işlənmə, hasilat və yeraltı anbarlar üzrə bağlanmış müqavilələr ərazisində kəşfiyyat işləri
hüququ;
işlənmə, hasilat və ya başqa məqsədlər üçün müqavilələrin bağlanmasına üstünlük
hüququ.
3. Hər bir tədqiqatın sonunda podratçı yataqlar haqqında əldə edilən bütün
məlumatları və izahatları, habelə nümunələri və çəkilişin nəticələrini müvafiq icra
hakimiyyəti orqanına təqdim edir.
4. Kəşfiyyat üzrə müqavilənin ilkin müddəti müqavilənin qüvvəyə mindiyi tarixdən
etibarən 2 ildən artıq olmamalıdır. Bu müddət tərəflərin razılığı ilə 1 ilə qədər uzadıla bilər.
M a d d ə 1 5 . İşlənmə və hasilat üzrə müqavilələr
1. İşlənmə və hasilat üzrə podratçının
müqavilədə müəyyən
edilmiş energetika
materialları və məhsulları, habelə müqavilə ərazisi ilə əlaqədar aşağıda göstərilən hüquq
və vəzifələri vardır:
müqavilədə razılaşdırılmış iş proqramına uyğun olaraq işlənməni həyata keçirmək;
enerji materialları yataqlarının aşkar edilməsi haqqında müvafiq icra hakimiyyəti
orqanına dərhal məlumat vermək və bu yatağın lazımi qiymətləndirilməsini həyata
keçirmək;
podratçı tərəfindən
kommersiya
kəşfi
elan
edilmiş hər
bir
kəşfin
inkişafı və hasilatı üzrə ətraflı iş proqramını razılaşdırmaq üçün müvafiq icra hakimiyyəti
orqanına təqdim etmək;
elan edilmiş kommersiya kəşfinin ərazisi istisna olmaqla bütün müqavilə ərazisini
müvafiq icra hakimiyyəti orqanına təhvil vermək;
işlərin
aparılmasından əvvəl
müvafiq
icra
hakimiyyəti
orqanı ilə razılaşdırılmış iş proqramına
uyğun
olaraq
kommersiya
kəşfinin
inkişafı və hasilatı dövründə müqavilədə müəyyən edilmiş, mövcud qanunvericiliyə uyğun
ilkin enerji materiallarını hasil etmək;
müqavilədə və ya
iş proqramında
qeyd
olunan
bütün
qurğuları və baş enerji
nəqletmə sistemlərini inşa etmək və onlardan istifadə etmək;
resursları hasil etmək və tətbiq olunan sahə üzrə qanunvericilik aktlarının müddəalarına
və ya müqaviləyə uyğun olaraq hasil olunan resursların müəyyən hissəsinə sahib olmaq.
2. İşlənmə və hasilat üzrə podratçının fəaliyyəti zərərsiz olmalı və onun müstəsna
hüquqları başqa şəxslərin elmi məqsədlərlə kəşfiyyat işlərinin aparılmasına, enerji
materiallarının işlənməsi
və hasilatıüzrə müqavilənin
məqsədlərinə uyğun
olmayan
qurğuların yerləşdirilməsinə və istifadəsinə mane olmamalıdır.
3. Podratçı ona
məxsus
energetika
materiallarının
və məhsullarının
müqavilə ərazisindən
daşınması üçün
mövcud
baş enerji
nəqletmə sistemlərindən
istifadəyə üstünlük
verməlidir.
Podratçının
baş enerji
nəqletmə sistemlərinə qoşulması üçün əlverişli şərait
yaradılmalı və o,
bu
sistemlərdən üçüncü şəxslərə aid
olunan şərtlərlə istifadə etməlidir.
Bu
sistemlər
olmadığı halda və ya onlardan podratçını qane edən şərtlərlə istifadə edilməsi mümkün
olmadıqda podratçı öz vəsaiti hesabına lazımi nəqletmə vasitələrini quraşdırıb istismar
etmək hüququna malikdir. Bu qurğulara hasilat müddətinin iş proqramını tamamlayan
energetika müqaviləsinin müddəaları tətbiq edilir. Belə nəqletmə sistemləri üzrə xərcləri
yalnız podratçı daşıdıqda, bu Qanunun 13-cü maddəsinin müddəaları tətbiq edilmir.
4. Milli
tələbatın ödənilməsi
məqsədilə energetika
müqaviləsində hasil
edilmiş energetika
materiallarının
və məhsullarının
dünya
bazar
qiymətləri
ilə əldə edilməsində dövlətin üstün hüququ vardır.
5. İşlənmə və hasilat üzrə energetika müqaviləsində nəzərdə tutulmuş işlənmə müddəti
bir neçə dövrlərə bölünə bilər və ya müqavilənin qüvvəyə mindiyi tarixdən, ümumiyyətlə 8
ildən çox olmayan müddətə qədər uzadıla bilər.
M a d d ə 1 6 . Baş enerji nəqletmə sistemləri üzrə müqavilələr
1. Baş enerji
nəqletmə sistemləri üzrə müqavilələrin şərtlərinə,
müddəalarına
və iş proqramına müvafiq olaraq podratçının aşağıda göstərilən hüquq və vəzifələri vardır:
energetika materiallarının və məhsullarının müəyyən edilmiş marşrutlarla nəql edilməsi
və ötürülməsi məqsədilə baş enerji nəqletmə sistemlərini quraşdırmaq və istismar etmək;
energetika müqaviləsində müəyyən edilmiş fəaliyyətlə bağlı əlavə qurğular, o cümlədən
anbarlar tikmək, quraşdırmaq və istismar etmək;
müvafiq daşınmaz əmlakın sahibi olmaq və ondan istifadə etmək hüququnu
başqa şəxsə vermək;
müvafiq icra hakimiyyəti orqanının tələbilə və müqavilə fəaliyyətinə heç bir xələl
gətirmədən
təhlükəsizliyi
artıran
və nəqletmə xərclərini
azaldan
“sinerji”
effektinə (qüvvələrin birləşməsi effekti) nail olmaq məqsədilə öz fəaliyyətini üçüncü tərəfin
baş enerji nəqletmə sistemləri ilə əlaqələndirmək.
2. Baş enerji
nəqletmə sistemləri üzrə müqavilələr
nəqletmə vasitələri
arasında
və (və ya) energetika materialları və məhsulları arasında rəqabətin olmasını nəzərə alaraq
bağlanılır.
Baş enerji
nəqletmə sistemləri üzrə müstəsna
müqavilələr
energetika
materiallarının
və məhsullarının
yalnız
bir
növü üzrə xərclərin ödənilməsinin
və müqavilənin
bağlanmasından
sonra
podratçı tərəfindən
investisiyanın
mükafatlandırılmasının çətin olmasına əsaslı səbəblərin mövcud olduğu halda bağlanıla
bilər. Müqavilə müstəsna xarakter daşıdıqda podratçı hər bir zaman üçüncü tərəfin
nəqletmə tələblərinin ödənilməsini
təmin
etməlidir. Əks
təqdirdə podratçı bu
sistemlər üzrə müstəsna
hüququ
itirir
və onun
baş enerji
nəqletmə sistemləri üzrə əlavə müqavilənin bağlanmasına qarşı etiraz etmək hüququ olmur.
3. Üçüncü tərəfə məxsus olan energetika materiallarının və məhsullarının baş enerji
nəqletmə sistemləri
ilə nəql
edilməsini
nəzərdə tutan
müqavilənin
podratçısı aşağıdakı tələbləri ödəməlidir:
energetika
materiallarının
və məhsullarının
nəqlinin
qiymət
və tariflərini,
habelə kommersiya və texniki şərtlərini müəyyən etmək;
energetika materiallarının və məhsullarının mənşəyindən, təyinat məntəqəsindən və ya
məxsusluğundan asılı olmayaraq onların nəqli barədə hər bir sifarişi qəbul etmək,
habelə əsassız
ləngitmələrə,
məhdudiyyətlərə və rüsumlara
yol
vermədən
bu
sifarişlər üzrə ayrı-seçkiliyə yol vermədən qiymətlər müəyyən etmək;
ona məxsus istifadə olunmayan nəqliyyat qurğularını nəqletmə məqsədləri üçün təqdim
etmək.
4. Podratçı istifadə olunmayan nəqliyyat güclərinin başqa maraqlı tərəfə energetika
materialları və məhsullarının nəql edilməsi üçün təqdim etməyə borcludur. Başqa
maraqlı tərəfin energetika materiallarının və məhsullarının nəqli podratçının energetika
materiallarının və məhsullarının nəql olunmasına xələl gətirməməlidir.
5. Bu
Qanunun
15-ci
maddəsinin
2-ci
bəndi
müvafiq
olaraq
baş enerji
nəqletmə sistemlərinə tətbiq
olunur.
Bundan
başqa, əgər
dövlət
və ya
başqa