Elmi redaktorlar amea-nın müxbir üzvləri

285 
 
1.  Sıx  parçalardan  tikilmiĢ  birqat  kisələrdə  aĢağıdakı  dərman  xammalını:  tumurcuqları, 
hamar  kökləri,  quru  giləmeyvələri,  çətirçiçəklilər  fəsiləsindən  olan  növləri  meyvələrini  (cirə, 
razyana,  kərəviz,  zirə  və  keĢniĢ)  gülxətmini,  xardal  toxumunu,  çovdar  mahmızını və  s.  qablamaq 
olar. Ġkiqat kisədən isə heyva  və xaĢxaĢ toxumlarının və digər bitkilərin qablanması üçün istifadə 
olunur.  
2.  Uzunsov  tənzif  kisələrdən  isə  bir  sıra  dərman  köklərini,  döyülmüĢ  halda  olan  otları, 
məsələn  xəĢəmbül,  kəklikotu,  dazotu,  boymadərən  və  s.  bitki  xammalını  qablayarkən  istifadə 
olunur. 
 
KəndəlaĢ, yemiĢan, itburnu, gülxətmi, sabahgülünü və s. isə ayrıca taxta qutulara qablamaq 
lazımdır.  Faner  qutulardan  istifadə  edərkən  əvvəlcə  onların  içərisini  kağızla  döĢəməli,  sonra 
içərisinə  kövrək  dərman  bitki  xammallarından:  əkilən  nanə  yarpağı,  üsküktotu,  çobanyastığı, 
inciçiçəyi,  gicitkən,  dəvədabanı  və  digərləri  qablaĢdırılmalıdır.  Toz  (poroĢok)  halında  olan  belə 
xammalı  əvvəlcə  çəkib  kağız  torbalara  doldurduqdan  sonra  onları  faner  qablarda  saxlamağı 
məsləhət görürlər.  
Tənəkə qablar. Bunlardan xüsusən hiqroskopik və rütubətin təsirindən tez xarab olan bitki 
xammalını  məsələn,  zəfəranı,  sığırquyruğunu,  novruzgülü  çiçəyini  və  s.  qablamaq  üçün  istifadə 
olunur.  Qablamadan  sonra  qabların  ağzı  lehimlənir  və  faner  yeĢiklərə  yerləĢdirilir.  Bu  qayda  ilə 
hazırlanmıĢ  material  pasportla  təchiz  olunur.  Sonra  isə  hər  yeĢiyin  arxasına  yapıĢdırılan  yarlıqda 
bitki  xammalının  latın  dilində  adı,  çəkisi  (brutto,  netto  çəkisi),  tarixi  (günü,  ayı,  ili)  yeri,  sayı, 
göndərən  və  qəbul  edən  idarələrin  adları  yazılır.  Bitki  xammalının  hansı  rayonda  toplanması, 
standartın sıra sayı haqqında qeydlər edildikdən sonra möhür və Ģtamp vurulur. 
Bu qayda üzrə qablanmıĢ dərman xammalı lazımı ölkələrdə və idarələrə göndərilir. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

286 
 
 
ƏDƏDBĠYYAT SĠYAHISI 
 
1.
 
Qasımov M.Ə., Qasımova T.A., Qədirova G.S. XXI əsrin dərman bitkiləri. Bakı. Elm, 429 s.  
2.
 
Qasımov M.Ə. Azərbaycanın boyaq bitkiləri. Bakı. AzərnəĢr, 92 s.  
3.
 
Qasımov M.Ə. Azərbaycanın boyaq bitkiləri. Bakı. AzərnəĢr, 1987, 112 s.  
4.
 
Qasımov M.Ə. Azərbaycanın ədviyyat bitkiləri. Bakı. AzərnəĢr, 1992, 176 s.  
5.
 
Qasımov M.Ə., Qədirova G.S. Ədviyyat və yabanı tərəvəz bitkilərinin ensiklopediyası. Bakı: 
Elm, 2004, 622 s.  
6.
 
Qasımov M.Ə., Məmmədov T.S. Bitki kosmetikası. Bak.: Araz, 2002, 374 s.  
7.
 
Qasımov M.Ə., Qədirova G.S. Azərbaycanın faydalı bitki sərvətləri. Bakı. Maarif, 2009, 376 
s.  
8.
 
Qurbanov E. Dərman bitkiləri. Bakı: 2009, 356 s.  
9.
 
Ġbadullayeva S.C. Çətirçiçəklilər fəsiləsinin faydalı bitkiləri. Bakı. Araz, 2001, 147 s. 
10.
 
Ġbadullayeva S.C. Azərbaycan florasının kərəvüzkimiləri, Bakı. Elm, 2004, 321 s. 
11.
 
Ġbadullayeva S.C., Cəfərli Ġ.Ə. Efir yağları və aromaterapiya, Bakı Elm, 2007, 116 s.    
12.
 
Ġbadullayeva S.C., Ələkbərov R. Dərman bitkiləri (etnobotanika və fitoterapiya). Bakı. 2013, 
309 c.   
13.
 
Əliyev N. Azə\rbaycanın dərman bitkiləri və fitoterapiya. Bakı. Elm, 1998, 343 s. 
14.
 
Məmmədov T.S. Otaq bitkiləri ensiklopediyası. Bakı. ―ÇaĢıoğlu‖, 2007, 464 s. 
15.
 
Məmmədov T.S. AbĢeronun ağac və kolları. Bakı. ―Elm və təhsil‖, 2010, 468 s. 
16.
 
Məmmədov T.S. Azərbaycan dendroflorası. I hissə. Bakı.―Elm və təhsil‖, 2011, 311 s. 
17.
 
Məmmədov T.S. Azərbaycanın nadir ağac və kol bitkiləri. Bakı. ―Elm‖,  2014,. 380 s. 
18.
 
Mehdiyeva N. Azərbaycanın dərman florasının biomüxtəlifliyi. Bakı. 2011, 186 s. 
19.
 
Xəlilov  V.S.  Kiçik  Qafqazın  ―E‖  vitamini  ilə  zəngin  olan  yem  vitaminləri.  Bakı.  ―Təhsil‖ 
Elm, 2012, 135 s. 
20.
 
Абу Али Ибн Сина. Трактат по гигиене. Пер. с араб. Ташкент. ФАН, 1980, 116 с.  
21.
 
Абу  Али  Ибн  Сина.  Канон  врачебной  науки.  Избранные  разделы.  Составители: 
У.У.Каримов, Э.У.Хуршут. Ташкент. ФАН АИРУЗ, 1985, т.т. I-III.  
22.
 
Айзиков  М.И.,  Куркулов  А.Г.  Фармакология  растительных  веществ.  Ташкент. 
Медицина, 1976, 188 с.  
23.
 
Алексеев  Б.Д.  Важнейшие  дикорастущие  полезные  растения  Дагестана.  Махачкала. 
1967, 142 с.  
24.
 
Алексеев  Г.А.,  Якимова  З.П.  Лекарственные  растения  на  территории  Чувашии. 
Чебоксар. 1975, 231 с.  
25.
 
Алеутский  Н.Н.,  Кашин  В.И.  Северная  кладовая  целебных  трав.  Архангельск.  Правда 
Севера, 1998, 414 с. 
26.
 
Алзазин В. Полезные растения Западной Сибири. Новосибирск. 1950, 176 с.  
27.
 
Алиев  Р.К.  Кровоостанавливающие  препарат  из  некоторых  растений  флоры 
Азербайджана. Баку. 1960, 191 с.  
28.
 
Алиев Р.К., Прилипко Л.И., Дамиров И.А., Исламов Н.А., Мамедов Ф.К., Улуханов Б.Г. 
Лекарственные растения Азербайджана. Баку. 1072, 196 с. 
29.
 
Алтымышев А.А. Природные целебные средства. Фрунзе. 1970, 351 с.  
30.
 
Артемевоа А. Ароматы и масла, исцеляющие и омолаживающие. СПб.  Диля, 2000, 128 
с.  
31.
 
Атлас лекарственных растений СССР. М. 1962, 702 с.  
32.
 
Ашаева  Л.А.,  Алеханов  Н.А.  Фитотерапия  при  сахарном  диабете.  Пятигорск.  1985,  с. 
44-45.  
33.
 
Бабарека Е.З. Содержание каротина и аскорбиновой кислоты в плодах некоторых видов 
боярышника // Изв. АН БССР, сер. биол. наук, 1964, №4, с. 42-45.  
34.
 
Бабичев  И.А.,  Луковникова  Т.А.  Биохимия  брюквы,  репы,  редьки  и  хрена  В  кн.: 
Биохимия овощных культур. М., Л. 1961, с. 468-512. 

---