“ƏMRAHBANK”
SƏHMDAR BANKI
AÇIQ SƏHMDAR CƏMİYYƏTİ
31 DEKABR 2008-
CI İL TARİXİNƏ BİTƏN
İL ÜZRƏ
MALİYYƏ HESABATLARINA QEYDLƏR (DAVAMI)
(
Azərbaycan manatı ilə
)
16
Pensiya və digər müavinətlər
Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə uyğun olaraq, pensiya ödənişlərinin müəyyən faizi
heyətə edilmiş ümumi ödənişlərdən tutulur və daha sonra pensiya fonduna köçürülür. Bu zaman
işçidən əmək haqqı üzrə xərclərin həmin hissəsi tutulur və işçinin adından pensiya fonduna ödənilir.
Belə xərclər müvafiq əmək haqlarının qazanıldığı dövrdə tutulur. Təqaüdə çıxdıqda bütün müvafiq
ödənişlər işçilərin seçdiyi pensiya fondları tərəfindən yerinə yetirilir. Bankın Azərbaycan
Respublikasının dövlət pensiya sistemindən ayrı hər hansı pensiya razılaşmaları yoxdur. Bundan
əlavə, Bank pensiya ilə bağlı müavinətləri və ya hesablanmalı olan digər əvəzi ödənilən müavinətləri
ödəmir.
Gəlir və xərclərin tanınması
Gəlir və xərclərin tanınması
Faiz gəliri və xərci hesablama metodu ilə effektiv faiz metodundan istifadə etməklə tanınır. Effektiv
faiz metodu maliyyə aktivinin və ya maliyyə öhdəliyinin (və ya maliyyə aktivləri və ya maliyyə
öhdəlikləri qrupunun) amortizasiya dəyərinin hesablanması və müvafiq dövr üzrə faiz gəlirinin və
faiz xərclərinin bölüşdürülməsi metodudur. Effektiv faiz dərəcəsi hesablanmış gələcək pul
ödənişlərini və ya daxil olan vəsaitləri maliyyə alətinin gözlənilən faydalı istismar müddəti üzrə və
ya müvafiq olduqda, daha qısa müddətdə maliyyə aktivinin və ya maliyyə öhdəliyinin xalis balans
dəyərinə dəqiq diskontlaşdıran dərəcədir.
Dəyərsizləşmə zərəri nəticəsində maliyyə aktivi və ya oxşar maliyyə alətləri qrupu (qismən silindikdə)
silindikdə, faiz gəliri dəyərsizləşmə üzrə ehtimal olunan zərəri müəyyən etmək məqsədilə gələcək
pul vəsaitlərini diskontlaşdırmaq üçün istifadə olunan faiz dərəcəsi əsasında tanınır.
Ədalətli dəyərlə göstərilən aktivlər üzrə qazanılan faizlər faiz gəliri hissəsində təsnifləşdirilir.
Faiz gəlirinə həmçinin qiymətli kağızlara qoyulan investisiyalardan əldə olunmuş faiz gəliri daxildir.
Digər gəlirlər aidiyyatı əməliyyatlar başa çatdıqda mənfəət və zərər haqqında hesabatın kreditinə
yazılır.
Haqq və komissiya gəlir və xərclərinin tanınması
Kreditin ayrılması haqları aidiyyatı birbaşa xərclərlə birlikdə təxirə salınır və kreditin effektiv faiz
dərəcəsinə düzəliş kimi qeydə alınır. Kredit öhdəliyinin xüsusi borc müqaviləsi ilə nəticələnməsi
mümkün olduğu hallarda, kredit öhdəliyi üzrə haqlar aidiyyatı birbaşa xərclərlə birlikdə təxirə salınır
və yekun kreditin effektiv faiz dərəcəsinə düzəliş kimi tanınır. Kredit öhdəliyinin xüsusi borc
müqaviləsi ilə nəticələnməsi mümkün olmadığı hallarda, kredit öhdəliyi üzrə haqlar kredit
öhdəliyinin qalan müddəti üzrə mənfəət və zərər haqqında hesabatda tanınır. Kredit müqaviləsinin
müddəti kredit alınmamış qurtardıqda, kredit öhdəliyi üzrə haqlar mənfəət və zərər hesabatında
müddətin bitməsi üzrə tanınır. Kredit xidməti haqları xidmətlər yerinə yetirildikdə gəlir kimi tanınır.
Bütün digər komissiyalar xidmətlər göstərilən zaman tanınır.
“ƏMRAHBANK”
SƏHMDAR BANKI
AÇIQ SƏHMDAR CƏMİYYƏTİ
31 DEKABR 2008-
CI İL TARİXİNƏ BİTƏN
İL ÜZRƏ
MALİYYƏ HESABATLARINA QEYDLƏR (DAVAMI)
(
Azərbaycan manatı ilə
)
17
Xarici valyuta əməliyyatları
Xarici valyuta ilə ifadə olunan müəyyən edilmiş pul aktiv və öhdəlikləri balans tarixindəki alqı-satqı
məzənnəsinə uyğun şəkildə Azərbaycan Manatına (əməliyyat valyutası) konvertasiya edilir. Xarici
valyuta ilə aparılan əməliyyatlar əməliyyatın yerinə yetirildiyi günə qüvvədə olan valyuta məzənnəsi
ilə hesablanır. Əməliyyat valyutasından fərqli valyuta ilə ifadə olunan əməliyyatlar əməliyyatın
yerinə yetirildiyi günə qüvvədə olan valyuta məzənnəsi ilə hesablanır. Bu əməliyyatlardan yaranan
mənfəət və zərərlər xarici valyuta əməliyyatları üzrə xalis gəlirə daxil edilir.
Xarici valyuta məzənnələri
Bank ilin sonuna maliyyə hesabatlarının tərtib olunması üçün aşağıdakı xarici valyuta
məzənnələrindən istifadə etmişdir:
31 dekabr 2008-ci il
31 dekabr 2007-ci il
1 ABŞ dolları = 0.8010 manat
1 ABŞ dolları = 0.8453 manat
1 Avro = 1.1292 manat
1 Avro = 1.2450 manat
1 Funt sterlinq = 1.1621 manat
1 Funt sterlinq = 1.6876 manat
1 Rus rublu = 0.0272 manat
1 Rus rublu = 0.0346 manat
Maliyyə aktivlərinin və öhdəliklərinin əvəzləĢdirilməsi
Bank qeydə alınmış məbləğləri əvəzləşdirmək üçün hüquqi qüvvəyə malik olduqda və ya Bank
aktivlərini satmaq və ya eyni zamanda öhdəliklər üzrə hesablaşma aparmaq, yaxud da hər ikisi üzrə
xalis əsasda hesablaşma aparmaq niyyətində olduqda maliyyə aktivləri və öhdəlikləri əvəzləşdirilir
və balans hesabatında xalis məbləğlə qeyd olunur. Silinməsinə icazə verilməyən maliyyə aktivinin
köçürülməsini uçota alarkən Bank köçürülmüş aktivi və ya onunla əlaqəli öhdəliyi əvəzləşdirmir.
Seqment hesabatı
Seqment - məhsulların satılması və xidmətlərin göstərilməsi (əməliyyat seqmenti) və ya müəyyən
iqtisadi mühitdə məhsulların satılması və xidmətlərin göstərilməsi (coğrafi seqment) ilə bağlı Bankın
fərdi komponentidir. Burada mövcud olan risklər və mükafatlar digər seqmentlərdə mövcud olan
risk və mükafatlardan fərqlənir. Gəlirinin əksəriyyətini kənar tərəflərə satışdan əldə edən
seqmentlər, ümumi gəliri, maliyyə nəticələri və ya aktivləri bütün seqmentlərin 10%-dən yuxarı olan
seqmentlər digər seqmentlərdən ayrı təqdim olunur. Qrupun coğrafi seqmenti onun sonuncu
fəaliyyət məkanına əsaslanır. Bankın coğrafi seqmenti Azərbaycan Respublikasında cəmləşmişdir.
Rəhbərliyin mühüm mühakimələrini tələb edən sahələr və qeyri-müəyyənliyin
qiymətləndirilməsi mənbələri
Bankın maliyyə hesabatlarının hazırlanması rəhbərlik tərəfindən balans hesabatı tarixinə aktiv və
öhdəliklərin hesabat olunmuş məbləğlərinə və həmin tarixdən bitən il üzrə gəlir və xərclərin hesabat
olunmuş məbləğlərinə təsir edən qiymətləndirmələrin və mühakimələrin aparılmasını tələb edir.
Rəhbərlik öz qiymətləndirmələrini və mühakimələrini davamlı olaraq nəzərdən keçirir. Rəhbərlik öz
qiymətləndirmə və mühakimələrində təcrübəsinə və şəraitə müvafiq hesab edilən digər faktorlara
əsaslanır. Müxtəlif fərziyyələrdən və ya şəraitlərdən asılı olaraq faktiki nəticələr həmin
qiymətləndirmələrdən fərqlənə bilər. Aşağıdakı qiymətləndirmələr və mühakimələr Bankın maliyyə
vəziyyətinin təsvir edilməsi üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edir.