Elşən Misir oğlu Nəsibov
Yüklə 0,94 Mb. Pdf görüntüsü
|
22
idarəetmənin əsaslarının müəyyən olunması-təmin olunur. Buna aparat və idarə öyrədilməsi də demək olar. -ərazinin bələdiyyələr üzrə regional əsaslarla idarəçiliyinin öyrədilməsi təmin olunur; -yerli seçki qurumlarının fəaliyyətinin və əsaslarının öyrədilməsi həyata keçirilir; -icra aparatlarında kargüzarlığın əsaslarının öyrədilməsi, kargüzarlığın aparılması qaydalarının başa salınması təmin olunur. Bu əsasda qanunvericilik aktlarının, o cümlədən qaydaların öyrədilməsi prosesləri həyata keçirlir; -yerli məhkəmə sistemlərinin və hüquq –mühafizə qurumlarının fəaliyyətinin öyrədilməsi təmin edilir; -diplomatik qurumların inzibati fəaliyyətinin öyrədilməsi həyata keçirilirvə s. Siyasi əsaslar
Dövlət hakimiyyətinin mərkəzində mövqe və vəzifə tutan şəxslər ilk növbədə daha çox dövlət və cəmiyyət, xalq və vətəndaş anlayışını geniş mənimsəmək imkanlarına malik olmalıdır. Burada hüquq normalarının qəbulu, icrası və normaların icrasına nəzarətin həyata keçirilməsinin başlıca prinsipləri təşkil edir. İdarəetməni siyasi əsasları daha çox makro idarəçiliyi özündə ehtiva edir. Çünki dövlət ali bir fenomendir. İnzibati əsaslar siyasi əsasların tərkibində qərarlaşır. Çünki dövlət quruluşu idarəetmə baxımından siyasi forma və məzmuna malikdir. Dövlət inzibati əsaslarla idarə olunan siyasi bir bütövlükdür. Siyasi idarəetmə ali idarəetmə forması olaraq tərkibində həm yerli, həm də mərkəzi inzibati idarəetməni cəmləşdirir. İnzibati idarəçilik siyasi idarəçiliyi məkan üzrə genişləndir və buna görə də tərkibini təşkil edir. İnzibati idarəçilik siyasi idarəçiliyin (siyasi rəhbərliyin) mexanizmisini və qaydalarını yaradır. Dövlətin qanunvericilik aktları mərkəzi və yerli inizabati bölgülər üzrə təsir qüvvəsinə malik olur. Bu aspektdə yerli qurumlar əsasən mərkəzi qurumların siyasətini tərkiblərə ayırır. Yəni, strukturlar üzrə şaxələnmə elə mərkəzi və ətraf inzibati quruluşu meydana gətirir. Siyasi idarəetmə hakimiyyətin üç qolunun formalaşmasını və üç qolun mərkəzi və yerli fəaliyyətinin əsaslarını özündə ehtiva edir. Siyasi idarəetmə mərkəzləşdirici əsaslı müəyyənetmə siyasətidir. Burada dövlətin daxili və xarici siyasətinin ümumi əsasları, istiqamətləri və detalları müəyyən olunur. Siyasət mərkəzlərində siyasətin nəzəri əsasları müəyyənləşir, sonra isə icra həyata keçirilir. Həmçinin icra proseslərindən yeni hüquqi normaların yaradılması zərurəti meydana gəlir. Siyasi fəaliyyət də təbii ki tərkiblərdən ibarət olur. Dövlət siyasətinin müəyyən olunmasında yerli qurumlardan tutmuş, cəmiyyətə və əhaliyə qədər, mərkəzi hakimiyyət qurumlarına qədər bütün strukturlar təklifverici funksiyanı yerinə yetirirlər. Həmçinin mərkəzdən aşağılara doğru qərarların icrası prosesləri həyata keçirilir. Universal qərarlar həm mərkəzə, həm də ətrafa aid olur.
23
Mərkəzi qərarlar həm birbaşa icra olunur, həm də bu qərarlardan çıxış edərək, icrasını təmin etmək məqsədilə, yerli qurumların qərarları qəbul olunur. Bu istiqamətdə dövlət qanunlarından (qanunvericilik aktlarından) mərkəzi qüvvəyə malik olmayan yerli qərarlar qəbul edilir. Siyasi əsaslarla kadrların yetişdirilməsində tələbatlara olan cavab reaksiyaları önəmli rol oynayır. Bu baxımdan da kadrların təşəbbüskarlıq qabiliyyəti əsas diqqət mərkəzində olur. Siyasi əsaslar dövlət siyasətinin ümumən baza istiqamətini və strateji mahiyyətini aşkarlayır. Eyni zamanda taktiki addımları müəyyənləşdirir.
-dövlət, cəmiyyət və onların qarşılıqlı vəhdət mahiyyətinin öyrədilməsi; -xalq və onun təşkilatlanması əsaslarının öyrədilməsi; -dövlət quruculuğunun, dövlət xidmətlərinin, xalq-dövlət birliyinin və dövlətin funksiyasına aid olan bütün prosesləri özündə ehtiva edən dövlətçilik ideologiyasının əsaslarının öyrədilməsi. İdarəetmə kadrlarının dövlətçilik ideologiyası ruhunda tərbiyə olunması; -dövlətin daxili və xarici siyasətinin zəruri əsaslarının öyrədilməsi; -daxili və xarici siyasət fəaliyyətinin tamamlayıcı zərurətinin öyrədilməsi; -cəmiyyətlə dövlət arasında qarşılıqlı təminedici funksiyanın öyrədilməsi; -dövlət etikasının təbliği; -insanların bütün sahələrdə hüquqlarının mövcudluğunun və əsaslarının öyrədilməsi; -dövlətin özünün məcmu hüququnun öyrədilməsi; -dövlətin beynəlxalq aktor kimi rolunun nəzəri əsaslarının və təcrübi tərəflərinin öyrədilməsi və s. Təbii ki, öyrədilmə prosesləri əyani nəzəri vasitələr və real vəzifələri tutmaqla həyata keçirilir. Hər bir proses özülüyündə insan düşüncələrində müəyyənlik yaradır.
Dövlətin idarəçiliyində iştirak edən mütəxəssislər, siyasətçilər (kadrlar) cəmiyyətin nəbzini tutmağı bacarmalıdırlar. Cəmiyyət-dövlət vəhdətindən çıxış edərək, cəmiyyətin sifarişlərini müəyyən etmək, ayırd etmək qabiliyyətinə malik olmalıdırlar. Eyni zamanda cəmiyyəti qabaqlayaraq, cəmiyyət üçün yeni istiqamətləri təqdim etməyi bacarmalıdırlar. Prosesləri yeniliklərlə yönləndirmək məharətinə malik olmalıdırlar. Şəxslər cəmiyyəti öz xidmət obyektlərinin əsas mərkəzi elementi hesab etməlidirlər. Kadrlar ayıq olmalıdırlar və tez və vaxtında reaksiya vermək bacarığını özlərində cəmləşdirməlidirlər. Onlar əqli nəticələr çıxarmağı bacarmalı və cəmiyyətin vəziyyəti ilə bağlı öz səlahiyyətləri çərçivəsində vəziyyətləri dəyərləndirməyi və qərar qəbul etməyi bacarmalıdırlar. Cəmiyyətin istəklərini dövlətin Yüklə 0,94 Mb. Dostları ilə paylaş:
|