10
Əgər tutmalar hər hansı səbəblə bağlı olmadan təkrarlanırsa (ən
azı iki tutma), epileptik tutmalardırlarsa, o zaman epilepsiya
diaqnozu qoyulmasına əsas vardır. Epilepsiya diaqnozu
qoyulduqdan sonra epileptik sindromu müəyyən etmək lazımdır
(bax, cədvəl 2).
Cədvəl 1. EQBL tərəfindən qəbul edilmiş epileptik tutma
növlərinin təsnifatı
*
Müalicəsiz kəsilən epileptik tutma növləri
Yayılmış tutmalar
Tonik-klonik tutma (klonik
və ya mioklonik faza ilə
başlanan variantlar daxildir)
Klonik tutma
-
tonik elementlərsiz
-
tonik elementlərlə
Tonik tutma
Spazmlar
Mioklonik tutma
Tipik absans tutma
Atipik absans tutma
Mioklonik absans tutma
Göz qapağının miokloniyası
Mioklonik atonik tutma
Neqativ mioklonus
Atonik tutma
Yayılmış epilepsiya
indromları daxilində refleks
tutma
Fokal tutmalar
Fokal sensor (hissi) tutma
elementar (bəsit) sensor (hissi)
simptomlarla (misal üçün,
ənsə və təpə paylarının
tutmaları)
-
təcrübi sensor (hissi)
simptomlarla (misal üçün,
gicgah, ənsə və təpə
paylarının birləşmə
nahiyəsinin tutmaları)
Fokal motor (hərəki) tutma
-
elementar (bəsit) klonik motor
(hərəki) əlamətlərlə
-
asimmetrik tonik motor
(hərəki) tutma (misal üçün,
əlavə motor qabıq tutması)
-
tipik (gicgah payının)
avtomatizmlərlə (misal üçün,
mezial gicgah payı)
-
hiperkinetik avtomatizmlərlə
-
fokal neqativ mioklonusla
-
motor inhibitor tutmalar (iktal
hərəki ifliclə)
*
Engel J. A Proposed Diagnostic Scheme for People with Epileptic Seizures and
with Epilepsy: Report of the ILAE Task Force on Classification and Terminology
(ILAE Commission Report). Epilepsia 2001
Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin
İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır.
11
Gelastik (gülmə) tutma
Hemiklonik tutma
Törəmə (ikincili) yayılmış
tutma
Fokal epilepsiya sindromları
daxilində refleks tutma
Müalicəsiz kəsilməyən epileptik tutma növləri (epilepsiya statusu)
Yayılmış epilepsiya statusu
Yayılmış tonik-klonik
epilepsiya statusu
Klonik epilepsiya statusu
Tonik epilepsiya statusu
Mioklonik epilepsiya statusu
Absans epilepsiya statusu
Fokal epilepsiya statusu
Kojevnikov epilepsiyası
(epilepsia partialis continua)
Davamlı aura (aura continua)
Limbik epilepsiya statusu
(psixomotor status)
Hemiparezlə hemikonvulsiv
status
Təsnifata daxil olmayan epileptik tutma
Refleks tutmalarını sürətləndirici qıcıqlar
Görmə qıcıqları
-
titrək işıq (mümkündürsə, rəng müəyyənləşdirilməlidir)
-
başqa görmə qıcıqları
Düşünmə
Musiqi
Yemək
Hərəkət
Somatosensor qıcıqlar
Proprioseptiv qıcıqlar
Oxuma
İsti su
Diksinmə
Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin
İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır.
12
Cədvəl 2. Epilepsiya sindromlarının təsnifatı
*
Körpələrin və uşaqların
idiopatik fokal epilepsiyaları
Körpələrin xoşxassəli
tutmaları (qeyri-ailəvi)
Uşaqlarda mərkəz və gicgah
nahiyəsi spaykları ilə
xoşxassəli epilepsiya
(Rolandik)
Uşaqlarda ənsə payının
xoşxassəli erkən başlanğıclı
epilepsiyası (Panaitopulus
tipi)
Uşaqlarda ənsə payının gec
başlanğıclı epilepsiyası
(Qasto tipi)
Ailəvi (autosom-dominant)
fokal epilepsiyalar
Yenidoğulmuşların
xoşxassəli ailəvi tutmaları
Körpələrin xoşxassəli ailəvi
tutmaları
Gecə tutmaları ilə alın
payının
autosom- dominant
epilepsiyası
Gicgah payının ailəvi
epilepsiyası
Müxtəlif fokuslarla ailəvi
fokal epilepsiya
Simptomatik (və ya
simptomatik olması ehtimal
edilən) fokal epilepsiyalar
Limbik epilepsiya
İrəliləyən mioklonik epilepsiyalar
Seroid lipofussinoz
Sialidoz
Lafora xəstəliyi
Unferrixt-Lundborq xəstəliyi
Neyroaksonal distrofiya
MERRF sindromu (parçalanmış
qırmızı əzələ lifləri ilə
mioklonus-epilepsiya)
Dentatorubropallidal atrofiya
Digərləri
Neyrodəri pozuntuları
Tuberoz skleroz kompleksi
Neyrofibromatoz
İto hipomelanozu
Epidermal nevus sindromu
Sturge-Veber sindromu
Beyin qabığının anormal inkişafı
ilə bağlı qüsurlar
1-ci tip təcrid olunmuş
lissensefaliya
Miller-Diker sindromu
X-xromosomla bağlı
lissensefaliya
Subkortikal bənd heterotopiya
Periventrikulyar düyünlü
heterotopiya
Fokal heterotopiya
Hemimeqalensefaliya
Bilateral perisilviar sindrom
Unilateral polimikrogiriya
Şizoensefaliyalar
*
Engel J. A Proposed Diagnostic Scheme for People with Epileptic Seizures and
with Epilepsy: Report of the ILAE Task Force on Classification and Terminology
(ILAE Commission Report). Epilepsia, 42:796–803, 2001
Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin
İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır.