ƏSƏdulla qüBRƏt oğlu cəFƏrov azərbaycanin ilk sakiNLƏRİ Bakı-Elm-2004
Yüklə 346,52 Kb. Pdf görüntüsü
|
birinə vurmaq qərarına gəldilər. Bu dəfə də daşlardan qığılcım qopmağa başladı. Hamı bir nəfər kimi bu möcüzəli hadisə barədə düşünməyə başladı. Bu bəlkə oddur? Çünki bu, onların meşədən gətirdikləri oda çox oxşayırdı. Əgər belə olarsa, onda nə vaxt istəsələr odu əldə edə bilər və daha soyuqdan əziyyət çəkməzlər. Bir neçə dəfə həmin daşları bir-birinə vurdular və gördülər ki, quru çöplər yanmağä başladı. Sonra yanan çöplərin üzərinə quru ağac yığdılar və iri bir tonqal qaladılar. Bunu görən digər adamlar çay kənarından günəşli düşərgəsinə toplaşmağa başladılar. Yeni gələnlər ətrafa göz gəzdirdilər, heç yerdə od yox idi. Ona görə də bunun necə baş verməsi ilə maraqlandılar. İlk dəfə bu hadisənin şahidi olan adam qalan yoldaşlarına sevincək bildirdi ki, 2 çaxmaq daşını bir-birinə zərbə ilə vurub qəlpə qoparan zaman ilk odlu qığılcımın şahidi oldu. Bu, onun diqqətini cəlb etdiyi üçün bir neçə dəfə bunu təkrar elədi. Eyni ilə həmin hadisə təkrar olundu və nəticədə süni od alındı. Süni odun kəşfi ilə əlaqədar olaraq qədim insanların həyatında yeni bir inkişaf mərhələsi başlanmış oldu. Onlar ayazh-şaxtah qış aylarında soyuqdan qorunmaq üçün oddan istifadə etmək qərarına gəldilər. Günəşli düşərgəsi bu zaman (750-650 min il bundan əvvəl) soyuqlaşmağa başlayırdı. Qışın gəlişi hər tərəfdə hiss olunurdu. Ağaclar yarpaqlarını tökmüş, çayların suyu nisbətən azalmışdı. Meşədə bütün giləmeyvələr qurtarmışdı. Qışa hazırlıq görmək lazım idi. 15-20 nəfərdən ibarət qrup düşərgəyə toplaşıb qışın yaxınlaşdığından söhbət edirdilər. Onlardan biri dağların yüksək zirvəsində olan qarı göstərdi və bildirdi ki, bu qar bizə nə isə bir xəbərdarlıq edir, bizi qışa hazırlamağa çağırır. Həmin qar bəlkə bir neçə gündən sonra bizim düşərgəyə də yağacaqdır. Ona görə də əsas diqqəti ovçuluğa vermək lazım idi. Bunun üçün bir neçə qrupa ayrılmalı idilər. Kimi 20 çaya gedib daş alət hazırlamaq üçün ordan çay daşları gətirməli, kimi ocaq qalamaq üçün quru ağac yığmalı, kimisi də düşərgədə əmək alətləri hazırlamaqla məşğul olmalı idi. Birlikdə görüləcək işləri müəyyən etdikdən sonra hərə öz işinə başladı. Bir neçə saat keçdikdən sonra ov üçün lazım olan əmək alətləri hazırlandı. Ov etmək üçün yer də müəyyən olundu. Əvvəlki vaxtdan fərqli olaraq bu dəfə daha çox heyvan ovlamaq qərarına gəldilər. Çünki qabaqda qış gəlirdi. Bir qrup ovçu meşəliklərlə örtülü olan uçurumlu dərəyə yollandı. Qış yaxınlaşdıqca heyvanlar daha çox bu dərəyə toplaşırdılar. Eyni zamanda bu yerin ov üçün əlverişli sahəsi var idi. Yol boyu bu dəfə ovun necə olacağı barədə düşünürdülər. Elə bil onlara bu dəfə ovun uğurlu olacağı barədə kimsə söyləyirdi. Sanki ana təbiət də qədim insanların qışa hazırlandığını duymuş və bunun üçün özünün nemətlərini əsirgəməmiş, bu dəfə ova hazırlıq zamanı nə lazım idisə, hamısı asan əldə olunmuşdu. Onlar bu düşüncələrlə meşəyə doğru gedirdilər. Birdən onlardan birinin diqqəti uzaqda görünən nəhəng maral və kərgədanlara yönəldi və yoldaşlarına bu barədə dedi; «Baxın o dağın ətəyində maral və o biri tərəfdə isə kərgədanlar vardır. Biz bunlardan bir neçəsini ovlamalıyıq. Necə edək?» Bir qədər fikirləşdilər, sonra qərara gəldilər ki, bir neçə tərəfdən maral və kərgədanlara hücum edərək onları sığınacaq yerinə salsınlar. Bundan sonra hərə bir tərəfdən həmin heyvanlara iri qaya daşları ilə zərbələr endirsinlər. Növbəti ov başlandı. Bu dəfə qədim insanların ov mərasimi olduqca uğurlu oldu. Onlar bir neçə maral və kərgəndan ovladılar. İndi isə ovlanmış heyvanları günəşli düşərgəsinə aparmaq lazım idi. Qədim insanlar olduqca sevinəcək idilər. Hamı bu dəfəki ovdan razı qalmışdı. Bir qədər 21 dincəldikdən sonra ibtidai adamlar ovladıqları heyvanları ayrı-ayrı hissələrə ayırmağa başladılar. Sonra məlum oldu ki, bunların hamısını birdəfəlik düşərgəyə aparmaq olmaz. Ona görə də ovlanmış heyvanları hissə-hissə düşərgəyə aparmaq qərarına gəldilər. Düşərgədə qalıb alət hazırlayanlar isə narahat olmağa başlamışdılar. Artıq hava qaralmağa başlayır, axşam düşürdü. Ova gedənlər isə hələ də geri qayıtmamışdılar. Düşərgədəkilər belə fikirləşirdilər ki, yəqin ov mərasimi uğursuz olub və ona görə də onlardan bir xəbər yoxdur. Onlar bütün hazırlıq işlərini görüb qurtarmışdılar. Ovlanmış heyvanları ayrı-ayrı kiçik hissələrə bölmək üçün alətlər hazırlamış, od qalamaq üçün ağac, kol və başqa ləvazimat toplanmışdı. Düşərgədə olanlar səbirsizliklə ova getmiş yoldaşlarının yolunu gözləyirdilər. Onların bəziləri hətta düşərgədən bir qədər aralanıb ətrafa baxırdılar. Nəhayət, ova gedənlər görünməyə başladı. Düşərgədəkilər od yandırdılar ki, yoldaşları ovdan sonra isinə bilsinlər. Artıq hava qaralmış, axşam düşmüşdü. Günəşli düşərgəsində yaşayanların hamısı bir yerə yığışıb şadlıq edirdilər. İlk dəfə idi ki, onlar istənilən qədər heyvan ovlamışdılar. Bu dəfəki ov mərasimin uğurla nəticələnməsi hamını heyran etmişdi. Bunun nə üçün belə olması hamını düşündürürdü. Ovçuluq üçün bu dəfə hazırlanmış alətlər olduqca səmərəli olmuşdu. Alətlərin işlək ağızları olduqca iti olduğundan ovlanmış heyvanları ayrı-ayrı hissələrə parçalamaq nisbətən rahat olmuşdu. Ona görə də hamı gələcəkdə də ova gedərkən bu cür alətlərin hazırlanması haqqında düşünürdü. Bayaqdan səbirsizliklə yoldaşlarını gözləyənlər axşam yeməyi hazırlamağa başladılar. Ovlanmış heyvanları ayrı-ayrı hissələr bölüb axşam yeməyinə lazım olanı götürdülər. Qalan hissələri isə mağaranın II salonuna apardılar. Çünki bu salon olduqca sərin idi və artıq qalmış hissələri həmişə burada saxlayırdılar. 22 Yüklə 346,52 Kb. Dostları ilə paylaş:
|