rəstliyi və ya təmənnasızlığı əsaslandıran nəzəriyyədən yaranan
fəlsəfənin olduğunu göstərir. Fəlsəfəni isə şəxsi xarakterin
xüsusiyyətləri deyil, məhz nəzəriyyə maraqlandırır.
Bəzi alimlər təsdiq edirlər ki, həyatımızın müəyyən
sahələrində fərd ümumi əxlaqi tələblərdən nə qədər tez imtina
edib öz şəxsi marağına uyğun hərəkət etsə daha tez uğur qazana
bilər. Bu siyasət (Makiavelli), iqtisadiyyat (A.Smit), mənəvi
həyat (F.Nitsşe) sahələridir. C.S.Mill eqoizmin zəruriliyini sübut
etməyə çalışaraq göstərirdi ki, insan öz xoşbəxtliyini arzu edir,
deməli onun öz xoşbəxtliyi arzu ediləndir. Sonra, insan
yalnız
öz
xoşbəxtliyini arzu edir, deməli, onun öz'xoşbəxtliyi yeganə arzu
ediləndir.
Beləliklə, mütəxəssislər eqoizmi əsaslandıran dörd fəlsəfi
nəzəriyyənin olduğunu göstərirlər: 1) eqoizm nəzəriyyəsinin
birinci növü insan təbiətinin empirik təsvirinə əsaslanır;
2)
ikinci nəzəriyyə sözçülüyə əsaslanır, «arzu etmək», «xoşa
gəlmək», «istəmək» kimi sözlər vasitəsilə nəticə çıxarılır;
3)
üçüncü nəzəriyyəyə görə mənfəətpərəstliyin yalnız motivləri
ağlabatan olur; 4) dördüncü nəzəriyyə təsdiq edir ki, mən-
fəətpərəstlik yaxşı, təmənnasızlıq pis keyfiyyətdir.
Dostları ilə paylaş: 
