Əsərlər Ana dilinin tədrisi metodikası


Ağarəhim                                                                                                     Əsərlər



Yüklə 3,8 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə4/748
tarix31.12.2021
ölçüsü3,8 Mb.
#81589
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   748
Cild 20 1

Ağarəhim                                                                                                     Əsərlər 

 



1870-ci  ildə  Şamaxıda  S.Ə.Şirvani,  1892-ci  ildə  Ordubadda, 

1894-cü ildə Naxçıvanda M.T.Sidqi, 1883-cü ildə Şuşada S.Vəlibə-

yov,  az  sonra  M.M.Nəvvab,  1893-cü  ildə  Təbrizdə  M.H.Rüşdiyyə 

yeni  məzmunlu  ibtidai  məktəblərin  yaradılmasına  nail  oldular. 

Məktəblər maddi texniki baza, dərs ləvazimatları ilə, dərsliklərlə tə-

min  edildilər.  Məktəblilərə  nizam-intizam  qaydaları  ilə  yanaşı  ana 

dilinin sadə nəzəri və praktik məsələləri də öyrədilirdi. 

1880-ci ildən Azərbaycan məktəblərində sövti üsul tətbiq edildi 

və çox keçmədi ki, ―üsuli-cədid‖ məktəbləri açılmağa başladı. Mə-

sələn,  M.Möhsün  Şuşada,  M.İsmayıl  Lənkəranda,  S.Ə.Şirvani  Şa-

maxıda, M.T.Sidqi Naxçıvanda bu tipli məktəblərin açılmasına nail 

oldular. 

S.Ə.Şirvani  üç  bölmədən  ibarət  ―Məcmuəyi-asari-Hacı  Seyid 

Əzim Şirvani‖ dərs kitabını yazdı. Birinci bölməyə Sədinin ―Gülüs-

tan‖ından, fars və rus kitablarından 71 tərcümə, ikinciyə 51 nəsihət, 

üçüncüyə isə özünün yazdığı öyüd və nəsihətlərini daxil etdi və ilk 

dəfə həmin dərslikdən şairin öz məktəbində istifadə olundu. 

M.T.Sidqi  Ordubad  və  Naxçıvan  məktəbləri  üçün  ―Qiraət‖, 

―Vəsiət‖, ―Məktəbin daxili qaydaları‖, ―Coğrafiya xüsusunda məlu-

mati-mücmən‖, ―Qrammatika qiraət‖ kitablarını  yazdı.  Bu kitablar 

çap olunmasa da, o dövr üçün yüksək qiymətləndirilməlidir. 

F.Köçərli ana dilinin tədrisi sahəsində görkəmli rol oynamışdır. 

O, Azərbaycan dili, onun sadəliyi və təmizliyi uğrunda ardıcıl mü-

barizə aparmış, ―Molla Nəsrəddin‖ jumalında kəskin və tutarlı mə-

qalələri  ilə  fərqlənmişdir.  1912-ci  ildə  ―Balalara  hədiyyə‖  kitabını 

nəşr etdirmişdir. 102 səhifəlik kitabın birinci hissəsində 42 tərbiyə-

vi mətn, ikinci hissəsində isə 33 mənzum parça vardır. Hər mətnlə 

bağlı müəllif atalar sözləri və tapmacalar da vermişdir. ―Türk əlif-

bası və qiraət‖, ―İkinci il‖, ―Üçüncü il‖, ―Türk ədəbiyyatına ilk qə-

dəm‖, ―Yeni türk əlifbası‖ və s. kimi dərs kitabları M.Mahmudbə-

yovu  Azərbaycanda  görkəmli  müəllim  və  metodist  kimi  tanıtmış-

dır. O, 1906-cı ildə ―Rəhbər‖ adlı məcmuənin nəşrinə başlamışdır. 

Bu  məcmuədə  F.Köçərli,  S.M.Qənizadə,  A.Səhhət,  M.Ə.Sabir, 

S.Əbdürrəhmanbəyzadə  və  s.  kimi  elm  və  mədəniyyət  xadimləri, 





Yüklə 3,8 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   748




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə