Erzincan Üniversitesi Yayınları

 

 

124 

 

Eğer  Siz  Ekselansları,  benim  sunduğum  projenin  kabul 

edilebilir  olduğunu  düşünürseniz,  yiyecek  ve  giyecekler  zaten  sınırlı 

olan araçlara  yüklenemeyeceği için işçi birliklerinin kendi sığırları ve 

atlarıyla birlikte gelmelerini; ayrıca kendilerini savunmaları için silahla 

donatılmalarını teklif ediyorum.   

Aslını Piyade General Yudeniç imzalamıştır.  

Aslına  uygundur:  Kıdemli  Emir  Subayı  Vekili  Yüzbaşı 

Zelenskiy.  

Kontrol  eden:  Kıdemli  Emir  Subayı  Yardımcı  Vekili 

Kamyanskiy.  

Kopyaya uygunluk: Memur. 

BELGE 19 

GARF. Fon  102. Sayı 240 (1916). Dosya 14. Bölüm 92.B.  

Sayfa 1. 

3  Ocak’taki  Ermeni  yetkililer  toplantısında,  Ermeni 

birliklerin  piyade  birliğine  dönüştürülmesinin  tartışıldığı,  yeni 

düzenlemeye  karşı  olunduğu  ve  İngiltere  Ordusu’na  gönüllü 

girmeye karar verildiği. 

Çok gizli. 

Ermeni Devrimci 

Taşnak Partisi 

2 no

’lu not 

Erivan 

İl Jandarma İdare Amiri’nin bilgileri 

“İVANOV” GİZLİ SERVİSİ 

Bilgilerin tarihi: 04.01.1916, 06.01.1916. 

Gizli Servis

’ten bilgi alan: Albay 

Vasilyev

. 

Bilgilerin özü 

Ne yapılmıştır 

3  Ocak  tarihinde  gündüz, 

Şustov’un fabrikasının karşısındaki 

5. 

Ermeni 

Gönüllü 

Birliği 

Kışlasında, 

Askeri 

Ermeni 

Yetkililer  T

oplantısı  yapıldı.  Bu 

yetkililer  arasında,  birlik  komutanı 

VARTAN

, 

onun 

“Kostya” 

adındaki 

yaveri, 

“Gagerin” 

İmparator 

Majesteleri 

Kafkasya 

Genel  Valisi  Özel 

Kalem  Özel  Bölümüne  №  151 

sayılı olarak bildirilmiştir. 

Takma 

isimleri 

ile 

bilinen  subayların  kimlikleri 

tespit edilmektedir. 

---

 

 

125 

 

adındaki  bir  subay,  eski  Bulgar 

Ermeni 

subay  “Nzhdeh”  ve  İran 

uyruklu  Ermeni  olan  bir  subay  da 

vardı.  Bunlar,  partinin  bakış 

açısından 

hareketle 

Hükümet 

tarafından açıklanan edilen Ermeni 

birliklerinin, 

muharip 

piyade 

birimlerine 

dönüştürülmesi 

konusunu 

kendi aralarında ayrıntılı 

olarak 

tartıştılar. 

Toplantıda 

bulunanlar,  Rus  ordularında  sıkı 

disiplin 

ve 

Ermeni 

meselesi 

yararına  hareket  etmenin  imkânsız 

olması  nedeniyle,  orada  hizmet 

vermeye  karşı  olduklarını  ifade 

ettiler.  Ermenilerin  yeniden  tanzim 

edilen  birimlere  girmemelerine  ve 

sıradışı  bir  durumda,  orduya 

gönüllü  olarak  girmek  için 

İngiltere’ye  gitmelerine  karar 

verildi. 

Daha 

sonra, 

Tiflis

’te, 

Taşnak  Partisi’nin  bir  toplantısının 

bugünlerde 

yapılmasının 

planlandığından 

Ermeni 

birliklerinin  temsilcilerinin  de  bu 

toplantıya  gideceğinden  ve  orada 

kendi  askeri  sorunlarını  beyan 

edeceklerinden bahsedildi. 

Gizli 

Servis

’e, 

bir 

sonraki  Taşnak  Parti  Toplantısı 

hazırlıklarını  sürekli  izlemesi 

emri verildi. 

BELGE 20 

GARF. Fon 102. Sayı 240 (1916). Dosya 14. Bölüm 92.B. 

Sayfa 3-

3 arkası. 

Rus 

Hükümeti’ne 

karşı 

devrimci 

beyanlardan 

vazgeçilmesi;  Türk  Ermenilerin  Rus  silahları  ile  donatılması; 

Hınçaklarla  vatanın  kurtarılması  konusunda  çalışılması,  diğer 

konulara  girilmemesi; 

Taşnakların  Türklerin  yenilmesi  için 

---

 

 

126 

 

çalıştığı, 6 vilayette özerklik istediği; Ermeni birliklerinin piyadeye 

dönüştürülmesine karşı konulması. 

No: 353, 21.01.1916, Erivan 

Çok gizli. 

Ermeni Devrimci 

Taşnak Partisi 

3 no

’lu not 

Kars 

Bölgesi  Erivan  İl  Jandarma  İdare  Amiri  Yardımcısı’nın 

bilgileri 

“PARTİLİ” GİZLİ SERVİSİ 

Bilgilerin tarihi: 16.01.1916. 

Gizli Servis

’ten bilgi alan: Albay ANGİLEYEV. 

Bilgilerin özü 

Ne yapılmıştır 

 

Merkez  komite  üyelerinin 

geçtiğimiz  akşam  yapılan  yerel  ön 

topla

ntısında, 

şu 

anda 

Rus 

Hükümeti’ne  karşı  her  türlü 

devrimci 

beyanlardan 

kesinlikle 

vazgeçilmesine;  diğer  sosyalist 

partiler tarafından yapılan beyanların 

da 

uygun 

olmadığının  kabul 

edilmesine;  bu  nedenle  de,  bunlarla 

ve  özellikle  de  Gürcü  örgütlerle, 

bunlar

ın  genel  devrimci  amaçlar 

güderek, 

Taşnakların 

temel 

hedeflerine 

ulaşmalarını 

engelleyecek  olmaları  nedeniyle 

faa

liyet  birliğinin  reddedilmesine; 

Türk  Ermenilerinin  Rus  silahları 

yardımıyla  kurtarılmasına  oybirliği 

ile  karar  verilmiştir.  Hınçaklarla, 

sadec

e  Ermenistan'ın  kurtuluşu 

ülküsünde  el  ele  verilecek  ve  

partilerin  faaliyet  kon

ularında  fark 

yaratan  diğer  unsurlarda  mutabakat 

tartışmalarından  kaçınılacak.  Bizim 

Türkiye  ile  savaş  planlarımız  ve 

girişimlerimizin 

yavaş 

olması 

nedeniyle  bi

raz  hayal  kırıklığına 

uğrayan  Taşnaklar,  şimdi  bizim 

Bu  notun  kopyası, 

İmparator  Majesteleri  Kafkasya 

Gene

l  Valisi  Özel  Kalem  Özel 

Bölümüne  №  354  sayılı  olarak 

gönderilmiştir. 

Stepan 

STEPANYANTS  ve  Aristakes 

TİROYANTS’ın 

kimlikleri 

tespit edilmektedir. 

---