Əlyazması hüququnda m a h m u d L u t ü r k a y r ə Ş a d ə T



Yüklə 0,64 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə18/22
tarix14.09.2018
ölçüsü0,64 Mb.
#68241
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   22

55 

 

ehtimalın  movcud  olmaqda  davam  etdiyini  muəyyən  etmək  məqsədilə 



qiymətləndirilməlidirlər.  Əgər  iqtisadi  səmərəni  təcəssum  etdirən  resursların 

muəssisəyə  axını  uzrə  ehtimal  faktiki  qacılmaz  dəcərədə  olarsa,  onda  aktiv  və 

muvafiq  gəlir,  dəyişikliyin  baş  verdiyi  dovurdə  maliyyə  hesabatlarında 

tanınmalıdırlar.  Əgər  iqtisadi  səmərəni  təcəssum  etdirən  resursların  muəssisəyə 

axını  sadəcə  olaraq  ehtimal  edilirsə,  onda  muəssisə  şərti  aktiv  haqqında  məlumatı 

maliyyə hesabatları qeydlərində acıqlamalıdır. 

Qiymətləndirilmiş ohdəliyin ən yaxşı dəyərini muəyyən etmək ucun, risk və 

qeyri-muəyyən  hallar  nəzərə  alınmalıdır.  Eyni  zamanda,  gəlir  və  ya  aktivlər 

şişirdilməməli,  xərclər  və  ya  ohdəliklər  isə  kicildilməməlidir.  Beləliklə,  qeyri-

muəyyən  hallar  ozu-ozluyundə  nə  həddən  artıq  qiymətləndirilmiş  ohdəliklərin 

yaradılmasına, nə də ohdəliyin şişirdilməsinə əsas vermir. 

Gozlənilən  xərc  məbləğini  əhatə  edən  qeyri-muəyyənliklər  haqqında 

informasiya maliyyə hesabatlarının qeydlərində acıqlanmalıdır. 

Pulun  zaman  dəyəri  əhəmiyyətli  dərəcədə  fərqli  olduqda,  qiymətləndirilmiş 

ohdəliyin  məbləği  ohdəliyin  odənməsi  ucun  tələb  olunacağı  gozlənilən  xərclərin 

hazırkı (diskontlaşdırılmış) dəyəri olmalıdır. Diskont dərəcəsi pulun zaman dəyəri 

uzrə cari bazar qiymətləndirmələrini əks etdirən vergidən əvvəlki dərəcəyə bərabər 

olmalıdır. 

Öhdəliyin  odənilməsi  ucun  tələb  olunan  məbləğə  təsir  edə  biləcək  gələcək 

hadisələr,  onların  baş  verəcəyi  barədə  kifayət  qədər  obyektiv  faktlar  movcud 

olduqda, qiymətləndirilmiş ohdəlik məbləğində əks olunmalıdır. 

Yeni  qanun  layihəsinin  quvvəyə  minəcəyinin  faktiki  qacılmaz  dərəcədə 

ehtimal  edildiyi  barədə  kifayət  qədər  obyektiv  məlumatlar  movcud  olduqda,  yeni 

qanun 


layihəsinin 

gələcəkdə 

gozlənilən 

təsiri 


movcud 

ohdəliyin 

qiymətləndirilməsidə nəzərə alınmalıdır. 

Aktivlərin  gozlənilən  xaricolmasından  yarana  biləcək  mənfəət,  hətta 

gozlənilən xaricolma həmin ohdəliyə səbəb olmuş hadisə ilə yaxından əlaqəli olsa 

belə,  qiymətləndirilmiş  ohdəliyin  hesablanmasında  nəzərə  alınmalı  deyil.  Bunun 

əvəzinə,  muəssisə aktivlərin  gozlənilən  xaricolmasından  yaranmış  mənfəəti  həmin 



56 

 

aktivləri əhatə edən muvafiq Milli Muhasibat Ucotu Standartında gostərilən vaxtda 



tanımalıdır. 

Muəssisənin  ağır  şərtli  muqaviləsi  olduqda,  bu  muqavilə  əsasında  yaranmış 

cari ohdəlik qiymətləndirilmiş ohdəlik kimi tanınmalı və qiymətləndirilməlidir. 

  

Ağır 



şərtli 

muqavilə 

uzrə 

qiymətləndirilmiş 



ohdəliyin 

ayrıca 


yaradılmasından  əvvəl,  muəssisə  həmin  muqaviləyə  aid  aktivlərin  hər  hansı 

qiymətdən  duşmə  zərərini  tanımalıdır  (bax.  “Aktivlərin  qiymətdən  duşməsi  uzrə” 

24 №-li Milli Muhasibat Ucotu Standartı). 

Restrukturizasiya  xərcləri  uzrə  qiymətləndirilmiş  ohdəlik  yalnız  hazırkı 

Standartın 14-cu maddəsində  muəyyən edilmiş umumi tanınma meyarlarına cavab 

verdiyi  halda  tanınır.  Hazırkı  Standartın  51-56-cı  maddələrində  umumi  tanınma 

meyarının restrukturizasiyaya tətbiq edilməsi qaydası muəyyən edilir. 

Restrukturizasiyanın  təsiri  altına  duşən  tərəflərə  planın  acıqlanması  zamanı, 

onun  konstruktiv  ohdəliyə  səbəb  olacaq  qədər  əsaslı  olması  ucun,  onun  yerinə 

yetirilməsinin  mumkun  qədər  tez  başlanması  və  planda  əhəmiyyətli  dəyişikliklər 

edilməsi  ehtimal  olunmayan  vaxt  cərcivəsində  tamamlanması  planlaşdırılmalıdır. 

Restrukturizasiyanın  başlanmasından  əvvəl  uzun  muddətli  gecikmə  baş  verdikdə 

və  ya  onun  əsassız  olaraq  uzun  muddətli  olacağı  gozlənildikdə,  konstruktiv 

ohdəliyin movcud olması fərz edilə bilməz. 

Qiymətləndirilmiş  ohdəliklərin  hər  bir  qrupu  uzrə  muəssisə  maliyyə 

hesabatlarının qeydlərində aşağıdakılara aid informasiyanı acıqlamalıdır: 

- hesabat dovrunun əvvəlinə və sonuna olan balans dəyəri; 

-  movcud  qiymətləndirilmiş  ohdəliklərin  artırılması  daxil  olmaqla,  hesabat  dovru 

ərzində yeni əlavə edilmiş qiymətləndirilmiş ohdəliklər; 

-  hesabat  dovru  ərzində  istifadə  olunmuş  (yəni,  yerinə  yetirilmiş  və 

qiymətləndirilmiş ohdəlikdən cıxılmış) məbləğlər ; 

- hesabat dovru ərzində istifadə olunmamış, ləğv edilmiş məbləğlər; və 

- hesabat dovru ərzində vaxtın kecməsi və diskontlaşdırma dərəcəsində hər hansı 

dəyişikliyin təsiri nəticəsində meydana gəlmiş diskontlaşdırılmış məbləğin artması; 

- ohdəliyin xarakterinin qısa təsviri və onun nəticəsində yaranan iqtisadi səmərənin 



57 

 

xaricolmasının gozlənilən tarixi; 



-  həmin  xaric  olmaların  məbləği  və  ya  muddətinin  qeyri-muəyyənlik  faktorları  və 

hazırkı  Standartın  36-cı  maddəsində  gostərildiyi  kimi,  gələcək  hadisələr  uzrə  irəli 

surulmuş əsas fərziyyələr; və 

(- gozlənilən hər hansı kompensasiyanın məbləği, həmin gozlənilən kompensasiya 

uzrə tanınmış aktivin məbləği gostərilməklə. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



Yüklə 0,64 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   22




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə