ARDNŞ NQNK
Ətraf mühitə və sosial sahəyə təsirlərin qiymətləndirilməsi
Maraqlı tərəflərin cəlb olunması planı
9
Xarici əlaqələr
Aşağıdakı metodları daxil edən xarici yazışmalar üzrə proseduraların icrası (i) ictimaiyyətdən xarici
yazışmaları qəbul etmək və qeydiyyata almaq; (ii) yaranan məsələləri nəzərdən keçirmək və
qiymətləndirmək, həmçinin onların necə həll edilməli olduğunu müəyyən etmək; (iii) cavabları təmin
etmək, qeydə almaq və rəsmiləşdirmək; və (iv) ətraf mühit və sosial idarəetmə proqramını
tənzimləmək;
Layihənin təsirinə məruz qalmış icmalar üçün şikayətlərin verilməsi və baxılması mexanizmi
Təsirə məruz qalmış icmaların ətraf mühit və sosial fəaliyyət haqqında narahatlıqlarını və şikayətlərini
qəbul və təmin etmək üçün şikayətlərin verilməsi və baxılması mexanizmi qurmaq;
Təsirə məruz qalmış icmaları maraqlı tərəflərin cəlb olunması prosesinin həyata keçirilməsi
çərçivəsində həmin mexanizm haqqında məlumatlandırmaq;
Təsirə məruz qalmış icmalara davamlı surətdə məlumatların çatdırılması
Şikayətlərin verilməsi və baxılması mexanizminin məsləhətləşmə prosesində olan işlər və təsirə
məruz qalan icmalar ilə bağlı hazırkı təsirləri cəlb edən işlər üzrə layihə fəaliyyət planını icrası ilə bağlı
gedişatı təsvir edən təsirə məruz qalmış icmalar üçün dövrü hesabatlar üzrə cədvəlin təminatı, həmin
icmalar üçün bir maraq kimi müəyyənləşdirilmişdir; və
Hesabatların ildə bir dəfədən az olmayaraq təmin edilməsi (BMK, 2012).
Bu sənədlə ARDNŞ-nin Layihəyə aid əlaqədar işi MTCP-də rəsmiləşdirilir, və bu BMK və Ekvator Prinsiplərini
qəbul etmiş Maliyyə İnstitutları üzrə mühüm tələblərə uyğundur.
Məlumatın açıqlanması və maraqlı tərəflərin cəlb olunması fəaliyyəti üzrə BMK tələbləri Azərbaycan
Respublikasınn tələblərindən daha sərtdir. Milli tələblərə uyğunluq BMK tələblərinin icrası vasitəsilə təmin
ediləcək.
3 Ötən fəaliyyətə baxış
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin tapşırığı əsasında, ARDNŞ ölkədə yeni Neft -
Qaz emalı və Neft-kimya Kompleksinin (NQNK) tikintisi layihəsini həyata keçirməyə başlamışdır.
Layihənin ilkin mərhələlərində maraqlı tərəflərin cəlb olunması prosesi əsasən dövlət qurumlarını, potensial
podratçı və təchizatçıları əhatə etmişdir.
ARDNŞ Layihəyə cəlb olunmuş məsləhətçiləri ilə birlikdə mütəmadi şəkildə bütün müvafiq dövlət qurumları ilə
əlaqədə olmuşdur. 2013-cü ilin iyulunda, ƏMSSTQ işləri üzrə əsas dövlət qurumları tərəfindən təyin olunmuş
əlaqələndirici şəxslər ilə ilkin görüşlər keçirilmişdir. Həmin dövlət qurumlarının nümayəndələri arasında
Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi, Qaradağ və Abşeron rayon icra hakimiyyətləri, eləcə də Azərbaycan
Milli Elmlər Akademiyasının müvafiq institutları, o cümlədən Zoologiya İnstitutu, Botanika İnstitutu və
Radiasiya Problemləri İnstitutu nümayəndələri qeyd etmək olar. İlk görüşlər zamanı NQNK Layihəsi barədə və
Kompleksin layihələndirilməsi, tikintisi və istismarı zamanı planlaşdırılan ekoloji və sosial tədbirlər barədə ilkin
məlumatlar təqdim edilmişdir. Tərəflər arasında aparılacaq ƏMSSTQ tədqiqat işlərinin həcmi, istifadə
olunacaq yerli və beynəlxalq standartlar, yerli icma ilə görüşlərin və ictimai dinləmələrin keçirilməsi, çöl-
tədqiqat işlərinin aparılması, müxtəlif növ təsirlərin qiymətləndirilməsi və digər mühüm məsələlər ətrafında
müzakirələr aparılmışdır.
Layihə üzrə texniki və digər işlərin həyata keçirilməsi üçün dünyanın məşhur "Technip", "Foster Wheeler",
"UOP", “FLUOR”, “KBR”, “Societe Generale”, “PricewaterhouseCoopers”, “OMNI”, “Clifford Chance”, AECOM
və digər şirkətləri ilə müqavilələr imzalanmışdır. "Purvin&Gertz" , "CMAI" və marketinq sahəsində
ixtisaslaşmış digər şirkətlər tərəfindən NQNK kompleksində istehsal ediləcək neft və neft-kimya məhsulları
üzrə bazar araşdırmaları aparılmışdır.
ARDNŞ NQNK
Ətraf mühitə və sosial sahəyə təsirlərin qiymətləndirilməsi
Maraqlı tərəflərin cəlb olunması planı
10
Layihənin reallaşdırılması üçün müxtəlif istiqamətlər üzrə yüksək ixtisaslı yerli kadrların hazırlanması
məqsədilə ARDNŞ-nin “Neftqazelmitədqiqatlayihə” İnstitutunun bazasında “Foster Wheeler” ilə ARDNŞ
arasında “SOCAR-Foster Viler” Mühəndis Xidmətləri birgə müəssisəsi yaradılmışdır.
Kompleks üçün nəzərdə tutulmuş ərazidə “Fugro” şirkəti tərəfindən geofiziki, geotexniki və hidroloji tədqiqatlar
həyata keçirilir.
ARDNŞ potensial təzhizatçılar ilə 2012-ci ilin aprel ayında keçirilmiş NQNK Forumu çərçivəsində ilkin əlaqələr
qurmuşdur. Forumun məqsədi bir çox şirkətlərə, o cümlədən potensial lisenziarlara, mühəndis-layihələndirmə,
təchizat, tikinti və digər podratçı şirkətlərə, texniki məsələlər üzrə məsləhətçilərə, neftin emalı və neft-kimya
məhsullarının istehsalı qurğularının dünya üzrə məşhur istehsalçılarına, habelə maliyyə strukturları, hüquq
ekspertləri və ekoloji məsələlər üzrə məsləhətçilərə, neft emalı və neft-kimya məhsullarının alıcılarına,
logistika (maddi-texniki təchizat), servis və digər şirkətlərə NQNK layihəsi barədə məlumat vermək olmuşdur.
Forum dünyanın qabaqcıl şirkətlərinə neft-qaz emalı və neft-kimya sahəsindəki təcrübələrini, texnologiyaları
və digər resursları və innovasiya xarakterli həll variantlarını təqdim etmək üçün nadir imkan yaratmışdır.
4 Maraqlı tərəflərin müəyyən edilməsi
Maraqlı tərəflərin müəyyənləşdirilməsi maraqlı tərəflərin cəlb olunması üzrə bütün prosesin idarə edilməsi
üzrə əsas mərhələdir. Bu, məhdud maraqlı tərəf qrupunun məsləhətləşmə prosesində üstünlük təşkil edə
bilmə riskini azaldır.
Maraqlı tərəflər təsir edə bilən və ya təsirə məruz qalan, həmçinin Layihə nəticələri və fəaliyyəti üzrə qanuni
marağa malik şəxslər və ya qrupları kimi müəyyənləşdirilir. Bəzi maraqlı tərəflər məlumdur; misal üçün,
icazələrin verilməsi üzrə cavabdehlik daşıyan dövlət qurumları, Layihənin həyata keçirildiyi ərazinin
yaxınlığındakı yerli icmalar və Layihənin Təsirinə Məruz Qalmış digər Şəxslər (LTMŞ). Maraqlı tərəflərin ilkin
müəyyən edilməsində məqsəd birbaşa cəlb edilmə ehtimalı görünməyən digər qrupları, təşkilatları və fərdləri
daxil etməkdən ibarətdir. Məsələn, səhiyyə və təhsil işçiləri Layihənin həyata keçirilməsinə birbaşa cəlb
edilmiş olmaya bilər, lakin onlar mövcud icma və sosial-iqtisadi dinamika ilə tanışdırlar və təsir analizinin
keyfiyyətini artırmağa kömək edə bilərlər. Bu cür məsləhətləşmə ilkin vəziyyət barədə məlumatın toplanması
ilə əlaqələndirilir. Bu cür maraqlı tərəflərin rəylərinin nəzərə alınması mövcud təşəbbüslər və faktiki sosial-
iqtisadi ehtiyaclar ilə təsir azaltma və sosial sərmayə tədbirlərini uyğunlaşdırmağa yardımçı olur.
Maraqlı tərəflərin müəyyən edilməsinin hökumət və yerli sakinlər xaricində genişləndirilməsi maraq və
fikirlərin Layihə inkişafında prioritet təşkil edəcəyi ehtimalını artırır.
Maraqlı tərəflər aşağıdakı ilkin kateqoriyalarda qeydə alınacaq:
Milli, regional və yerli səviyyələrdə dövlət qurumları;
Çoxmillətli və beynəlxalq təşkilatlar (məs., BMT, Dünya Bankı Qrupu, ikitərəfli donorlar və s);
Təşkil edilmiş icma əsaslı təşkilatlar və ya maraqlı qruplar (məs., əmək, gənclik, dini, biznes növlü və
s) daxil olmaqla beynəlxalq, milli, regional və yerli səviyyələrdə qeyri-kommersiya, qeyri-hökumət və
dövlət təşkilatları;
Xüsusi
maraq
sahələri ilə və ya həssas ola bilən qeyri-mütəşəkkil qruplar daxil olmaqla LTMŞ-lər
(məs., yaşlı, əngəlli insanlar, həmçinin etnik azlıqlar və s). LTMŞ-lərə icma torpağından istifadə edən
torpaq sahibkarları və sakinlər aiddir;
Kommersiya
təşkilatları və biznes assosiasiyaları;
Layihə işçiləri; və
Media.
ARDNŞ hər bir kateqoriyada maraqlı tərəfləri məlumatlandırmaq üçün edilən davamlı cəhdləri nümayiş
etdirmək üçün maraqlı tərəflərin məlumat bazasını təmin edəcək. Məlumat bazasında Layihədə maraqlı