Erzincan Üniversitesi Yayınları

 

 

118 

 

Bölge Koruma Dairesi tarafından alınan tedbirler: 

Gizli Servis

’e, Hamazasp ve ANDRANİK’in gelişlerini izleme 

talimatı verilmiştir.  

Hamazasp-Erivan 

şehri  burjuvası  Hamazasp    Khaçaturov 

SIRVASYAN  (SERVASTYAN), 

1912  yılı  başlarında,  Hükümet 

Senatosu

’nun  özel  nezaretinde  incelenen  Devrimci  Ermeni  Partisi 

Taşnak hakkındaki davada  sanık olarak yer almıştır. 

Bu 

davay

a  ilişkin  iddianamede  şunlar  belirtilmiştir: 

S

IRVASYANTS,  1905  yılında,  Şuşa  Örgütü’nün  temsilciliğini  alarak 

cemiyetin 

bölge  toplantısına  katılmıştır.  Aynı  zamanda  1905  ve  1906 

yıllarında,  Elizavetpol  ve  Şuşa  ilçeleri  sınırları  içinde  cemiyetin 

devrimci  çağrılarını  dağıtmış,  cemiyetin  amacı  için  bunları  Ermeni 

nüfusa  vermiş  ve  diğer  üyelerle,  cemiyetin  işlerine  ilişkin  olarak 

raporlama,  Tatarlara  ve  Kazaklara  yapılacak  saldırıların  taktik 

yöntemleri ve başka konuşmalarda yazışmalar yapmıştır.  

Bölge  dosyalarında  bulunan  gayri  resmî  bilgilere  göre,  1913 

yılı  Mart  ayında,  Hükümet  Senatosu’nun  özel  nezaretinde  sürgüne 

mahkum edilmiştir. 

BELGE 15 

GARF. Fon 102. Sayı. 1915. Dosya 14. Bölüm 78B. Sayfa 1. 

Taşnak Partisi’nin üyelerini Tiflis’e çağırdığı; ileride kime 

karşı  kullanılacağı  belli  olmayan  silahların  temin  edilmesinin 

önemli olduğu. 

Çok gizli. 

28.02.1915 

Vladikavkaz Şehri. 

Taşnak Partisi 

1 no

’lu not 

Terek İl Jandarma İdare Amiri 

“LİHOY” GİZLİ SERVİSİ 

Bilgilerin tarihi: 25.02.1915 

Gizli servisten bilgi alan: Albay GLADIŞEVSKİY 

Bilgilerin özü 

Ne yapılmıştır 

Taşnak  Partisi  Komitesi, 

Tiflis 

İl  Jandarma  İdare 

---

 

 

119 

 

üyelerinin  tamamına,  tüm  işlerini 

bırakma  ve  şu  anda,  beyan 

hakkındaki  Ermeni  davalarının 

çözümlendiği  Tiflis’e  gitmeleri 

emrini verdi. Şu anda Ermenilerin, 

[Rus] 

Hükümetle  birliği  sadece 

geçici  bir  özellik  taşımaktadır; 

ileride  ise  Ermenilerin  hareketi, 

Rus 

ordularına 

yardımcı 

olmayacak,  kendilerinin 

siyasî  bir 

eylemi  olacak.  Bu  nedenle  parti 

üyelerinin  ve  genel  olarak  parti 

destekçilerinin, 

Hükümet’ten, 

henüz  kime  karşı  kullanılacağı 

bilinm

eyen  tüfekleri  almaları 

Taşnak  Partisi  Komitesi  için 

önemlidir. 

Amiri’ne  bugün  №  646  sayılı  ve 

İmparator  Majesteleri  Kafkasya 

Gene

l  Valisi  Özel  Kalem  Özel 

Bölümüne  №  648  sayılı  olarak 

bildirilmiştir. 

Terek İl Jandarma İdare Amiri Albay (imza). 

BELGE 16 

GARF. Fon 102. S

ayı 244 (1915). Dosya 14. Bölüm 79 LB. 

Sayfa10-

10 arkası. 

Tiflis

’e kimliği bilinmeyen bir Ermeninin geldiği ve Türk 

Hükümetinin  Ermenilerin  faaliyetindeki  yön  değişikliği  hakkında 

bilgi almak istediği. 

Kopya  

Çok Gizli 

№690 

12.03.1915 

Tiflis. 

Taşnak Partisi 

8 no

’lu not 

Tiflis 

İl Jandarma İdare Amiri’nin Bilgileri  

“SAFARYAN” GİZLİ SERVİSİ 

Bilgilerin giriş tarihi: 09.03.1915 

Gizli  Servis

’ten  Bilgileri  Alan:  İdare  Amiri  Albay 

PASTRYU

LİN  

---

 

 

120 

 

Bilgilerin özü 

Ne yapılmıştır 

Ticaret 

ve 

Ekonomi 

Kulübünün  eski  başkanı,  parti 

faaliyetine  aktif  katılmayan  ancak 

parti  üyelerinin  güvenini  kazanmış 

olan,    Taşnak  mensubu  Meclum’a 

(asker 

pazar

ındaki 

Akopyan 

M

ağazasının 

kâtibi), 

kimliği 

bilinmeyen,  burada  gizlice  yaşayan 

bir 

Ermeni 

bugünlerde, 

Konstantinopol

’den 

Tiflis

’e 

gelmiştir.  Bu  kişi,  Ermeni-Alman 

Birliği  üyesidir;  onun  geliş  amacı, 

Türk  Hükümeti’nin,  Ermenilere 

ulusal  taleplerini  yerine  getirmeye 

ilişkin  vaadi  ve  yerli  Ermenilerden, 

Taşnak 

çalışmalarındaki 

yön 

değişiklikleri 

hakkında 

bilgi 

edinmektir. 

Şu anda, genel olarak, yerli 

Ermenilerin ruh hâlinde değişiklikler 

olmaktadır. Halkın arasında, Ermeni 

nüfusa  özerklik  verilmeyeceğine 

ilişkin 

söylentilerin 

dolaşması 

nedeniyle  Rus  H

ükümeti’ne  karşı 

güvensizlik fark edilmektedir. 

Bu  ruh  hâli  değişikliği, 

özellikle, 

bahsi 

geçen 

Konstantinopoll

ü 

Taşnak 

mensubunun 

Tiflis

’e 

gelişine 

bağlıdır.  

              Meclum 

(Elizavetpol 

sakinlerinden 

Meclum 

Bogdanov 

Ter-

ARUTYUNOV)’dan 

Sosyal 

Demokrat 

Partisi’ne  ilişkin 

06.09.1914  tarih  ve  №  4896 

sayılı bilgi özetindeki 2. madde 

Gizli 

Servis 

notunda 

bahsedilmektedir. 

Gelen 

Konstantinopol

lü 

Taşnak 

mensubunun  kimliği  tespit 

edilmektedir. 

İlerisi  için  Gizli Servis 

gözlemi öngörülmüştür. 

 

Aslını  imzalayan:  Tiflis  İl  Jandarma  İdare  Amiri  Albay 

PASTRYULİN. 

Onay: Y

üzbaşı (imza)  

Polis D

epartmanına (9. Büro için) 

---