Əsil və sadələşdirilmiş məttılər "ÖNDƏr n ə Ş r iy y a t "



Yüklə 175,22 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə83/92
tarix21.06.2018
ölçüsü175,22 Kb.
#49895
1   ...   79   80   81   82   83   84   85   86   ...   92

Durı 
-  Duru,  aydın, bulanıq olmayan,  şəffaf.
Duru  gəimək  -   Ayağa 
qalxmaq, dikelm ək, qiyam etmək.
Duruş 
-  Duruş.
Duruşdurmaq  -  Ü z-üzə  qoymaq, haqq-hesab çəkm ək (məhşərdə). 
Duş 
-  Yuxu, röya.
Duş II 
- Tuş, rast gəlmə.
Duşaq 
-  Tuşaq,  çidar. Ayaq bağı,  ata vurulan ayaq bağı,  atların
qabaq ayağına vurulan zəncir.
Dutsaq 
-   Dustaq.
Duvaxlu 
-  Duvaqlı.
Duvaq 
-  Duvaq,  üz 
örtüyü.
Duymaq 
-  1.  Eşitmək,  2.  hiss etm ək,  3.  sezmək, 4.  anlamaq.
Dügmə 
-  Düymə,  ilgək.
Dügmək 
-   Düymək,  bağlamaq.
Dügün 
-   Toy,  şənlik,  düyün.
Dükənmək 
-   Tükənmək, bitmək,  qurtarmaq.
Düldül 
-  Həzrəti  Əlinin atının  adı.
Düm 
-  Bütün.
Dün I 
-   Dünən.
Dün  II 
-  Gecə.  Dün  bucağı -  axşam üstü.
Dünlük 
-  Pəncərə,  baca.
Dünlə 
-   Gecəikən,  gecə vaxtı.
Dünün 
-  Gecə  ikən.
Dürişmək 
-   Çalışmaq,  cəhd etmək,  vuruşmaq.
Dürlü 
- Növ, tip,  fərqləndirici  əlamət,  cürbəcür,  çoxlu,
növbənöv,  qəribə.
Dürsinmək 
-  Qorxmaq.
Dürtüşmək 
- Vuruşmaq,  bir-birin  itələmək.
E
Edicək 
-  Edincə.
Edigəc 
-  Edincə,  etcək,  edən kimi.
E1 
- Ölkə;  el;  dövlət.
Emdi 
-  İndi.
Emrənmək 
-  Sevmək,  istəmək.
Erişmək 
- Birləşmak, yetişmək,  çatmaq.
Erkək
-  1.  Mərd, kişi,  2.  igid, cəsur,  bahadır.
Erkən
-  Tezdən,  ertədən.
Ermək
-   Çatmaq, birləşmək,  yetişmək.
Erüşdürmək
-  Meydana gətirmək,  (yara)  açmaq.
Eslənıək
-   Dinləmək,  itaət etmək.

-  Dost, yoldaş.
Eşək
-  Eşşək, ulaq.
Eşik
-  Eşik;  qapı;  çöl.
Eşmək
-  Çapmaq, yortmaq (atı).
Ev
-  Otaq, yaşayış yeri,  olacaq.
Evərmək
-  Evləndirmək.
Evlü
-  Evli,  ailoli;  Evlü evinə gəlmək -  hər kəsin  yerinə
qayıtması.
Eyilik
-  Nəciblik,  lütf,  xeyir, yaxşılıq.
Eylə
-  Elə  (işarə əvəzliyi).
Eylənmək
-  Yola düzolmok.
Eyü
-  Yaxşı;  Eyi  olmaq -  yaxşı  olmaq.
ə
Əbrişim  (f.)
-  İpək,  ipək  parça.
Ədəblənmək
-  Utanmaq,  çəkinmək,  ədəbə  zidd olmamaq.
Ədük
-   Ayaqqabı,  çəkmə,  məst.
Əgin
-  Əyin, bədən.
Əglənmək
-  Əylənmək.
Əgmək
-  Əymək, bir yana yatırmaq,  meyl  etdirmək.
Əgri
-  Əyri.
Əhd  (ə.)
-  Söz  vermə,  and,  vəd;  Əhdini  bozmaq  -  vədini
pozmaq.
Əhəd  (ə.)
-  Bir tək; Allahın  adlarından  biri.
Əhl
-  Ailədə  olanlar;  ər,  arvad,  uşaqlar;  Ailə.
Əhval  (ə.)
-  Hallar,  başa gələnlər;  Ruhi  vəziyyət.
Əjdərha  (f.)
-  Əjdaha;  böyük  ilan,  insan yeyən  ilan.
Əksig
-  Əksik,  kəm.
Əksilmək
-  Ayrılmaq, qeyb  olmaq,  ölüb  ayrılmaq,  sayı  azalmt
Əksüglüg
-  Qüsur,  əksiklik,  nöqsan,  eyib.
Əkşəşmək
-  Sataşmaq,  əylənmək,  oynaşmaq.
Əlaqibət
-  Sonunda, nəhayətində.


Əlaman  (ə.) 
Əlbəttə
Əleyhissəlam (ə.)
Ələm  (ə.)
Əlhasil (ə.)
Əlhəmdülillah (ə.)
Əlüfəçi
Əlük
Əlüklü
Əmanət
Əməkdar
Əmiraxur
Əmmə (ə.)
Əmmi
Əmr (ə.)
Əmzirmək
Ənik
Ənsə
Ənşişmək
Ənük
Ər
Ərcəl
Ərdəm
-   1. Mərhəmət, 2.  sene  sığındım,  3.  bağışla məni,
4.  amandır.
-  Mütləq,  hər halda,  şübhəsiz,  doğru,  qətiyyən, 
tərəddüdsüz,  labüd.
■ Peyğəmbərlərin adı  çəkilən zaman “ona salam 
olsun”  mənasında bir dua.
-  Bayraq (dini  məzmunda,  qara rəngli parçadan, yas 
əlaməti  bildirir).
-  Xülasə.
-  Mövlaya  şükür, Allaha  şükr olsun.
-  Süvari;  Ata minmiş,  atlı.
-  Dağ keçisi,  əlik.
-  Əlikli.
-  Zərersiz olan bir kimsəyə  tapşırılan şey,  sonradan 
almaq üzrə  saxlanmaq və  qorunmaq üçün bir 
kimsəyə  tapşırılan eisim.
-  Əmək sərf edən qul  və  ya məmur,  ixtiyar və 
sədaqətli  xidmətçi.
-  Sultanm və ya beyin  heyvanlarına,  sürüsünə, başqa 
işlərinə baxan şəxs,  axura baxan  bəy;  əmiraxur 
başı -  əmir-axurların böyüyü.
- Nəyi?  Quranda 30-cu cüzün başındakı Nəbə 
surəsinin  ilk  ayəsi  olan  “əm m ə  yetəsa-əlun”un 
(onlar bir-birindən  nəyi  soruşurlar?)  ilk kəlmesi- 
dir.  Ona görə bu cüz “Əmmə cüzü” adlandınlmışdır.
-  (Ərəbcə  “əm m ”  sözünün tehrifi);  Atanın qardaşı, 
əmi.
■ Buyruq;  Əm r eyləmək -  buyurmaq.
■ Əmizdirmək;  Döşdən  süd  vermək.
• Vəhşi heyvan balası;  köpək.

  Boyun.
•  Bərabər işləmək,  birlikdə  işləmək.

  Bax:  enik.

  1.  kişi,  2.  həddi buluğa çatmış kişi,  3.  ər,  igid,
4. 
mərd,  qəhrəman.
Bədxasiyyət, pozğun.
Fəzilət, mərifət.
Ərdəmli
-  Fezilətli,  mərifetli,  hünərli.
Ərdəmlü
-  Bax:  ərdəmli.
Ərdil
-  Ürəkli,  cəsur.
Ərəbə
-  Araba.
Ərəbi (ə.)
-   Ə rəblərə  mexsus;  Ərəbi  atlar -  ereb  atları,  cins  atlar.
Ərəfat
-  Ərefat (y.a.) -  M əkkə yaxınlığında dağ.
Ərən
-  İgid,  cəsur, mərd,  yaxşı yetişmiş kamil,  müqəddəs, 
pir.
Ərənlər
-   Ululular,  ulu qəhrəmanlar.
Ərgənlik
-   Qadmın kişiyə hədiyyesi.
Ərkəc
-  Erkec;  keçinin  iki  yaşından  sonrakı  erkək balası.
Ərlik
-   Kişilik.
Ərməğan
-  Ərməğan,  hədiyyə,  peşkeş,  sovqat,  yadigar.
Ərş
-  Y er-göy,  göyün yeddinci  qatı,  asiman.
Ərzani  (f.)
-  Lütf,  yaxşılıq;  Ərzani  qılmaq -  lütf etmek,  yaxşılıq 
etmək.
Əsa (ə.)
-  Deyenek,  zopa,  çomaq.
Əsbab  (ə.)
-  Gərəkli  şeyler.
Əsən
-  Sağ,  salamat.
Əsil
-  Ə sil-nəsil, törəmə.
Əsirgəmək
-  Bir şeyin yoxluğuna hcyfsilənmək.
Əski
-  1.  Qədimden qalmış,  köhnə,  köhnəlmiş,  2.  qodim, 
köhnə.
Əsmədin
-  Əsmedon,  esmediyi  halda.
Əsrük
-  Serxoş.
Əsrükmək
-  Sərxoş etmək,  sersemlətmək.
Ətmək
-  Çörək.
Əvət
-  Bəli.
Əvrən
-  Aləm.
Ə vvəl-axır
-  Əvvəl-axır,  aqibət.
Əyal (ə.)
-  Övlad.  Arvad;  ailə.
Əyər
-  Yehər.
Əyərləm ək
-  Atın belinə yəhər qoymaq.
Əyyamla
-  Bir neçə gün sonra,  bir vaxt  sonra,  bir müddət  sonra.
Əzəl  (ə.)
-  1.  Əvvəli  olmamaq,  ə w ə li  olmayan zaman,
2.  insanların ruhlarmın yaradıldığı  zaman;  Əzəldən 
yazılmaq -  insan taleyinin  ilk yaradıldığı  zaman  təyin 
edilmiş olmaq.


Yüklə 175,22 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   79   80   81   82   83   84   85   86   ...   92




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə