Erzincan Üniversitesi Yayınları

 

 

185 

 

Erivan

’daki  Karargâh  Amiri  Vratsian’ın,  milislerin 

subayların  emri  altına  girmek  istememeleri  nedeniyle,  birliklerin 

feshedilmesine  ilişkin  kararın  uygulanması  için  tüm  çabanın 

gösterilmesi teklifi. 

Kopya 

Çok gizli 

№ 224 

21.01.1916 

Tiflis. 

Majesteleri İmparatorun Kafkasya’daki Genel Valisi’nin Özel 

Kaleminin Özel Bölümüne 

Taşnak Partisi 

1 no

’lu not 

Tiflis 

İl Jandarma İdare Amiri’nin Bilgileri  

“SKVORTSOV” GİZLİ SERVİSİ 

Bilgilerin giriş tarihi: 19.01.1916 

Gizli Servis

’ten Bilgileri Alan: Tiflis Jandarma İdare Amiri 

Albay 

PASTRYULİN 

Bilgilerin özü 

Ne yapılmıştır 

Vratsian, 

Saha 

Kara

rgâhının  ordu  subayları 

içindeki 

birliklerin 

komuta 

kadrosunun  atanmasına  ilişkin 

emrine 

karşı 

nasıl 

dav

ranılacağının 

tartışılacağı 

Ermeni 

Ulusal 

Bürosu 

T

oplantısı’na 

katılmak 

için 

Erivan

’dan 

buraya 

geldi. 

Vratsian 

toplantıda,  milislerin 

subaylara 

tabi 

olmak 

istememeleri 

nedeniyle, 

birliklerin  feshedilmesine  ilişkin 

kararın  uygulanması  için  tüm 

çabanın gösterilmesini teklif etti, 

ancak hedefine ulaşamadı. 

Vratsian

,  tüm  Ermeni 

birliklerinin  şu  anda  bulunduğu 

Vratsian

–Semevon 

(Simon) 

Gazarosov 

GRUZİNYAN’dır, parti takma adı 

“SİG”’dir.  Polis  Departmanı 

Genelgesi

’nin  1874.  Maddesi 

uyarınca  aranmaktaydı.  Arama, 

0

1.12.1915  tarih  ve  №  156649 

sayılı  genelge  ile  sona  erdirildi. 

Gizli Servisin  25.07.1915 tarih  ve  

№1922  sayılı  Taşnak  Partisi 

hakkındaki 

raporunda 

ve 

MAJESTELERİ 

İMPARATORUN 

Kafkasya 

Genel  Valisi’nin  Sivil  İşler 

Bölümü 

 

(Özel 

Bölüm) 

Yardımcısına,  13  ve  15  Ocak 

tarihlerinde  122  ve  142  sayı  ile 

verilen  harekât  raporlarında  bahsi 

geçmektedir. 

---

 

 

186 

 

Erivan

’daki Karargâh Amiri’dir.  

Tiflis 

İl Jandarma İdare Amiri Albay PASTRYULİN (imza). 

(doğrudur) Yüzbaşı (imza). 

BELGE 55 

GARF. Fon  

102. Sayı 240 (1916). Dosya 14. Bölüm 92.B. 

Sayfa 4. 

Ermeni  birliklerinin,  Rus  subay  kadrosuyla  ve  sadece 

askerî  örgüt  olarak  avcı  taburlarına  dönüştürüleceği  hakkındaki 

söylentilerin  Ermenileri  üzdüğü,  birliklerin  başındakilerin  halk 

kahramanı  olduğu;  Gönüllü  birliklerdeki  en  iyi  silahların 

saklanması. 

Çok gizli. 

Ermeni Devrimci Partisi 

Taşnak 

4 no

’lu not 

Eçmiadzin Bölgesi Erivan İl Jandarma İdaresi Amir 

Yardımcısı’nın Bilgileri 

“SARI” GİZLİ SERVİSİ 

Bilgilerin tarihi: 22.01.1916 

Gizli Servis

’ten bilgi alan: Yarbay MKURNALİ 

Bilgilerin özü 

Ne yapılmıştır 

Son  zamanlarda  Ermeni 

birliklerinin, 

Rus 

subay 

kadrosuyla ve sadece 

askerî örgüt 

olarak 

avcı 

taburlarına 

dönüştürüleceği hakkında yayılan 

söylentiler, 

Ermeni 

halkı 

üzerinde  iç  karartıcı  bir  etki 

yapmıştır.  Ermeniler,  gönüllüleri 

çok  seviyorlar  ve  gönüllü 

birlikler

i, 

kendi 

halklarının 

birlikleri olarak görmeye alıştılar. 

Bunun  yanı  sıra,  birliklerin 

başındaki  halk  kahramanları; 

ANDRANİK, 

Prens 

ARGUTİNSKİY-

Gizli 

Servis

’e,  Saak 

MATİNYANTS 

ve 

Ruben 

BEKZADYANTS

’ın kimlikleri ve 

faaliyetleri  hakkında  daha  detaylı 

bilgiler 

elde 

etme, 

silah 

toplamayla  kimin  ilgilendiğinin 

ortaya  çıkarılması  ve  gizli  silah 

deposunun  keşfi  için  çaba 

göstermesi görevi verildi.  

Bu 

notun 

kopyası, 

MAJESTELERİ 

İMPARATORUN    Kafkasya 

Gene

l  Valisi  Özel  Kalem  Özel 

Bölümüne  №  457  sayılı  olarak 

---

 

 

187 

 

DOLGORUKOV,  “MAKHAZ”, 

“KERİ”, 

Hamazasp  

SEVASTYAN, 

“VARTAN”, 

ünlü Taşnaklar “Dro”; “YAPON-

KARABAHSKİY”, 

Sergey 

OGACANYANTS,  kısa  bir  süre 

önce 

öldürülen 

“KHEÇO”, 

Taşnak 

Partisi’nin 

ünlü 

teröristlerdir.  Bundan  yaklaşık 

bir  ay  kadar  önce,  Iğdır 

Köyü’nde 

yaşayan 

Saak 

MATİNYANTS, 

Ruben 

BEKZADYANTS 

adlı  bir  Rus 

ordusu 

yedek 

subayından, 

Ermeni 

birliklerin 

hemen 

dağıtılacağını 

söyleyen, 

gönüllülerdeki en iyi silahların ve 

Türklerden  toplanan  tüfeklerin 

hemen 

güvenli 

bir 

yere 

saklanmasını  salık  veren  bir 

mesaj almıştır.  

gönderilmiştir. 

 

İdare Amiri Albay Vasilyev (imza). 

BELGE 56 

GARF. Fon  102. Sayı 240 (1916). Dosya 14. Bölüm 92.B. 

Sayfa 5-

5 arkası. 

Taşnak  Parti’sinin    birliklerin  yeniden  düzenlenmesi 

projesine  tüm  gücüyle  karşı  konulması  kararı  verdiği,  eğer  her 

şeye  rağmen,  birliklerin  piyade  taburlarına  dönüştürülmesine 

başlanırsa,  bu  durumda  İngiliz  ordularına  katılmak  için  güneye 

hareket edileceği. 

Çok gizli. 

Ermeni Devrimci Partisi 

Taşnak 

5 no

’lu not 

Kars 

Bölgesi Erivan İl Jandarma İdaresi Amir Yardımcısı’nın 

Bilgileri 

“PARTİLİ” GİZLİ SERVİSİ 

---