Entomofaqlari



Yüklə 3,59 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə1/47
tarix20.10.2017
ölçüsü3,59 Kb.
#5753
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   47


 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 


 
AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI 
NAXÇIVAN MUXTAR RESPUBLİKASI  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
NAXÇIVAN MUXTAR 
RESPUBLİKASINDA 
ÇƏYİRDƏKLİ MEYVƏ 
AĞACLARINA ZƏRƏRVERƏN 
HƏŞƏRATLAR VƏ ONLARIN 
ENTOMOFAQLARI  
 
 
 
 
 
AMEA Naxçıvan Bölməsinin Rəyasət heyətinin 
11  mart  2015-ci  il  tarixli  03/10  nömrəli  qərarı 
(protokol № 03) ilə çapa tövsiyə olunmuşdur.  
 
 
 
 
 
 
 
Naxçıvan-2015 


 
Elmi redaktor: 
Məmmədov Zəkəriyyə Məhərrəm oğlu  
 
Biologiya elmləri doktoru  
 
Rəyçilər: 
 
Quliyev Varis Muxtər oğlu  
Aqrar elmləri üzrə elmlər doktoru, dosent  
 
Quliyev Camal Alqulu oğlu  
Biologiya üzrə fəlsəfə doktoru  
 
 
 
 
 
Monoqrafiyada  son  illərdə 
Naxçıvan  Muxtar  Respublikasının
  meyvə 
bağlarında  aparılmış  entomoloji  tədqiqat  işlərinin  nəticələri  ümumiləşdirilmiş, 
bölgə  bağçılığında  üstün  yer  tutan  çəyirdəkli  meyvə  ağaclarının  zərərverici 
həşəratlarının  və  onların  təbii  düşmənlərinin  (entomofaqlarının)  müasir  zooloji 
nomenklaturaya  uyğun  sistematik  tərkibi  verilmişdir.  Kitabda  növlərin  bioloji  və 
ekoloji  xüsusiyyətləri  haqqında  ətraflı  məlumatlar  öz  əksini  tapmış,  təsərrüfat 
əhəmiyyətli  entomofaq  növlərinin  bioloji  mübarizə  tədbirlərində  istifadə 
perspektivliyi işıqlandırılmışdır.  
 
Monoqrafiya  kənd  təsərrüfatı  mütəxəssisləri,  entomoloqlar,  aqronomlar, 
fermerlər,  bağbanlar,  gənc  alimlər,  biologiya  ixtisası  üzrə  təhsil  alan  universitet 
tələbələri,  orta  məktəblərin  yuxarı  sinif  şagirdləri,  həmçinin  muxtar  respublikanın 
zəngin növmüxtəlifliyinə malik həşəratlar aləmi ilə maraqlanan geniş oxucu kütləsi 
üçün nəzərdə tutulmuşdur.  
 
 
 
 
 
 
 
 
Qasımov  Aqil  Qadir  oğlu.  Naxçıvan  Muxtar  Respublikasında  çəyirdəkli  meyvə 
ağaclarına  zərərverən  həşəratlar  və  onların  entomofaqları.  Naxçıvan-2015, 
“Əcəmi” Nəşriyyat-Poliqrafiya Birliyi, 144 səh. 
 
 
4700000000 
  053-2015 

 “Əcəmi” 2015.
 


 

GİRİŞ  
 
Respublikamızda  ərzaq  təhlükəsizliyinin  təmin  edilməsi  məsələlə-
rindən biri də kənd təsərrüfatında keyfiyyətli meyvə sortlarının  yaradılması 
və  məhsuldarlığının  artırılmasından  ibarətdir.  Azərbaycanda  və  onun  ayrıl-
maz  hissəsi  olan,  qədim  bağçılıq  ənənələrinə  malik  Naxçıvan  Muxtar  Res-
publikası ərazisində qiymətli meyvə ağacları becərilir. Yeni və xalq seleksi-
yaçıları  tərəfindən  yaradılmış,  böyük  təsərrüfat  əhəmiyyətli  çəyirdəkli 
meyvə  sortlarından  ibarət  meyvə  bağlarının  sahəsi  ildən-ilə  artırılır.  Bu 
tədbirlər  kompleksində  meyvə  ağaclarına  zərərverən  həşəratların  aşkar 
edilməsi və onlara qarşı səmərəli mübarizə tədbirlərinin aparılması günün ən 
vacib təsərrüfat əhəmiyyətli məsələlərindən biridir.  
Təbiətdə  müxtəlif  bioloji  proseslərdə  mürəkkəb  funksional  fəaliy-
yətləri ilə fərqlənən həşəratların müəyyən növləri yaşayış sahəsi kimi meyvə 
ağaclarına üstünlük verir. Bu həşəratlar əvvəllər müxtəlif yabanı ağac və kol 
bitkilərinin  vegetativ  və  generativ  orqanları  ilə  qidalanmış,  sonra  mədəni 
ağac  növlərinə  keçib  orada  yaşamağa  uyğunlaşmış  və  təhlükəli  meyvə 
zərərvericiləri sırasına daxil olmuşlar.  
Zərərvericilər  məhsulun  70-80%-ni,  bəzən  də  hamısını  məhv  edir. 
Beləliklə,  meyvə  ağaclarının  məhsuldarlığı  azalır,  onların  əmtəə  keyfiyyəti 
aşağı  düşür.  Bu  baxımdan  meyvə  zərərvericilərinə  qarşı  səmərəli  bioloji 
mübarizə  işlərini  təşkil  etmək  üçün,  ilk  növbədə  onların  növ  tərkibini, 
bioekoloji  xüsusiyyətlərini,  vurduqları  zərəri,  təbii  düşmənlərini  və  areal-
daxili yayılmasını bilmək lazımdır.  
Bu  məqsədlə  təhlükəsiz  kimyəvi  insektisidlərdən  səmərəli  istifadə 
etməklə  yanaşı  ekoloji  təmiz  məhsul  yetişdirmək  kimi  məsələlərə  daha 
böyük  üstünlük  verilməlidir.  Naxçıvan  Muxtar  Respublikasında  çəyirdəkli 
meyvə ağaclarının zərərvericilərinin və onların entomofaqlarının bioekoloji 
xüsusiyyətlərini  öyrənməklə  yanaşı,  zərərvericilərə  qarşı  bioloji  mübarizə 
tədbirlərinin  elmi  əsaslarının  işlənib  hazırlanması  aparılmış  entomoloji 
tədqiqat işlərinin əsas mahiyyətini təşkil etmişdir.  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 


Yüklə 3,59 Kb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   47




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə