82
1
2
3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16
19.
Ephialtes
manifestator
-
-
- +
-
-
- +
-
-
-
-
-
-
20.
Pristomerus
vulnerator
+ +
+ + + -
-
-
- +
-
- + -
-
-
21.
Scambus
calobatus
+
+
+ +
-
-
-
-
+
+
+
-
-
-
-
22.
Scambus brevicornis
-
-
+
+
-
+
-
+
+
-
+
-
-
-
23.
Brachymeria tibialis
++
-
-
-
-
-
+
+
-
+
+
-
-
-
-
24.
Trichogramma
cacaeciae
+
-
-
-
+
-
+
+
+
+
-
-
-
-
-
25.
Baryscapus
evonymellae
+
-
-
+
+
+
+
-
-
-
+
-
-
-
26.
Ageniaspis fuscicollis
+
+
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
27.
Copidosoma varicorne
++
-
-
+
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
28.
Encarsia perniciosi
-
-
-
-
+
-
-
-
-
-
-
-
+
-
29.
Aphytis proclia
+ +
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
+
+
30.
Goniozus claripennis
+
-
-
+
-
+
+
-
+
+
+
+
-
-
-
31.
Leiophora innoxia
-
-
-
+
-
+
-
-
-
-
-
-
-
-
32.
Nemorilla
floralis
++
+
+ +
-
+
-
-
-
-
-
+
-
-
-
33.
Agria mamillata
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
+
+
-
34.
Exorista larvarum
+
-
-
-
-
-
+
-
-
-
-
-
-
-
35.
Exochomus
quadripustulatus
-
-
-
+
-
-
+
+
-
+
-
-
-
-
36.
Adalia
bipunctata
+
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
+
+
+
37.
Adalia decempunctata -
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
+
+
+
38.
Coccinella
septempunctata
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
+
+
+
39.
Coccinella
quinquepunctata
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
+
-
40.
Calvia decemguttata
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
+
+
-
41.
Hippodamia variegata
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
+
-
42.
Oenopia conglobata
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
+
+
43.
Propylea quatuor-
decimpunctata
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
+
44.
Vibidia
duodecimguttata
+
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
+
+
-
45.
Halyzia
sedecimguttata
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
+
-
46.
Harmonia
quadripunctata
+
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
+
+
+
83
1
2
3 4 5 6
7
8
9 10 11 12 13 14 15 16
47.
Chilocorus bipustulatus
+
- - -
-
-
-
-
-
-
-
-
-
+
+
48.
Ceratomegilla
undecimnotata
+
- - -
-
-
-
-
-
-
-
-
-
+
-
49.
Calosoma sycophanta
+
- - + -
+
-
+
-
+
-
-
+
+
+
50.
Calosoma inquisitor
- - -
-
-
-
+
-
-
+
+
-
-
+
51.
Dermestes lardarius
+
+ - - +
-
-
+
+
-
-
-
-
-
-
52.
Dermestes undulatus
+
- - -
-
-
+
+
-
-
-
+
-
-
-
53.
Dermestes bicolor
- - + -
-
-
+
-
-
-
-
-
-
-
54.
Dermestes ater
- - + -
-
-
+
-
-
+
-
-
+
-
55.
Chrysoperla carnea
- - -
-
-
-
-
-
-
-
-
-
+
-
56.
Chrysoperla pallens
- - -
-
-
-
-
-
-
-
-
-
+
-
Qeyd: 1. + - bioloji mübarizədə istifadə etmək üçün birinci dərəcəli entomofaqlar;
2. ++ - bioloji mübarizədə istifadə etmək üçün ikinci dərəcəli entomofaqlar.
Cədvəl 6.1-dən göründüyü kimi, 56 növ parazit və yırtıcıdan 20 növü
meyvə güvəsinin, 10 növü yarpaq güvəsinin, 17 növü zolaqlı meyvə güvə-
sinin, 11 növü tumurcuq fırfırasının, 11 növü qızılgül yarpaqbükəninin, 15
növü qızılqarın kəpənəyin, 12 növü tək ipəksarıyanın, 16 növü gavalı mey-
vəyeyəninin, 12 növü şərq meyvəyeyəninin, 11 növü valehedici gözəlçənin,
12 növü yemişan kəpənəyinin, 8 növü gavalı uzunburununun, 20 növü
gavalı mənənəsinin və 9 növü isə Kaliforniya çanaqlı yastıcasının təbii
düşməni hesab edilirlər. Entomofaqlardan 14 növünün (Bracon hebetor,Say
1836, Meteorus versicolor (Wesmael, 1835), Macrocentrus bicolor Curtis,
1833, Diadegma armillata (Gravenhorst, 1829), Scambus calobatus (Gra-
venhorst, 1829), Trichogramma cacaeciae Marchal, 1927, Ageniaspis
fuscicollis (Dalman, 1820), Copidosoma varicorne (Nees, 1834), Goniozus
claripennis (Foerster, 1851), Adalia (Adalia) bipunctata (Linnaeus, 1758),
Chilocorus bipustulatus (Linnaeus, 1758), Calosoma (Calosoma) sycop-
hanta (Linnaeus, 1758), Dermestes (Dermestes) lardarius Linnaeus, 1758,
Chrysoperla carnea (Stephens, 1836)) laboratoriya şəraitində çoxaldılma
yolları öyrənildikdən sonra zərərvericilərə qarşı bioloji mübarizədə istifadə
edilməsi məqsədəuyğun sayılmışdır.
6.2. Başlıca entomofaqların bioekoloji xüsusiyyətləri və zərərve-
ricilərin biotənzimlənməsində rolu
Meyvə bitkilərinin zərərvericilərdən mühafizəsində tətbiq olunan
kompleks mübarizə tədbirləri içərisində bioloji mübarizə üsulları xüsusilə
fərqlənir. Beləki, bu üsulla nəinki zərərverici ilə mübarizə aparılır, həm də
Dostları ilə paylaş: |