D165
D166
Yoxsa “oğul, D əli D om rul!” - deyü
10 ağlarmısan?
Acı dım aq ağ yüzinə çalarmısan?
11 Qarğu kibi qara saçın
yolarmısan, ana? - dedi.
A nası 12 burada soylamış, görəlim, xanım , nə soylamış.
Anası 13 aydır:
Oğul, oğul, ay oğul!
D oquz ay dar ’ qam ım da götürdügim oğul!
Dolm a beşiklərdə bələdügim 2 oğul!
On ay deyəndə dünya yüzinə gətürdügim oğul!
3 D olab-dolab ağ südümi əmzirdigim oğul!
Ağca 4 burclu hasarlarda tutılaydın, oğul!
S a s ı5 dinlü kafır əlində tutsaq olaydın, oğul!
A ltun-6aqça gücinə salubanı
səni qurtaraydım, oğul!
Yaman 7 yerə varmışsan, vara bilmən.
Dünya şirin, can əziz!
8 Canımı qıya bilmən, bəllü bilgil! - dedi.
Anası daxı c a n ın 9 vermədi. Böylə digəc Əzrayil gəldi Dəli
Domrulun 10 canın almağa. D əli Domml aydır:
M ərə Əzrayil, aman!
11 Tanrının birliginə yoqdur güman!
Əzrayil aydır: “M ərə, d ə l i12 qavat! Dəxi nə aman dilərsən?
Ağ saqallu baban yanına l3vardm , can vermədi.
Ağ birçəklü anan yanına 1 vardın, can vermədi. Dəxi kim
versə g ərək ?” - dedi. 2 Dəli Dom m l aydır:
“Həsrətim vardır, buhşayım”, - dedi. Ə zray il3 aydır: “M ərə
dəli, həsrətin kim dir?” Aydır: “Yad qızı halalım var, 4 andan
m ənim iki oğlancığım var, əm anətim var, ısmarlaram 5 anlara,
andan sonra m ənim cam m alasan” , - dedi. Sürdi, 6 halalı
yanına gəldi. Aydır:
B ilürm isən, n ələr oldı?
G ög 7 yüzindən al qanatlu Əzrayil uçub gəldi.
1OOg^t™-
D167
A ğca m ənim 8 köksümi basub qondı.
D atlu m ənim camm ı alur oldı.
9 B abam a “v er” dedim, can vermədi,
A nam a vardım , can 10 vermədi,
“D ünya şirin, can datlu!” dedilər:
İm di y ü k s ə k -u yüksək qara dağlarım
sana yaylaq olsun!
S ovuq-sovuq 12 sularım
sana içət olsun!
T avla-tavla şahbaz atlarım
13 sana binət olsun!
Dünlügi altun ban evim
sana 1 kölgə olsun!
Q atar-qatar dəvələrim
sana y ü k lə t2 olsun!
A ğayılda ağca qoyunum
sana şülən olsun!
3 Gözün kimi tutarsa,
K önlün kimi sevərsə,
sən a n a 4 varğıl!
İki oğlancığı öksüz qomağıl! - dedi.
Ö v rə t5 burada soylamış, görəlim, xamm, nə soylamış, aydır:
N ə 6 dersən, nə soylarsan,
G öz açub gördügim,
Könül verüb 7 sevdügim!
Qoç yigidim , şah yigidim,
Datlu dam ağ verüb 8 soruşduğım,
Bir yasdıqda baş qoyub əm işdigim .
Qarşu 9 yatan qara dağları
S əndən sonra m ən neylərəm ?
Y aylar 10 olsam, m ənim gorum olsun!
Sovuq-sovuq sulam n 11 içər olsam,
mənim qanım olsun!
- S # 8 1 0 1 8 S ~
D169
A ltun-aqçan xərcləyür 12 olsam,
m ənim kəfənim olsun!
T avla-tavla şahbaz atun 13 binər olsam,
m ənim tabutum olsun!
S əndən sonra bir 1 yigidi sevib varsam,
bilə yatsam,
A la yılan o lu b ,2 məni soqsun!
Sənin ol m üxənnət anan-baban
3 Bir canda nə var ki, sana qıymamışlar?
Ərş tanığ o ls u n ,4 kürsi tanığ olsun,
Y er tanığ olsun, gög tanığ 5 olsun,
Q adir Tanrı tam ğ olsun,
Mənim canım sənin6 canına qurban olsun, - dedi, razı oldı.
Ə z ra y il7 xatunın canın almağa gəldi. A dəm ilər əvrəni yol-
daşına 8 qıyamadı. Allah Taalaya burada yalvarmış, görəlim , 9
necə yalvarmış. Aydır:
Y ucalardan yucasan,
K im sə 10 bilm əz necəsən!
Görklü Tanrı,
Çoq cahillər səni
11 gögdə arar, yerdə istər.
Sən xud m öm inlərin könlündəl2sən.
Daim duran cabbar Tanrı
U lu yollar üzərinə
13 İm arətlər yapayım sənin içün.
A c görsəm, doyurayım 1 səninçün,
Y ahncaq görsəm , donadayım sənin içün!
2 Alursan, ikimüzüii canın bilə alğıl!
Qorsan, ikimüzün 3 canın bilə qoğıl!
K ərəm i çoq Q adir Tanrı! - dedi.
H aq 4 Taalaya D əli Dom rulun sözi xoş gəldi. Ə zrayilə 5
əm r eylədi: “Dəli Domrulufi atasım n-anasının canın 6 al! 01
iki halala yüz qırq yıl öm r verdim ” , - d e d i.7 Əzrayil dəxi ba-
basınm -anasım n dəfı canm aldı. 8 Dəli Dom rul yüz qırq yıl
dəxi yoldaşıyla yaş 9 yaşadı.
D ədəm Qorqut gəlübən boy boyladı, soy 10 soyladı. “Bu boy
Dəli Dom rulun olsun. M əndən 11 sonra alb ozanlar söyləsün!
Alm açuq com ərd ə rə n lə r 12 dinləsün!” - dedi.
D170
Y um verəyim , xanım!
Y erlü qara dağların 13 yıqılmasun!
K ölgəlicə qaba ağacın kəsilm əsün!
Q am ın 1 aqan görklü suyun qurımasun!
Q adir Tanrı s ə n i 2 nam ərdə m öhtac etməsün!
A ğ alnunda beş kəlm ə dua 3 qıldıq,
qəbul olsun!
Yığışdırsun, duruşdursun,
4 G ünahınızı adı görklü M əhəm m ədə
bağışlasun! Xanım , hey!
~ « 3 8 1 0 3 Ə S ~
5 Q ANLI Q O CA OĞLI QANTURALI BOYINI
BƏYAN 6 EDƏR , XANIM , H EY-H EY!
O ğuz zamanında Qanlı qoca, deyərlərdi, 7 bir gürbüz ə r
vardı. Yetişmiş bir cılasun oğlı vardı. 8 Adına Q anturalı
derlərdi. Qanlı qoca a y d ır:9 “Yaranlar, atam öldi, m ən qaldım .
Y erin-yurdın tutdım. 10 Yarınkı gün m ən öləm , oğlum qala.
Bundan yegrəgi y o x " d u r ki, gözüm görərkən, oğul, gəl səni
evərəyim !” - dedi. 12 Oğlan aydır: “Baba, çün məni evərəyim
dersən, m ana 13 layiq qız necə olur?”
D 1 7 1
Qanturalı aydır: “Baba, m ən yerimdən 1 durmadın ol durmış
ola! M ən qaraquc atıma binmədin ol 2 binmiş ola! M ən qanlu
kafır elinə varmadm ol varm ış,3 m ana baş gətürmiş ola!” - dedi.
Qanlı qoca aydır: “Oğul, 4 sən qız istəməzmişsən, bir cıla-
sun-bahadır istərmiş5sən, anun arqasmda yeyəsən-içəsən, xoş
keçə6sən!” Aydır: “Bəli, canım baba, eylə istərəm! Pəs varasın,
7 bir cici-bici türkman qızını alasan, nagahandan tayınam ,8 ü zə-
rinə düşəm , qamı yırtıla?” - dedi. Qanlı qoca 9 aydır: “Oğul, qız
görm ək səndən, m al-rizq verm ək 10 bəndən!” - dedi.
B öylə digəc ərən lər əvrəni Qanturalı 11 yerindən durdı.
Qırq yigidin yanma aldı. İç Oğuzı 12 gördi, qız bulımadı, q a-
yıtdı gerü döndi. E vlərinə 13 gəldi. Babası aydır:
D172
“Oğul, qız buldunm ı?” Qanturalı 1 aydır: “Yıqılsun Oğuz
elləri, m ana yararu qız bulımadum, baba”, - 2 dedi. Babası ay-
dır: “Hey, oğul! Qız diləyü varan böylə 3 varm az” . Qanturalı
aydır: “Y a necə varar, baba?” - dedi.
4
Qanlı qoca aydır: “Oğul, sabah varub, öylən 5 gəlm ək ol-
maz. Ö ylən varub axşam gəlm ək olmaz. 6 Oğul, sən m ala be-
cid ol yığ, mən sana qız a r a y ı7 gedəyim !” - dedi.
Qanlı qoca sevini-qıvanı u r ı 8 durdı. Ağ saqallu pir-qocalar
yanına b ıra q d ı.9 İç Oğuza girdi. Qız bulımadı. Dolandı. 10 Daş
Oğuza girdi, bulımadı. Dolandı, Trabuzana 11 gəldi. M əgər
Trabuzan teküriniii bir əzim -görklü 12 m əhbub qızı vardı. Sa-
ğına-soluna iki qoşa 13 yay çəkərdi. Atduğı ox yerə düş-m əzdi.
D173
01 1 qızın üç canvər qahnhğı-qaftanhğı vardı. “H ər kim 2
ol üç canvəri basa-yensə, öldürsə, q ız ım ı3 ana verirəm ” deyü
vədə eyləm işdi. Basamasa, başın 4 kəsərdi. Böyləliklə, otuz
iki kafır bəginün 5 oğlunun başı bürc bədənində kəsilüb asıl-
mış idi. 6 Ol üç canvərin biri qağan aslandı, biri qara 7 buğaydı,
biri dəxi qara buğra idi. Buların hər b iris i8 bir əjdərhaydı. Bu
otuz iki baş kim bürcdə asılmış 9 idi, qağan aslanla qara buğ-
ranın yüzin görm əm işlərdi, 10 ancaq buğa buynuzında həlak
olmuşlardı.
Qanlı qoca u bu başları və bu canvərləri gördi, başında
olan 12 bit ayağına dərildi. Aydır: “Varayım , oğluma doğrı 13
D 174
x əbər verəyim , hünəri varsa, gəlsün alsun, yoxsa 1 evdəki qıza
razı olsun” , - dedi.
At ayağı 2 külük, ozan dili çevik olur. Qanlı qoca gedərək
3 gəldi, O ğuza çıqdı. Qanturalıya x əb ə r oldı. 4 “Baban g əld i”
dedilər. Q ırq yigidlə babasına qarşu 5 vardı. Əlin öpdi. Aydır:
“ Canım baba, mana yarar 6 qız buldunm ı?” Aydır: “Buldum,
oğul, hünərin var isə” , - 7 dedi. Q anturah aydır: “A ltun-aqça-
mı istər? 8 Q atır-b əsərək m i istər?” Babası aydır: “Oğul, hünər
gərək, h ü n ər!” - 9 dedi. Qanturah aydır: “Baba, yelisi qara
Qazılıq atum a 10 əy ər salayım, qanlu kafır elinə aqın çapayım.
Baş 11 kəsim , qan dökim . Kafırə qan qusdurayım. Q u l-I2qara-
vaş gətürəyim , hünər göstərəyim ” .
Qanlu qoca aydır: 13 “Hay, canım oğul! H ünər dedigim ol
D175
degil; ol qız 1 içün üç canvər saqlamışlar. H ər kim ol üç can-
v ə r i 2 basa, ol qızı ana verirlər; basub ö ld ü rm ə sə ,3 anun başını
kəsirlər, bürcə asarlar” .
Qanturalı 4 aydır: “Baba, bu sözi sən mana dim əm ək gərək
idin. Çünki 5 dedin, əlbətdə varsam gərək. Başıma qaxınc, yü-
züm ə toxınc 6 olmasun. Qadun ana, bəg baba, əsən qalun!” -
dedi. Q a n lı7 qoca aydır: “Gördünmi mən mana netdim? Oğlana
qorxunc x əbərlər 8 verəyim, ola kim getməyə, dö n ə”, - dedi.
Qanh qoca bu arada 9 soylamış, görəlim, xanım, nə soylamış,
aydır:
Oğul, sən 10 varacaq yerün
D olam ac-dolam ac yolları olur.
A tlu 11 batub çıqam az
anun balçığı olur.
Dostları ilə paylaş: |