"Ərazi, müəssisə və təşkilatların radioloji-gigiyenik pasportlarının forması və
tərtib edilməsi Qaydası"nın və "Fərdi şüalanma dozalarının uçotu və onlara
nəzarət Qaydası"nın təsdiq edilməsi barədə
AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI NAZİRLƏR KABİNETİNİN QƏRARI
"Əhalinin radiasiya təhlükəsizliyi haqqında" Azərbaycan Respublikası Qanununun tətbiq
edilməsi barədə" Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 1998-ci il 19 avqust tarixli 758
nömrəli Fərmanına əsasən Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti qərara alır:
1. Ərazi, müəssisə və təşkilatların radioloji-gigiyenik pasportlarının forması və tərtib
edilməsi Qaydası və Fərdi şüalanma dozalarının uçotu və onlara nəzarət Qaydası təsdiq
edilsin (əlavə olunur).
2. Bu qərar imzalandığı gündən qüvvəyə minir.
Azərbaycan Respublikasının Baş naziri A. RASİZADƏ
Bakı şəhəri, 25 avqust 1999-cu il
№ 134
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin
1999-cu il 25 avqust tarixli 134 nömrəli qərarı ilə
TƏSDİQ EDİLMİŞDİR
Fərdi şüalanma dozalarının uçotu və onlara nəzarət
QAYDASI
Bu Qaydalar "Əhalinin radiasiya təhlükəsizliyi haqqında" Azərbaycan Respublikası
Qanununun əsasında hazırlanmış və işçi, əhalinin fərdi şüalanma dozalarının uçotu və
onlara nəzarətinin prinsiplərini müəyyən edir.
1. İşin xarakterindən asılı olaraq işçilərin şüalanmasının fərdi nəzarətinə aşağıdakılar
daxildir:
1.1. Fərqi dozimetrlərdən istifadə etməklə xarici betaşüalanma, neytron, rentgen, qamma-
şüalanma, həmçinin qarışıq şüalanma dozalarına fərdi nəzarət;
1.2. Fərdi nümunə götürənlərdən istifadə etməklə ekskrementlərin (insan ifrazatlarının),
tənəffüslə xaric olan havanın radioaktivliyini və ya spekrometrlərin köməyi ilə adamların
şüalanmasını ölçməklə orqanizmdə və yaxud ayrı-ayrı kritik orqanda radioaktiv maddələrin
miqdarına və daxil olmasına fərdi nəzarət;
1.3. Öz-özünə zəncirvari bölünmə reaksiyası baş verə bilən miqdarda parçalanan
materiallarla işləyən şəxslər fərdi qəza dozimetləri ilə təmin olunmalıdır.
2. İdarənin müdiriyyəti və yerli sanitariya-epidemioloji xidməti fərdi dozaların üzərində
radiasiya nəzarətinin vaxtında və keyfiyyətlə keçirilməsinə, habelə şüalanma yüklərinin
uçotu üzrə sənədlərin düzgün aparılmasına müntəzəm nəzarət etməlidir.
3. İşçilər idarədə müəyyən edilmiş fərdi dozimetrlərin istifadəsi qaydalarına riayət
etməyə borcludur.
4. İonlaşdırıcı şüa mənbələri ilə işləyən bütün şəxslər fərdi dozimetrlərlə təmin
olunmalıdır.
Bəzi hallarda ionlaşdırıcı mənbələri ilə aparılan işlərin növündən asılı olaraq, bu işləri
aparan şəxslər iki cür-bilavasitə göstərən və fotodozimetrlərlə və yaxud termolüminessens
dozimetrlərlə təmin olunur.
Foto və termolüminessens dozimetrlərin göstəriciləri ayda bir dəfə, bilavasitə
göstərənlərin isə hər həftə çıxarılır.
5. Radiasiya təhlükəsizliyi xidməti və ya radiasiya nəzarətinə cavabdeh şəxs aylıq və
rüblük şüalanma dozalarını təyin edir. Fərdi nəzarətin aparılması zamanı illik dozanın,
habelə peşə işinin bütün dövrü ərzindəki ümumi dozanın uçotunun aparılması zəruridir.
Bütün növ radiasiya nəzarəti üsullarının nəticələri qeydə alınmalı və 50 il müddətində
saxlanılmalıdır.
6. Fərdi şüalanma dozaları fərdi uçot vərəqəsində qeyd edilir (1 nömrəli əlavə). Vərəqə
işçi azad edildikdən sonra 50 il müddətində saxlanılmalıdır. İşçinin radioaktiv maddələr və
digər ionlaşdırıcı şüa mənbələrinin tətbiqi ilə əlaqədar işlər aparılan başqa idarəyə keçməsi
hallarında onun şüalanma dozası barədə məlumatın surəti təzə iş yerinə verilməli, orijinalı
isə əvvəlki iş yerində saxlanılmalıdır (2 nömrəli əlavə).
Ezamiyyətə göndərilmiş şəxslərin fərdi şüalanma dozası barədə məlumatları onların
daimi iş yerlərinə verilməlidir.
7. Fərdi dozaların normadan artıq yüksək olması müəyyən edilən bütün hallarda
radiasiya təhlükəsizliyi xidməti və ya radiasiya nəzarətinə cavabdeh şəxs bu barədə idarənin
rəhbərliyinə, idarə rəhbərliyi isə öz növbəsində yerli sanitariya - epidemioloji xidmətinə
məlumat verir.
Yerli sanitariya-epidemioloji xidməti idarənin müdiriyyəti ilə birlikdə şəxslərdə fərdi
dozaların normadan artıq olması səbəbini araşdırır və müvafiq tədbirlər həyata keçirir.
8. Yol verilən şüalanma dozası həddindən artıq doza almış şəxslər müvəqqəti olaraq
ionlaşdırıcı şüa mənbələri ilə işlərdən kənarlaşdırılır və həkim müayinəsinə göndərilir.
9. Tibbi rengen-radioloji müayinə zamanı əhalinin (xəstələr) aldığı şüalanma dozaları
haqqında məlumat onların xəstəlik tarixində və ambulator vərəqəsində müayinə aparan
həkim tərəfindən qeyd edilir və nəzarət aparılır.
10. Əhali və işçilərin radiasiya təhlükəsizliyini təmin etmək məqsədi ilə təbii və ya
texnogen dəyişdirilmiş radiasiya fonu normadan artıq olan yerlərdə kollektiv fərdi
dozimetrlərdən istifadə etməklə həmin ərazidə radiasiya nəzarəti müvafiq olaraq yerli-
sanitariya-epidemioloji xidməti və idarə müdiriyyəti tərəfindən aparılır.
Fərdi şüalanma dozalarının uçotu
və onlara nəzarət Qaydasına
1 nömrəli əlavə
İonlaşdırıcı şüa mənbələri ilə işləyənlərin fərdi şüalanma dozalarının uçot
VƏRƏQƏSİ
1. İdarə, müəssisə ____________________________________________________________________
(adı, ünvanı, telefonu)
2. Soyadı, adı, atasının adı ______________________________________________________________
3. Doğum ili __________________________________________________________________________
4. Cinsi _____________________________________________________________________________
5. İşlədiyi yer _________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
(sex, şöbə,sahə, laboratoriya və s.)
6. Vəzifəsi ___________________________________________________________________________
7. İonlaşdırıcı şüa mənbələri ilə iş stajı _____________________________________________________
____________________________________________________________________________________
(hansı vaxtdan idarədə işləyir, ümumi staj)
8. Yaşadığı yerin ünvanı, telefonu ________________________________________________________
9. İşin şəraiti _________________________________________________________________________
(işin növü, işin dərəcəsi, radioaktiv maddənin aqreqat vəziyyəti)
____________________________________________________________________________________
(iş yerində yol verilən maksimal birdəfəlik aktivlik və s.)
10. Dozanın ölçülməsi üsulu _____________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
(dozimetrin tipi, ekspozisiya vaxtı)
Fərdi şüalanma dozalarının uçotu
və onlara nəzarət Qaydasına
2 nömrəli əlavə
Şüalanma dozası barədə məlumat
Ay
Dozimetrin
yerləşdiyi sahə
Doza, mZv (millizivert) mRBE (millirengenin bioloji
ekvivalenti)
Qeyd
1999-il
2000-il
2001-il
2002-il
2003-il
1
2
3
4
5
6
7
8
I
əllər
sinə
çanaq
II
əllər
sinə
çanaq
III
əllər
sinə
çanaq
I rüb
IV
əllər
sinə
çanaq
V
əllər
sinə
çanaq
VI
əllər
sinə
çanaq
II rüb
VII
əllər
sinə
çanaq
VIII
əllər
sinə
çanaq
IX
əllər
sinə
çanaq
III rüb
X
əllər
sinə
çanaq
XI
əllər
sinə
çanaq
XII
əllər
sinə
çanaq
IV rüb
il
ərzində
İSTİFADƏ OLUNMUŞ MƏNBƏ SƏNƏDLƏRİNİN SİYAHISI
1.
13 sentyabr 2006-cı il tarixli 207
nömrəli Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin Qərarı
(Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2006-cı il, № 9, maddə 822)
2. 1 mart 2007-ci il
tarixli 46 nömrəli Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin Qərarı
(Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2007-ci il, №3, maddə 302)
QƏRARA EDİLMİŞ DƏYİŞİKLİK VƏ ƏLAVƏLƏRİN SİYAHISI
[1]
1 mart 2007-ci il tarixli 46 nömrəli Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin Qərarı
( Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2007-ci il, №3, maddə 302) ilə 3-cü
bəndində “Dövlətdağmədəntexnəzarət Komitəsi” sözləri “Fövqəladə Hallar Nazirliyi” sözləri ilə
əvəz edilmişdir.
[2]
13 sentyabr 2006-cı il tarixli 207
nömrəli Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin Qərarı
( Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2006-cı il, № 9, maddə 822) ilə 1 nömrəli
əlavənin - “İonlaşdırıcı şüa mənbələrindən istifadə edən müəssisə və təşkilatların radioloji-gigiyenik
Pasportu”nun 6-cı bəndində “Dövlətdağmədəntexnəzarət Komitəsi” sözləri “Fövqəladə Hallar
Nazirliyi” sözləri ilə əvəz edilmişdir.
[3]
13 sentyabr 2006-cı il tarixli 207
nömrəli Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin Qərarı
( Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2006-cı il, № 9, maddə 822) ilə 2 nömrəli
əlavənin - “Ərazinin radioloji-gigiyenik Pasportu”nun 14- cü bəndində “Dövlətdağmədəntexnəzarət
Komitəsi” sözləri “ Fövqəladə Hallar Nazirliyi” sözləri ilə əvəz edilmişdir.
Dostları ilə paylaş: |