Erzincan Üniversitesi Yayınları
Yüklə 2,83 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Erivan Müslüman Süvari Birliğinin iki askeri arasındaki silahlı çatışma davası.
205 Erivan Müslüman Süvari Birliğinin iki askeri arasındaki silahlı çatışma davası. Adalet Bakanlığı Birinci Bölümüne, Erivan Bölge Mahkemesi Savcısı’nın, Tiflis Adalet Divanı Savcısı’na verdiği 08.01.1915 tarih ve 77 sayılı sunumun kopyası. Aynı tarihli telgrafa ek olarak Siz Ekselanslarına, 7 Ocak tarihinde akşam saat 9 sularında, bundan bir saat önce, Erivan şehrinde Astafyev Sokağında, Ermeni kalabalık ve Erivan Müslüman Süvari birliğinin iki milisi arasında bir çatışma olduğuna ve tabancalarla başarısız atışlar yapıldığına ilişkin bilgileri aldığımı iletmekten şeref duyarım. Erivan
Adli Bölgesi Önemli İşler Sorgu Hakimi Çizhevskiy’e derhal, Ceza Kanunu’nun 9, 269 ve 1455. Maddeleriyle öngörülen suçlara göre bir ön soruşturma açmasını teklif ettim. Aynı gece ön soruşturma davasında aşağıdakiler tespit edilmiştir: 7 Ocak akşam saat 8 sularında, Erivan İlçesi polis memuru Moisey Us, Astafyev Sokağı’na gittiğinde, kaldırımdaki Ermeni kalabalığı fark etmiştir. Kalabalığın yanına yaklaştığında Us, Ermenilerin, sonradan bir tüccarın oğlu olan David Seyfullayev Kaşiyev ve asilzade Nasrulla Bek Kaziyev oldukları ortaya çıkan Erivan Müslüman Süvari Birliğinin iki düşük rütbeli milisinin çevresini sardıklarını görmüştür. Us, kalabalığın heyecanlı durumunu ve kalabalık arasından bazı kişilerin milislere küfrettiklerini görünce, Ermenilere dağılmalarını söylemiştir. Ermeniler dağılmaya başlamışlar ve birçoğu Astafyev Sokağı’nın yukarı tarafına doğru yönelmiştir. Milisler de o tarafa gitmişlerdir. Us, uzaktaki askerî devriyeyi fark ederek devriyenin önüne çıkarak devriyeye ve Erivan şehri eski polisi Sergey Gudkov’a, Ermeniler ile milisler arasında çatışma çıkabileceğini söylemiştir. Gudkov ve devriye, polis memuru Us tarafından belirtilen yere, Astafyev Sokağı’na yönelmişlerdir. Kısa bir süre sonra Ermenilerin ve milisle
rin gittiği taraftan ateş açılmış, seslerin birkaç revolverden geldiği sonucuna varılabilmiştir. Devriye, Tarhanov Sokağı’nın köşesine kadar koştuğunda, Ermenilerin büyük bir kısmını burada toplanmış halde buldu.
206 Polis Gudkov ’un kimin ateş açtığı ve kime açıldığı sorusuna karşılık olarak, kalabalıktan öne çıkan iki kişi, Erivan şehri asilzadesi Aleksandr Sergeyev Vartanov ve aynı şehirde küçük burjuva olan Melkon Khaçaturov Pogosov; Tarhanov Sokağı’na saklanan Müslüman gönüllü milislerin kendilerine ateş açtıklarını söylediler. Polis ve devriye Vartanov ve Pogosov’u tutukladıktan sonra Tarhanov sokağına devam etmiş, yakında gönüllü Kaşiev’i fark etmişlerdir. Kaşiyev ve Kaziyev polis tarafından aranmış ve bunların üzerlerinde ateşlenmiş bir silaha ras tlanmamıştır. Kendilerinin ateş etmediğini, Ermenilerin kendilerine saldırdıklarını söyleyen milisler gibi, bahsi geçen Vartanov ve Pogosov da polis tarafından Erivan Şehri 1. Polis Bölümüne götürülmüşlerdir. Ter-
Gukasov ve Tarhanovs Sokağı köşesinde görev yapan Erivan
şehir polisi olup milliyeti Ermeni olan Kevorkov, ön soruşturmada tanık olarak verdiği ifadesinde; Astafyev Sokağı’ndan gelen ateş seslerini duyduktan sonra, seslerin geldiği yöne koştuğunu ve Kaşiyev ve Kaziyev adlı kişilere ellerinde kılıçlarla koşarken rastladığını belirtmiştir. Onları tutuklayamadığı için kenara çekilmiş. Milislerin arkasından Ermeniler ve daha sonra milisleri gözaltına alan askerî devriye görünmüş. Tanık olarak dinlenen Kaşiyev ve Kaziyev olayı aşağıdaki şekilde anlatmışlardır: 7 Ocak g ünü akşam saat 8 sularında, tanıklar, Ter- Gukasovskaya Sokağı’nda yaşayan birlik amirine gitmek üzere Astavyev Sokağı’nda yürüyorlarmış. Astavyev ve Tsarskaya Sokağı’nın köşesinde birkaç Ermeni onlara sataşmış ve küfür etmişler. Kaşiyev, Ermenilere dönerek, onlara askerî rütbelilere küfredecek hakkı olmadığını, zira bunun apoletlere hakaret olacağını söylemiş. Ermeniler buna cevap olarak, müstehcen küfürler savurmuşlar. O sırada Kaşiyev ve Kaziyev’e küfür yağdıran Ermeni kalabalık toplanmış. Kalabalık Kaşiyev ve Kaziyev’i zorlamaya başlamış. O sırada sokaktan geçen üst düzey atlı bir polis memuru kalabalığa yaklaşmış ve bunun isteği üzerine kalabalık dağılmış. Milisler yürümeye devam etmişler. Tarhanovskaya Sokağı’nın köşesine ulaştıklarında Ermeniler, yine onların etrafını çevirmişler. Kalabalıktan küfürler duyuluyormuş ve Er meniler milislere saldırmaya başlamışlar. Milisler sırt sırta vererek, kılıçlarını çekmişler ve sallamaya başlamışlar, bunun sayesinde kalabalık aralanmış. Kaşiyev ve Kaziyev bu durumu fırsat bilerek
207 Tarhanovskaya Sokağı’nda koşmaya başlamışlar. Kalabalığın içinden bazı Ermeniler daha sonra tabancalarla 10-20 kez ateş etmişlerdir. Kaşiyev ve Kaziyev’e göre Erivan şehri nüfusunun Ermeni olan kısmı, Müslümanlara karşı genellikle düşmanca davranıyor. Müslüman birliğe karşı özellikle nefretle yaklaşıyor, bu birliğin rütbelileri, Ermenilerin herhangi bir düşmanca davranışına maruz kalmadan akşamları şehrin Ermeni bölümünde dolaşamıyorlar. Kaşiyev ve Kaziyev’in söylediklerine göre Vartanov ve Pogosov, Tarhanovskaya Sokağı’nın köşesinde kendilerine saldıran Ermeni kalabalığın içindelermiş ve Kaşiyev’in söylediğine göre Vartanov, kalabalığa dönerek, Ermenice olarak “hepi” (bey) diye bağırmış. Kaziyev’in söylediğine göre Pogosov da, milislere Ermenice olarak bir şeyler söyleyerek bağırmış ve yanında duran Ermenileri itmiş.
A mirliğinin teyidine göre, yukarıda adı geçen Kaşiyev ve Kaziyev ’de revolver bulunmuyor. Mahkeme Sorgu Hakimi Çizhevskiy’in kararı ile bugün belirtilenlere göre, yukarıda belirtilen Vartanov ve Pogosov, Ceza Kanunu’nun 269. Maddesiyle öngörülen suçlar uyarınca, sanık olarak çağırılmışlardır. Sanık olarak sorgulananlar, kendilerinin milisler Kaşiyev ve Kaziyev
ve iki “Ermeni” öğrenci arasındaki bir kavgaya tanık olduklarını; adı geçen milislerin bu “öğrencileri”, kendi komutanlarına götürmek isteyerek yakaladıklarını; o zaman kendilerinin de “öğrencileri” koruduklarını ve onları bırakmalarını istediklerini, milislerin de o zaman kılıçlarını çekerek toplanan Ermeni kalabalığa 6- 7 el ateş edildiğini, daha sonra da kaçtıklarını söylemişlerdir. Sanıkların soruşturma ve mahkemeden kaçmamaları için önleme tedbiri olarak, koşulsuz gözaltı kararı alınmıştır. Diğer faillerin aranmasına devam edilecektir. Aslını imzalayan Erivan Bölge Mahkemesi Savcı Vekili Şimkeviç. A slı gibidir: Savcı Vekili Şimkeviç (imza) 08.01.1915. №78
Erivan. Yüklə 2,83 Mb. Dostları ilə paylaş:
|