D289
Bunı gördi, İlək qoca oğlı D önəbilm əz 12 D ülək Uran
meydana girdi.
Qazan burada soylamış, aydır:
13 Alar danla yerindən duran yigit,
nə yigitsən?
Bədevi atın oynadı 1 g ə lə n yigit,
nə yigitsən?
Ər ərdən adın yaşurmaq eyib 2 olur.
Adın nədir, yigit, degil mana! - dedi.
D ülək Uran 3 aydır:
M ərə kafır, m ənim adım bilm əzm isən?
Öz adına xorlayan, eldən 4 çıqan,
Əlli yedi qalanm kəlidini alan.
İlək qoca o ğ l ı 5 D önəbilm əz D ülək Urarı
m ana derlər, - dedi.
Sügüsin əlinə a lu b ,6 at saldı. “Qazam sancam ” dedi, san-
catnadı, ötə k eç d i.7 Qazan at dəpdi. Sügüsin çəküb əlindən al-
dı, dəpəsinə 8 urdı. Para-para oldı, ovandı, Aydır: “M erə, qa-
vat o ğ lı,9 bəgünə de gəlsün”, - dedi. Ol dəxi qayıda döndi.
Qazan 10 yenə ə r dilədi. D özən oğlı A lp R üstəm at dəpdi,
11 meydana girdi. Qazan burada genə soyladı, aydır:
Qalqubanı 12 yerindən durı gələn,
Qazılıq atın butun binən,
N ə yigitsən, 13 adın nədir, degil mana! - dedi.
Alp Rüstəm aydır:
Qalqubanı yerindən 1 durı gələn,
İki qardaş bəbəgin öldürüb zəlil gəzən,
Dözən 2 oğlı Alp Rüstəm m ana derlər, - dedi.
01 dexi Q azana3 at saldı. “A lam ” dedi, alımadı. Qazan bəg
buna d ə x i4 bir zerb urdı. Aydır: “M ərə qavat, var, bəgünə de,
gəlsün” , - 5 dedi.
01 dəxi döndi. Qazan gerü ə r dilədi. U ruzun 6 cilavısın
əmm isi Qaragünə tutmışdı. Ç əkdi, a n su z ın 7 əlindən aldı, qılı-
D290
D291
cını dartdı, babasım n üzərinə at s a ld ı.8 Durundurmadı, çigninə
qılıc endirdi. G eyim ini kəsdi, om uzm a 9 dört parmaq dəklü
zəxm urdı. Alca qanı şorladı, 10 qoynına endi.
Uruz genə döndi ki, bir dəxi çala, Qazan 11 burada çağırıb
oğlına soylar, görolim , xanım, nə soylar. 12 Aydır:
Q ara dağım yüksəgi oğul!
Qaraniıulu gözlərim 13 aydını oğul!
A lpım Uruz, aslanım Uruz,
A ğ saqallu 1 babana qıyma, oğul! - dedi.
Uruzun şəfqət damarları qaynadı. 2 Q ara qıyma gözlori
qan-yaş doldı. Atdan yerə endi, atasınm 3 əlin öpdi. Qazan
dəxi axtarıldı, yerə endi. Oğlımn 4 boynın öpdi. B əglər Q a-
zanla oğlının üzərinə at saldılar. 5 Ç evrə aldılar. Cəmisi atdan
enüb. Q azanın əlin ö p d ilo r.6 Y ürüyübən kafırə at saldılar. qı-
lıc urdılar. D ərələrdə, 7 dəpolərdə kafirə qırğun girdi. Qalayı
aldılar. K əlisasın yıqub 8 məscid yapdılar. Qanlu kafir əlindon
babasım dartub aldı.
9 Qalın Oğuz eliııə gəlüb çıqdı. Ağca yüzli anasına muştçı
10 saldı. Q aza bənzər qızı-golini Q azana qarşu golüb, olin 11
öpdilər, ayağına düşdilər.
Qazan görklii çomono çadır otaq 12 dikdirdi. Yedi gün yedi
geco toy-dügün edüb, y e m ə -l5içmo oldı. D ədəın Qorqud gol-
di, qopuz çaldı; ğazi əronlər 1 başına nə geldügin söylodi:
Qanı ögdügümiiz bəg orənlər,
Dünya 2 m ənim dcyonlər?
Əcəl aldı, yer gizlodi.
Fani dünya kim ə qaldı?
3 G olim lü-gedim lü dünya!
Son ucı ölümlü dünya!
Ölüm v a q tı4 gəldügində arı imandan ayırmasun!
Q adir səni nam ordə m öhtac 5 etməsün!
Beş kəlm o dua qıldıq, qəbul olsun!
“Amin! A m in!” 6 deyenlər didar görsün!
Günahınızı adı görklü M əhəm m əd 7 M ustafa
hörm otinə bağışlasun! Xanım, hey!
İÇ OĞUZA 8 DAŞ O Ğ UZ ASİ O LU B BEY RƏK
ÖLDÜGİ 9 BO YI BƏYA N E D Ə R
Üç Oq, Boz Oq yığnaq olsa, 10 Qazan evin yağmaladardı.
Qazan gerii evin yağmalatdı. A m m a 11 Daş Oğuz bilə bulın-
madı. Həmin İç Oğuz yağmaladı.
12
Qaçan Qazan evin yağmalatsa, halalının əlin alur, dışra
çıqardı, 13 ondan yağm a edərdi.
D292
Daş Oğuz bəglərindən Aruz, Əm ən və qalan 1 bəg lər bunı
eşitdilər, ayıtdılar ki, “Baq, baq! Şim diyə dəkin Qazanın 2 evin
bilə yağm a edərdik. Şimdi neçün bilə olm ayavuz?” - dedilər.
3 İttifaqı cəmi Daş Oğuz bəgləri Q azana gəlm ədilər, ə d a v ə t4
eylədilər.
Qılbaş deyərlər, bir kişi vardı. Qazan aydır: “M ərə Qılbaş,
5 bu Daş Oğuz bəgləri xam m bilə gəlürlərdi. Şimdi neçün
gəlm ədilər?” - 6 dedi. Qılbaş aydır: “B ilm əzm isin, neçün gəl-
m ədilər? Evin yağm alatdığın 7 dəm Daş O ğuz bilə bulınmadı,
səbəb oldur” , - dedi. Qazan 8 aydır: “Ə davət bağladılar, hə-
m i?” - dedi. Qılbaş aydır: “X anım , m ən 9 varaym , onların
dostlığm -düşm ənligin biləyin” , - dedi. 10 Q azan aydır: “Sən
bilürsən, var!” - dedi.
Qılbaş bir qaç adam 11 ilə binüb, Q azanın dayısı Aruzun
evinə gəldi. A ruz12 dəxi altun günlügin dikm işdi, oğlanlarıyla
oturmışdı. 13 Qılbaş gəlüb A ruza salam verdi, aydır: “Qazan
D293
bunlu oldı. 1 Əlbətdə, dayım A ruz m ana gəlsün, - dedi. Qara
başım bunaldı, 2 üzərüm ə yağı gəldi. D əvələrim bozlatdılar,
Q araqucda3 Qazılıq atlarım kişnətdilər. Q aza bən zər qızımız-
gəlinüm iz bunlu 4 oldı. M ənim qara başım a gör n ələr gəldi.
Dayım Aruz gəlsün” , - 5 dedi.
Aruz aydır: “M ərə Qılbaş, ol vaqt kim, Üç, Boz Oq 6 yığ-
naq olsa, ol vaqt Qazan evin yağm a edərdi. Suçumuz 7 nəydi
ki, yağm ada bilə olm adıq? - dedi. H əm işə Qazanın başına 8
bunlu gəlsün, dayısı Aruzı daim ana dursun. B iz Q a zan a9 düş-
məniz, bəllü bilsün!” - dedi.
Qılbaş burada soylamış, g ö rə lim ,10 xanun, nə soylamış, aydır:
D294
D295
M ərə qavat,
Q alqubanı Q azan xan yerindən 11 durı gəldi.
A la dağda çadırın-otağın dikdi.
Üç 12 yüz altm ış altı alp ərənlər
yanına yığnaq oldı.
Y em ək -içm ək 13 arasında b ə g lə rsə n i andı.
Ü stüm üzə y ağı-nəsnə gəlm ədi.
1 M ən sənin dostlığın-düşm ənlığın
sınayu gəldim .
Q azana 2 düşm ən imişsən, bildim! - dedi.
Qalqub “Xoş qal!” deyüb 3 getdi.
Aruz ğayət səxt oldı. Daş O ğuz bəglərinə 4 adam saldı.
“Ə m ən gəlsün, Alp Rüstəm gəlsün, D ö n ə b ilm ə z 5 Dülək Uran
gəlsün, gerü qalan bəg lər həb golsün!” - dedi.
6
Daş Oğuz bəgləri həp yığnaq oldı. Ala bargah otaqların 7
düzə dikdı. A tdan-ayğırdan, dəvədən buğra, qoyundan qoç x
qırdırdı. Daş Oğuz bəglərinə ağırlıq edüb toyladı. 9 Aydır:
“B əglər, m ən sizi niyə qağırdım , bilürm isiz?” Ayıtdılar:
“B ilm əzüz” . 10 Aruz aydır: “Qazan bizə Qılbaşı göndərmiş.
Elim -günüm çapıldı, 11 qara başım bunlu oldı, dayım Aruz
mana gəlsün, - demiş. Qılbaşa 12 ayıtdım ki, qaçan ki Qazan
evin yağm aladardı, Daş Oğuz 13 bəgləri bilə yağmalardı.
B əglər gəlür, Qazanı salaınlar, gcdərdi. Şimdi suçumuz nə
oldı kim, bilə bulınm aduq” .
1
Ə m ən aydır: “ Ya sən no cavab verdin?” Aruz aydır ki,
“M ərə qavat, biz 2 Q azana düşm ənüz”, - dedim. Əmon aydır:
“Eyü d cınişsən” .
Aruz aydır: “B ə g lə r,3 ya siz nə dersiz?” B əglər aydır: “No
dcyolüm ? Çün sən Q azana düşm ən o ld u n ,4 biz do düşm oniz” ,
- dedilər.
A ruz araya M ü sh əf gətürdi. Həb bəglər 5 əl urub and
içdilər. “ Sənin dostuna dost və düşm ənünə 6 düşm ənüz” , -
dedilər. A ruz cüm lə bəgləri xələtlədi, döndi aydır: “Bəglor, 7
Beyrək bizdən qız almışdır, güyəgümüzdür; am m a Qazanın
inağıdır. 8 G əlsün, bizi Qazanla barışdırsun. Deyolüm , g ətü rə -
Iim; bizə müti 9 olursa, xoş! Olm az isə, bən saqalını tutayın,
Dostları ilə paylaş: |