45
elementləri nizamla qurulur. Dövlət özü bütöv bir kompozisiya olaraq nizamlı
qurumdur. Dövlət fəlsəfi təfəkkürlərdə hüquqi bir quruluşa malidkir. Dövlətin
nizamı onun hüquq normaları ilə siyasəti həyata keçirməsindədir. Nizamlı
siyasət sistemlidir. Ona görə ki, müəyyən mexanizmlərlə təmin olunur. Siyasət
hüquq normaları ilə nizamla müəyyən edilir. Bu anda mövcud siyasət və
gələcək siyasət anlayışı meydana gəlir. Nizamlı siyasət idarəetmənin zaman
ardıcıllığı ilə təmin olunmasında əks olunur.
-nizamlı siyasət cəmiyyətin əxlaq normalarının qorunmasını təmin edir;
-nizamlı siyasət cəmiyyətin bütün təbəqələrinin maraqlarının nizamla
təmin olunmasına əsaslanır;
-nizamlı siyasət dövlət-vətəndaş əlaqələrinin nizamlı əsaslarını yaradır;
-nizamlı siyasət dövlətin və cəmiyyətin sabit dinamika ilə inkişafını
meydana gətirir;
-nizamlı siyasət cəmiyyət qrupları arasında, təbəqələr arasında nizamlı və
sistemli əlaqələrin yaranmasını təmin edir;
-nizamlı siyasət dövlətin güclənməsi üçün daxili resursların artmasını
təmin edir və s.
İ
nformasiya və siyasət (siyasəti təmin edən vasitələr kimi)
İ
nformasiya fiziki baxımdan müəyyən məkanda meydana gələn
hadisələrin tərkib elementlərinin duyğu orqanları vasitəsilə insan beyinində əks
olunmasıdır,
obrazlanmasıdır.
İ
nformasiya
dəyişən
mühit
haqqında,
elementlərin məkan dəyişmələri haqqında subyektlərdə əks olunan obrazdır.
İ
nformasiya qavrama elementlərindən ibarətdir. İnformasiya hərəkətlər
haqqında olan məlumatlardır. İnformasiya sayəsində siyasi hadisələrin forma
və məzmunu qavranılır. İnformasiya dolğun (əhatəli) və qeyri-dolğun ola
bilər. İnformasiyanın dolğunluğu onun forma və məzmunu haqqında kifayət
qədər dolğun məlumatın, geniş miqyaslı tutumun əldə olunmasıdır.
İ
nformasiyanın kasadlığı isə baş verən hadisələr haqqında qeyri-düzgün və ya
da yarımçıq olan məlumatlardır.
Siyasətin özü elə informasiyalardan ibarət olan bir sistem xarakterinə
malikdir. İnformasiya müəyyən bir məkanda toplaşan və eləcə də məkanlar
üzrə yerini dəyişən elementlər axınlarının obrazlanmasıdır.
İ
nformasiyanın idarə olunması.
İnformasiya ona görə idarə olunur ki,
siyasi sistemlərin müdafiəsi təmin edilsin. Siyasi sistemlərin qorunması və
onun fəaliyyətinin kompleksliliyi məhz informasiyalardan sıx asılıdır.
İ
nformasiyaların idarə olunması onun obyektivliyinin düzgün şəkildə qarşı
tərəfə çatdırılmasından ibarərdir. Bir çox hallarda informasiya maraqlara
uyğun olaraq qeyri-obyektiv şəkildə və yarımçıq olaraq çatdırılır. Bu halda
yalan və həqiqəti çatdıra bilməyən informasiyalar da meydana gəlir.
46
Dövlət informasiya ilə siyasətini müəyyən edir. Siyasət elə informasiya
yaradan aktlardan, elementlər hərəkətindən ibarətdir. Siyasət məlumat
şə
kilində cəmiyyətə ötürülür. Cəmiyyətdəki hadisələr informasiya şəkilində
dövlət hakimiyyətinə çatdırılır. Məlumat vasitələri cəmiyyətin sifarişini dövlət
hakimiyyətinə, dövlət hakimiyyətinin sifarişini də cəmiyyətə ötürür. Bu
aspektdə tarazlayıcı, birləşdirici, bağlayıcı rolunu oynayır. Məsələn, dövlət
qanunları, fərmanlar, konstitusiya mətnləri, iclaslar, çıxışlar, mövqelər və digər
aktlar informasiya olmaqla ötürücü vasitələrlə cəmiyyətə çatdırılır.
Kütləvi informasiya vasitələri və “dördüncü” hakimiyyət anlayışı
(kütləvi informasiya vasitələri hakimiyyət deyil-məsələn, Azərbaycanda)
Məlumdur ki, informasiya (məlumat) mətn (yazılı), audio (səsli)
audiovizual
(səsli-görünüşlü) və fotoşəkil formada yayılır. İnformasiyanın
yazılı
(kağızda həkk olunmuş) və şifahi formaları mövcuddur. İnformasiya
tele və radio qurğularla, eləcə də kağızyayımı üsulları ilə ötürülür.
İ
nformasiyanı qəbul edən və ötürən texniki vasitələrə aid olur:
elektron
informasiya
texnologiyaları,
çap
(print)
texnologiyaları,
teletexnologiyalar
(teleqraflar-telefon mətnlər texnologiyaları və telefonlar-
telesəslər texnologiyaları), anten və peyk texnologiyaları (bura radio
qurğuları və anten qəbulediciləri və xətləri aid olunur, səslər və görünütlər (efir
görünütləri-foto-dayanıqlı-video-hərəkətli-ardıcıl olaraq bir-birini əvəz edən
şəkillər
görüntülər)
radio
dalğalarla
ötürülür),
fototexnologiyalar
(fotoapartlarla əldə edilən görüntülü informasiyalar). İnformasiyalar elektron
və kağız formasında, səsli və səsli -görüntülü formada yayılır. Kağız
formasına şəkil və mətn formaları aid olunur.
Məlumdur ki, kütləvi informasiya vasitələri tərəflərdən (subyektlərdən,
qurumlardan –dövlət və özəl) informasiya (məlumat) əldə edib onu tərəflərə
(məsələn, cəmiyyətə) çatdıran qurumlardır. Eləcə də həmin qurumlar
cəmiyyətdən məlumatlar əldə edib, onu dövlətə və digər qurumlara çatdırırlar.
Bu vasitələr tərəflər arasında məlumat körpüsü yaradırlar və vəziyyətləri
araşdırıb məlumat formasında tərəflərə yayırlar. Dövlətin sifarişini cəmiyyətə,
cəmiyyətin sifarişini isə dövlətə ötürürlər. Kütləvi informasiya vasitələri
məlumatları əldə edib onu istehsal edirlər (təzahür tərkibini birləşdirirlər,
sahələrə ayırırlar) və tərəflərə ötürürlər. Bu subyektlərin (burada
jurnalistlərin, müxbirlərin, aparıcıların informasiya hasil edən və yayan digər
şə
xslərin, onların təmsil olunduqları qurumların) əsas funksiyası məlumatları,
bu baxımdan hadisələrin təzahürünü audio və audiovizual vasitələrlə doğru-
düzgün formada (olduğu kimi, təhrif olunmamış formada) qanunvericilikdə
nəzərdə tutulmuş qaydada tərəflərə ötürməkdən, açıq şəkildə cəmiyyətə
yaymaqdan ibarətdir. Qanunvericilikdə məlumatın əldə edilməsi, onun hasil
Dostları ilə paylaş: |