Elmi ƏSƏRLƏR, 2016, №6 (76) nakhchivan state university. Scientific works, 2016, №6 (76)
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
120 Cədvəl 6 Hamiləlik dövründə qadının xəstəlikləri Xəstəliklər Əsas qrup (n=159) Müqayisə qrupu (n=318) χ 2 ; P Qrip 100 62,9±3,8% 94 29,6±2,6% χ 2 = 48,8 p< 0,001 Xroniki pielonefritin kəskinləşməsi 36 22,6±3,3% 32 10,1±1,7% χ 2 = 13,7 p< 0,001 Sifilis 3 1,9±1,1% - - Epilepsiya 1 0,6±0,6% - - Şəkərli diabet 1 0,6±0,6% - - Arterial hipertenziya 3 1,9±1,1% 3 0,9±0,5% χ 2 = 0,19 p>0,05 Toksiki zob 3 1,9±1,1% - - Ürək-damar patologiyası 4 2,5±1,2% 4 1,3±0,6 χ 2 = 1,02 p>0,05 Brusellyoz 1 0,6±0,6% - - Xroniki hepatit və xolesistit 3 1,9±1,1% 2 0,6±0,4% χ 2 = 0,63 p>0,05 Sağlam 4 2,5±1,2% 183 57,5±2,8% χ 2 = 134,7 p< 0,001 Hamiləlikdən əvvəl və hamiləlik vaxtı ananın keçirdiyi xəstəlikləri təhlil etdikdə maraqlı məlumatlar nəzərə çarpdı. Belə ki, əsas qrupun analarından 100 nəfəri, yəni 62,9±3,8% (χ 2 =48,8; p<0,001) hamiləlik vaxtı qrip və ya qripə bənzər patologiya ilə, xüsusi ilə hamiləliyin ilk aylarında, xəstələnməsi diqqəti cəlb etdi. Müqayisə qrupundan olan hamilə qadınlar, yəni anadangəlmə inkişaf qüsursuz sağlam uşaq doğan analar arasında hamiləlik dövründə göstərilən xəstəliklər az təsadüf olunaraq 29,6±2,6% təşkil etmişdi. Anadangəlmə inkişaf qüsuru ilə həyata uşaq gətirmiş analardan 36- da, yəni 22,6±3,3% (χ 2 =13,7; p<0,001) xroniki pielonefrit olub, hamiləlik vaxtı isə onun kəskinləşməsi müşahidə olunmuşdu. Müqayisə qrupundan olan qadınların isə cəmi 10,1±1,7%-də (χ 2 =13,7; p<0,001) hamiləlik dövründə xroniki pielonefritin kəskinləşməsi təsadüf olunmuşdur. Əsas qrupun analarında hamiləlik vaxtı arterial hipertenziya (1,9±1,1%; χ 2 =0,19; p<0,001), toksiki zob (1,9±1,1%), xroniki hepatit və xolesistit (1,9±1,1%) ilə xəstə olduqları üçün elə hamiləliyin əvvəl vaxtlarından başlayaraq müxtəlif dərman maddələrindən istifadə edərək bütün hamiləlik dövründə ardıcıl olaraq müalicə alıblar. Cədvəl 6-dan göründüyü kimi, əsas qrupdan olan, hamiləliyi uşağında anadangəlmə inkişaf qüsurları ilə nəticələnən 159 qadından ancaq 2,5±1,2% sağlam idilər. Kontrol qrupda isə sağlam qadınlar 57,5±2,8% (χ 2 =134,7; p<0,001) təşkil edirdilər. İlbəil yeni doğulmuş uşaq ölümünün artması, patoloji hamiləliklərin və doğuşların çoxalması, yeni doğulmuş uşaqlarda anadangəlmə inkişaf qüsurlarının rastgəlmə tezliyinin artması ilə bərabər bir sıra qadınlarda reproduktiv sistemin infeksion virus xəstəlikləri ilə infeksiyalaşması baş verir. Məmmədova L.C. göstərir ki, elə qadın olur ki, onda bir neçə genital infeksiya müşahidə olunur. Bizim cədvəl 7-də analarda göstərdiyimiz patoloji proseslərlə yanaşı qüsurlu uşaq 121 doğmuş on beş qadının anamnezində laborator üsulla müəyyənləşmiş toksoplazmoz, herpes, xlamidioz, sitomeqalovirus və s. genital virus ifeksiyası olmuşdur. Ədəbiyyat göstəricilərindən məlumdur ki, sitomeqalovirus bütün hamiləlik dövrü dölə mənfi təsir göstərir. Bu qadınların on nəfəri hamiləliyə qədər mama həkimlərinin kurslarla təyin etdikləri spesifik müalicə almışdılar. Beş qadında isə spesifik müalicə artıq başlanmış hamiləlik dövründə davam etdirilmişdir. Deməli, bizim müşahidə etdiklərimizdən elə qadın olub ki. o, hamiləlik başlayanda həm genital virus infeksiyasından, həm də hər hansı ümumi patoloji prosesdən əziyyət çəkirmiş. Nəticədə isə anadangəlmə inkişaf qüsuru ilə uşaq doğulub. Beləliklə, anamnez məlumatları və müşahidələrin nəticələri göstərir ki, qadının hamiləlikdən əvvəl və hamiləlik dövründə, xüsusi ilə hamiləliyin ilk vaxtlarında, yəni dölün üzvlərinin formalaşması mərhələsində ananın keçirdiyi xəstəliklər uşağın anadangəlmə inki şaf qüsuru ilə doğulmasında risk faktorlardan biridir. Bizim müşahidə etdiklərimiz Q.H.Wanq-ın apardığı statistik məlumatlarla uzlaşır. Başqa Çin tədqiqatçıları S.Wanq, Li S., Y.Zhoa hesab edirlər ki, səkkiz təhlükəli amillər sırasında döl üçün ən təhlükəlisi ananın sağlamlıq durumunun qeyri-kafi olması və hamiləliyin dövrlərində onun orqanizminin müxtəlif patoloji proseslərə məruz qalmasıdır. Nəzərdən qaçırmamalıyıq ki, respublikamızın bir sıra subregionlarında: Lerik, Masallı, Siyəzən, Lənkəran, Astara, Zaqatala və s. beta-talassemiya, qlükoza-6-fosfodehidrogenaza fermentinin çatmamazlığı, anadangəlmə katarakta, bud çıxıqları və başqa irsi xəstəliklər üstünlük təşkil edir. Bundan başqa, heç də az mühüm olmayan digər bir sıra risk amili valideynlərin və onların yaxın qohumlarının amanezində anadangəlmə inkişaf qüsuru ilə uşağın doğulmasıdır. Hamilə qadın xəstəliyə düçar olarkən bu və ya digər dərman maddələrndən istifadə etmək məcburiyyətində olur. Özü də müalicə birdəfəlik deyil, ardıcıl olaraq dörd və daha çox kurslarla kimyəvi dərman maddələrindən istifadə etməklə terapiya aparılır. Belə situasiyada xəstəliklərin özü ilə bərabər onların müalicəsi üçün işlənilən kimyəvi terapevtik maddələr döl üçün əlverişli olmur. Döl iki tərəfli – həm patoloji prosesi əmələ gətirən mikrofloranın intoksikasiyası, həm də kimyəvi dərman maddələrinin zərərli təsirinə məruz qalır. Çox vaxt kimyəvi dərman maddələrinin dəfələrlə və yüksək dozalarda istifadə edilməsi də sərbəst surətdə bir sıra patologiyaların inkişaf etməsinə səbəb olur. Deməli, ananın sağlamlıq durumunun qeyri-kafi olması, onun müxtəlif infeksion xəstəliklərə düçar olması döldə anadangəlmə inkişaf qüsurlarının əmələ gəlməsində risk faktoru rolunu oynaya bilər. Ona görə qadın müalicə olunub sağaldıqdan sonra, ətraflı müayinədən keçdikdən sonra hamilə olmaq qərarına gəlməlidir ki, hamilə vaxtı döl xoşagəlməz təsirlərə məruz qalmasın. Qadınların bəziləri hamiləlik vaxtı qusma, baş ağrıları olması və qadının xroniki xəstəliyinin kəskinləşməsi ilə əlaqədar olması ilə dərman maddələri qəbul etmişdir. Ən çox işlədilən ağrıkəsicilər, antibiotiklər və s. olub (cədvəl 7). Cədvəl 7 Hamiləlik dövründə antibiotiklərin işlədilməsi Antibiotiklər Əsas qrup (n=159) Müqayisə qrupu (n=318) χ 2 ; P Pensillin 22 13,8±2,7% 16 5,0±1,2% χ 2 = 11,2 p< 0,001 Sefalosporinlər 3 1,9±1,1% - - Tetrasiklin 5 3,1±1,4% - - Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|