,1; p<0,001) boyalar. Laklar, yapışqanlarla işləyirdi. Əsas qrupda orta təhsilli atalar 71,2%, təhsilsiz 0,5%, ibtidai təhsilli 2,1%, xüsusi orta təhsilli 11%, ali təhsilli 15,2% idi. Hər iki qrupdan olan ataların yaş həddi bütün ərazilərdə eyni idi. Müqayisə qrupundan fərqli olaraq əsas qrupdan olan ataların özündə və qohumlarında anadangəlmə inkişaf qüsuru ilə doğulan uşaqlar olub (P>0,05). Hər iki qrupdan müayinə olunan qadınların əvvəlki hamiləliklərinin nəticəsi cədvəl 4.4-də göstərilmişdir. Qadınların anamnestik məlumatlarını təhlil etdikdə aydınlaşdı ki, əsas qrupdan olan 159 qadından 57 nəfərində, yəni 35,8±3,8%-də birinci hamiləlik patoloji olaraq Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|