Erzincan Üniversitesi Yayınları



Yüklə 2,83 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə29/114
tarix08.03.2018
ölçüsü2,83 Mb.
#30955
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   114

 

 

85 



 

Taşnak 

ve 

Hınçak’ın 

emri 

ile 

Ermenilerin 

silahla

ndırılmaya  çalışıldığı,  600  gencin  bu  amaçla  Türkiye’ye 

gönderildiği;  Kürtlerle  dostluk  kurulması  gerektiği,  şu  anda 

Kürtlerin  Ermenilere  saldırmadığı;  Taşnakların  para  toplamak 

için  görevlendirme  yaptığı,  kapitalist  Ermenilerden  yardım 

ist

eneceği;  Taşnakların  bir  isyana  teşebbüs  etmemesi  gerektiği, 

aksi  taktirde  Rus  Hükümeti’nin  zor  durumda  kalacağı; 

İstanbul’da  Ermeni  reformları  hakkında  Ermeni  temsilcilerinin 

katıldığı  bir  toplantı  yapıldığı,  toplantıda  gizli  alınan  karar 

gereğince  nüfus  sayımı  öncesi  dışarıdaki  Ermenilerin  Türkiye’ye 

dönmelerinin sağlanmasına karar verildiği; Vank Kilisesi’nde gizli 

toplantıların  yapıldığı;  Taşnakların  ilan  ettiği  seferberlik 

dolayısıyla Türkiye’ye her taraftan zinvor gittiği; Kafkasya Genel 

Valisi

’nin  Ermenilerin  Rusya  tarafında  yer  almaları  durumunda, 

savaş bittiğinde, Ermenilere özerklik verileceği vaadi; Ermenilerin 

Finlandiya 

örneğinde  özerklik  isteğinin  Çar  tarafından  da  kabul 

edildiği; Fransa’nın da özerkliğe onay verdiği. 

02.01.1914. “VARTAZAROV” 

Bilgilerin özeti: 

Taşnak  ve Hınçak Partilerinin talimatıyla, David ya da Daniil 

Ter-Davidov  

adında birisi, soyadı bilinmeyen dayısı ve kardeşi Mihail, 

Elizavetpol  ve  Erivan 

vilayetlerinde  Türkiye  Ermenistanı’ndaki 

faaliyetler  için  eğitilen  Rus  Ermenilerinin  ve  bunun  yanı  sıra 

ayaklanma  olması  halinde  Türk  Ermenilerinin  silahlanmaları  için 

Türkiye'ye gönderilmek üzere Rusya’nın çeşitli şehirlerinde silah satın 

alımıyla  uğraşıyorlar.  Bu  kişilere,  silah  satın  alma  ve  nakliye 

konusunda Arsen ŞAHMAZYAN ve Artyuş KUÇARYANTS yardımcı 

oluyorlar.  Mihail,  kısa  bir  süre  sonra,  Rusya'dan  Tiflis’e  geldi  ve 

silahların bir kısmını Elizavetpol’de bıraktı, bir kısmını da kardeşi (adı 

bilinmiyor) aracığı ile Erivan’a yolladı.  

Türkiye'ye  zinvor  olarak  gönderilmek  üzere,  400’ü 

Taşnaklardan  ve  200’ü  Hınçaklardan,  ağırlıklı  olarak  Elizavetpol  ve 

Erivan illerinden 

600 genç tayin edildi.  

Belirtilen  Daniil  Ter-Davidov 

ve  dayısı  şu  anda  Tiflis’te 

bulunmaktalar.  B

unlardan  Mihail  olarak  bilinen  40  yaşında,  uzun 

boylu, sarışın, gri çizgili sarı bıyıklı, küçük sivri sakallı, açık gri takım 

elbiseli, siyah veya 

gri palto ve siyah melon şapka giyiyor, Vorontsov 



 

 

86 



 

anıtına  yakın  bir  yerlerde  yaşıyor  ve  “Yuzhnaya  Süt  Malülleri”ne 

gidiyor. Aleksandropol 

kökenli.  

11.01.1914. “SAFARYAN” 

Bilgilerin özeti: 

Bundan bir süre önce, Türkiye Ermenistanı’nda, Ermeniler ve 

Kürtler  arasında,  bilindiği  gibi,  bu  iki  milletin  barışması  amacıyla  iyi 

ilişkiler kuruldu. Bunun için orada, gazeteler  bile Ermenice ve Kürtçe 

basıldı. Son zamanlarda, bu durum Türk Hükümeti’nin dikkatini çekti; 

Ermeniler  ve  Kürtler  arasında  yeniden  düşmanlık  yaratmak  için 

Kürtlere  fazla  dikkat  yöneltilmeye,  onların  en  küçük  talepleri 

karşılanmaya  başlandı.  Bu  nedenle,  Kürtler,  Ermenilere  yeniden 

düşmanca  davranmaya  başladılar.  Şu  anda  Türkiye  Ermenistanı’nda 

genel olarak keskin bir durum mevcuttur. K

ürtler tarafından Ermenilere 

şu anda hiçbir şiddet uygulanmıyor. Bunun nedeni, Türk Hükümeti’nin, 

Ermenistan konusunda yapılan uluslararası müzakereler sayesinde buna 

izin vermemesidir.  

Eğer,  şu  anda  Kürtler,  Ermenilere  karşı  şiddet  göstermeye 

başlarlarsa,  bu  durumda  Ermeniler,  Kürtlerin  saldırılarına  karşı 

koyabilecek 

kadar silahlandılar. 

16.01.1914. “VARTAZAROV” 

Bilgilerin özeti: 

Yukarıda  bahsedilen  Mihail’in  soyadı  KALANTAROV. 

Yaşadığı yer henüz tespit edilmedi. 

19.05.1914. “SAFARYAN” 

Bilgilerin özeti: 

Taşnak  Partisi,  Türk  Ermenileri  yararına  para  toplama 

ama

cıyla,  Rus  Hükümeti  ve  ajanları  tarafından  hala  tanınmayan, 



deneyimli  parti  çalışanlarından  oluşan  bir  grubu  geçici  olarak 

görevlendirmeyi  (Türkiye’den  çağırmayı)  istemiştir.  Muhtemelen,  bu 

çalışanların,  kapitalist  Rus  Ermenilerinden  para  toplamak  için 

kullanılması planlandı. Burada, böyle çalışanların bulunup bulunmadığı 

bilinmiyor.  

Son  zamanlarda  böyle  bir  para  toplamanın  kaydedilmemiş 

olmasına  rağmen,  şu  anda,  kapitalist  Rus  Ermenilerinden,  parti 

amaçları  için  para  toplamak  tamamen  mümkündür.  Para 




 

 

87 



 

toplanmamasının  nedeni,  tahminen  Taşnak  Partisi  yerel  örgütünün 

bunun için gücü olmamasıdır.   

Şimdi,  kapitalist  Ermenilerden  büyük  miktarlarda  para 

toplamak  için  en  uygun  zaman;  zira  parti  örgütleri  için,  topluma, 

Türkiye  Ermenistanı’ndaki  olayları,  bu  olayların  Ermeniler  lehine 

sonuçlanması için büyük paralara ihtiyaç olduğunu söyleyerek, bu tür 

operasyonları haklı çıkarmak için çok uygun bir fırsat var. 

Tiflis

’te  tüm  Ermeni  kültür  ve  hayır  cemiyetleri  kongresi 



delegelerinin  s

eçimi  için  toplantı  yapıldığı  gibi,  bu  tür  toplantılar 

Transkafkasya’nın diğer başka şehirlerinde de yapılmıştır. 

Bakü’deki  kongrede  üç  delege  seçilmiştir.  Bunlardan  ikisi 

Taşnak  mensubudur,  ancak  kim  oldukları  bilinmemektedir.  Sadece, 

birinin Ermeni  gazetesi  “Arev”in (Güneş) editörü, diğerinin de kültür 

cemiyetinden olduğu bilinmektedir. “Arev” gazetesi Taşnak yanlısıdır.  

Söylendiğine  göre,  Aleksandropol’de  de  Taşnak  yanlıları 

seçilmiştir. Ancak kim oldukları bilinmemektedir. Tiflis’ten, daha önce 

belirtilenler  d

ışında  kimlerin  delege  olduğu  şu  anda  bilinmemekle 

birlikte 

Taşnak liderlerinden olmadıkları söyleniyor. 

Bilindiği  gibi,  Taşnak  Partisi,  şu  anda,  Rus  Hükümeti’ndeki 

yöneticilere  karşı  beyanda  bulunamaz  ve  bulunmamalıdır.  Terör  ilan 

edemez ve etmemelidir; 

yeniden teröre başlayamaz ve başlamamalıdır. 

Z

ira bu, partinin şu anda, hangi partiye inandıkları fark etmeksizin tüm 



Ermeni halkının, Türkiye'deki Ermenileri koruması ve bunlara yardım 

etmesini  bekledikleri  Rus  Hükümeti’ne  ilişkin  planlarına  ve  taktiğine 

karşı gelmek olacaktır.  

Bunun  dışında,  Ermeniler  arasında,  Rus  Hükümeti’nin,  Türk 

Ermenileri  yararına  para  toplama  işini,  daha  önce  kovuşturduğu  gibi 

ya

pmayacağına ilişkin bir kanaat da vardır. 



20.05.1914. “VARTAZAROV” 

Bilgilerin özeti: 

Yazın, Haziran ayı civarında, Tiflis’te, gelecekteki çalışmalar 

için  talimatların  hazırlanması  amacıyla,  Transkafkasya  Taşnak  Partisi 

Bölge Komiteleri Temsilcileri Kongresi’nin yapılması bekleniyor.  

01.04.1914. “SAFARYAN” 

Bilgilerin özeti: 



Yüklə 2,83 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   114




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə