qin kateqoriyalannı ayrıca öyrənmirlər. Lakin bununla yanaşı
onlar həmişə məntiqi-qnoseoloji üsulların hazırlanması zərurəti
ilə qarşılaşırlar. Bəzi müəlliflərin fikrincə bu üsullar mütləq
empirik biliyə əsaslanmalıdır. Məsələn, T.Parsons təsdiq edirdi:
«...Mübaliğəsiz olaraq deyə bilərik ki, təxminən Lokkdan
başlayaraq müasir qnoseologiyanın baş problemi məhz empirik
elmin müddəalannın düzgünlüyünün fəlsəfi əsasları haqqmda
məsələ olmuşduD).^*
Əlaqələndirmə (koordinasiya) funksiyasının mahiyyəti elmi
tədqiqatlar prosesində metodların qarşılıqlı münasibətini
tənzimləməkdən ibarətdir. «İnteqrasiya» termini isə ayn-ayn
hissələri bütöv halında birləşdirmək mənasında bir çox elmlərdə
və praktikada işlədilir və fəlsəfi anlayış kimi özünə yer tapır.
Evristik funksiya isə elmi biliklərin formalaşmasına, o
cümlədən elmi kəşflərdə yeni idrak formalannm aşkar
edilməsinə yönəldilmişdir. Proqnozlaşdırma funksiyası da belə
anlamda evristik funksiyanın tərkib hissəsi olur.
Fəlsəfəni yalnız indi mövcud olan, hal-hazırkı gerçəklik
deyil, eyni zamanda həm keçmiş, həm də gələcək, mümkün olan,
lazım olan da maraqlandırır. Gələcəkdə geniş imkan dairəsini
müəyyənləşdirməyə, inkişafın ən perspektiv tendensiyalarını
üzə çıxarmağa yönəldilmiş evristik-proqnostik funksiyanın
əhəmiyyəti daha da güclənəcək.
Amerika filosofu Y.Adams «Bu gün fəlsəfənin missiyası»
kitabında haqlı olaraq yazır ki, müasir sivilizasiyaya baxışda
fəlsəfənin vəzifəsi təfəkkür mədəniyyətinin səhvlərini tənqidi
analiz etməkdir. Onun fikrincə təfəkkür mədəniyyətində səhvləri
mədəniyyətin dağılmasına, sosial və fərdi patalogiyaya gətirib
çıxara bilər. Təəssüf ki, fəlsəfə indi mədəniyyətin tənqidçisi və
yenidən qurulması missiyasını yerinə yetirmir. Bu onunla izah
edilir ki, elmin müasir sivilizasiyada aparıcı rol oynadığı şəraitdə
bir sıra filosoflar (xüsusən ingilisdilli) elmin qaldırdığı
problemlərə daha çox meyl göstərirlər.
Dostları ilə paylaş: