|
Erkaklar jinsiy sistemasiSpermatogen yoki egri – bugri kanalchalar
|
səhifə | 2/7 | tarix | 24.12.2023 | ölçüsü | 2,38 Mb. | | #160237 |
| Urug\'don.gista (N.A)Spermatogen yoki egri – bugri kanalchalar - Devorida 2 ta element mavjud:
- Kanalchalar orasida S.T.B.T.li interstitsiy uchraydi
- Tarkibi:
- qon va limfa tomirlari
- B.T. elementlari
- interstitsial hujayralar (Leydig hujayralar yoki glandulotsitlar)
o Har bir kanalcha limfatik kanalchalar bilan zich o’ralgan. Erkaklik jinsiy gormoni boshqa gormonlardan farq qilib, qon oqimiga emas, balki limfa oqimiga quyiladi
- Xususiy qobiq – 2 ta hujayrali va 2 ta hujayra bo’lmagan qavat almashinib joylashgan:
- Fibrotsitsimon hujayralar qavati – eng tashqaridan
o’rovchi qavat
- Tashqi hujayrasiz qavat – kollagen tolalar va amorf matriks
- Mioid hujayralar qavati:
− urchuqsimon hujayralar
− oxirlari orqali bir-biriga bog’lanib, uzluksiz zanjir hosil qiladi
− xususiy qobiqqa baryer xususiyatini beradi
− shuningdek, ular orqali spermatogen epiteliy va qon o’rtasida intensive moddalar almashinuvi kechadi
− qisqarish xususiyati orqali spermatozoidlar hamda suyuqliklarni kanalchadan to’rga o’tishini yengillashtiradi
− parakrin faktorlar ajratadi ular sertoli hujayralaridan androgen bog’lovchi omil ishlab chiqarilishini stimullaydi
- Ichki hujayrasiz qavat
- BMga o’xshash tuzilgan
- Spermatogen epiteliy BMsiga qo’shiladi
- Spermatogen epiteliy – BMda yotadi va 2 tip hujayralar:
- Xususiy epitelial hujayralar – Sertoli hujayralari
- Spermatogen hujayralar
- Spermatogen hujayra turlari:
- turli yetilish bosqichidagi hujayralar
- asta – sekin BMdan kanalcha bo’shlig’iga
harakat qiladi
- Spermatogoniylar
- Spermatotsitlar
- Spermatidalar
- spermatozoidlar
- Spermatidalar
- bo’linmaydigan jinsiy hujayralar
- spermatozoidlarga o’tadi
- quyidagi ko’rinishlarda bo’ladi
- Spermatozoidlar – kanal bo’shlig’idagi hujayralar
meyozdan hosil bo’ladi
− yumaloq, yorqin yadroli
− epiteliy o’rtasida
|
−
|
oval shaklda
| |
−
−
|
to’q yadro
xivchinsiz
|
− mayda
− zich yadroli
− xivchinli
− kanal bo’shlig’iga yaqin
— Eng kam yetilgan hujayralar
— Mitotik bo’linib 2 xil hujayra hosil qiladi
— Stvol hujayralar kam bo’linadi, BM da yotadi
— Spermatogenezga kiruvchi spermatogoniylar tez
bo’linadi va BM ga yaqin joylashgan
- Sertoli hujayralar – follikulyar hujayralar
− Hujayraning bazal qismi spermatogoniylar orasidagi bazal membranada joylashgan
− Organellalar hujayraning katta qismini tashkil qiladi
− Apikal qismida ko’p sonli sitoplazmatik o’simtalar kanal bo’shlig’iga o’sadi
− Yon yuzasidagi qo’ltiqsimon chuqurchalarda
rivojlanayotgan spermatogen hujayralar joylashgan
− Har bir hujayra to yetilguncha bu aloqani saqlaydi
− Shu bilan bir vaqtda Sertoli hujayrasi bir necha spermatogen hujayrasi bilan bog’lanadi
− O’rta va kechki spermatidlar Sertoli hujayrasi bilan tubulobulbar kompleks hosil qiladi. Har bir kompleksda Sertoli hujayraga botib kirgan 4-24 ta tor naysimon o’simtalar bor
− Sertoli hujayralar taxminan bir hujayralar qavati balandligida yon o’simtalar orqali zich kontakt hosil qiladi
− Bu kontakt orqali spermatogen epiteliyo’zaro aloqa qilmaydigan 2 qismga bo’linadi:
− bazal – spermatogoniylar va erta
spermatidalar
− adlyuminal – qolgan qism spermatogen hujayralar joylashgan
- Bu kontakt gematotestikular baryerda
Dostları ilə paylaş: |
|
|