Əsas anlayışlar
Yüklə 468,27 Kb. Pdf görüntüsü
|
Uşaqlar üçün Keyfiyyət
səmərəli və məqbul şəkildə aparılır
Maraqlı bütün tərəflər proses zamanı oynadıqları rola uyğun olaraq müvafiq məlumatla təmin olunurlar. Eyni zamanda uşaq/gənc və onun bioloji ailəsi məxfilik və təhlükəsizlik hüquqlarına malikdirlər.
“Bacı-qardaşlarını tərk edərək gənclər evinə köçməsi onu narahat edir, bir qədər də acıqlandırırdı (...) Bir gün yeni mühitlə tanış olmaq üçün qız gənclər evinə getdi. O, evdə başqa bir qıza rast gəld. Həmin qızın söylədiklərinə görə ona burada çox rahat idi, onun öz ayrıca otağı, şəxsi həyatı var idi (...) Gənclər evində gördyü və eşitdikləri qızın xoşuna gəldi. Birdən birə onun bütün narahatlıqları yox oldu. O, indi daha nikbindir və gələcəyi ilə bağlı yeni arzuları vardır.” (Şimali Kiprdən olan bir qızın əhvalatı, kod 21.02.05) A) Öhdəliklər
Uşaq Müdafiə Xidməti •
Qayğıdan ayrılma prosesini lazımınca planlaşdırmaq və həyata keçirmək üçün bütün tərəflərin məlumat almasına və onu düzgün başa düşməsinə əmin olur. •
Bütün məlumatların məxfi saxlanıldığına əmin olur.
Qayğı təşkilatı •
Tərbiyəçinin uşaq/gənclə düzgün davrandığına əmin olur.
Tərbiyəçi •
Qayğıdan ayrılma prosesinə aid məlumatın uşaq/gənc tərəfindən düzgün başa düşüldüyünə əmin olur. •
uşaq/gənc özünü rahat hiss edir. •
Bioloji ailə ilə əməkdaşlıq edir.
B) Qaydalar
Uşaq Müdafiə Xidməti, qayğı təşkilatı və tərbiyəçi uşaq/gənc və onun bioloji ailəsinin lazımi məlumatla təmin olunması vacibliyini qəbul edir.
Uşaq Müdafiə Xidməti bütün məlumatlara peşəkarcasına yanaşır, məxfiliyin saxlanmasını, lazımi sənədləşmənin aparıldığını və maraqlı tərəflərin həmin məlumatlarla tanış olmaq imkanını təmin edir.
Uşaqlar üçün Keyfiyyət
Tərbiyəçi uşaq/gənc və onun doğma ailəsinin qayğıdan ayrılma prosesinə dair bütün lazımi məlumatla tanış olduğuna və onu düzgün anladığına əmin olmalıdır, uşaq/gənc həmçinin müxtəlif imkanlar və gələcək həyatın aspektləri haqda məlumatlandırılır – müstəqil olmaq, doğma ailəsinə qayıtmaq və ya hər hansı bir başqa yerə köçmək imkanları.
Ayrılma prosesi zamanı bütün maraqlı tərəflər aşağıdakı minimal şərtlər əsasında uşaq/gəncə dəstək verirlər:
• Tərəflər uşaq/gəncin düşüncə tərzinə uyğun dildə danışmaq üçün yetərincə səriştələrə malikdirlər. Onlar uşaq/gənclə yaxın əlaqə qururlar, yaxşı dinləmə və anlama qabiliyyətinə malik, həssas və səbrli olurlar; •
4. Uşaq, bioloji ailə, tərbiyəçi, Uşaq Müdafiə Xidməti və qayğı təşkilatı birlikdə çalışırlar Proses zamanı uşaq/gəncin dəstəklənməsi işinə cəlb olunmuş tərəflər arasında əməkdaşlıq qarşılıqlı inama əsaslanaraq ünsiyyət, müvafiq məlumat mübadiləsi vasitəsilə möhkəmləndirilir. Onlar:
•
qanunvericilik, qaydalar və Uşaqlar üçün Keyfiyyət standartlarına əməl edirlər; •
bu standartı (16-ci standartı) Uşaq Müdafiə Xidməti, qayğı təşkilatı və tərbiyəçilərin təlimat və iş şərtlərinə daxil edirlər; •
C) Həyəcan siqnalları •
Uşaq/gənc düzgün başa düşülmədiyini hiss edir •
Uşaq/gəncin məxfilik hüququ pozulur •
Uşaq/gənc və ya istənilən digər bir tərəfin müvafiq məlumatı almaq və ya həmin məlumatı anlamaq imkanı yoxdur •
•
Uşaq/gənc tərbiyəçi ilə öz arasında ünsiyyət qıtlığını hiss edir •
Uşaq/gənc öz bioloji ailəsi və ya sosial mühiti ilə öz arasında ünsiyyət qıtlığını hiss edir
50
Uşaqlar üçün Keyfiyyət
iştirak etmək hüququ təmin edilir.
Qayğıdan ayrılma prosesi fərdi qayğı planına əsaslanır. Uşaq/gənc öz fikirlərini bildirmək, hazırki vəziyyəti və gələcəyi ilə bağlı istəklərini bildirmək hüququna malikdir. O, qayğıdan qyrılma prosesinin planlaşdırılması və həyata keçirilməsində iştirak edir.
“Planlaşdırma zamanı qızın iştirakı ona qərarın necə qəbul olunduğunu görmək, özünün qayğı təşkilatında nə müddətə qalacağını bilmək və evə qayıdacağı tarixi planlaşdırmaq imkanı verir.” (Sosial işçi/Portuqaliya, kod 24.07.01) “Anam xəbər verəndə ki ev tapıb, atam dedi ki, mən artıq evə gedə bilərəm. Lakin mən istəmirdim, çünki məktəb və dərnəkləri çox xoşlayırdım (...) Mən anamla atamın yaşadığı evə 18-ci ad günümü qeyd etdikdən sonra getdim və seçimlərimdən çox razıyam.” (Yunanıstanlı oğlan, kod 11.02.04)
A) Öhdəliklər
Uşaq Müdafiə Xidməti •
Uşaq/gəncin iştirakını təmin edir.
Qayğı təşkilatı •
Uşaq/gəncin qayğıdan ayrılma prosesində iştirakına dair tələblərin yerinə yetirilməsini təmin edir.
Tərbiyəçi •
Uşaq/gəncin qayğıdan ayrılma prosesində iştirakını təmin edir. •
Uşaq/gənci onun anlayış səviyyəsinə uyğun olaraq qayğıdan ayrılma prosesinin planlaşdırılması və həyata keçirilməsinə cəlb edir •
Bioloji ailə ilə əməkdaşlıq edir
B) Qaydalar
Ayrılma prosesinə cəlb olunmuş bütün tərəflər ən azı aşağıdakı tələbləri nəzərə alır və yerinə yetirirlər:
•
uşaq/gənc qayğıdan ayrılma prosesinin planlaşdırılması və həyata keçirilməsi zamanı öz hüquqlarından istifadə edir; •
51
Uşaqlar üçün Keyfiyyət
• uşaq/gəncin anlama səviyyəsinə uyğun olaraq qararvermə prosesində iştirakı dəstəklənir; •
•
qayğıdan ayrılma prosesi zamanı bioloji ailə iştirak edir; •
uşaq/gəncə onun doğma ailəsinin prosesdə hansı həddə kimi iştirak etməsini müəyyənləşdirmək imkanı verilir; •
Uşaq/gənc sənədləşmə və hüquqi prosedurlar zamanı dinlənilir və dəstəklənir.
Qayğıdan ayrılma prosesinə dair qərarvermə zamanı uşaq/gənci dəstəkləmək məqsədilə tərbiyəçi uşaq/gəncin lazımi bütün məlumatlarla təmin olunmasına əmin olmalıdır.
O, uşaq/gəncin aldığı bütün məlumatı düzgün anlamasına əmin olmalıdır. 3. Qayğıdan ayrılma prosesinin planlaşdırılması və həyata keçirilməsi fərdi qayğı planına əsasən aparılır Uşaq/gənc öz fərdi qayğı planının hazırlanmasında iştirak edir. Plan uşaq/gəncin fikirləri ilə yanaşı, məqsədlər və qayğıdan ayrılma prosesinin lazımınca planlaşdırılması və həyata keçirilməsi üçün tələb olunan resursları nəzərə alır.
•
uşaq/gəncin qayğıdan ayrılma prosesində iştirakına dair minimal tələblər müəyyən olunmamışdır. •
•
uşaq/gəncin fikrincə, o, prosesdə kifayət qədər iştirak edə bilmir. •
uşaq/gənc özünü kifayət qədər məlumatlı hiss etmir. •
prosesin planlaşdırılması və həyata keçirilməsi fərdi qayğı planına əsaslanmır. •
uşaq/gəncin fikrincə, onun mövqeyi ciddi nəzərə alınmır. •
müvafiq qərarlar uşaq/gəncin iştirakı olmadan verilir. •
uşaq/gəncin üzərinə öhdəsindən gələ biləcəyindən artıq məsuliyyət qoyulur. •
uşaq/gənc rəsmiyyət və hüquqi prosedurlar zamanı dinlənilmir və dəstəklənmir.
52
Uşaqlar üçün Keyfiyyət
üçün imkanlar təmin olunur Uşaq/gənc evdənkənar qayğıdan ayrıldıqdan sonra da dəstək almaq imkanına malikdir. Qayğı təşkilatı uşağın prosesi qaçılmaz yeni ziddiyyət kimi qəbul etməməsi üçün səy göstərir. Əgər gənc yetkinlik yaşına çatmışdırsa, qayğı təşkilatı onunla əlaqələri və ona dəstəyi davam etdirməlidir.
“Qapının zəngi çalındı (...) qapını açdım və sosial işçimi gördüm: onun əlləri yeməklə dolu idi. O, soruşdu: “Mənimlə yemək yeyərsən?” Mən isə elə bunu istəyirdim (...) O, içəri girdi və bir qədər bizimlə qaldı - sırf mənə görə - bu çox gözəl bir axşam idi, mən həmin gecə çox rahat yatdım.” (Norveçli oğlan, kod 22.01.01) “SOS Uşaq Kəndləri nə zaman lazım gəlsə, öz xidmətlərini təklif etməyə hazırdır, çünki onlar Uşaq Kəndini tərk etdikdən sonra biz onları taleyin ümidinə buraxmırıq. Hətta bəzi hallarda, qısa müddətə olsa da onların geri qayıtmaq imkanı olur, bu da onlara ehtiyac duyduqları sabitlik hissini verir.” (Qayğı təşkilatının direktoru / Poruqaliya, kod 24.07.02)
A) Öhdəliklər
Uşaq Müdafiə Xidməti •
Uşaq yetkinlik yaşına çatmamışdan əvvəl və sonra da ona dəstək göstərməyə davam edir. •
əlaqə saxlamaq imkanı təmin olunur.
Qayğı təşkilatı •
Qayğı sonrası planın hazırlanması və həyata keçirilməsini təmin edir. •
resursları, uşaq/gəncin keçmiş tərbyəçisi ilə və qayğı zamanı cəlb olunduğu emosional mühitlə əlaqə saxlamasını təmin edir.
Tərbiyəçi •
Uşaq/gənclə birlikdə qayğı sonrası planı hazırlayır və həyata keçirir. •
olduğu emosional mühitlə əlaqə saxlamasını dəstəkləyir.
53
Uşaqlar üçün Keyfiyyət
Qayğı təşkilatı və tərbiyəçi uşaq/gənclə birlikdə qayğı sonrası plan hazırlayır və onu həyata keçirirlər. Plan mövcud fərdi qayğı planına əsaslanır. Qayğı sonrası planın hazırlanmasında tətbiq olunan üsullar qayğı təşkilatının yazılı bəyannaməsində qeyd olunur.
Qayğı sonrası planın fərdi yönümlü olması və uşaq/gəncin mənşəyini nəzərə alması vacibdir. Ümumiyyətlə, qayğı sonrası plan uşaq/gəncin inkişaf statusunu, məqsədlər və onlara nail olma yollarını, uşaq/gəncin qayğıdan ayrıldıqdan sonra dəstəklənməsi üçün tələb olunan resursları müəyyən edir.
Tərbiyəçi uşaq/gəncin sonrakı həyatı ilə maraqlanır, lazım gəldikdə qayğı sonrası plana əsasən ona dəstək göstərir. Lazımi resurslar təmin olunur. Tərbiyəçi uşaq/gənclə ünsiyyət saxlamağa çalışır.
Keçmiş tərbiyəçi uşaq/gənc və onun qayğı aldığı müddətdə yaxın olduğu emosional mühit arasında əlaqələrin qorunması üçün lazımi resursları təmin edir. C) Həyəcan siqnalları •
Qayğı sonrası plan mövcud deyil. •
Müşahidə və ya dəstək təmin olunmur. •
Uşaq/gənc qayğı sonrası planın hazırlanmasına lazımi səviyyədə cəlb olunmamışdır. •
Uşaq/gənc sonrakı müşahidə və dəstəkdən imtina edir. •
Uşaq/gənc 18 yaşa çatdıqdan sonra dəstəklənmir. •
Uşaq/gəncin onun qayğı aldığı müddətdə yaxın olduğu emosional mühitlə əlaqələr saxlamaq imkanı yoxdur.
Uşaqlar üçün Keyfiyyət
Bioloji ailə Uşaq/gəncin bioloji bağları olduğu insanlar – valideynlər, bacı-qardaşlar, digər qohumlar.
Uşaq/gəncə qayğı göstərən ailə üzvü və ya peşəkar. Bu, həm ailə əsaslı, həm də rezident tipli qayğı göstərən tərbiyəçilər ola bilər.
Uşaq/gəncin evdənkənar qayğısı zamanı onun gündəlik həyatına məsul təşkilat. Buna patronaj ailələr, ailə əsaslı digər formalar (məs., SOS Uşaq Kəndləri) və ya rezident müəssisələr (uşaq evləri, internatlar və s.) daxildir.
Uşağın fərdi fiziki, koqnitiv, emosional və sosial inkişafını tənzimləyən bu plan.qərarvermə prosesi zamanı qəbul edilərək sonralar inkişaf etdirilir və evdənkənar qayğı zamanı həyata keçirilir. Ümumiyyətlə, qayğı planı uşağın inkişaf statusunu, məqsədlər və onlara nail olma üsullarını, uşağın hərtərəfli inkişafı üçün tələb olunan resursları müəyyən edir. Evdənkənar qayğı zamanı qəbul edilən istənilən qərar bu plana əsaslanır.
18 yaşına çatmamış şəxs.
Bioloji ailə və ya tərbiyəçi uşaq/gəncin ehtiyaclarını ödəyə bilmədiyi halda qayğının, dəstək və müdafiənin təmin olunmasına cavabdeh olan təşkilatlar, müəssisələr, xidmətlər və ya qurumlar. Uşaq Müdafiə Xidməti lazımi məlumat dəstəyi, sosial, tibbi, hüquqi xidmət və ya qəyyumluq qayğısının təmin olunmasına cavabdehdir. Uşaq Müdafiə Xidməti dövlət və ya özəl ola bilər (Sosial Müdafiə Xidməti, Gənclərin Rifahı Xidməti, qeyri-hökumət təşkilatları və s.)
Psixoloji, fiziki, intellektual qüsurları, mədəni kökləri, zorakılıq tarixçəsi olan, sayılmama və digər amillər səbəbindən xüsusi diqqət və evdənkənar qayğıya cəlb olunduqları müddətdə ixtisaslı tərbiyəçilər və terapistlər tərəfindən qayğı tədbirləri tələb edən uşaqlar.
Multi-peşəkar komanda Bu komanda uşaq/gəncin evdənkənar qayğı zamanı hərtərəfli inkişafının dəstəklənməsinə görə məsuliyyət daşıyır. Buraya daxildir: tərbiyəçilər, müəllimlər, qayğı təşkilatının dəstək işçiləri (psixoloqlar, sosial işçilər və s.).
18 yaşı ötmüş insan.
Yüklə 468,27 Kb. Dostları ilə paylaş:
|