Ərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzi
Yüklə 342,79 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Maliqnant, birincili lokalizasiya /6* Maliqnant, metastazın lokalizasiyası Maliqnant, ikincili lokalizasiya
- İn situ karsinoma və uşaqlıq boynunun epiteldaxili yenitörəməsi (UEY) III
- Patoloji laboratoriyalarda davranış kodunun istifadəsi
- MORFOLOJİ KOD MATRİKSİNİN MAHİYYƏTİ QAYDA F. XBT-O-da d əqiq termin göstərilməsə belə, yenitör
- Cədvəl 6. Laboratoriyada nümunələrin kodlaşdırılması üzrə misallar
C ədvəl 5. Yenitörəmələrin davranışını müəyyən edən 5-ci simvol (h əmçinin bax: XBT-O-3, səhifə 26, Cədvəl 18) Kod /0 Xoşxassəli /1 Maliqnantlığı və ya bədləşmə dərəcəsi qeyri-müəyyəndir S ərhəd maliqnantlığa malikdir Maliqnantlıq potensialı aşağıdır Maliqnantlıq potensialı qeyri-müəyyəndir /2 İn situ karsinoma İntraepitelial İnfiltrasiya etməyən Qeyri-invaziv /3 Maliqnant, birincili lokalizasiya /6* Maliqnant, metastazın lokalizasiyası Maliqnant, ikincili lokalizasiya /9* Maliqnant, lokalizasiyanın birincili və ya metastaz olduğu qeyri- mü əyyəndir * İşarə ilə verilmiş kodlar Xərçəng Registrlərdə istifadə edilmir. Əksər xərçəng registrlərində yalnız bədxassəli və in situ yenitör əmələrə dair məlumat toplanılır ki, bunlar da davranış koduna gör ə /3 və ya /2 simvolları ilə müəyyən edilir. /6 (bədxassəli, metastatik) v ə /9 (bədxassəli, birincili və ya metastatik olması qeyri- mü əyyən olan) davranış kodları bu məlumat bazalarında, adətən, istifad ə olunmur. Məsələn, əgər xəstədə ağciyərə yayılmış karsinoma varsa v ə törəmənin toxuma mənşəyi məlum deyilsə, müvafiq kod olaraq C80.9 (nam əlum birincili nahiyə) və 8010/3 (karsinoma) istifad ə edilir. /3 birincili nahiyənin bədxassəli yenitörəməsini bildirir. İn situ karsinoma və uşaqlıq boynunun epiteldaxili yenitörəməsi (UEY) III Əksər xərçəng registrlərində istənilən nahiyədə meydana gələn in situ karsinoma qeyd ə alınır. Qəbul edilən faktdır ki, in situ karsinomaların mühüm əksəriyyəti uşaqlıq boynunda qeydə alınır. Son ill
ərdə bu patologiya üçün sitoloq və patoloqlar tərəfindən bir neç
ə başqa, lakin bir-biri ilə sıx əlaqəli termin, xüsusilə də, epiteldaxili yenitör əmə termini istifadə edilməkdədir. Uşaqlıq 26
boynunun III d ərəcəli epiteldaxili yenitörəməsi (UEY III) termini uşaqlıq boynu üçün tez-tez işlədilir. Təəssüf ki, bu termin həm in situ karsinomanı, həm də ağır dərəcəli displaziyanı əhatə edir. Aidiyy əti məsələ ilə əlaqədar müxtəlif ölkələrdə bu sahənin aparıcı mütəxəssislərinin rəyləri alınmışdır və onların əksəriyyətinin fikrinc
ə, ağır dərəcəli displaziyanın qeyd olunub olunmadığından asılı olmayaraq, UEY III termini in situ karsinomaya uyğun hesab edil ə bilər. UEY III kimi qeyd edilməyən uşaqlıq boynunun ağır d ərəcəli displaziyası SNOMED-ə (Sistematik Tibbi Nomenklatura) əsasən digər nahiyələrin ağır dərəcəli displazasiyası kimi kodlaşdırılır. Uşaqlıq yolu (UYEY III), vulva (VEY III) və anusun (AEY III) eyni adlı patologiyalarına da analoji şəkildə yanaşılmalıdır. UEY III-nün in situ karsinomaya uyğun gəlmədiyini düşünən patoloqlar ( ixtisaslaşmayan) matriks sistemini tətbiq etməklə, davranış kodunu dəyişdirərək /1 edə bilərlər (xoş və ya bədxassəli olması qeyri-müəyyən olan). “Bethesda” sitoloji m əlumat sistemində (23) yalnız iki qrup, aşağı diferensiasiyalı yastı hüceyrəli epiteldaxili zədələnmə və yüksək diferensiasiyalı yastı hüceyrəli epiteldaxili zədələnmə qeydə alınır. Yüks ək diferensiasiya dərəcəsi olan qrupa orta (UEY II) və ağır d ərəcəli displaziya və in situ karsinoma (UEY III) aid edilir. Patoloji laboratoriyalarda davranış kodunun istifadəsi Hazırkı təlimatların oxuduğunuz hissəsində verilən təlimatların əksəriyyəti kodlaşdırma aparan və şişlərin qeydiyyatı ilə məşğul olanlar üçün n əzərdə tutulsa da, patoloqların da təsnifata dair ehtiyacları nəzərə alınıb. İki qrup arasında fərq davranış kodunun istifad əsi ilə müəyyən edilir. Onkoloji xəstəliklərin registrini aparan müt əxəssisləri burada birincili törəmənin müəyyən edilməsi maraqlandırırsa, patoloqu toxuma nümunəsinin kodlaşdırılması maraqlandırır. Patoloqa eyni xəstəyə aid bir neçə müayinə materialı gönd ərilmiş ola bilər: məsələn, (a) bioptat, (b) birincili nahiyə və (c) metastaz nahiy əsindən alınmış tikələr (Cədvəl 6) (həmçinin bax: XBT-O-3, s əhifə 27, Cədvəl 19). Patoloq üçün hər üç müayinə materialını izləyə bilmək əhəmiyyətlidir. Xərçəng registrində 27
qeydiyyatını aparan mütəxəssis isə yalnız birincili törəmədə maraqlıdır. Hər bir müayinə materialı müvafiq topoqrafik və morfoloji kodla kodlaşdırılır. Lakin davranış baxımından (b) materialı /3, (a) və (c) materialları isə /6 (metastatik) hesab edilir. Bu is ə müvafiq topoqrafik kodun şişin mənşəyini ifadə etmədiyini bildirir. Bundan əlavə, registrin əməkdaşı yalnız (b)-ni – şişin davranışını /3 simvolu ilə müəyyən etməklə şişin əmələgəlmə nahiy
əsini və morfologiyasını qeydə alır. MORFOLOJİ KOD MATRİKSİNİN MAHİYYƏTİ QAYDA F. XBT-O-da d əqiq termin göstərilməsə belə, yenitör əmənin davranışını təsvir edən 5-ci simvoldan istifadə edin. XBT-O-da veril ən terminlərin morfoloji kodunun struktur və mahiyy
əti üçün 7-ci Cədvələ nəzər salın (həmçinin bax: XBT-O-3, s əhifə 29, Cədvəl 20). Birinci misalda (A) morfoloji kodla beş termin görünür. Bunların hər biri eyni dörd simvollu koda (8140) malik olub, v əzi mənşəli yenitörəməni bildirir. “Adenoma, ƏGO” xoşxassəli şişdir və davranış kodu /0-dır. “Adenokarsinoma, ƏGO” “adenoma, ƏGO”-nun bədxassəli ekvivalentidir və davranış kodu /3- dür.
“İn situ adenokarsinoma” müvafiq olaraq, /2 davranış koduna malikdir. Əvvəllər “Bronxial adenoma” xoşxassəli şiş hesab edilirdi, lakin sonralar b ədxassəli olduğu və ya bədxassəlilik potensialına malik
olduğu müəyyən edilmişdir. Ona görə də əlavə göstəricisi 28
Cədvəl 6. Laboratoriyada nümunələrin kodlaşdırılması üzrə misallar (həmçinin bax: XBT-O-3, səhifə 27, Cədvəl 19)
C77.0 8490/6 * b . Birincili nahiyə: mədə dibi, üzüyəbənzər hüceyrəli adenokarsinoma C16.1 8490/3 c. Metastatik nahiyə: yuxarı pay bronxu, metastatik üzüyəbənzər hüceyrəli adenokasinoma C34.1 8490/6 * Bu halda kodlar qeydiyyat bazasında verildiyi şəkildə təqdim edilir. Yüklə 342,79 Kb. Dostları ilə paylaş:
|