Uşaqlar üçün Keyfiyyət
Standart 5 Yeni evə keçid lazımi şəkildə hazırlanır və
həssas formada həyata keçirilir
Qayğı forması haqqında qərar verildikdən sonra uşağın yerləşdirilməsi nəzərdə tutulan
“məkan” uşağın qəbuluna hərtərəfli hazırlaşmalıdır. Qarşılama mərhələli keçirilməli və
mümkün qədər az narahatlıq doğurmalıdır. Yerdəyişmənin məqsədi uşağın maraqlarının
ən uyğun şəkildə qorunması və aidiyyatı bütün tərəflərin rifahının təmin olunmasıdır.
“Gələcək himayədar valideynlər uşaqla görüşməyə başlayırlar, amma keçid prosesi
tələsdirilmir. Əvvəlcə onlar uşaqlarla 1-2 saata görüşürdülər, daha sonra isə ünsiyyət vaxtı
artırılır. Xanım həyat yoldaşının uşaqları uşaq evindən götürməsi və onları məktəbə aparmasını
xatırlayır. Dərslər bitdikdən sonra xanım da, uşaqlarla qalıb dərslərində onlara kömək edər,
sonra isə onları yaşadıqları uşaq evinə götürərdi.(…) Proses zamanı uşaqlar da gələcək ailələri
ilə tanış olmuşdular. Bu proses 6 ay davam etdi, sonra uşaqlar, nəhayət ki, yeni himayədar
ailələrinə yerləşdirildilər. Hər kəs bu yerdəyişməyə hazır idi.”
(Maltalı tərbiyəçi, kod 19.06.01)
A) Öhdəliklər
Uşaq Müdafiə Xidməti
•
Qəbul prosesinin qayğı təşkilatları və tərbiyəçilərlə birgə
əməkdaşlıq şəraitində peşəkar hazırlanması və yerinə
yetirilməsini təmin edir.
Qayğı təşkilatı
•
Tərbiyəçinin adekvat resurslara malik olduğuna əmin olmaq
və uşağın götürülməsi, ona lazımi qayğının göstərilməsinə
kömək göstərir.
Tərbiyəçi
•
Uşaqların uyğun şəkildə qarşılanması və qəbul prosesinin
peşəkar şəkildə aparılmasını təmin edir.
B) Qaydalar
1. Qəbul prosesi peşəkar səviyyədə hazırlanır və həyata keçirilir
Qəbul prosesi aidiyyatı tərəflərlə əməkdaşlıq şəraitində hazırlanır və həyata keçirilir. Uşağın
qəbul prosesinin hazırlanmasına kifayət qədər vaxt və resurslar ayrılmalıdır.
Uşaq Müdafiə Xidmətinin məsul işçisi hazırlıq işlərinin həyata keçirildiyinə və danışıqların
bütün aidiyyatı tərəflərlə aparıldığına, razılaşmaların realistik, düzgün
və tərəflər üçün icbari
olduğuna əmin olmalıdır.
Qayğı təşkilatı və tərbiyəçinin uşağa qayğı göstərmək imkanları nəzərdən keçirilir. Təhlilin əsas
məqsədi tərbiyəçinin adekvat şəkildə ixtisaslaşmasını, davamlı olaraq təlim olunduğunu və
25
Uşaqlar üçün Keyfiyyət
yoxlandığını, həmçinin tərbiyəçinin lazımi resurslarla təmin olunub olunmadığını müəyyən
etməkdən ibarətdir.
2. Bioloji ailə tam şəkildə qəbul prosesinə cəlb olunur
Uşaq Müdafiə Xidməti və gələcək qayğı müəssisəsi uşaq və onun bioloji ailəsinin qəbul
prosesinə cəlb olunduğunu, dəstəkləndiyini və məsləhətlər aldığını təmin etməlidir.
3. Uşaq öz gələcək evi ilə tanış olur
Məsul şəxs uşağın gələcək evi və gələcək tərbiyəçisi ilə tanış olmasını təmin edir.
4. Yeni evə keçid mümkün qədər az narahatçılıq yaratmalıdır
Məsul şəxs yeni evə keçidin uşaq və onun bioloji ailəsı üçün mümkün qədər az narahatçılıq
yaratmasını təmin etməlidir
C) Həyəcan siqnalları
•
Qəbul prosesi peşəkarcasına hazırlanıb həyata keçirilməmişdir
•
Tərbiyəçi uşağı qayğıya qəbul etməyə hazır deyildir
•
Tərbiyəçi kifayət qədər resurslara malik deyildir
•
Tərbyəçi Uşaq Müdafiə Xidməti ilə əməkdaşlıq etmir
•
Uşaq və onun bioloji ailəsi yeni ev haqda kifayət qədər
məlumata malik deyillər
•
Razılaşmalar realistik, düzgün və icbari deyil
•
Maraqlı tərəflərin heç də hamısı prosesə cəlb olunmamışlar
•
Qəbuldan əvvəl uşaq və gələcək tərbiyəçi arasında ünsiyyət qurulmamışdır
•
Qarşılama mərasimi keçirilməmişdir
•
Uşaq hiss edir ki, qəbul prosesi onun ailəsi və ya sosial mühiti üçün narahatçılıq yaradır
26
Uşaqlar üçün Keyfiyyət
Standart 6 Evdən kənar qayğı prosesi fərdi qayğı planına
əsaslanır
Qərarvermə prosesi zamanı fərdi qayğı planı hazırlanır. Bu plan gələcəkdə inkişaf
etdirilir və bütün evdənkənar qayğı prosesi zamanı həyata keçirilir. Bu plan bütövlükdə
uşağın inkişafına nəzarət etmək üçün nəzərdə tutulmuşdur.
Ümumilikdə, qayğı planı uşağın inkişaf statusunu müəyyən edir, məqsəd və ölçüləri təyin
edir, uşağın inkişafını dəstəkləmək üçün lazımi resursları aydınlaşdırır. Evdənkənar qayğı
prosesi zamanı hər bir qərar plana əsasən qəbul olunur.
“Təşkilatın işçi komandası və sosial işçi, bütün heyətlə, eləcə də uşaq və onun qardaşı ilə
görüşlər keçirdi. Bu görüşlər zamanı oğlanın ehtiyacları müəyyən olundu, sonra isə potensial
resurslar və peşəkar müdaxilə limiti nəzərə alınaraq tədbirlər planı hazırlandı..”
(Bolqarıstnlı oğlan haqda əhvalat, kod 3.01.03)
A) Öhdəliklər
Uşaq Müdafiə Xidməti
•
uşağın potensialının detallı şəkildə qiymətləndirilməsinə, onun
hərtərəfli inkişafını təmin edəcək fərdi qayğı planının işlənib
hazırlanmasına məsuliyyət daşıyır.
Qayğı təşkilatı
•
Evdənkənar qayğı prosesinin fərdi qayğı planına əsasən
aparıldığını təmin edir
•
Təmin edilən qayğının qayğı planına uyğun olduğuna əmin
olur.
•
Qayğı planının təkmilləşdirilməsində tərtib
edilməsində
tərbiyəçini dəstəkləyir
Tərbiyəçi
•
Fərdi qayğı planının yerinə yetirilməsi və gələcəkdə
təkmilləşdirilməsinə görə cavabdehdir.
B) Qaydalar
1. Fərdi qayğı planı hazırlanır
Müxtəlif sahələri əhatə edən mütəxəssislərdən ibarət işçi qrupu ilə məsləhətləşmələr aparan
Uşaq Müdafiə Xidməti uşağın potensialını, mənşəyini və resurslarını nəzərə alan fərdi qayğı
planı işləyib hazırlayır
27