Elmi redaktor: amea-nın həqiqi üzvü, əməkdar elm xadimi, fəlsəfə elmləri doktoru, professor Fuad Qasımzadə
Yüklə 2,86 Mb. Pdf görüntüsü
|
| ■■ Ycno orada, s.21.
Новая постиндустриальная волна на Западе, с.541. 363 Biz belə hesab edirik ki, S.Hantinqtonun islam və başqa si- vilizasiyalann Qərbin demokratiya dəyərləri və bazar iqtisadiyyatı ilə bir araya sığmaması haqqında təşvişi əsassızdır. Çağdaş dünyada heç bir sivilizasiya özünün spesifikliyinə baxmayaraq dünyada baş verən qlobal iqtisadi və siyasi modernləşmə prosesindən kənarda qala bilməz. Avropada sənayeləşmənin nəticəsi kimi milli dövlətlər yarandı. İndiki dövrdə isə inteqrasiya prosesi sürətlə davam edir. F.Fukuyama yazır: «İqtisadi qüvvələr əvvəlcə
yaratdılar, sinifləri milli maneələr əvəz etdilər, mərkəzləşmiş, dil cəhətdən homogen birlik qurdular. Həmin iqtisadi qüvvələr vahid, inteqrasiya olunmuş dünya bazarı yaratmaq vasitəsilə milli maneələri (baryerləri) dağıtmağa yönəldilər. Millətçiliyin iflası yaxın zamanın işidİD>.^'* Deməli, F.Fukuyamanın fikrincə milli dövlətlərin hamısı yaxın gələcəkdə qüdrətli dövlətlərin təsiri altında qloballaşmağa məhkumdur. İndiki dövrdə dünya yalnız təbii seçmə mexanizmi kimi bazara uyğunlaşan qabiliyyətli adamlara deyil, həmçinin öz ölkəsində zamanın tələblərinə cavab verən sivil qaydalar qurmağı bacaranlarla, belə qaydalan qurmağa qabiliyyəti olmadığı üçün daha qüdrətli olanın himayəsində olmağa məcbur olanlara bölünübdür. Bu barədə xeyli vaxtdır ki, Afrika haqqında danışırlar, son dövrlərdə isə belə ölkələr siyahısına Müstəqil Dövlətlər Birliyi (MDB) ölkələri də daxil edilmişdir. Yüksək inkişaf səviyyəsinə çatmış ölkələr ilə az inkişaf etmiş və yaxud geri qalmış ölkələr arasındakı ziddiyyətlər, münaqişələr Qərbin daha uzaqgörən alimlərini və siyasi xadimlərini narahat edir. Amerika politoloqu Z.Bjezinski (1928) deyir: «Mübaliğəsiz olaraq təsdiq etmək olar ki, Qərb cəmiyyətinin daha şüurlu dairələrində tarixi narahatlıq, bəlkə də hətta bədbinlik hiss olunmağa başlayıb. Bu inamsızlıq soyuq müharibənin qurtarması nəticəsində geniş yayılan ümidsizlik ilə qüvvətlənməkdədir. Konsensus və harmoniya ilə yaradılan «yeni dünya nizamı» keçmişdə qalan hadisə hesab edilmək Yüklə 2,86 Mb. Dostları ilə paylaş:
|