Erzincan Üniversitesi Yayınları



Yüklə 2,83 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə9/114
tarix08.03.2018
ölçüsü2,83 Mb.
#30955
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   114

 

 

19 



 

Belge 48 

Taşnak  Nikola  Duman’ın  Rusya’ya  gittiği  ve  orada 

Ermenilerin Türkiye’ye gitmeleri için propaganda yaptığı. 

Belge 49 

Türk  Ermenilere  Yardım  Bürosunun  şu  anda  hiçbir  şey 

yapmadığı; Taşnak Partisi’nin de hareketsiz olmakla birlikte Rusya’ya 

karşı olamayacağı. 



Belge 50 

Orizon 


Gazetesi’nin editörlerinin Muş’a yaptıkları ziyaret, bu 

kişilerin  isyana  teşvikten  tutuklanması,  Erzurum  Milletvekili  Karakin 

Pastırmacıyan’ın devreye girerek salıverilmelerini sağlaması. 

Belge 51 

Nubar  Paşa’nın  Berlin’e  giderek  reformların  yapılması  için 

Almanların desteğini sağlamaya çalışması. 

Belge 52 

Rus  Hükümetinin  Ermenilere  reformlar  için  baskı  yapılacağı 

konusunda  güvence  verdikleri;  Türk  Hükümetinin  Ermeniler 

karşısındaki tavrı; Reformlarda Rus etkisinin azalmasında Almanya’nın 

rolü. 

Belge 53 

Mşak  Gazetesi  editörünün  etkisiyle  Tiflis’te  Taşnaklara  karşı 

hoşnutsuzluğun oluşması. 

 

ERMENİ PARTİLERİNİN TÜRK VE RUS 



HÜKÜMETLERİ İLE İLİŞKİLERİ 

Belge 1 

Taşnak  ve  Hınçak’ın  emri  ile  Ermenilerin  silahlandırılmaya 

çalışıldığı,  600  gencin  bu  amaçla  Türkiye’ye  gönderildiği;  Kürtlerle 

dostluk kurulması gerektiği, şu anda Kürtlerin Ermenilere saldırmadığı; 

Taşnakların  para  toplamak  için  görevlendirme  yaptığı,  kapitalist 

Ermenilerden  yardım  isteneceği;  Taşnakların  bir  isyana  teşebbüs 

etmemesi  gerektiği,  aksi  taktirde  Rus  Hükümeti’nin  zor  durumda 

kalacağı;  İstanbul’da  Ermeni  reformları  hakkında  Ermeni 




 

 

20 



 

temsilcilerinin  katıldığı  bir  toplantı  yapıldığı,  toplantıda  gizli  alınan 

karar gereğince nüfus sayımı öncesi dışarıdaki Ermenilerin Türkiye’ye 

dönmelerinin  sağlanmasına  karar  verildiği;  Vank  Kilisesi’nde  gizli 

toplantıların  yapıldığı;  Taşnakların  ilan  ettiği  seferberlik  dolayısıyla 

Türkiye’ye  her  taraftan  zinvor  gittiği;  Kafkasya  Genel  Valisi’nin 

Ermenilerin  Rusya 

tarafında yer almaları durumunda, savaş bittiğinde, 

Ermenilere özerklik verileceği vaadi; Ermenilerin Finlandiya örneğinde 

özerklik  isteğinin  Çar  tarafından  da  kabul  edildiği;  Fransa’nın  da 

özerkliğe onay verdiği. 

Belge 2 

1913  yılı  sonbaharında  Köstence’de  yapılan  Hınçak  Partisi 

Kongresi’nde alınan kararlar; illegal şekilde örgütlenerek Türk Devleti 

ile  mücadelenin  askerî,  maddî  ve  manevî  araçlarla  yapılacağı;  Türk 

Hükümeti’nin  reform  yapmayacağı;  Türklere  tam  bir  güvensizlik 

olduğu;  Hınçak’ın  Avrupa  devletlerinin,  özellikle  de  Rusya’nın, 

kontrolü altında Ermenistan'ın özerklik iddiasını savunduğu; İttihat ve 

Terakki 


ile anlaşma yapılmaması; Kongre’de Türkiye'ye karşı faaliyet 

için yeni illegal komitenin seçimlerinin de yapıldığı. 



Belge 3 

Taşnakların 

Erivan’da 

ilgi 


görmediği; 

Türkiye 


Ermenistanı’ndaki  reformlarla  ağırlıklı  olarak  Ermeni  aydınların 

ilgilendiği, Erivan halkının bu reforma karşı kayıtsız oldukları. 



Belge 4 

Taşnakların  Ermenilerin  çıkarlarını  koruma  işini  üzerine 

aldığı, Ermenilerin kendilerini savunmak için silahlandığı. 

Belge 5 

Artur  takma  isimli 

Türk  casusu  ve  Ermeni  faaliyetleri 

hakkında. 



Belge 6 

Taşnak üyesi bazı Ermeniler hakkında. 



Belge 7 

Taşnak üyesi bazı Ermeniler hakkında. 




 

 

21 



 

Belge 8 

Taşnak  programından  Rusya  hakkındaki  olumsuz  ifadelerin 

çıkarılması;  Rusya’ya  Ermeni  milletinin  koruyucusu  gibi  bakıldığı, 

bundan  sonraki  faaliyetlerin  sadece  Türkiye’ye  yönelik  olması; 

Ayaklanma  örgütleninceye  kadar  Türk  Hükümeti’ne  karşı  hareket 

edilmemesi. 



Belge 9 

Özerk  Ermenistan  oluşturulacağı;  Kürtlerin  haklarını  alması 

halinde Ermenilere saldırabileceği. 

Belge 10 

1914  Temmuz-

Ağustos’unda Taşnak Kongresi’nde Rusya’yla 

savaş  ihtimalinde  Türkiye’ye  sadık  kalınacağı  kararı  alındığı  ve  bir 

komisyon  kurulduğu,  komisyonun  üyeleri  ve  görevleri;  Taşnak 

Partisi’nde  Rusya’nın  rolü  konusunda  iki  farklı  görüş  olduğu;  savaş 

başlayınca  Rusya’nın  Ermenileri  gönüllü  birlikler  halinde 

teşkilatlandırdığı,  oluşturulan  birliklerin  yerleri,  komutanları, 

faaliyetleri ve Rusya’nın birlikleri silahlarla donattığı. 

Belge 11 

Türkiye’nin  askere  alınan  Ermenileri  Rus  sınırına  değil  ters 

tarafa gönderdiği, Ermenilerin protestosu. 

Belge 12 

Tiflis


’te  Taşnak  mensubu  öğretmen  ve  öğrencilerin  yaptığı 

kongrede;  Türk  Ermenilerine  ayaklanma  için  silah  ve  para  yardımı 

yapılması  kararı;  Andranik’in  Varna’da  olduğu  ve  4.000  askerinin 

bulunduğu. 



Belge 13 

Taşnak  Partisi’nin  tüm  faaliyetlerinin  Türkiye’ye  yöneldiği, 

Rusya 

içindeki  faaliyetleri  Rusya’ya  bağlılığın  artmasını  sağladığı; 



Muş, Bitlis ve Van’daki Ermenilerin ayaklanmaya karar verdikleri. 

 

Belge 14 

Hamazasp  ve  Andranik

’in  bir  araya  gelerek  Ermeni 

birliklerinin  oluşmasını  konuşacakları,  15.000  Ermeni  askerin  hazır 

olduğu;  Silahların  Rusya’dan  teminin  edileceği;  Türk  ordusundaki 




Yüklə 2,83 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   114




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə